ICJ တရားရင်ဆိုင်မှု ထောက်ခံပွဲတွေ အရှိန်မြင့်

ရန်ကုန်မြို့တွင် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် လူထုထောက်ခံပွဲ မြင်ကွင်း။ (ဒီဇင်ဘာ ၁၊ ၂၀၁၉)

(Zawgyi / Unicode)

မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ စွပ်စွဲချက်နဲ့ နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက တိုင်ကြားတဲ့ ဒီတရားစွဲဆိုမှုဟာ နှစ်ရှည်လများ ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲ ရိုဟင်ဂျာ မွတ်စလင်တွေ ကျူးလွန်ခံခဲ့ရတဲ့ ဆိုးရွားလွန်းလှတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေအပေါ် တရားမျှတမှုတခုရဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောမြို့နယ်က မွတ်စလင်လူငယ်တဦးက ပြောပါတယ်။ တဖက်မှာတော့ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု စွပ်စွဲချက်ကို ဖြေရှင်းဖို့ နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ သွားရောက်ရင်ဆိုင်မယ့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့အတူ ရပ်တည်နေကြောင်း ပြသတဲ့ လူထုထောက်ခံပွဲတွေကို နေပြည်တော်နဲ့ ရန်ကုန်မြို့တို့မှာ ဒီကနေ့ပဲ ကျင်းပခဲ့သေးတာပါ။ ဒီလို လူထုထောက်ခံပွဲတွေဟာ တကယ်ပဲ ICJ မှာ တရားရင်ဆိုင်ရတဲ့ အမှုအပေါ် သက်ရောက်မှုတွေ ရှိနိုင်ပါသလား။ သဘောထားအမြင်အမျိုးမျိုးကို မဆုမွန် မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းက ရိုဟင်ဂျာ မွတ်စလင်တွေအပေါ် လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်ခဲ့တယ်ဆိုပြီး မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ စွပ်စွဲချက်နဲ့ နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက တိုင်ကြားထားတာကို ကြားနာစစ်ဆေးမယ့်ကိစ္စ နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင် ICJ တရားရုံးမှာ လာမယ့် ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့မှာ သွားရောက်ရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အခုလို မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အကျိုးစီးပွား ကာကွယ်ရန်အတွက်ဆိုပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတယောက် အနေနဲ့ ဦးဆောင်ဖြေရှင်းမယ့်အပေါ် သူမသွားခင် သုံးရက်အလို ဒီဇင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့ ဒီကနေ့မှာ အစိုးရရုံးစိုက်ရာ နေပြည်တော်မှာ We stand with Daw Aung San Suu Kyi, We stand with Mother Suu ဆိုပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့အတူ ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်နေပါကြောင်း လူထုထောက်ခံပွဲတွေ ကျင်းပပါတယ်။

ဒီကနေ့မှာပဲ ရန်ကုန်မြို့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းလမ်းက တြီနီတီ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံ ခရစ်ယာန်အသင်းတော်များ ကောင်စီက ဦးဆောင်ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ အတူရှိကြောင်း နိုင်ငံအတွက် အစာရှောင်ဆုတောင်းပွဲ ကျင်းပပြီး ဒီအခမ်းအနားကို ဒုသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူနဲ့ သာသနာရေးဝန်ကြီးတို့ ကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီလို လူထုထောက်ခံပွဲတွေ ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ ဖြစ်ခဲ့တယ်၊ ဘာသာမတူ လူမျိုးကွဲတဲ့ လူနည်းစုတွေအပေါ် စစ်ရာဇဝတ်ပြစ်မှုတွေ ကျူးလွန်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ကိစ္စမှာ အမှန်တကယ် သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါ့မလား။

ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက ရိုဟင်ဂျာ မွတ်စလင်တွေ နှစ်ရှည်လများ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု စနစ်တကျ ကျူးလွန်ခံခဲ့ရတာတွေကို အခုလို နိုင်ငံတကာ တရားရုံးမှာ OIC နိုင်ငံများကိုယ်စား ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက တရားစွဲပေးတာဟာ သူတို့ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေအတွက် တရားမျှတမှုရတဲ့ လုပ်ရပ်တခုအဖြစ် ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောက မွတ်စလင်တွေက ယူဆပါတယ်။

လူမျိုးရေး ဘာသာရေး အသွင်ဆောင် အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ကိုယ်တိုင်ရင်ဆိုင် တွေ့ကြုံဖြတ်သန်းခဲ့သူ ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောမြို့နယ် မြို့သူကြီးကျေးရွာသား ကိုလှထွန်းက...

“ကျနော်တို့က ဒီလိုမျိုး ခေတ်အဆက်ဆက် မတရားခံနေရတယ်။ ပြီးတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ ကလေးတွေ ပညာသင်ခွင့် မရဘူး။ ပြီးတော့ ကျနော်တို့က လွတ်လပ်စွာ သွားလာခွင့် မရဘူး။ စတဲ့ အချက်အလက်တွေကို ကျနော်တို့က အကြိမ်ကြိမ် တင်ပြခဲ့တယ်၊ ကိုယ်ခံစားနေရတဲ့ဟာတွေကို။ အခု သူတို့က ICJ မှာ တရားစွဲပြီးတော့ Genocide ဆိုတဲ့ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ ဆိုင်တဲ့ အဓိက သက်ဆိုင်တဲ့သူတွေကို အရေးယူမယ် ဆိုပြီးတော့ ဒီလိုမျိုး တရားစွဲတာကိုတော့ ကျနော်တို့က ကြိုဆိုတယ်။ ပြီးတော့ လုံးဝ မျှော်လင့်ချက်တွေ ကင်းမဲ့နေတဲ့အချိန်မှာ ဒီလိုဟာတခု ပေါ်လာတယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်ချက်တွေ ပြန်ပြီးတော့ ရှင်သန်လာတယ်။ တရားမျှတမှု ရမယ်ဆိုပြီးတော့လည်း မျှော်လင့်တယ်။ အကောင်းဘက်ကနေ မျှော်လင့်တယ်ပေါ့။” လို့ ပြောပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က နိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုပြီး တရားခွင်မှာ သွားရောက်ဖြေရှင်းမှာကို အခုလို နိုင်ငံတဝှမ်း လူထုထောက်ခံပွဲတွေ ကျင်းပနေတာဟာ အရင် မြန်မာအစိုးရတွေလက်ထက် လုပ်နည်းကိုင်နည်းတွေနဲ့ ဆင်တူနေတယ်ဆိုတဲ့ ဝေဖန်မှုတွေလည်း ရှိပါတယ်။ မြန်မာ့အရေး အထူးသဖြင့် ရိုဟင်ဂျာမွတ်စလင်တွေအရေး လေ့လာအကဲခတ်နေတဲ့ ဒေါက်တာခင်ဇော်ဝင်းက အခုလို သုံးသပ်ပါတယ်။

“အခု လူထုထောက်ခံပွဲ ဆိုတာက အရင်က ပြည်ခိုင်ဖြိုးကလည်း လုပ်ခဲ့တာပဲ။ လမ်းစဉ်ပါတီကလည်း လုပ်ခဲ့တာပဲ။ အလံတွေ အနီတွေ၊ အဝါတွေ၊ အစိမ်းတွေ၊ အပြာတွေနဲ့။ တိုက်ပုံအင်္ကျီကြီးတွေ ဝတ်ပြီးတော့ ဟိုဟာအော် ဒီဟာအော်နဲ့။ အဲဒါက ဒီမိုကရေစီ မဟုတ်ဘူးလေ။ ဒီဟာကို အခြေခံပြီးတော့ တိုင်းပြည်က ငါ့နောက်က တခဲနက်ရှိပါလားလို့ ယူဆလို့မရဘူး။ လူတွေက ဘာမှန်းမသိ ညာမှန်းမသိနဲ့ ထောက်ခံပွဲ တက်ကြမယ်။ ဘာမှန်းမသိနဲ့ ပြောကြ ဆိုကြမယ် ဖြစ်နေတာ။ မြန်မာပြည် တရားရုံးက အမှုတွေလိုများ အာဏာသုံးပြီး၊ ငွေသုံးပြီးတော့ ပျောက်မယ်ထင်နေတာ။ ဒီနေ့စမှာကတော့ မချောင်ဘူးနော်။ လွတ်လပ်ရေးရတာ အနှစ် ၇၀ ကျော်သွားပြီ။ အခု ကမ္ဘာ့ထိပ်ဆုံး တရားရုံးကို စွဲချက်တင်ခံနေရပြီ။”

နေပြည်တော် အပါအဝင် တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် အသီးသီးမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ထောက်ခံပွဲတွေအပြင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့အတူ ရှိနေတယ်ဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်ကြီးတွေကိုလည်း လူမြင်ကွင်း နေရာတော်တော်များများမှာ ချိတ်ဆွဲပြီး နိုင်ငံတကာ တရားရုံးမှာ သွားရောက်ဖြေရှင်းမယ့်အပေါ် ထောက်ခံကြောင်း ပြသနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင် သွားရောက်ဖြေရှင်းမယ့် ICJ တရားခွင်ကနေ တရားမျှတမှုရဖို့ မျှော်လင့်ပါသလား၊ ကိုလှထွန်းကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပေါ် အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်ဘဝက သူတို့ မျှော်လင့်ခဲ့တာတွေနဲ့ အစိုးရတာဝန်ယူချိန် ဆောင်ရွက်ချက်တွေဟာ တခြားစီဖြစ်သွားခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ကျနော်တို့လူတွေ ခံစားနေရတဲ့ဟာတွေကို ဘယ်တုန်းကမှ စိစစ်ပြီးတော့ မကြိုးစားပေးဘူး။ အခု အဲဒီလိုလူတယောက်က တရားခွင်ကို သွားပြီးတော့ ထုချေမယ်၊ ဖြေရှင်းမယ် ဆိုတဲ့ဟာက ကျနော်တို့က လုံးဝ သူ့အပေါ် မျှော်လင့်လို့မရဘူး။ ပြီးတော့ သူ့အတွက် ပိုပြီးတော့ စိုးရိမ်တာပေါ့နော်။ အမှန်တရားကို ဘာတခုမှ မကြည့်ဘဲနဲ့ စစ်ဆေးတဲ့ အချက်အလက်တွေအပေါ် အခြေခံပြီးတော့ ထုချေမယ်၊ ချေပမယ်ဆိုရင် အခု ကမ္ဘာမှာ သူ သိက္ခာကျနေတဲ့ဟာတွေ ပိုပြီးတော့ ကျဖို့ပဲရှိတယ်လို့ ကျနော်တော့မြင်တယ်။”

လာမယ့် ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့မှာတော့ နယ်သာလန်နိုင်ငံ The Hague က နိုင်ငံတကာတရားရုံးမှာ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံကနေ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက ရိုဟင်ဂျာ မွတ်စလင်တွေကို နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းပြီး လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်နဲ့ တိုင်ကြားထားတဲ့အမှုကို စတင်ကြားနာစစ်ဆေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အစိုးရက ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးကို လက်ခံမထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဘက်ကလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်ပြီး ပြန်လည်လျှောက်လဲမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

---------------------------------

(Unicode)

ICJ တရားရငျဆိုငျမှု ထောကျခံပှဲတှေ အရှိနျမွင့ျ

မွနျမာနိုငျငံအပေါျ လူမြိုးတုံး သတျဖွတျမှုဆိုငျရာ စှပျစှဲခကြျနဲ့ နိုငျငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ ဂမျဘီယာနိုငျငံက တိုငျကွားတဲ့ ဒီတရားစှဲဆိုမှုဟာ နှဈရှညျလမြား ရခိုငျပွညျနယျထဲ ရိုဟငျဂြာ မှတျစလငျတှေ ကြူးလှနျခံခဲ့ရတဲ့ ဆိုးရှားလှနျးလှတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှအေပေါျ တရားမြှတမှုတခုရဖို့ မြှောျလင့ျပါတယျလို့ ရခိုငျပွညျနယျ မောငျတောမွို့နယျက မှတျစလငျလူငယျတဦးက ပွောပါတယျ။ တဖကျမှာတော့ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု စှပျစှဲခကြျကို ဖွရှေငျးဖို့ နိုငျငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ သှားရောကျရငျဆိုငျမယ့ျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့အတူ ရပျတညျနကွေောငျး ပွသတဲ့ လူထုထောကျခံပှဲတှကေို နပွေညျတောျနဲ့ ရနျကုနျမွို့တို့မှာ ဒီကနေ့ပဲ ကငြျးပခဲ့သေးတာပါ။ ဒီလို လူထုထောကျခံပှဲတှဟော တကယျပဲ ICJ မှာ တရားရငျဆိုငျရတဲ့ အမှုအပေါျ သကျရောကျမှုတှေ ရှိနိုငျပါသလား။ သဘောထားအမွငျအမြိုးမြိုးကို မဆုမှနျ မေးမွနျးတငျပွထားပါတယျ။

ရခိုငျပွညျနယျတှငျးက ရိုဟငျဂြာ မှတျစလငျတှအေပေါျ လူမြိုးတုံး သတျဖွတျခဲ့တယျဆိုပွီး မွနျမာနိုငျငံအပေါျ လူမြိုးတုံး သတျဖွတျမှုဆိုငျရာ စှပျစှဲခကြျနဲ့ နိုငျငံတကာတရားရုံး (ICJ) မှာ ဂမျဘီယာနိုငျငံက တိုငျကွားထားတာကို ကွားနာစဈဆေးမယ့ျကိစ်စ နိုငျငံတောျ၏ အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုယျတိုငျ ICJ တရားရုံးမှာ လာမယ့ျ ဒီဇငျဘာလ ၁၀ ရကျနေ့မှာ သှားရောကျရငျဆိုငျ ဖွရှေငျးတော့မှာ ဖွဈပါတယျ။

အခုလို မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အကြိုးစီးပှား ကာကှယျရနျအတှကျဆိုပွီး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုယျတိုငျ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးတယောကျ အနနေဲ့ ဦးဆောငျဖွရှေငျးမယ့ျအပေါျ သူမသှားခငျ သုံးရကျအလို ဒီဇငျဘာလ ၇ ရကျနေ့ ဒီကနေ့မှာ အစိုးရရုံးစိုကျရာ နပွေညျတောျမှာ We stand with Daw Aung San Suu Kyi, We stand with Mother Suu ဆိုပွီး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့အတူ ခိုငျခိုငျမာမာ ရပျတညျနပေါကွောငျး လူထုထောကျခံပှဲတှေ ကငြျးပပါတယျ။

ဒီကနေ့မှာပဲ ရနျကုနျမွို့ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးလမျးက တွီနီတီ ခရဈယာနျဘုရားကြောငျးမှာ မွနျမာနိုငျငံ ခရဈယာနျအသငျးတောျမြား ကောငျစီက ဦးဆောငျပွီး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ အတူရှိကွောငျး နိုငျငံအတှကျ အစာရှောငျဆုတောငျးပှဲ ကငြျးပပွီး ဒီအခမျးအနားကို ဒုသမ်မတ ဦးဟငျနရီဗနျထီးယူနဲ့ သာသနာရေးဝနျကွီးတို့ ကိုယျတိုငျ တကျရောကျခဲ့ပါတယျ။

ဒီလို လူထုထောကျခံပှဲတှေ ဆန်ဒထုတျဖောျမှုတှဟော မွနျမာနိုငျငံမှာ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ ဖွဈခဲ့တယျ၊ ဘာသာမတူ လူမြိုးကှဲတဲ့ လူနညျးစုတှအေပေါျ စဈရာဇဝတျပွဈမှုတှေ ကြူးလှနျခဲ့တယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျတှကေို ဖွရှေငျးနိုငျဖို့ကိစ်စမှာ အမှနျတကယျ သကျရောကျမှု ရှိနိုငျပါ့မလား။

ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးက ရိုဟငျဂြာ မှတျစလငျတှေ နှဈရှညျလမြား လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှု စနဈတကြ ကြူးလှနျခံခဲ့ရတာတှကေို အခုလို နိုငျငံတကာ တရားရုံးမှာ OIC နိုငျငံမြားကိုယျစား ဂမျဘီယာနိုငျငံက တရားစှဲပေးတာဟာ သူတို့ ဆုံးရှုံးနဈနာမှုတှအေတှကျ တရားမြှတမှုရတဲ့ လုပျရပျတခုအဖွဈ ရခိုငျပွညျနယျ မောငျတောက မှတျစလငျတှကေ ယူဆပါတယျ။
လူမြိုးရေး ဘာသာရေး အသှငျဆောငျ အကွမျးဖကျမှုတှကေို ကိုယျတိုငျရငျဆိုငျ တှေ့ကွုံဖွတျသနျးခဲ့သူ ရခိုငျပွညျနယျ မောငျတောမွို့နယျ မွို့သူကွီးကြေးရှာသား ကိုလှထှနျးက...

“ကနြောျတို့က ဒီလိုမြိုး ခတျေအဆကျဆကျ မတရားခံနရေတယျ။ ပွီးတော့ ကနြောျတို့ရဲ့ ကလေးတှေ ပညာသငျခှင့ျ မရဘူး။ ပွီးတော့ ကနြောျတို့က လှတျလပျစှာ သှားလာခှင့ျ မရဘူး။ စတဲ့ အခကြျအလကျတှကေို ကနြောျတို့က အကွိမျကွိမျ တငျပွခဲ့တယျ၊ ကိုယျခံစားနရေတဲ့ဟာတှကေို။ အခု သူတို့က ICJ မှာ တရားစှဲပွီးတော့ Genocide ဆိုတဲ့ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုနဲ့ ဆိုငျတဲ့ အဓိက သကျဆိုငျတဲ့သူတှကေို အရေးယူမယျ ဆိုပွီးတော့ ဒီလိုမြိုး တရားစှဲတာကိုတော့ ကနြောျတို့က ကွိုဆိုတယျ။ ပွီးတော့ လုံးဝ မြှောျလင့ျခကြျတှေ ကငျးမဲ့နတေဲ့အခြိနျမှာ ဒီလိုဟာတခု ပေါျလာတယျဆိုတော့ ကနြောျတို့ မြှောျလင့ျခကြျတှေ ပွနျပွီးတော့ ရှငျသနျလာတယျ။ တရားမြှတမှု ရမယျဆိုပွီးတော့လညျး မြှောျလင့ျတယျ။ အကောငျးဘကျကနေ မြှောျလင့ျတယျပေါ့။” လို့ ပွောပါတယျ။

ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက နိုငျငံကို ကိုယျစားပွုပွီး တရားခှငျမှာ သှားရောကျဖွရှေငျးမှာကို အခုလို နိုငျငံတဝှမျး လူထုထောကျခံပှဲတှေ ကငြျးပနတောဟာ အရငျ မွနျမာအစိုးရတှလေကျထကျ လုပျနညျးကိုငျနညျးတှနေဲ့ ဆငျတူနတေယျဆိုတဲ့ ဝဖေနျမှုတှလေညျး ရှိပါတယျ။ မွနျမာ့အရေး အထူးသဖွင့ျ ရိုဟငျဂြာမှတျစလငျတှအေရေး လေ့လာအကဲခတျနတေဲ့ ဒေါကျတာခငျဇောျဝငျးက အခုလို သုံးသပျပါတယျ။

“အခု လူထုထောကျခံပှဲ ဆိုတာက အရငျက ပွညျခိုငျဖွိုးကလညျး လုပျခဲ့တာပဲ။ လမျးစဉျပါတီကလညျး လုပျခဲ့တာပဲ။ အလံတှေ အနီတှေ၊ အဝါတှေ၊ အစိမျးတှေ၊ အပွာတှနေဲ့။ တိုကျပုံအငျ်ကြီကွီးတှေ ဝတျပွီးတော့ ဟိုဟာအောျ ဒီဟာအောျနဲ့။ အဲဒါက ဒီမိုကရစေီ မဟုတျဘူးလေ။ ဒီဟာကို အခွခေံပွီးတော့ တိုငျးပွညျက ငါ့နောကျက တခဲနကျရှိပါလားလို့ ယူဆလို့မရဘူး။ လူတှကေ ဘာမှနျးမသိ ညာမှနျးမသိနဲ့ ထောကျခံပှဲ တကျကွမယျ။ ဘာမှနျးမသိနဲ့ ပွောကွ ဆိုကွမယျ ဖွဈနတော။ မွနျမာပွညျ တရားရုံးက အမှုတှလေိုမြား အာဏာသုံးပွီး၊ ငှသေုံးပွီးတော့ ပြောကျမယျထငျနတော။ ဒီနေ့စမှာကတော့ မခြောငျဘူးနောျ။ လှတျလပျရေးရတာ အနှဈ ၇၀ ကြောျသှားပွီ။ အခု ကမ်ဘာ့ထိပျဆုံး တရားရုံးကို စှဲခကြျတငျခံနရေပွီ။”

နပွေညျတောျ အပါအဝငျ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျ အသီးသီးမှာ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ ထောကျခံပှဲတှအေပွငျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့အတူ ရှိနတေယျဆိုတဲ့ ဆိုငျးဘုတျကွီးတှကေိုလညျး လူမွငျကှငျး နရောတောျတောျမြားမြားမှာ ခြိတျဆှဲပွီး နိုငျငံတကာ တရားရုံးမှာ သှားရောကျဖွရှေငျးမယ့ျအပေါျ ထောကျခံကွောငျး ပွသနကွေတာ ဖွဈပါတယျ။

ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုယျတိုငျ သှားရောကျဖွရှေငျးမယ့ျ ICJ တရားခှငျကနေ တရားမြှတမှုရဖို့ မြှောျလင့ျပါသလား၊ ကိုလှထှနျးကတော့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျအပေါျ အတိုကျအခံခေါငျးဆောငျဘဝက သူတို့ မြှောျလင့ျခဲ့တာတှနေဲ့ အစိုးရတာဝနျယူခြိနျ ဆောငျရှကျခကြျတှဟော တခွားစီဖွဈသှားခဲ့တယျလို့ ဆိုပါတယျ။

“ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက ကနြောျတို့လူတှေ ခံစားနရေတဲ့ဟာတှကေို ဘယျတုနျးကမှ စိစဈပွီးတော့ မကွိုးစားပေးဘူး။ အခု အဲဒီလိုလူတယောကျက တရားခှငျကို သှားပွီးတော့ ထုခြမေယျ၊ ဖွရှေငျးမယျ ဆိုတဲ့ဟာက ကနြောျတို့က လုံးဝ သူ့အပေါျ မြှောျလင့ျလို့မရဘူး။ ပွီးတော့ သူ့အတှကျ ပိုပွီးတော့ စိုးရိမျတာပေါ့နောျ။ အမှနျတရားကို ဘာတခုမှ မကွည့ျဘဲနဲ့ စဈဆေးတဲ့ အခကြျအလကျတှအေပေါျ အခွခေံပွီးတော့ ထုခြမေယျ၊ ခြပေမယျဆိုရငျ အခု ကမ်ဘာမှာ သူ သိက်ခာကနြတေဲ့ဟာတှေ ပိုပွီးတော့ ကဖြို့ပဲရှိတယျလို့ ကနြောျတော့မွငျတယျ။”

လာမယ့ျ ဒီဇငျဘာ ၁၀ ရကျနေ့မှာတော့ နယျသာလနျနိုငျငံ The Hague က နိုငျငံတကာတရားရုံးမှာ ဂမျဘီယာနိုငျငံကနေ မွနျမာနိုငျငံအပေါျ ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးက ရိုဟငျဂြာ မှတျစလငျတှကေို နှိပျစကျညှဉျးပနျးပွီး လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု ကြူးလှနျခဲ့တယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျနဲ့ တိုငျကွားထားတဲ့အမှုကို စတငျကွားနာစဈဆေးမှာ ဖွဈပါတယျ။ အစိုးရက ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးကို လကျခံမထားတဲ့ မွနျမာနိုငျငံဘကျကလညျး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုယျတိုငျ ဦးဆောငျပွီး ပွနျလညျလြှောကျလဲမှာ ဖွဈပါတယျ။

Your browser doesn’t support HTML5

ICJ တရားရင်ဆိုင်မှု ထောက်ခံပွဲတွေ အရှိန်မြင့်