အာဆီယံရဲ့ မြန်မာ့အရေးဘုံသဘောတူညီချက် ငါးရပ်ကို အပြည့်အဝ အကောင်အထည်ဖော်ရေး အာဆီယံနဲ့ဆက်ပြီး ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ပါလို့ စစ်ကောင်စီကို ဗီယက်နမ်နိုင်ငံက တိုက်တွန်းလိုက်တဲ့အကြောင်း VNA ဗီယက်နမ်သတင်းမှာ ဖော်ပြထားတယ်လို့ လွတ်လပ်တဲ့ အာရှအသံ (RFA) က ဇွန်လ ၁၄ ရက်နေ့က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဗီယက်နမ်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရဲ့ ဒုတိယခေါင်းဆောင် Le Thi Minh Thoa က ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့မှာ မြန်မာ့အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံမှာ ပြောဆိုခဲ့တာပါ။ မြန်မာ့အရေးမှာ သက်ဆိုင်ရာအင်အားစုအားလုံးနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး ငြိမ်းချမ်းပြီးတော့ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ဖြေရှင်းမှုတွေကို လုပ်ဆောင်ဖို့လည်း ဗီယက်နမ်က တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါအပြင် မြန်မာပြည်ဒီမိုကရေစီ အကူးအပြောင်းအတွက် နိုင်ငံတကာက ဝိုင်းပြီးကူညီဖို့လိုကြောင်းနဲ့ မြန်မာ့အရေး အာဆီယံရဲ့ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုတွေကိုလည်း နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက ဆက်ပြီးအားပေးကူညီဖို့ ဗီယက်နမ်က တိုက်တွန်းကြောင်းလည်း Le Thi Minh Thoa က ကုလသမဂ္ဂမှာ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာအရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဗီယက်နမ်ရဲ့ပြောကြားချက်ဟာ ထူးခြားတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။ကွန်မြူနစ်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ဗီယက်နမ်ဟာ အာဆီယံထဲမှာ မြန်မာ့အရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး သိပ်တက်တက်ကြွကြွ ပြောလေ့မရှိပါဘူး။ ဒါကိုကြည့်ရင် အာဆီယံအဖွဲ့ကြီးဟာ မြန်မာစစ်ကောင်စီရဲ့ လုပ်ရပ်တွေအပေါ် အားမလိုအားမရ ဖြစ်နေတာ၊ သည်းမခံနိုင်တော့တာကို ပြသလိုက်တာလို့လည်း ဆိုနိုင်ပါတယ်။
မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကလည်း မြန်မာ့ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရာမှာ အချိန်သတ်မှတ်ချက်နဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်သူစာရင်းကို အာဆီယံအနေနဲ့ ချမှတ်ဖို့ ဇွန် ၁၁ ရက်နေ့က အကြံပေးလိုက်တဲ့အကြောင်းကို VOA က ထုတ်လွှင့်ခဲ့ပါတယ်။
“ဘယ်အချိန် ဘယ်အတိုင်းအတာအထိ လုပ်ငန်းပြီးမြောက် အောင်မြင်အောင်လုပ်ဆောင်မယ်၊ ဘယ်သူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံမယ်၊ ဘယ်သူတွေပါဝင်သင့်တယ် ဆိုတာတွေကို အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် (၅) ချက်ထဲမှာ ထည်သွင်းဖော်ပြထားတာ မရှိဘူး” လို့ စင်္ကာပူနိုင်ငံမှာ ကျင်းပနေတဲ့ အာရှလုံခြုံရေးဆိုင်ရာညီလာခံမှာလည်း မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Saifuddin Abdullah က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ပါဝင်ပတ်သက်သူတွေစာရင်းမှာ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်၊ NUG ကြားကာလ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရနဲ့ NUCC အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အတိုင်ပင်ခံကောင်စီတို့ ပါဝင်ရပါမယ်လို့ မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက သူ့ရဲ့ Facebook စာမျက်နှာမှာ ရေးသားခဲ့တာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် Noeleen Heyzer ကလည်း စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အကျပ်အတည်းတွေ ကြုံနေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေဟာ ဒေသတွင်းကိုပါ ရိုက်ခတ်မယ့် အန္တရာယ်တွေ ရှိနေတာကြောင့် နိုင်ငံတကာက အမြန်ဆုံး တုံ့ပြန်ဖြေရှင်းကြဖို့ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ ကြီးထွားလာနေတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေနဲ့ မတည်မငြိမ်တဲ့ အခြေအနေဟာ နိုင်ငံနယ်နိမိတ်တွေကို ကျော်လွန်သက်ရောက် ရိုက်ခတ်လာနေတယ်လို့ စင်ကာပူနိုင်ငံမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ Shangri-La Dialogue လို့ခေါ်တဲ့ အာရှ လုံခြုံရေးညီလာခံမှာ ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ကုလအတွင်းရေးမှုးချုပ်ရဲ့ မြန်မာဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်ဟာ တာဝန်ပေးအပ်ခံရတာ ၆ လရှိခဲ့ပါပြီ။ ဒါပေမဲ့ အခုချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံကိုသွားရောက်နိုင်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး။
မြန်မာ့နိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းဟာ နိုင်ငံနယ်နိမိတ်ကိုကျော်ကာ ဒေသတွင်းပြဿနာတစ်ရပ် ဖြစ်လာနေပါပြီ။ သိန်းနဲ့ချီတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်တွေ နယ်စပ်ဒေသတွေကို ရောက်ရှိလာတာ၊ နိုင်ငံတွင်းမှာ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးကာ အလုပ်လက်မဲ့တွေ များလာတာကြောင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ကာ တရားမဝင်ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေ ထောင်သောင်းချီကာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဆီ ဝင်ရောက်လာတာတွေ ကြုံနေရတဲ့အပြင် မူးယစ်ဆေးဝါးထုတ်လုပ်မှုနဲ့ ကုန်သွယ်မှု၊လူကုန်ကူးမှု၊သစ်ခိုးထုတ်မှုတွေ စံချိန်တင်မြှင့်တက်လာနေတာတွေဟာ ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေကို ရိုက်ခတ်နေလာပါတယ်။
အာရှလုံခြုံရေးညီလာခံမှာပဲ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အတိုင်ပင်ခံ Derek Chollet က မြန်မာစစ်ကောင်စီက နောက်နှစ်ထဲကျင်းပဖို့ ပြင်နေတဲ့ရွေးကောက်ပွဲတွေဟာ လွတ်လပ်မျှတမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ ဒေသတွင်းနဲ့ နိုင်ငံတကာကို လှည့်စားဖို့ ကြိုးပမ်းမှုတစ်ရပ်သာ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ၂၀၂၃ ရွေးကောက်ပွဟာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးရဲ့အဖြေ မဟုတ်ဘူး၊ စစ်ကောင်စီက သူ့ရဲ့အကျပ်အတည်းအတွက် ထွက်ပေါက်ဖန်တီးမှုသာဖြစ်တယ်လို့ထောက်ပြလိုက်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီ အာရှလုံခြုံရေးညီလာခံမှာ အမေရိကန်၊တရုတ်စတဲ့ အင်အားကြီး နိုင်ငံတွေလည်းတက်ရောက်ကြပါတယ်။ ညီလာခံတက်ရောက်လာတဲ့ တရုတ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Wei Fenghe (ဝေဖန်ဟေး)က အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ အာရှပစိဖိတ်ဒေသမှာရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ ထောက်ခံမှုတွေကို အတင်းအဓမ္မရယူပြီး၊ တရုတ်အစိုးရနဲ့ ရန်တိုက်ပေးဖို့ ကြိုးစားနေတယ်။အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသမှာရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေနဲ့အတူ နိုင်ငံစုံပါဝင်တဲ့ အကျိုးတူဆောင်ရွက်မှုတွေလုပ်ဖို့ လိုအပ်နေတယ်လို့ အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက အလေးပေးပြောကြားလိုက်တာဟာ တရုတ်နိုင်ငံကို ချောင်ထဲကို တွန်းပို့ဖို့ ကြိုးစားတာဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Lloyd Austin ကလည်း တရုတ်နိုင်ငံဟာ ဒေသတွင်းမှာ မတည်ငြိမ်မှုတွေကို ဖန်တီးနေတယ်လို့ ရှန်ဂရီလာ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး မတိုင်ခင်တစ်ရက်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုပြောကြား
ချက်အပေါ် တရုတ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်ပြီးတော့ ပယ်ချလိုက်ပါတယ်။ လတ်တလောအခြေအနေမှာ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးဟာ တင်းမာနေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲနဲ့ ထိုင်ဝမ်အရေးတွေမှာ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်တို့ဟာ ထိပ်တိုက်တွေ့နေတဲ့ အနေအထားပါ။ သူတို့
နှစ်ဦး ထိပ်တိုက်တွေ့မှုဟာ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်မှာလည်း အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ မလွဲမသွေ ရှိလာနိုင်ပါတယ်။
၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းဟာ စစ်အာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်ကာ CDM လုပ်ပါတယ်။ ဦးကျော်မိုးထွန်းကို ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးအဖြစ် ဆက်လက်အသိအမှတ် ပြုရေး၊ မပြုရေးအတွက် အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်တို့ ညှိနှိုင်းပြီး ဆက်လက်အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ပြောရရင် ဦးကျော်မိုးထွန်းဟာ စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်ပြီး NUG အစိုးရကို ကိုယ်စားပြု ရပ်တည်နေတဲ့ သံအမတ်ကြီးပါ။ လတ်တလောအချိန်မှာ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်တို့ ဆက်ဆံရေးဟာ တင်းမာ ဆိုးရွားနေချိန် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လာမယ့်စက်တင်ဘာလမှာ စတင်မယ့် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံကြီးမှာ ဦးကျော်မိုးထွန်းကို မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂသံအမတ်ကြီးအဖြစ် ဆက်လက်အသိအမှတ်ပြုရေး၊မပြုရေးဆိုတဲ့ Credential Challenge အပေါ် တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးက ဘယ်လို အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိမလဲဆိုတာ ထည့်သွင်းစဉ်းစားဖို့ လိုအပ်မှာ ဖြစ်ကြောင်းပါ။
===Unicode =====
အာဆီယံရဲ့ မွနျမာ့အရေးဘုံသဘောတူညီခကြျ ငါးရပျကို အပွည့ျအဝ အကောငျအထညျဖောျရေး အာဆီယံနဲ့ဆကျပွီး ပူးပေါငျးလုပျဆောငျပါလို့ စဈကောငျစီကို ဗီယကျနမျနိုငျငံက တိုကျတှနျးလိုကျတဲ့အကွောငျး VNA ဗီယကျနမျသတငျးမှာ ဖောျပွထားတယျလို့ လှတျလပျတဲ့ အာရှအသံ (RFA) က ဇှနျလ ၁၄ ရကျနေ့က ဖောျပွခဲ့ပါတယျ။ ဗီယကျနမျကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ရဲ့ ဒုတိယခေါငျးဆောငျ Le Thi Minh Thoa က ဇှနျလ ၁၃ ရကျနေ့မှာ မွနျမာ့အရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး ကုလသမဂ်ဂအထှထှေညေီလာခံမှာ ပွောဆိုခဲ့တာပါ။ မွနျမာ့အရေးမှာ သကျဆိုငျရာအငျအားစုအားလုံးနဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးပွီး ငွိမျးခမြျးပွီးတော့ အပွုသဘောဆောငျတဲ့ ဖွရှေငျးမှုတှကေို လုပျဆောငျဖို့လညျး ဗီယကျနမျက တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။ ဒါအပွငျ မွနျမာပွညျဒီမိုကရစေီ အကူးအပွောငျးအတှကျ နိုငျငံတကာက ဝိုငျးပွီးကူညီဖို့လိုကွောငျးနဲ့ မွနျမာ့အရေး အာဆီယံရဲ့ ကွိုးပမျးအားထုတျမှုတှကေိုလညျး နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးက ဆကျပွီးအားပေးကူညီဖို့ ဗီယကျနမျက တိုကျတှနျးကွောငျးလညျး Le Thi Minh Thoa က ကုလသမဂ်ဂမှာ ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
မွနျမာအရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး ဗီယကျနမျရဲ့ပွောကွားခကြျဟာ ထူးခွားတယျလို့ ဆိုရမှာပါ။ကှနျမွူနဈနိုငျငံဖွဈတဲ့ ဗီယကျနမျဟာ အာဆီယံထဲမှာ မွနျမာ့အရေးနဲ့ပတျသကျပွီး သိပျတကျတကျကွှကွှ ပွောလေ့မရှိပါဘူး။ ဒါကိုကွည့ျရငျ အာဆီယံအဖှဲ့ကွီးဟာ မွနျမာစဈကောငျစီရဲ့ လုပျရပျတှအေပေါျ အားမလိုအားမရ ဖွဈနတော၊ သညျးမခံနိုငျတော့တာကို ပွသလိုကျတာလို့လညျး ဆိုနိုငျပါတယျ။
မလေးရှားနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးကလညျး မွနျမာ့ပွူနာကို ဖွရှေငျးရာမှာ အခြိနျသတျမှတျခကြျနဲ့ ပါဝငျပတျသကျသူစာရငျးကို အာဆီယံအနနေဲ့ ခမြှတျဖို့ ဇှနျ ၁၁ ရကျနေ့က အကွံပေးလိုကျတဲ့အကွောငျးကို VOA က ထုတျလှှင့ျခဲ့ပါတယျ။
“ဘယျအခြိနျ ဘယျအတိုငျးအတာအထိ လုပျငနျးပွီးမွောကျ အောငျမွငျအောငျလုပျဆောငျမယျ၊ ဘယျသူတှနေဲ့ တှေ့ဆုံမယျ၊ ဘယျသူတှပေါဝငျသင့ျတယျ ဆိုတာတှကေို အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီခကြျ (၅) ခကြျထဲမှာ ထညျသှငျးဖောျပွထားတာ မရှိဘူး” လို့ စငျ်ကာပူနိုငျငံမှာ ကငြျးပနတေဲ့ အာရှလုံခွုံရေးဆိုငျရာညီလာခံမှာလညျး မလေးရှားနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Saifuddin Abdullah က ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ပါဝငျပတျသကျသူတှစောရငျးမှာ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ၊ သမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျ၊ NUG ကွားကာလ အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရနဲ့ NUCC အမြိုးသားညီညှတျရေး အတိုငျပငျခံကောငျစီတို့ ပါဝငျရပါမယျလို့ မလေးရှားနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးက သူ့ရဲ့ Facebook စာမကြျနှာမှာ ရေးသားခဲ့တာကိုလညျး တှေ့ရပါတယျ။
ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ မွနျမာဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျ Noeleen Heyzer ကလညျး စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး အကပြျအတညျးတှေ ကွုံနရေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံအခွအေနဟော ဒသေတှငျးကိုပါ ရိုကျခတျမယ့ျ အန်တရာယျတှေ ရှိနတောကွောင့ျ နိုငျငံတကာက အမွနျဆုံး တုံ့ပွနျဖွရှေငျးကွဖို့ တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။ ကွီးထှားလာနတေဲ့ အကွမျးဖကျမှုတှနေဲ့ မတညျမငွိမျတဲ့ အခွအေနဟော နိုငျငံနယျနိမိတျတှကေို ကြောျလှနျသကျရောကျ ရိုကျခတျလာနတေယျလို့ စငျကာပူနိုငျငံမှာ ကငြျးပခဲ့တဲ့ Shangri-La Dialogue လို့ခေါျတဲ့ အာရှ လုံခွုံရေးညီလာခံမှာ ဇှနျလ ၁၁ ရကျနေ့က ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ ကုလအတှငျးရေးမှုးခြုပျရဲ့ မွနျမာဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျဟာ တာဝနျပေးအပျခံရတာ ၆ လရှိခဲ့ပါပွီ။ ဒါပမေဲ့ အခုခြိနျထိ မွနျမာနိုငျငံကိုသှားရောကျနိုငျခွငျး မရှိသေးပါဘူး။
မွနျမာ့နိုငျငံရဲ့ နိုငျငံရေးအကပြျအတညျးဟာ နိုငျငံနယျနိမိတျကိုကြောျကာ ဒသေတှငျးပွူနာတဈရပျ ဖွဈလာနပေါပွီ။ သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ စဈဘေးရှောငျတှေ နယျစပျဒသေတှကေို ရောကျရှိလာတာ၊ နိုငျငံတှငျးမှာ အလုပျအကိုငျရှားပါးကာ အလုပျလကျမဲ့တှေ မြားလာတာကွောင့ျ နယျစပျဖွတျကြောျကာ တရားမဝငျရှှေ့ပွောငျးလုပျသားတှေ ထောငျသောငျးခြီကာ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှဆေီ ဝငျရောကျလာတာတှေ ကွုံနရေတဲ့အပွငျ မူးယဈဆေးဝါးထုတျလုပျမှုနဲ့ ကုနျသှယျမှု၊လူကုနျကူးမှု၊သဈခိုးထုတျမှုတှေ စံခြိနျတငျမွှင့ျတကျလာနတောတှဟော ဒသေတှငျးနိုငျငံတှကေို ရိုကျခတျနလောပါတယျ။
အာရှလုံခွုံရေးညီလာခံမှာပဲ အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ အတိုငျပငျခံ Derek Chollet က မွနျမာစဈကောငျစီက နောကျနှဈထဲကငြျးပဖို့ ပွငျနတေဲ့ရှေးကောကျပှဲတှဟော လှတျလပျမြှတမှာ မဟုတျဘူး။ ဒီရှေးကောကျပှဲဟာ ဒသေတှငျးနဲ့ နိုငျငံတကာကို လှည့ျစားဖို့ ကွိုးပမျးမှုတဈရပျသာ ဖွဈလိမ့ျမယျလို့ ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ ဒါဟာ ၂၀၂၃ ရှေးကောကျပှဟာ မွနျမာ့နိုငျငံရေးရဲ့အဖွေ မဟုတျဘူး၊ စဈကောငျစီက သူ့ရဲ့အကပြျအတညျးအတှကျ ထှကျပေါကျဖနျတီးမှုသာဖွဈတယျလို့ထောကျပွလိုကျခွငျး ဖွဈပါတယျ။
ဒီ အာရှလုံခွုံရေးညီလာခံမှာ အမရေိကနျ၊တရုတျစတဲ့ အငျအားကွီး နိုငျငံတှလေညျးတကျရောကျကွပါတယျ။ ညီလာခံတကျရောကျလာတဲ့ တရုတျကာကှယျရေးဝနျကွီး Wei Fenghe (ဝဖေနျဟေး)က အမရေိကနျပွညျထောငျစုဟာ အာရှပစိဖိတျဒသေမှာရှိတဲ့ နိုငျငံတှရေဲ့ ထောကျခံမှုတှကေို အတငျးအဓမ်မရယူပွီး၊ တရုတျအစိုးရနဲ့ ရနျတိုကျပေးဖို့ ကွိုးစားနတေယျ။အငျဒို-ပစိဖိတျဒသေမှာရှိတဲ့ နိုငျငံတှနေဲ့အတူ နိုငျငံစုံပါဝငျတဲ့ အကြိုးတူဆောငျရှကျမှုတှလေုပျဖို့ လိုအပျနတေယျလို့ အမရေိကနျကာကှယျရေးဝနျကွီးက အလေးပေးပွောကွားလိုကျတာဟာ တရုတျနိုငျငံကို ခြောငျထဲကို တှနျးပို့ဖို့ ကွိုးစားတာဖွဈတယျလို့ ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ အမရေိကနျကာကှယျရေးဝနျကွီး Lloyd Austin ကလညျး တရုတျနိုငျငံဟာ ဒသေတှငျးမှာ မတညျငွိမျမှုတှကေို ဖနျတီးနတေယျလို့ ရှနျဂရီလာ လုံခွုံရေးဆိုငျရာ ထိပျသီးအစညျးအဝေး မတိုငျခငျတဈရကျက ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ ဒီလိုပွောကွား
ခကြျအပေါျ တရုတျကာကှယျရေးဝနျကွီးက ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဝဖေနျပွီးတော့ ပယျခလြိုကျပါတယျ။ လတျတလောအခွအေနမှော အမရေိကနျနဲ့ တရုတျနိုငျငံ ဆကျဆံရေးဟာ တငျးမာနပေါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ရုရှား-ယူကရိနျးစဈပှဲနဲ့ ထိုငျဝမျအရေးတှမှော အမရေိကနျနဲ့ တရုတျတို့ဟာ ထိပျတိုကျတှေ့နတေဲ့ အနအေထားပါ။ သူတို့
နှဈဦး ထိပျတိုကျတှေ့မှုဟာ မွနျမာနိုငျငံအပေါျမှာလညျး အကြိုးသကျရောကျမှုတှေ မလှဲမသှေ ရှိလာနိုငျပါတယျ။
၂၀၂၁ ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျနေ့မှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးပါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ မွနျမာသံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးဟာ စဈအာဏာသိမျးတာကို ဆန့ျကငြျကာ CDM လုပျပါတယျ။ ဦးကြောျမိုးထှနျးကို ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ သံအမတျကွီးအဖွဈ ဆကျလကျအသိအမှတျ ပွုရေး၊ မပွုရေးအတှကျ အမရေိကနျနဲ့ တရုတျတို့ ညှိနှိုငျးပွီး ဆကျလကျအသိအမှတျပွုခဲ့ပါတယျ။ ပွောရရငျ ဦးကြောျမိုးထှနျးဟာ စဈကောငျစီကို ဆန့ျကငြျပွီး NUG အစိုးရကို ကိုယျစားပွု ရပျတညျနတေဲ့ သံအမတျကွီးပါ။ လတျတလောအခြိနျမှာ အမရေိကနျနဲ့ တရုတျတို့ ဆကျဆံရေးဟာ တငျးမာ ဆိုးရှားနခြေိနျ ဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ လာမယ့ျစကျတငျဘာလမှာ စတငျမယ့ျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံကွီးမှာ ဦးကြောျမိုးထှနျးကို မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂသံအမတျကွီးအဖွဈ ဆကျလကျအသိအမှတျပွုရေး၊မပွုရေးဆိုတဲ့ Credential Challenge အပေါျ တရုတျ-အမရေိကနျ ဆကျဆံရေးက ဘယျလို အကြိုးသကျရောကျမှု ရှိမလဲဆိုတာ ထည့ျသှငျးစဉျးစားဖို့ လိုအပျမှာ ဖွဈကွောငျးပါ။