[[Zawgyi/Unicode]]
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဆယ်စုနှစ်တခုကြာ တက္ကသိုလ်တက်ခွင့်ပိတ်ပင်ခံထားရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေ ဒီနှစ်တက္ကသိုလ်တတ်ခွင့်ပြုလိုက်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာကျောင်းသားတွေကတော့ ကျောင်းတတ်ခွင့်ရလို့ ဝမ်းသာပေမယ့် ဆယ်စုနှစ်ကြာ တက္ကသိုလ်နဲ့ဝေးနေတာမို့ စိုးရိမ်မှုတွေတော့ ရှိနေပါတယ်။ ရန်ကုန် သတင်းပေးပို့ထားတာကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်က စစ်တွေတက္ကသိုလ်မှာ ဆယ်စုနှစ်ကြာ တက္ကသိုလ်တက်ခွင့် ပိတ်ပင်ထားတဲ့ ရိုဟင်ဂျာကျောင်းသူကျောင်းသားတွေ တက္ကသိုလ်တက်ရောက်ခွင့်ပြုလိုက်တာကြောင့် ကျောင်းအပ်ထားတဲ့ ရိုဟင်ဂျာကျောင်းသူကျောင်းသား ၁၀၀ ကျော်အထိရှိတယ်လို့ စစ်တွေတ က္ကသိုလ် ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ပြောခွင့်ရ ကိုကျော်နိုင်ဌေးကပြောပါတယ်။
“စစ်တွေတက္ကသိုလ်မှာ ကျောင်းအပ်ထားတာကတော့ ၁၀၀ ကျော်လောက်ရှိပါတယ်၊ ဒါက day တခုတည်းပါ။ အဝေးသင်သင်တန်းအတွက်လည်း ခေါ်ဖို့ ရှိပါတယ်။ အဝေးသင်ကျရင်တော့ ပိုပြီး များလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တပြည်လုံးအနေနဲ့ပေါ့နော်၊ အခုလောလောဆယ်ကတော့ Day အနေနဲ့ ၁၀၀ ကျော်လောက်ရှိပါတယ်။ စစ်တွေ တက္ကသိုလ်မှာ။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တုန်းက ဒေသခံ မွတ်ဆလင်တွေနဲ့ ရခိုင်ပြည်သူတွေကြား လူမျိုးရေးဆန်ဆန် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားခဲ့တာကြောင့် အစိုးရအနေနဲ့ လုံခြုံရေး အကြောင်းပြ ပြီး ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်တွေကို တက္ကသိုလ်တက်ရောက်ခွင့် ပိတ်ပင်ထားခဲ့တာပါ။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာတော့ ရိုဟင်ဂျာကျောင်းသူကျောင်းသားတွေအတွက် မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်နဲ့ စစ်တွေ စတဲ့မြို့နယ်တွေမှာ သီးသန့်စင်တာသုံးခုဖွင့်ပြီး တက္ကသိုလ်ပညာတွေကို သင်ယူခွင့်ပြုခဲ့ပေမယ့် မြန်မာစာ၊ ပထဝီနဲ့ သမိုင်းဘာသာကိုသာ သင်ကြားခွင့်ရပါတယ်။ ဒီနှစ်မှာတော့ ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်တွေအနေနဲ့ ဘာသာကန့်သတ်ချက်မထားဘဲ တက္ကသိုလ်ပညာသင်ကြားခွင့် ရရှိကြပါတယ်။
လက်ရှိ စစ်တွေတက္ကသိုလ်မှာ ကျောင်းတက်ရောက်ခွင့်ရသူတွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှစ်က တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲ အောင်မြင်ထားသူတွေကိုသာ လက်ခံတာဖြစ်လို့ ကျန် ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေကတော့ တတ်ရောက်ခွင့်မရကြဘူးလို့ စစ်တွေတက္ကသိုလ်မှာ တက်တဲ့ ရိုဟင်ဂျာကျောင်းသားတဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“၂၀၁၂ ခုနှစ် ပဋိပက္ခဖြစ်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း ဆယ်စုနှစ်တခုကြာပြီးမှာ လူမျိုးနှစ်မျိုးကြားမှာ ကျနော်တို့ ဆယ်စုနှစ်ကြာ ကျနော်တို့ တက္ကသိုလ်တက်ခွင့်မရခဲ့ဘူး။ အဲဒီတုန်းကတော့ ကျနော်တို့ ငယ်သေးတယ်။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ကျနော်တို့ ၂၀၂၀ မှာ တက္ကသိုလ်စာမေးပွဲ အောင်မြင်ခဲ့တယ်။ ပြီးတော့ ကျနော်တို့အတွက် ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ အခွင့်အရေးတခုအနေနဲ့ ကျောင်တက်ခွင့်ရမယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ အဲဒါကို အလွန် ဝမ်းသာမိပါတယ်။ ကျနော်တို့ကို အခု တက္ကသိုလ်က လက်ခံလိုက်ပြီ။ ကျောင်းတက်ခွင့်ရမယ်ဆိုပြီးတော့ ကျနော်တို့ကို ၁၂ ရက်နေ့ လာတက်ဖို့ ပြောထားတာရှိတယ်။ အခုတက်ခွင့်ရတာက ၂၀၂၀ မှာ အောင်တဲ့သူတွေကိုပဲ တက်ခွင့်ပေးတာ။ အကုန်လုံးကို ပေးနေတာမဟုတ်ဘူး၊ ၂၀၁၂ ကနေ အောင်တဲ့သူတွေထဲမှာ ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ အောင်တဲ့ သူတွေကိုပဲ တက်ခွင့်ပေးတာ ရခိုင်ပြည်မှာ။”
ဒီနှစ်တက္ကသိုလ်တက်ခွင့်ရတဲ့ အဲဒီ ရိုဟင်ဂျာကျောင်းသားကတော့ ကျောင်းတက်ခွင့်ရတဲ့ အတွက် ဝမ်းသာပေမယ့် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကြာပြီးမှ အသိုင်းအဝိုင်းနှစ်ခုကြား ကျောင်းပြန်တက်ရမှာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အဆင်မပြေမှာကို စိုးရိမ်မိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တော့ အလွန်ဝမ်းသာပျော်မိတယ်။ ပီတိဖြစ်မိတယ်။ ကျောင်းတက်ခွင့်ရလို့ ဒီလိုမျိုး ဘယ်တုန်းကမှ မထင်ထားခဲ့ဘူး။ ဆယ်စုနှစ်တခုကြာသွားပြီးတော့ ကျောင်းတက်ခွင့် ရမယ်လို့ မမျှော်လင့်ခဲ့ဘူး။ မမျှော်လင့်တာတွေ ဖြစ်လာအောင် ကျနော်တို့ကို အဘက်ဘက်က ကူညီပေးခဲ့တဲ့ ရခိုင်ကျောင်းသားသမဂ္ဂတို့၊ မွတ်ဆလင်ကျောင်းသား သမဂ္ဂတို့ကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ရင်ထဲမှာ ဖြစ်နေတာက ဆယ်စုနှစ်တခုကြာပြီးမှ လူမျိုးနစ်မျိုးကြားမှာ ကျောင်းပြန်တက်မယ်ဆိုရင် တစုံတခု ပြဿနာဖြစ်ရင် ကျနော်တို့အတွက် အဆင်ပြေပါ့မလား။ ကျနော်တို့လုံခြုံရေးက ဘာရှိလဲ။ အဲလို မေးခွန်းတွေဖြစ်လာတယ်။”
ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်အများစုဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ ကျောက်တော်၊ မြေပုံ၊ မင်းပြား၊ ကျောက်ဖြူနဲ့ စစ်တွေမြို့နယ်တွေမှာ နေထိုင်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ အများစုကတော့ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကဒ်မရှိကြပါဘူး။
စစ်ကောင်စီက ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလတရက်နေ့ကစပြီး တမြို့နဲ့တမြို့ ခရီးသွားလာမယ်ဆိုရင် အသက် ၁၆ နှစ်ပြည့်သူတိုင်း နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကဒ်ပြရမယ်ဆိုပြီးတော့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ရိုဟင်ဂျာကျောင်းသားတွေကို စစ်တွေတက္ကသိုလ်က လက်ခံပေမယ့်လို့ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကဒ်မရှိတဲ့ တခြားမြို့နယ်တွေက ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်ကျောင်းသားတွေအတွက်တော့ အခက်အခဲရှိနေတယ်လို့ အဲဒီ ရိုဟင်ဂျာကျောင်းသားတွေကပြောပါတယ်။
“ နယ်ပိုင်းကလာမယ်ဆိုရင် ကျောက်တော်တို့၊ မောင်တောတို့၊ မင်းပြားတို့ အဲလို နယ်ပိုင်းက လာမယ်ဆိုရင် သူတို့မှာ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကဒ်မရှိဘူး။ ကျနော်တို့ မွတ်ဆလင်တွေကို နိုင်ငံသားကဒ်မပေးဘူး။ နိုင်ငံသားကဒ်မရှိဘူးဆိုတော့ သူတို့အတွက် ကျောင်းတက် ခွင့်မရှိဘူးလား၊ သူတို့အတွက် အစီအစဉ်ဘယ်လိုမျိုးရှိလဲ၊ အခုက ၂၀၂၀အောင်တဲ့ သူတွေပဲ ကျောင်းဝင်ခွင့်ရတာ ဆိုတော့ ၂၀၁၂ ကနေ ၂၀၁၉ အထိ အောင်တဲ့ ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေအတွက် ဘယ်လိုမျိုးတွေရှိလဲ၊ သူတို့အတွက် ရှုံးမှုလား၊ သူတို့အတွက် နောက်ထပ်မရှိတော့ဘူးလား၊ သူတို့လည်း တခုခု စိုးရိမ်မှာပေါ့။ ကျနော်တို့တက်ခွင့်ရရင် သူတို့ကျတက်ခွင့်မရဘူး၊”
ရိုဟင်ဂျာမွတ်လင်တွေကို ကျောင်းပြန်တက်ခွင့်ပေးလိုက်တာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သက်ဆိုင်ရာ ပညာရေး တာဝန်ရှိသူတွေကို မေးမြန်းဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့် ဆက်သွယ်လို့ မရပါဘူး။ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့အသုံးအနှုံးကိုလည်း စစ်ကောင်စီလက်ခံသုံးစွဲခြင်းမရှိပါဘူး။ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ၂၀၁၂ လူမျိုးရေးဆန်တဲ့ပဋိပက္ခတွေဖြစ်ပြီးကတည်းက မွတ်ဆလင်နဲ့ ရခိုင်အသိုင်းအဝိုင်းကို သီးခြားခွဲထားသလို မွတ်ဆလင်တွေကို အသွားအလာ ကန့်သတ်တင်းကြပ်မှုတွေလည်းပြုလုပ်ထားပါတယ်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အရေးအခင်းနောက်ပိုင်း သိန်းနဲ့ချီတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေ တဘက်နိုင်ငံကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရသလို ပြည်တွင်းမှာကျန်သူအများစုကလည်း ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ နေနေကြရပါတယ်။
လက်ရှိမှာတော့ ရခိုင်နဲ့ မွတ်ဆလင်တွေကြားမှာ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေးတွေ ရှိလာသလို လူမျိုးစုအားလုံးပါဝင်တဲ့ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲတွေ ဘောလုံးပွဲတွေကို ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့က ဦးဆောင်ပြီးတော့ လုပ်ဆောင်နေတာတွေကိုလည်း တွေ့မြင်နေရပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
စစ်တွေတက္ကသိုလ်မှာ ရိုဟင်ဂျာကျောင်းသားတွေ တက်ရောက်ခွင့်ပြု
================
[[Unicode]]
စဈတှတေက်ကသိုလျမှာ ရိုဟငျဂြာကြောငျးသားတှေ တကျရောကျခှင့ျပွု
ရခိုငျပွညျနယျမှာ ဆယျစုနှဈတခုကွာ တက်ကသိုလျတကျခှင့ျပိတျပငျခံထားရတဲ့ ရိုဟငျဂြာ ကြောငျးသူကြောငျးသားတှေ ဒီနှဈတက်ကသိုလျတတျခှင့ျပွုလိုကျတယျလို့ သိရပါတယျ။ ရိုဟငျဂြာကြောငျးသားတှကေတော့ ကြောငျးတတျခှင့ျရလို့ ဝမျးသာပမေယ့ျ ဆယျစုနှဈကွာ တက်ကသိုလျနဲ့ဝေးနတောမို့ စိုးရိမျမှုတှတေော့ ရှိနပေါတယျ။ ရနျကုနျ သတငျးပေးပို့ထားတာကို ကိုငွိမျးခမြျးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျက စဈတှတေက်ကသိုလျမှာ ဆယျစုနှဈကွာ တက်ကသိုလျတကျခှင့ျ ပိတျပငျထားတဲ့ ရိုဟငျဂြာကြောငျးသူကြောငျးသားတှေ တက်ကသိုလျတကျရောကျခှင့ျပွုလိုကျတာကွောင့ျ ကြောငျးအပျထားတဲ့ ရိုဟငျဂြာကြောငျးသူကြောငျးသား ၁၀၀ ကြောျအထိရှိတယျလို့ စဈတှတေ က်ကသိုလျ ကြောငျးသားသမဂ်ဂ ပွောခှင့ျရ ကိုကြောျနိုငျဌေးကပွောပါတယျ။
“စဈတှတေက်ကသိုလျမှာ ကြောငျးအပျထားတာကတော့ ၁၀၀ ကြောျလောကျရှိပါတယျ၊ ဒါက day တခုတညျးပါ။ အဝေးသငျသငျတနျးအတှကျလညျး ခေါျဖို့ ရှိပါတယျ။ အဝေးသငျကရြငျတော့ ပိုပွီး မြားလာမှာ ဖွဈပါတယျ။ တပွညျလုံးအနနေဲ့ပေါ့နောျ၊ အခုလောလောဆယျကတော့ Day အနနေဲ့ ၁၀၀ ကြောျလောကျရှိပါတယျ။ စဈတှေ တက်ကသိုလျမှာ။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုနှဈတုနျးက ဒသေခံ မှတျဆလငျတှနေဲ့ ရခိုငျပွညျသူတှကွေား လူမြိုးရေးဆနျဆနျ ပဋိပက်ခဖွဈပှားခဲ့တာကွောင့ျ အစိုးရအနနေဲ့ လုံခွုံရေး အကွောငျးပွ ပွီး ရိုဟငျဂြာမှတျဆလငျတှကေို တက်ကသိုလျတကျရောကျခှင့ျ ပိတျပငျထားခဲ့တာပါ။
ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှဈမှာတော့ ရိုဟငျဂြာကြောငျးသူကြောငျးသားတှအေတှကျ မောငျတော၊ ဘူးသီးတောငျနဲ့ စဈတှေ စတဲ့မွို့နယျတှမှော သီးသန့ျစငျတာသုံးခုဖှင့ျပွီး တက်ကသိုလျပညာတှကေို သငျယူခှင့ျပွုခဲ့ပမေယ့ျ မွနျမာစာ၊ ပထဝီနဲ့ သမိုငျးဘာသာကိုသာ သငျကွားခှင့ျရပါတယျ။ ဒီနှဈမှာတော့ ရိုဟငျဂြာမှတျဆလငျတှအေနနေဲ့ ဘာသာကန့ျသတျခကြျမထားဘဲ တက်ကသိုလျပညာသငျကွားခှင့ျ ရရှိကွပါတယျ။
လကျရှိ စဈတှတေက်ကသိုလျမှာ ကြောငျးတကျရောကျခှင့ျရသူတှဟော ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှဈက တက်ကသိုလျဝငျတနျးစာမေးပှဲ အောငျမွငျထားသူတှကေိုသာ လကျခံတာဖွဈလို့ ကနြျ ရိုဟငျဂြာမှတျဆလငျကြောငျးသူကြောငျးသားတှကေတော့ တတျရောကျခှင့ျမရကွဘူးလို့ စဈတှတေက်ကသိုလျမှာ တကျတဲ့ ရိုဟငျဂြာကြောငျးသားတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“၂၀၁၂ ခုနှဈ ပဋိပက်ခဖွဈပွီးတဲ့နောကျပိုငျး ဆယျစုနှဈတခုကွာပွီးမှာ လူမြိုးနှဈမြိုးကွားမှာ ကနြောျတို့ ဆယျစုနှဈကွာ ကနြောျတို့ တက်ကသိုလျတကျခှင့ျမရခဲ့ဘူး။ အဲဒီတုနျးကတော့ ကနြောျတို့ ငယျသေးတယျ။ ဘာပဲဖွဈဖွဈ ကနြောျတို့ ၂၀၂၀ မှာ တက်ကသိုလျစာမေးပှဲ အောငျမွငျခဲ့တယျ။ ပွီးတော့ ကနြောျတို့အတှကျ ၂၀၂၂ ခုနှဈမှာ အခှင့ျအရေးတခုအနနေဲ့ ကြောငျတကျခှင့ျရမယျဆိုတော့ ကနြောျတို့ အဲဒါကို အလှနျ ဝမျးသာမိပါတယျ။ ကနြောျတို့ကို အခု တက်ကသိုလျက လကျခံလိုကျပွီ။ ကြောငျးတကျခှင့ျရမယျဆိုပွီးတော့ ကနြောျတို့ကို ၁၂ ရကျနေ့ လာတကျဖို့ ပွောထားတာရှိတယျ။ အခုတကျခှင့ျရတာက ၂၀၂၀ မှာ အောငျတဲ့သူတှကေိုပဲ တကျခှင့ျပေးတာ။ အကုနျလုံးကို ပေးနတောမဟုတျဘူး၊ ၂၀၁၂ ကနေ အောငျတဲ့သူတှထေဲမှာ ၂၀၂၀ ခုနှဈမှာ အောငျတဲ့ သူတှကေိုပဲ တကျခှင့ျပေးတာ ရခိုငျပွညျမှာ။”
ဒီနှဈတက်ကသိုလျတကျခှင့ျရတဲ့ အဲဒီ ရိုဟငျဂြာကြောငျးသားကတော့ ကြောငျးတကျခှင့ျရတဲ့ အတှကျ ဝမျးသာပမေယ့ျ ဆယျစုနှဈတဈခုကွာပွီးမှ အသိုငျးအဝိုငျးနှဈခုကွား ကြောငျးပွနျတကျရမှာနဲ့ ပတျသကျပွီး အဆငျမပွမှောကို စိုးရိမျမိတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတော့ အလှနျဝမျးသာပြောျမိတယျ။ ပီတိဖွဈမိတယျ။ ကြောငျးတကျခှင့ျရလို့ ဒီလိုမြိုး ဘယျတုနျးကမှ မထငျထားခဲ့ဘူး။ ဆယျစုနှဈတခုကွာသှားပွီးတော့ ကြောငျးတကျခှင့ျ ရမယျလို့ မမြှောျလင့ျခဲ့ဘူး။ မမြှောျလင့ျတာတှေ ဖွဈလာအောငျ ကနြောျတို့ကို အဘကျဘကျက ကူညီပေးခဲ့တဲ့ ရခိုငျကြောငျးသားသမဂ်ဂတို့၊ မှတျဆလငျကြောငျးသား သမဂ်ဂတို့ကို ကြေးဇူးတငျပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ကနြောျတို့ရငျထဲမှာ ဖွဈနတောက ဆယျစုနှဈတခုကွာပွီးမှ လူမြိုးနဈမြိုးကွားမှာ ကြောငျးပွနျတကျမယျဆိုရငျ တစုံတခု ပွူနာဖွဈရငျ ကနြောျတို့အတှကျ အဆငျပွပေါ့မလား။ ကနြောျတို့လုံခွုံရေးက ဘာရှိလဲ။ အဲလို မေးခှနျးတှဖွေဈလာတယျ။”
ရိုဟငျဂြာမှတျဆလငျအမြားစုဟာ ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးက ဘူးသီးတောငျ၊ မောငျတော၊ ကြောကျတောျ၊ မွပေုံ၊ မငျးပွား၊ ကြောကျဖွူနဲ့ စဈတှမွေို့နယျတှမှော နထေိုငျကွတာဖွဈပါတယျ။ အမြားစုကတော့ နိုငျငံသားစိစဈရေးကဒျမရှိကွပါဘူး။
စဈကောငျစီက ပွီးခဲ့တဲ့ ဧပွီလတရကျနေ့ကစပွီး တမွို့နဲ့တမွို့ ခရီးသှားလာမယျဆိုရငျ အသကျ ၁၆ နှဈပွည့ျသူတိုငျး နိုငျငံသားစိစဈရေးကဒျပွရမယျဆိုပွီးတော့ ထုတျပွနျထားပါတယျ။ ဒါကွောင့ျလညျး ရိုဟငျဂြာကြောငျးသားတှကေို စဈတှတေက်ကသိုလျက လကျခံပမေယ့ျလို့ နိုငျငံသားစိစဈရေးကဒျမရှိတဲ့ တခွားမွို့နယျတှကေ ရိုဟငျဂြာမှတျဆလငျကြောငျးသားတှအေတှကျတော့ အခကျအခဲရှိနတေယျလို့ အဲဒီ ရိုဟငျဂြာကြောငျးသားတှကေပွောပါတယျ။
“ နယျပိုငျးကလာမယျဆိုရငျ ကြောကျတောျတို့၊ မောငျတောတို့၊ မငျးပွားတို့ အဲလို နယျပိုငျးက လာမယျဆိုရငျ သူတို့မှာ နိုငျငံသားစိစဈရေးကဒျမရှိဘူး။ ကနြောျတို့ မှတျဆလငျတှကေို နိုငျငံသားကဒျမပေးဘူး။ နိုငျငံသားကဒျမရှိဘူးဆိုတော့ သူတို့အတှကျ ကြောငျးတကျ ခှင့ျမရှိဘူးလား၊ သူတို့အတှကျ အစီအစဉျဘယျလိုမြိုးရှိလဲ၊ အခုက ၂၀၂၀အောငျတဲ့ သူတှပေဲ ကြောငျးဝငျခှင့ျရတာ ဆိုတော့ ၂၀၁၂ ကနေ ၂၀၁၉ အထိ အောငျတဲ့ ကြောငျးသား ကြောငျးသူတှအေတှကျ ဘယျလိုမြိုးတှရှေိလဲ၊ သူတို့အတှကျ ရှုံးမှုလား၊ သူတို့အတှကျ နောကျထပျမရှိတော့ဘူးလား၊ သူတို့လညျး တခုခု စိုးရိမျမှာပေါ့။ ကနြောျတို့တကျခှင့ျရရငျ သူတို့ကတြကျခှင့ျမရဘူး၊”
ရိုဟငျဂြာမှတျလငျတှကေို ကြောငျးပွနျတကျခှင့ျပေးလိုကျတာနဲ့ ပတျသကျပွီး သကျဆိုငျရာ ပညာရေး တာဝနျရှိသူတှကေို မေးမွနျးဖို့ ကွိုးစားခဲ့ပမေယ့ျ ဆကျသှယျလို့ မရပါဘူး။ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့အသုံးအနှုံးကိုလညျး စဈကောငျစီလကျခံသုံးစှဲခွငျးမရှိပါဘူး။ ရခိုငျပွညျနယျအတှငျး ၂၀၁၂ လူမြိုးရေးဆနျတဲ့ပဋိပက်ခတှဖွေဈပွီးကတညျးက မှတျဆလငျနဲ့ ရခိုငျအသိုငျးအဝိုငျးကို သီးခွားခှဲထားသလို မှတျဆလငျတှကေို အသှားအလာ ကန့ျသတျတငျးကွပျမှုတှလေညျးပွုလုပျထားပါတယျ။ ၂၀၁၇ ခုနှဈအရေးအခငျးနောကျပိုငျး သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ ရိုဟငျဂြာတှေ တဘကျနိုငျငံကို ထှကျပွေးတိမျးရှောငျခဲ့ရသလို ပွညျတှငျးမှာကနြျသူအမြားစုကလညျး ဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော နနေကွေရပါတယျ။
လကျရှိမှာတော့ ရခိုငျနဲ့ မှတျဆလငျတှကွေားမှာ ကောငျးမှနျတဲ့ ဆကျဆံရေးတှေ ရှိလာသလို လူမြိုးစုအားလုံးပါဝငျတဲ့ ပြောျပှဲရှှငျပှဲတှေ ဘောလုံးပှဲတှကေို ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့က ဦးဆောငျပွီးတော့ လုပျဆောငျနတောတှကေိုလညျး တှေ့မွငျနရေပါတယျ။
================