(Zawgyi/Unicode)
နိုင်ငံတကာသံရုံးတွေအနေနဲ့ သံတမန် ကျင့်ဝတ်ကိုလိုက်နာဖို့၊ ပြည်တွင်းရေးကိုဝင်ရောက်စွက်ဖက်တာမျိုး မလုပ်ဖို့ စစ်ကောင်စီက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ဗြိတိန်သံရုံးတို့က အဖြစ်မှန်ကို မစုံစမ်းဘဲ လိုရာဆွဲ ထုတ်ပြန်ချက်တွေ ထုတ်ခဲ့တာ ဘာသဘောလဲဆိုတာ မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်တယ်လို့ ဒီနေ့သတင်းစာရှင်းပွဲမှာ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။ ပြည်တွင်းရေးကိုဝင်စွက်ပြီး ပြည်သူလူထု လမ်းမှားရောက်အောင် သံရုံးတွေက ကြေညာချက်ထုတ်ခဲ့တယ်လို့လည်း စွပ်စွဲပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို မခင်ဖြူထွေးက ပြောပြပါမယ်။
ဒီနေ့ နေပြည်တော်မှာလုပ်ခဲ့တဲ့ စစ်ကောင်စီသတင်းစာရှင်းပွဲက PDF ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေရဲ့ လုပ်ရပ်တွေနဲ့ ၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲမသာမှုရှိခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းတွေကို အသားပေး ရှင်းလင်း ပြောကြားတာဖြစ်ပါတယ်။
PDF အဖွဲ့တွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြောတဲ့နေရာမှာ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန် စတဲ့နိုင်ငံခြားသံရုံးတွေက အခြေအနေမှန်ကို မစုံစမ်းဘဲ ကြေညာချက်တွေ ထုတ်နေတယ်လို့ စွပ်စွဲသလို စစ်ကောင်စီအဆို ပြည်ဖျက်မီဒီယာတချို့ကလည်း အဖြစ်မှန်ကိုမပြောဘဲ လိုရာဆွဲဖော်ပြနေတယ်လို့ သတင်းစာရှင်းပွဲမှာ ပြောသွားပါတယ်။
အမေရိကန်နဲ့ ဗြိတိန်သံရုံးတို့ကို နာမည်တပ်ပြီး ပြည်သူလူထုကို လမ်းမှားရောက်အောင်ပို့ဆောင်ပေးနေတဲ့ သံရုံးများရဲ့ ကြေငြာချက်များဆိုပြီး ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက အခုလို ပြောခဲ့ပါတယ်။
"အချိန်နဲ့တပြေးညီ သတင်းထုတ်ပြန်ခြင်းပြုလုပ်ခဲ့ပေမယ့် အဖြစ်မှန်ကိုမစုံစမ်းဘဲနဲ့ အမေရိကန်သံရုံးနဲ့ ဗြိတိသျှသံရုံးတို့က တဖက်သတ်စွပ်စွဲတဲ့ ကြေငြာချက်တွေကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း ကျနော်တို့တွေ့ရပါတယ်။ ဇွန် ၁၈ ရက်နေ့မှာပြုလုပ်တဲ့ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံကျင်းပချိန် လုံခြုံရေးကောင်စီတို့ရဲ့တံခါးပိတ်အစည်းအဝေး ကျင်းပချိန်တို့နဲ့ ချိန်ကိုက်ပြီ းကျင်းပဆောင်ရွက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာဖြစ်ပျက်နေတဲ့သတင်းများနဲ့ပတ်သက်ပြီး သတင်းမှန်များကို ထုတ်ပြန်ပေးလျက်ရှိပါတယ်။ ဒီကြားထဲ အဖြစ်မှန်စုံစမ်းတာမရှိဘဲနဲ့ လိုရာဆွဲထုတ်ပြန်တာက မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေ့ဒီချိန်ထိလည်း ဒီပုဂ္ဂိုလ်တွေကဆောင်ရွက်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ မသမာတဲ့သတင်းမီဒီယာတွေ၊ မြန်မာ့ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ပြီး ပြည်သူလူထုကို လမ်းမှားရောက်အောင် ပို့ဆောင်ပေးနေတဲ့ သံရုံးများရဲ့ ကြေငြာချက်များဟာ ဘယ်လိုလုပ်ကြံဖန်တီးခဲ့သလဲ၊ ဘယ်သူတွေပြောစကားကို အခြေခံပြီး နိုင်ငံတကာနဲ့ပြည်သူကို ဘယ်လိုလိမ်ညာခဲ့သလ၊ ဆက်ပြီးဘယ်လိုလိမ်ညာတယ်ဆိုတာကို ဒီကနေ့မှာ သက်သေအထောက်အထားနဲ့ တင်ပြသွားပါမယ်။"
စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်တိုက်ပွဲတွေမှာလည်း သူ့အဆို ပြည်ဖျက်မီဒီယာတွေက သတင်းမှားတွေ ဖော်ပြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒီနေ့သတင်းစာရှင်းပွဲကို နိုင်ငံခြားသံတမန်တချို့ တက်ရောက်တာ တေ့ွရပါတယ်။ အိမ်နီးချင်း အာရှနိုင်ငံတချို့အပြင် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေနဲ့ ရုရှားနိုင်ငံ စုစုပေါင်း ၁၁ နိုင်ငံက သံတမန်တွေ တက်ရောက်ပြီး အနောက်နိုင်ငံသံရုံးတွေက သံတမန်တွေ တက်ရောက်တာ မတွေ့ရသလို ဂျပန်သံရုံးက တက်ရောက်တာလည်း မတွေ့ရပါဘူး။
၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာရွေးကောက်ပွဲတုန်းက မဲမသမာမှုတွေ ရှိခဲ့တယ်ဆိုတာကိုလည်း မဲစာရင်းတွေကို ပြန်လည်စစ်ဆေးခဲ့တာမှာ စိစစ်တွေ့တယ်ဆိုတဲ့ အချက်တွေနဲ့ပြောခဲ့ပါတယ်။ မဲစာရင်းတွေကို ပြန်လည်စစ်ဆေးခဲ့တာမှာ တနိုင်ငံလုံးမှာ မဲမသာမှု ၁၁ သန်း ၃ သိန်း ရှိခဲ့တယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ပြောပါတယ်။
လက်ရှိကြုံနေရတဲ့ COVID-19 တတိယလှိုင်းနဲ့ပတ်သက်လို့ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေး ဆောင်ရွက်နေမှုတွေကိုလည်း သတင်းစာရှင်းပွဲမှာ ပြောသွားပါတယ်။ ဒီနှစ်အတွင်း တနိုင်ငံလုံးလူဦးရေ ၅၀% ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံနိုင်ရေး လုပ်ဆောင်မယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒီတပတ်အတွင်း တရုတ်နဲ့ ရုရှားကနေ ကာကွယ်ဆေးတွေ ထပ်မံရောက်လာဖို့ရှိတာကြောင့် ပြည်သူတွေ ကာကွယ်ဆေးထိုးကြဖို့လည်း စစ်ကောင်စီကတိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေရှိတဲ့နေရာတွေက ပြည်သူတွေအပြင် ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော ဒေသနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာရှိသူအားလုံးကို ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးမယ်လို့ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။
"နောက်တခုက ကျနော်အလေးထားပြောလိုတာတခုကတော့ ဘူးသီးတောင် မောင်တောဒေသနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ ဘင်္ဂါလီများကိုလည်း COVID-19 ကာကွယ်ဆေးများ ထိုးနှံသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ အားလုံးသည်ကျနော်တို့ရဲ့ ပြည်သူလူထုပဲဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်အစိုးရရဲ့ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ မည်သူတဦးတယောက်ကိုမှ ချန်လှပ်ထားမှာမဟုတ်ပါဘူး။ အားလုံးလွှမ်းခြုံမှုရစေမှာဖြစ်တယ်လို့ပြောလိုပါတယ်။"
စစ်တပ်က ဘင်္ဂါလီလိုပြောတဲ့သူတွေကတော့ သူတို့ဟာ ရိုဟင်ဂျာဖြစ်တယ်လို့ ခံယူထားသူတွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို စစ်တပ်က လက်မခံပါဘူး။
ဒီနေ့သတင်းစာရှင်းပွဲမှာ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအနေနဲ့ အာဏာသိမ်းယူတာမဟုတ်ဘဲ အဘက်ဘက်က ယိုယွင်းနေတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် အာဏာထိန်းယူခဲ့ရတာ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကိုလည်း ထပ်ပြောသွားပါတယ်။ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဆက်လက်ကျင့်သုံးနေပြီး ဖွဲ့စည်းပုံပါ စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းတွေအတိုင်း ၂၀၂၃ သြဂုတ်လအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မယ်လို့လည်း ထပ်ပြီး ပြောခဲ့ပါတယ်။
.........................................................................................
Your browser doesn’t support HTML5
မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ပြည်ပသံရုံးတွေ သံတမန်ကျင့်ဝတ်လိုက်နာဖို့ စစ်ကောင်စီသတိပေး
မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ပွညျပသံရုံးတှေ သံတမနျကငြ့ျဝတျလိုကျနာဖို့ စဈကောငျစီသတိပေး
(Unicode)
နိုငျငံတကာသံရုံးတှအေနနေဲ့ သံတမနျ ကငြ့ျဝတျကိုလိုကျနာဖို့၊ ပွညျတှငျးရေးကိုဝငျရောကျစှကျဖကျတာမြိုး မလုပျဖို့ စဈကောငျစီက သတိပေးလိုကျပါတယျ။ အမရေိကနျနဲ့ဗွိတိနျသံရုံးတို့က အဖွဈမှနျကို မစုံစမျးဘဲ လိုရာဆှဲ ထုတျပွနျခကြျတှေ ထုတျခဲ့တာ ဘာသဘောလဲဆိုတာ မေးခှနျးထုတျစရာဖွဈတယျလို့ ဒီနေ့သတငျးစာရှငျးပှဲမှာ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ပွောပါတယျ။ ပွညျတှငျးရေးကိုဝငျစှကျပွီး ပွညျသူလူထု လမျးမှားရောကျအောငျ သံရုံးတှကေ ကွညောခကြျထုတျခဲ့တယျလို့လညျး စှပျစှဲပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို မခငျဖွူထှေးက ပွောပွပါမယျ။
ဒီနေ့ နပွေညျတောျမှာလုပျခဲ့တဲ့ စဈကောငျစီသတငျးစာရှငျးပှဲက PDF ပွညျသူ့ကာကှယျရေးအဖှဲ့တှရေဲ့ လုပျရပျတှနေဲ့ ၂၀၂၀ နိုဝငျဘာရှေးကောကျပှဲမှာ မဲမသာမှုရှိခဲ့တယျဆိုတဲ့ အကွောငျးတှကေို အသားပေး ရှငျးလငျး ပွောကွားတာဖွဈပါတယျ။
PDF အဖှဲ့တှနေဲ့ပတျသကျလို့ ပွောတဲ့နရောမှာ အမရေိကနျ၊ ဗွိတိနျ စတဲ့နိုငျငံခွားသံရုံးတှကေ အခွအေနမှေနျကို မစုံစမျးဘဲ ကွညောခကြျတှေ ထုတျနတေယျလို့ စှပျစှဲသလို စဈကောငျစီအဆို ပွညျဖကြျမီဒီယာတခြို့ကလညျး အဖွဈမှနျကိုမပွောဘဲ လိုရာဆှဲဖောျပွနတေယျလို့ သတငျးစာရှငျးပှဲမှာ ပွောသှားပါတယျ။
အမရေိကနျနဲ့ ဗွိတိနျသံရုံးတို့ကို နာမညျတပျပွီး ပွညျသူလူထုကို လမျးမှားရောကျအောငျပို့ဆောငျပေးနတေဲ့ သံရုံးမြားရဲ့ ကွငွောခကြျမြားဆိုပွီး ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက အခုလို ပွောခဲ့ပါတယျ။
"အခြိနျနဲ့တပွေးညီ သတငျးထုတျပွနျခွငျးပွုလုပျခဲ့ပမေယ့ျ အဖွဈမှနျကိုမစုံစမျးဘဲနဲ့ အမရေိကနျသံရုံးနဲ့ ဗွိတိသြှသံရုံးတို့က တဖကျသတျစှပျစှဲတဲ့ ကွငွောခကြျတှကေို ထုတျပွနျခဲ့ကွောငျး ကနြောျတို့တှေ့ရပါတယျ။ ဇှနျ ၁၈ ရကျနေ့မှာပွုလုပျတဲ့ ကမ်ဘာ့ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံကငြျးပခြိနျ လုံခွုံရေးကောငျစီတို့ရဲ့တံခါးပိတျအစညျးအဝေး ကငြျးပခြိနျတို့နဲ့ ခြိနျကိုကျပွီ းကငြျးပဆောငျရှကျခဲ့တာဖွဈပါတယျ။ ကနြောျတို့နိုငျငံမှာဖွဈပကြျနတေဲ့သတငျးမြားနဲ့ပတျသကျပွီး သတငျးမှနျမြားကို ထုတျပွနျပေးလကြျရှိပါတယျ။ ဒီကွားထဲ အဖွဈမှနျစုံစမျးတာမရှိဘဲနဲ့ လိုရာဆှဲထုတျပွနျတာက မေးခှနျးထုတျစရာဖွဈပါတယျ။ ဒီနေ့ဒီခြိနျထိလညျး ဒီပုဂ်ဂိုလျတှကေဆောငျရှကျနဆေဲဖွဈပါတယျ။ မသမာတဲ့သတငျးမီဒီယာတှေ၊ မွနျမာ့ပွညျတှငျးရေးကို ဝငျရောကျစှကျဖကျပွီး ပွညျသူလူထုကို လမျးမှားရောကျအောငျ ပို့ဆောငျပေးနတေဲ့ သံရုံးမြားရဲ့ ကွငွောခကြျမြားဟာ ဘယျလိုလုပျကွံဖနျတီးခဲ့သလဲ၊ ဘယျသူတှပွေောစကားကို အခွခေံပွီး နိုငျငံတကာနဲ့ပွညျသူကို ဘယျလိုလိမျညာခဲ့သလ၊ ဆကျပွီးဘယျလိုလိမျညာတယျဆိုတာကို ဒီကနေ့မှာ သကျသအေထောကျအထားနဲ့ တငျပွသှားပါမယျ။"
စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ ဖွဈခဲ့တဲ့ အပွနျအလှနျ ပဈခတျတိုကျပှဲတှမှောလညျး သူ့အဆို ပွညျဖကြျမီဒီယာတှကေ သတငျးမှားတှေ ဖောျပွတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ဒီနေ့သတငျးစာရှငျးပှဲကို နိုငျငံခွားသံတမနျတခြို့ တကျရောကျတာ တှေ့ရပါတယျ။ အိမျနီးခငြျး အာရှနိုငျငံတခြို့အပွငျ အာဆီယံအဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှနေဲ့ ရုရှားနိုငျငံ စုစုပေါငျး ၁၁ နိုငျငံက သံတမနျတှေ တကျရောကျပွီး အနောကျနိုငျငံသံရုံးတှကေ သံတမနျတှေ တကျရောကျတာ မတှေ့ရသလို ဂပြနျသံရုံးက တကျရောကျတာလညျး မတှေ့ရပါဘူး။
၂၀၂၀ နိုဝငျဘာရှေးကောကျပှဲတုနျးက မဲမသမာမှုတှေ ရှိခဲ့တယျဆိုတာကိုလညျး မဲစာရငျးတှကေို ပွနျလညျစဈဆေးခဲ့တာမှာ စိစဈတှေ့တယျဆိုတဲ့ အခကြျတှနေဲ့ပွောခဲ့ပါတယျ။ မဲစာရငျးတှကေို ပွနျလညျစဈဆေးခဲ့တာမှာ တနိုငျငံလုံးမှာ မဲမသာမှု ၁၁ သနျး ၃ သိနျး ရှိခဲ့တယျလို့ စဈကောငျစီက ပွောပါတယျ။
လကျရှိကွုံနရေတဲ့ COVID-19 တတိယလှိုငျးနဲ့ပတျသကျလို့ ကာကှယျထိနျးခြုပျရေး ဆောငျရှကျနမှေုတှကေိုလညျး သတငျးစာရှငျးပှဲမှာ ပွောသှားပါတယျ။ ဒီနှဈအတှငျး တနိုငျငံလုံးလူဦးရေ ၅၀% ကာကှယျဆေးထိုးနှံနိုငျရေး လုပျဆောငျမယျလို့ဆိုပါတယျ။ ဒီတပတျအတှငျး တရုတျနဲ့ ရုရှားကနေ ကာကှယျဆေးတှေ ထပျမံရောကျလာဖို့ရှိတာကွောင့ျ ပွညျသူတှေ ကာကှယျဆေးထိုးကွဖို့လညျး စဈကောငျစီကတိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။
တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျတှရှေိတဲ့နရောတှကေ ပွညျသူတှအေပွငျ ဘူးသီးတောငျ၊ မောငျတော ဒသေနဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာရှိသူအားလုံးကို ကာကှယျဆေးထိုးပေးမယျလို့ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ပွောပါတယျ။
"နောကျတခုက ကနြောျအလေးထားပွောလိုတာတခုကတော့ ဘူးသီးတောငျ မောငျတောဒသေနဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာရှိတဲ့ ဘငျ်ဂါလီမြားကိုလညျး COVID-19 ကာကှယျဆေးမြား ထိုးနှံသှားမှာဖွဈပါတယျ။ အားလုံးသညျကနြောျတို့ရဲ့ ပွညျသူလူထုပဲဖွဈပါတယျ။ နိုငျငံတောျအစိုးရရဲ့ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှု လုပျငနျးစဉျတှမှော မညျသူတဦးတယောကျကိုမှ ခနြျလှပျထားမှာမဟုတျပါဘူး။ အားလုံးလှှမျးခွုံမှုရစမှောဖွဈတယျလို့ပွောလိုပါတယျ။"
စဈတပျက ဘငျ်ဂါလီလိုပွောတဲ့သူတှကေတော့ သူတို့ဟာ ရိုဟငျဂြာဖွဈတယျလို့ ခံယူထားသူတှဖွေဈပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျးကို စဈတပျက လကျမခံပါဘူး။
ဒီနေ့သတငျးစာရှငျးပှဲမှာ အုပျခြုပျရေးကောငျစီအနနေဲ့ အာဏာသိမျးယူတာမဟုတျဘဲ အဘကျဘကျက ယိုယှငျးနတေဲ့ အခွအေနတှေကွေောင့ျ အာဏာထိနျးယူခဲ့ရတာ ဖွဈတယျဆိုတာကိုလညျး ထပျပွောသှားပါတယျ။ လကျရှိ မွနျမာနိုငျငံမှာ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒကေို ဆကျလကျကငြ့ျသုံးနပွေီး ဖှဲ့စညျးပုံပါ စညျးမဉြျး စညျးကမျးတှအေတိုငျး ၂၀၂၃ သွဂုတျလအတှငျး ရှေးကောကျပှဲလုပျမယျလို့လညျး ထပျပွီး ပွောခဲ့ပါတယျ။