ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ဒုက္ခသည်စခန်းတချို့ ရိက္ခာနဲ့သောက်သုံးရေ ပြတ်လပ်

[[Zawgyi/Unicode]]

ရခိုင်မြောက်ပိုင်း စစ်ပြေးဒုက္ခသည်စခန်းတချို့မှာ စားနပ်ရိက္ခာနဲ့သောက်သုံးရေ ပြတ်လပ်နေပြီလို့ စခန်းတာဝန်ရှိသူတွေကပြောပါတယ်။ စစ်ဘေးဒုက္ခ သည်တွေအနေနဲ့ နေရပ်ပြန်ဖို့ ခက်ခဲနေသေးသလို စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ အလှူရှင်တွေလည်း နည်းပါးလာတာကြောင့် အခက်ကြုံနေရတာဖြစ်တယ်လို့လည်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေက ပြောပါတယ်။ ရခိုင်က စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေနဲ့ ပတ်သတ်ပြီးရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့သတင်းကို ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။

ရခိုင်မြောက်ပိုင်း စစ်ပြေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေဟာ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ ကူညီထောက်ပံ့မှုအားနည်းလာသလို စခန်းတချို့မှာ ခုဆိုရင် စားနပ်ရိက္ခာရော သောက်သုံးရေပါ ပြတ်လပ်မှု ရင်ဆိုင်လာရပါတယ်။ ကျောက်တော်မြို့နယ်က လူဦးရေ ၃,၀၀၀ နီးပါးနေထိုင်တဲ့ ညောင်ချောင်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာဆိုရင်လည်း သောက်သုံးရေမရှိတာကြောင့် ချောင်းကိုသုံးနေရပြီး ဝမ်းရောဂါဖြစ်ပွားတာတွေလည်း ရှိတယ်လို့ စခန်းတာဝန်ခံ ကိုခိုင်မျိုးအောင်ကပြောပါတယ်။

“ကန်မှာက သောက်ရေလည်းမရတော့ဘူး။ သုံးရေလည်းမရတော့ဘူး။ အဲဒါကြောင့် ချောင်းရေကိုပဲသုံးနေရတယ်။ အဲဒီချောင်းရေဆိုတာကလည်း တအား ညစ်ပတ်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ချောင်းမှာ အိမ်သာတို့ဘာတို့ချထားတာရှိတယ်ဆိုတော့ ကျန်းမာရေးနဲ့မညီညွတ်မှုဖြစ်နေတယ်၊ ဒါကြောင့်မလို့ ကလေးတွေ မကြာမကြာ ဝမ်းရောဂါတွေဖြစ်တယ်။ ကျနော်ကတော့ ကူညီပေးနိုင်မယ့် NGO INGO တွေကို အကူအညီတောင်းထားတာရှိတယ်။ သူတို့လည်း ကူညီပေးဖို့ ကြိုးစားနေတာရှိတယ်လို့ပြောတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ကျနော် ဒီဇင်ဘာလလောက်ကတည်းက စစ်ကောင်စီကို အစည်းအဝေးမှာ တင်ပြထားတာရှိတယ် အစ်ကို။ အခုအချိန်ထိတော့ တစုံတရာ ကူညီပေးတာတော့မရှိသေးဘူး”

ဒါ့အပြင် ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ်အတွင်းက အထက်မြတ်လှဲ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာလည်း စားနပ်ရိက္ခာတွေလည်း မရှိတော့သလို သောက်သုံးရေတွေလည်း ရှားပါးနေပါတယ်။ အထက်မြတ်လှဲစစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းက ကိုအောင်နိုင်ဝင်းကတော့ ရေမရှိတာကြောင့် မြစ်က ဆားငံရေတွေကို သုံးနေရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

အထက်မြတ်လှဲစစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်း ကိုအောင်နိုင်ဝင်းအသံ။

“စားနပ်ရိက္ခာကော ရေတွေကောရှားပါးနေတယ်။ အလှူရှင်တွေလည်းမရှိဘူး၊ ရေချိုးရတာလည်း ဆားငံရေကို ချိုးနေရတယ်၊ စားရေးသောက်ရေးလည်းအဆင်မပြေဘူး။ အလှူရှင်တွေလည်း မရောက်ဘူး။ ဆန်တွေလည်းကုန်နေတယ်”

လက်ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရှိတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေကို အစိုးရက ဆန်ရိက္ခာ ထောက်ပံ့တာတွေရှိပေမယ့်လည်း လုံလောက်မှုမရှိဘူးလို့လည်း ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ် စစ်မှုဇုန် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်းစခန်းက တာဝန်ရှိသူတဦးကပြောပါတယ်။ အဲဒီဒုက္ခသည်စခန်းမှာ သောက်သုံးရေတွေလည်း ရှားပါးနေတာပါ။ လက်ရှိမှာတော့ အဖွဲ့တခုက သုံးလစီမံကိန်းနဲ့ ရေလှူပေးနေတာကြောင့် အဆင်ပြေနေပေမယ့် အဲဒီသုံးလပြီးရင် သောက်သုံးမရရှိတော့မှာကို စိုးရိမ်နေရတယ်လို့လည်း ဒုက္ခသည်တဦးကပြောပါတယ်။

“ရိက္ခာကလည်းလုံလုံလောက်မရှိဘူး။ မနက်တဗူး၊ ညတဗူးပဲ ပေးထားတာဆိုတော့ အဲထက်ပိုစားတဲ့သူတွေမှာကျတော့ ရိက္ခာလုံလုံလောက်လောက်မရှိဘူး။ သောက်သုံးရေကျတော့ ဆာရာဆိုတဲ့ အဖွဲ့ တစ်ခုက သောက်ရေ သုံးရေ တွေကို ကားနဲ့တင်ပြီးတော့ ပို့ပေးနေတဲ့ အတွက် အခုအချိန်ထိတော့ လုံလောက်နေသေးတယ်၊ ဒါပေမယ့်သူတို့ကလည်း သုံးလပဲပေးမယ်ဆိုတော့ အဲဒီသုံးလ ပြီးရင် ရေဘယ်ကရမလဲ ကျနော်တို့မှာမျော်လင့်ချက်မရှိသေးဘူး”

ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်ရှိအချိန်ထိ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၉၀,၀၀၀ ကျော်လောက် ဟာ လုံခြုံရေးအာမခံချက်မရှိတာကြောင့် နေရပ်ပြန်ဖို့ ခက်ခဲနေကြပြီး စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ နေထိုင်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။

ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့နဲ့စစ်တပ်ကြား ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ အစောပိုင်းကကတည်းက တိုက်ပွဲတွေ ရပ်တန့်နေတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒီလအတွင်းမှပဲ မောင်တောဘက်မှာ AA အဖွဲ့နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ကြား နှစ်ဘက်တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားခဲ့တာကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တိုက်ပွဲ တကြော့ပြန်ကြီးထွားလာမှာကို ဒေသခံတွေအနေနဲ့ စိုးရိမ်နေကြတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ဒုက္ခသည်စခန်းတချို့ ရိက္ခာနဲ့သောက်သုံးရေ ပြတ်လပ်

==============

[[Unicode]]

ရခိုငျမွောကျပိုငျး ဒုက်ခသညျစခနျးတခြို့ ရိက်ခာနဲ့သောကျသုံးရေ ပွတျလပျ

ရခိုငျမွောကျပိုငျး စဈပွေးဒုက်ခသညျစခနျးတခြို့မှာ စားနပျရိက်ခာနဲ့သောကျသုံးရေ ပွတျလပျနပွေီလို့ စခနျးတာဝနျရှိသူတှကေပွောပါတယျ။ စဈဘေးဒုက်ခ သညျတှအေနနေဲ့ နရေပျပွနျဖို့ ခကျခဲနသေေးသလို စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော အလှူရှငျတှလေညျး နညျးပါးလာတာကွောင့ျ အခကျကွုံနရေတာဖွဈတယျလို့လညျး စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေ ပွောပါတယျ။ ရခိုငျက စဈဘေးဒုက်ခသညျတှနေဲ့ ပတျသတျပွီးရနျကုနျကပေးပို့တဲ့သတငျးကို ကိုဇောျဝငျးလှိုငျက တငျပွပေးထားပါတယျ။

ရခိုငျမွောကျပိုငျး စဈပွေးဒုက်ခသညျစခနျးတှဟော အခြိနျကွာလာတာနဲ့အမြှ ကူညီထောကျပံ့မှုအားနညျးလာသလို စခနျးတခြို့မှာ ခုဆိုရငျ စားနပျရိက်ခာရော သောကျသုံးရပေါ ပွတျလပျမှု ရငျဆိုငျလာရပါတယျ။ ကြောကျတောျမွို့နယျက လူဦးရေ ၃,၀၀၀ နီးပါးနထေိုငျတဲ့ ညောငျခြောငျး စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးမှာဆိုရငျလညျး သောကျသုံးရမေရှိတာကွောင့ျ ခြောငျးကိုသုံးနရေပွီး ဝမျးရောဂါဖွဈပှားတာတှလေညျး ရှိတယျလို့ စခနျးတာဝနျခံ ကိုခိုငျမြိုးအောငျကပွောပါတယျ။

“ကနျမှာက သောကျရလေညျးမရတော့ဘူး။ သုံးရလေညျးမရတော့ဘူး။ အဲဒါကွောင့ျ ခြောငျးရကေိုပဲသုံးနရေတယျ။ အဲဒီခြောငျးရဆေိုတာကလညျး တအား ညဈပတျတယျ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ခြောငျးမှာ အိမျသာတို့ဘာတို့ခထြားတာရှိတယျဆိုတော့ ကနြျးမာရေးနဲ့မညီညှတျမှုဖွဈနတေယျ၊ ဒါကွောင့ျမလို့ ကလေးတှေ မကွာမကွာ ဝမျးရောဂါတှဖွေဈတယျ။ ကနြောျကတော့ ကူညီပေးနိုငျမယ့ျ NGO INGO တှကေို အကူအညီတောငျးထားတာရှိတယျ။ သူတို့လညျး ကူညီပေးဖို့ ကွိုးစားနတောရှိတယျလို့ပွောတယျ။ နောကျပွီးတော့ ကနြောျ ဒီဇငျဘာလလောကျကတညျးက စဈကောငျစီကို အစညျးအဝေးမှာ တငျပွထားတာရှိတယျ အဈကို။ အခုအခြိနျထိတော့ တစုံတရာ ကူညီပေးတာတော့မရှိသေးဘူး”

ဒါ့အပွငျ ပုဏ်ဏားကြှနျးမွို့နယျအတှငျးက အထကျမွတျလှဲ စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးမှာလညျး စားနပျရိက်ခာတှလေညျး မရှိတော့သလို သောကျသုံးရတှေလေညျး ရှားပါးနပေါတယျ။ အထကျမွတျလှဲစဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးက ကိုအောငျနိုငျဝငျးကတော့ ရမေရှိတာကွောင့ျ မွဈက ဆားငံရတှေကေို သုံးနရေတယျလို့ ပွောပါတယျ။

အထကျမွတျလှဲစဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျး ကိုအောငျနိုငျဝငျးအသံ။

“စားနပျရိက်ခာကော ရတှေကေောရှားပါးနတေယျ။ အလှူရှငျတှလေညျးမရှိဘူး၊ ရခြေိုးရတာလညျး ဆားငံရကေို ခြိုးနရေတယျ၊ စားရေးသောကျရေးလညျးအဆငျမပွဘေူး။ အလှူရှငျတှလေညျး မရောကျဘူး။ ဆနျတှလေညျးကုနျနတေယျ”

လကျရခိုငျပွညျနယျမှာ ရှိတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတှကေို အစိုးရက ဆနျရိက်ခာ ထောကျပံ့တာတှရှေိပမေယ့ျလညျး လုံလောကျမှုမရှိဘူးလို့လညျး ပုဏ်ဏားကြှနျးမွို့နယျ စဈမှုဇုနျ စဈဘေးဒုက်ခသညျးစခနျးက တာဝနျရှိသူတဦးကပွောပါတယျ။ အဲဒီဒုက်ခသညျစခနျးမှာ သောကျသုံးရတှေလေညျး ရှားပါးနတောပါ။ လကျရှိမှာတော့ အဖှဲ့တခုက သုံးလစီမံကိနျးနဲ့ ရလှေူပေးနတောကွောင့ျ အဆငျပွနေပေမေယ့ျ အဲဒီသုံးလပွီးရငျ သောကျသုံးမရရှိတော့မှာကို စိုးရိမျနရေတယျလို့လညျး ဒုက်ခသညျတဦးကပွောပါတယျ။

“ရိက်ခာကလညျးလုံလုံလောကျမရှိဘူး။ မနကျတဗူး၊ ညတဗူးပဲ ပေးထားတာဆိုတော့ အဲထကျပိုစားတဲ့သူတှမှောကတြော့ ရိက်ခာလုံလုံလောကျလောကျမရှိဘူး။ သောကျသုံးရကေတြော့ ဆာရာဆိုတဲ့ အဖှဲ့ တဈခုက သောကျရေ သုံးရေ တှကေို ကားနဲ့တငျပွီးတော့ ပို့ပေးနတေဲ့ အတှကျ အခုအခြိနျထိတော့ လုံလောကျနသေေးတယျ၊ ဒါပမေယ့ျသူတို့ကလညျး သုံးလပဲပေးမယျဆိုတော့ အဲဒီသုံးလ ပွီးရငျ ရဘေယျကရမလဲ ကနြောျတို့မှာမြောျလင့ျခကြျမရှိသေးဘူး”

ရခိုငျပွညျနယျမှာ လကျရှိအခြိနျထိ စဈဘေးဒုက်ခသညျ ၉၀,၀၀၀ ကြောျလောကျ ဟာ လုံခွုံရေးအာမခံခကြျမရှိတာကွောင့ျ နရေပျပွနျဖို့ ခကျခဲနကွေပွီး စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော နထေိုငျနဆေဲဖွဈပါတယျ။

ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့နဲ့စဈတပျကွား ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှဈ စကျတငျဘာလ အစောပိုငျးကကတညျးက တိုကျပှဲတှေ ရပျတန့ျနတောလညျးဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ဒီလအတှငျးမှပဲ မောငျတောဘကျမှာ AA အဖှဲ့နဲ့ မွနျမာစဈတပျကွား နှဈဘကျတိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားခဲ့တာကွောင့ျ ရခိုငျပွညျနယျတိုကျပှဲ တကွော့ပွနျကွီးထှားလာမှာကို ဒသေခံတှအေနနေဲ့ စိုးရိမျနကွေတာလညျးဖွဈပါတယျ။
==============