ထိုင်းရောက် မြန်မာလုပ်သားတွေထဲ တရားဝင်အလုပ်လုပ်ခွင့်ကြေး မတတ်နိုင်သူများနေ

ထိုင်းနယ်စပ်ကနေ နေရပ်ပြန်ကြတဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ။ (ဓာတ်ပုံ - မြန်မာအလုပ်သမားသံအရာရှိရုံး - ဇန်နဝါရီ ၂၁၊ ၂၀၂၁)

[Zawgyi/Unicode]

ထိုင်းအစိုးရက တရားမဝင် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေအတွက် တရားဝင် အလုပ်လုပ်ခွင့် အထောက်အထားတွေ လျှောက်ထားခွင့် ပြုလိုက်ပေမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကြားမှာ ကုန်ကျစရိတ် မတတ်နိုင်သူ အများအပြား ရှိနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအေးအေးမာက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ တကျော့ပြန် တိုးလာနေချိန်မှာပဲ တရားမဝင် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေကို တရားဝင် အလုပ်လုပ်ခွင့် အထောက်အထားတွေ လျှောက်ထားကြဖို့ ဒီလလယ်ကစ ခွင့်ပြုခဲ့တာပါ။ ဒါပေမဲ့လည်း ကပ်ရောဂါကူးစက်မှု ရှိမရှိ စစ်ဆေးတာ အပါအဝင် ခွင့်ပြုချက် လျှောက်ထားရာမှာ ထိုင်းဘတ်ငွေ ၉,၀၀၀ ကျော် ကုန်ကျတာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသား လျှောက်ထားသူ နည်းပါးနေတယ်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံအခြေစိုက် AAC အလုပ်သမားကူညီရေးအဖွဲ့က အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားသူ ဦးရဲမင်းကပြောပါတယ်။

"ပန်းရောက်ကဒ် (အထောက်အထားလက်မှတ်) က သိပ်မလုပ်နိုင်ကြဘူး။ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်နေကြတာရယ်၊ နေထိုင်ခွင့် အထောက်အထားတွေ လုပ်ဖို့အတွက် ကြိုတင်စုဆောင်းထားတာမရှိဘူး။ အထောက်အထားမဲ့တွေကို အထောက်အထားလုပ်ပေးပေမဲ့ လုပ်ငန်းရှင်မရှိသူက ပိုများနေတယ်။ ဘတ်ငွေက ၉,၁၈၀ ပေါက်ဈေး ရှိတယ်။ မြန်မာငွေနဲ့ဆို ၄၅၀,၀၀၀ လောက်ရှိတယ်။ ဒီငွေကြေးကို ကျနော်တို့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေက သိပ်မတတ်နိုင်ကြဘူး။ အဲဒါက အစိုးရက သတ်မှတ်ထားတဲ့ဈေးနှုန်း ဖြစ်နေတယ်။"

SEE ALSO: ကိုဗစ်နဲ့ဆေးရုံတက်ရတဲ့ မဟာချိုင်က မြန်မာအလုပ်သမားအများစု ပြန်ကောင်းပြီ

ထိုင်းနိုင်ငံမှာ တကျော့ပြန် ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ ဖြစ်ပွားရာမှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အပါအဝင် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေကြား ကူးစက်မှုတွေ တွေ့ရှိခဲ့တာကြောင့် ထိုင်းတာဝန်ရှိသူတွေက ရောဂါပိုး စစ်ဆေးမှုတွေကို တင်းတင်းကြပ်ကြပ် ဆောင်ရွက်နေတာပါ။ ရောဂါပိုး စစ်ဆေးတာ အပါအဝင် တရားဝင် နေထိုင်အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် လျှောက်ထားရတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ အခက်အခဲတွေ ရှိတာကြောင့် တချို့မြန်မာနိုင်ငံသား ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေကတော့ ကြားပွဲစားတွေကို အခကြေးငွေပေး လျှောက်ထားတာတွေ ရှိနေတယ်လို့လည်း ထိုင်းနိုင်ငံအခြေစိုက် ပညာရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးဖောင်ဒေးရှင်းက အလုပ်သမားရေးလှုပ်ရှားသူ ဦးမင်းဦးကပြောပါတယ်။

"၉,၁၈၀ ဘတ် နဲ့ ၉,၃၈၀ ဘတ်က လုပ်ငန်းအပြီးအစီးပါ လူသစ်တွေကို ပြောတာပါ။ ၉,၃၈၀ ဘတ်က ရေလုပ်သားတွေကို ပြောတာပါ။ ကျန်တဲ့သူတွေက ၉,၁၈၀ ဘတ်ပါ။ ဒါပေမဲ့အပြင်မှာ လက်တွေ့ဈေးက သောင်းကျော်ပေးရတယ်။ အများစု ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းက ပွဲစားနဲ့ပဲ သွားလုပ်ကြတယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ ဘယ်လို့ စာရင်းသွင်းရမယ်ဆိုတာအဆင့်ဆင့် FED အနေနဲ့ ကျနော်တို့ တင်ပြပေးထားတယ်၊ ပညာပေးထားတယ်။ လုပ်တတ်ရင် ကိုယ့်ဖာသာသွင်းရုံပဲ။ ဒါပေမဲ့ ပွဲစားက အထောက်အထားနဲ့ လုပ်ပေးတဲ့အခါ ဝန်ဆောင်မှု ပို့လုပ်ပေးနိုင်တယ်။ ပိုက်ဆံလည်း အများကြီးယူထားတယ်။ အဲဒီရတဲ့ငွေနဲ့ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ပေးတဲ့အခါ အစိုရအာဏာပိုင်နဲ့ပေါင်းပြီး စားတယ်။ ဒီအတွက်သူတို့လုပ်ငန်းက ပိုပြီးမြန်ဆန်ပြီး အဆင်ပြေတယ်။ ရိုးရိုသာမာန်က ပုံမှန်အတိုင်းလုပ်ရင်ခက်ခဲတာတွေလည်း ရှိတယ်။"

တရားဝင် အလုပ်လုပ်ခွင့် အထောက်အထားရဖို့ ဇန်နဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့ကနေ ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁၃ ရက်နေ့အထိ အွန်လိုင်းကနေ လျှောက်ထားနိုင်ကြောင်း ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေက သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ တရားဝင်ခွင့်ပြုချက် အထောက်အထား ရသူတွေ အနေနဲ့ ၂ နှစ် အလုပ်လုပ်ခွင့်ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မြန်မာအလုပ်သမား ၃,၀၀၀,၀၀၀ လောက်ရှိမယ်လို့ အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားသူတွေ ခန့်မှန်းထားပေမဲ့ တရားဝင် အထောက်အထားနဲ့ အလုပ်လုပ်နေတဲ့သူ အရေအတွက်ကတော့ သိန်းဂဏန်းလောက်သာ ရှိပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ စတင်ခဲ့တဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ထဲမှာတော့ အလုပ်အကိုင်နဲ့ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲကြုံကြရတဲ့ သိန်းနဲ့ချီတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေလည်း နေရပ်ပြန်ခဲ့ကြပါတယ်။

Your browser doesn’t support HTML5

ထိုငျးရောကျ မွနျမာလုပျသားတှထေဲ တရားဝငျအလုပျလုပျခှင့ျကွေး မတတျနိုငျသူမြားနေ

[Unicode Version]

ထိုငျးရောကျ မွနျမာလုပျသားတှထေဲ တရားဝငျအလုပျလုပျခှင့ျကွေး မတတျနိုငျသူမြားနေ

ထိုငျးအစိုးရက တရားမဝငျ နိုငျငံခွားသား အလုပျသမားတှအေတှကျ တရားဝငျ အလုပျလုပျခှင့ျ အထောကျအထားတှေ လြှောကျထားခှင့ျ ပွုလိုကျပမေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှကွေားမှာ ကုနျကစြရိတျ မတတျနိုငျသူ အမြားအပွား ရှိနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအေးအေးမာက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။

ထိုငျးနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ တကြော့ပွနျ တိုးလာနခြေိနျမှာပဲ တရားမဝငျ နိုငျငံခွားသား အလုပျသမားတှကေို တရားဝငျ အလုပျလုပျခှင့ျ အထောကျအထားတှေ လြှောကျထားကွဖို့ ဒီလလယျကစ ခှင့ျပွုခဲ့တာပါ။ ဒါပမေဲ့လညျး ကပျရောဂါကူးစကျမှု ရှိမရှိ စဈဆေးတာ အပါအဝငျ ခှင့ျပွုခကြျ လြှောကျထားရာမှာ ထိုငျးဘတျငှေ ၉,၀၀၀ ကြောျ ကုနျကတြာကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံသား လြှောကျထားသူ နညျးပါးနတေယျလို့ ထိုငျးနိုငျငံအခွစေိုကျ AAC အလုပျသမားကူညီရေးအဖှဲ့က အလုပျသမားရေး လှုပျရှားသူ ဦးရဲမငျးကပွောပါတယျ။

"ပနျးရောကျကဒျ (အထောကျအထားလကျမှတျ) က သိပျမလုပျနိုငျကွဘူး။ အလုပျလကျမဲ့ ဖွဈနကွေတာရယျ၊ နထေိုငျခှင့ျ အထောကျအထားတှေ လုပျဖို့အတှကျ ကွိုတငျစုဆောငျးထားတာမရှိဘူး။ အထောကျအထားမဲ့တှကေို အထောကျအထားလုပျပေးပမေဲ့ လုပျငနျးရှငျမရှိသူက ပိုမြားနတေယျ။ ဘတျငှကေ ၉,၁၈၀ ပေါကျဈေး ရှိတယျ။ မွနျမာငှနေဲ့ဆို ၄၅၀,၀၀၀ လောကျရှိတယျ။ ဒီငှကွေေးကို ကနြောျတို့ မွနျမာအလုပျသမားတှကေ သိပျမတတျနိုငျကွဘူး။ အဲဒါက အစိုးရက သတျမှတျထားတဲ့ဈေးနှုနျး ဖွဈနတေယျ။"

SEE ALSO: ကိုဗစ်ကြောင့်အခက်ကြုံတဲ့ ထိုင်းရောက်ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို ကမ္ဘာအနှံ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ကူညီ 

ထိုငျးနိုငျငံမှာ တကြော့ပွနျ ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှေ ဖွဈပှားရာမှာ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ အပါအဝငျ နိုငျငံခွားသား အလုပျသမားတှကွေား ကူးစကျမှုတှေ တှေ့ရှိခဲ့တာကွောင့ျ ထိုငျးတာဝနျရှိသူတှကေ ရောဂါပိုး စဈဆေးမှုတှကေို တငျးတငျးကွပျကွပျ ဆောငျရှကျနတောပါ။ ရောဂါပိုး စဈဆေးတာ အပါအဝငျ တရားဝငျ နထေိုငျအလုပျလုပျကိုငျခှင့ျ လြှောကျထားရတဲ့ လုပျငနျးစဉျမှာ အခကျအခဲတှေ ရှိတာကွောင့ျ တခြို့မွနျမာနိုငျငံသား ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှကေတော့ ကွားပှဲစားတှကေို အခကွေးငှပေေး လြှောကျထားတာတှေ ရှိနတေယျလို့လညျး ထိုငျးနိုငျငံအခွစေိုကျ ပညာရေးနဲ့ ဖှံ့ဖွိုးရေးဖောငျဒေးရှငျးက အလုပျသမားရေးလှုပျရှားသူ ဦးမငျးဦးကပွောပါတယျ။

"၉,၁၈၀ ဘတျ နဲ့ ၉,၃၈၀ ဘတျက လုပျငနျးအပွီးအစီးပါ လူသဈတှကေို ပွောတာပါ။ ၉,၃၈၀ ဘတျက ရလေုပျသားတှကေို ပွောတာပါ။ ကနြျတဲ့သူတှကေ ၉,၁၈၀ ဘတျပါ။ ဒါပမေဲ့အပွငျမှာ လကျတှေ့ဈေးက သောငျးကြောျပေးရတယျ။ အမြားစု ၉၀ ရာခိုငျနှုနျးက ပှဲစားနဲ့ပဲ သှားလုပျကွတယျ။ ကနြောျတို့ကတော့ ဘယျလို့ စာရငျးသှငျးရမယျဆိုတာအဆင့ျဆင့ျ FED အနနေဲ့ ကနြောျတို့ တငျပွပေးထားတယျ၊ ပညာပေးထားတယျ။ လုပျတတျရငျ ကိုယ့ျဖာသာသှငျးရုံပဲ။ ဒါပမေဲ့ ပှဲစားက အထောကျအထားနဲ့ လုပျပေးတဲ့အခါ ဝနျဆောငျမှု ပို့လုပျပေးနိုငျတယျ။ ပိုကျဆံလညျး အမြားကွီးယူထားတယျ။ အဲဒီရတဲ့ငှနေဲ့ ဝနျဆောငျမှု လုပျပေးတဲ့အခါ အစိုရအာဏာပိုငျနဲ့ပေါငျးပွီး စားတယျ။ ဒီအတှကျသူတို့လုပျငနျးက ပိုပွီးမွနျဆနျပွီး အဆငျပွတေယျ။ ရိုးရိုသာမာနျက ပုံမှနျအတိုငျးလုပျရငျခကျခဲတာတှလေညျး ရှိတယျ။"

တရားဝငျ အလုပျလုပျခှင့ျ အထောကျအထားရဖို့ ဇနျနဝါရီလ ၁၅ ရကျနေ့ကနေ ဖဖေေါျဝါရီလ ၁၃ ရကျနေ့အထိ အှနျလိုငျးကနေ လြှောကျထားနိုငျကွောငျး ထိုငျးအာဏာပိုငျတှကေ သတျမှတျထားပါတယျ။ တရားဝငျခှင့ျပွုခကြျ အထောကျအထား ရသူတှေ အနနေဲ့ ၂ နှဈ အလုပျလုပျခှင့ျရရှိမှာ ဖွဈပါတယျ။ ထိုငျးနိုငျငံမှာ မွနျမာအလုပျသမား ၃,၀၀၀,၀၀၀ လောကျရှိမယျလို့ အလုပျသမားရေး လှုပျရှားသူတှေ ခန့ျမှနျးထားပမေဲ့ တရားဝငျ အထောကျအထားနဲ့ အလုပျလုပျနတေဲ့သူ အရအေတှကျကတော့ သိနျးဂဏနျးလောကျသာ ရှိပါတယျ။ ကိုဗဈကပျရောဂါ စတငျခဲ့တဲ့ ပွီးခဲ့တဲ့ နှဈထဲမှာတော့ အလုပျအကိုငျနဲ့ စားဝတျနရေေး အခကျအခဲကွုံကွရတဲ့ သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ မွနျမာအလုပျသမားတှလေညျး နရေပျပွနျခဲ့ကွပါတယျ။