[[Zawgyi/Unicode]]
ကချင်ပြည်နယ်နဲ့ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းဒေသတွေမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ၅ လအတွင်းမှာ ဒေသခံ၂၁ ဦးသေဆုံးခဲ့ရပြီး ဒေသခံ ၆,၀၀၀ နီးပါး အိုးအိမ်စွန့်ခွာပြေးနေကြရတယ်လို့ ကချင်အမျိုးသမီးအစည်းအရုံး (KWAT) က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒီစစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေအတွက် အကူအညီလိုအပ်ချက်တွေ ရရှိဖို့ ခက်ခဲလာတယ်လို့လည်း ဒေသခံကူညီရေးအဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်က စုံစမ်းမေးမြန်းပေးပို့တဲ့သတင်းကို မဆုမွန်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ကချင်ပြည်နယ်နဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဒေသတွေမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်မှုတွေကြောင့် အရပ်သား ထိခိုက်မှုတွေရှိခဲ့တယ်လို့ ကချင်အမျိုးသမီးအစည်းအရုံး (KWAT) က “ဝေဟင်မှခြိမ်းခြောက်မှုအသစ်များ” ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့ထုတ် အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ ၂၀၂၁ နိုဝင်လကနေ ၂၀၂၂ ဧပြီလအထိ အရပ်သားတွေ ထိခိုက်နစ်နာမှုတွေကို ပြုစုထားတာပါ။
အခုနှစ် အစောပိုင်းလတွေအတွင်း ပူတာအို၊ ဖားကန့်နဲ့ ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်း တလျှာက် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ၅ ခုကြောင့် ၂ ဦးသေဆုံးပြီး ကလေး ၆ ဦး အပါအဝင် ၁၃ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ် မှု ၁၃ ကြိမ်ကြောင့် ဒေသခံ ၈ ဦးသေဆုံးပြီး ကလေး ၆ ဦးအပါအဝင် ၂၀ ထိခိုက် ဒဏ်ရာ ရခဲ့တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။ စစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့ ရမ်းသမ်းပစ်ခတ်မှုတွေကြောင့် အသက် ၇ နှစ်အရွယ် ကလေးအပါအဝင် ၁၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ၇ ဦး ဒဏ်ရာ ရခဲ့တယ်လို့လည်း အစီရင်ခံစာမှာရေးပါတယ်။
ကချင်အမျိုးသမီးအစည်းအရုံးရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မဆန်ထွယ်က ကချင်နဲ့ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းက အခြေအနေတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ခုလိုပြောပါတယ်။
“ပြည်သူတွေကို Target ထားပြီးတော့ လေယာဉ်နဲ့ ဗုံးကြဲတဲ့ ကိစ္စတွေ၊ ပြည်သူတွေရှိတဲ့ ဒေသတွေမှာ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ပစ်တဲ့ ကိစ္စတွေကြောင့်မို့လို့ လူတွေသေတဲ့အကြောင်းတွေ၊ ပြီးရင် စကစရဲ့စစ်သားတွေက ရွာတွေမှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျုးလွန်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့ကိစ္စတွေကို ကျမတို့ Highlight လုပ်ထားတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ နောက်တခုကတော့ လူသားဒိုင်းအနေနဲ့ပေါ့ စစ်မျက်နှာပြင်မှာ ရွာသားတွေကို အသုံးပြုတဲ့ကိစ္စတွေပေါ့။ ဒါတွေကို Highlight လုပ်တယ်။ ကျမတို့က ၆ လအတွင်းမှာ ဖြစ်ခဲ့တာတွေကို အဓိက ဖော်ပြထားတယ်။ ဒါတောင်မှ ကျမတို့ KWAT အဖွဲ့အနေနဲ့ လက်လှမ်းမီသလောက်ပေါ့။ အဲ့ဒါက ကချင်ဒေသနဲ့ မြောက်ပိုင်း ရှမ်းဒေသပေါ့။ အဲ့ဒီမှာ ဖြစ်နေတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ၊ တချိန်တည်းမှာပဲ ဒီဟာတွေကြောင့် ပြည်သူတွေ အိုးအိမ်စွန့်ခွာပြီးမှ ထွက်ပြေးခဲ့ရတဲ့ အကြောင်း၊ ၅,၀၀၀ ကျော်ပေါ့။ အဲ့ဒါကတော့ အခု လက်ရှိ အခြေအနေတွေပေါ့။”
၂၀၂၁ နိုဝင်ဘာလကနေ ၂၀၂၂ ဧပြီလအထိ စစ်ကောင်စီတပ် ခလရ ၃၇၊ ခလရ ၅၈၊ တပ်မ ၃၃ တို့က ဗန်းမော်၊ မြစ်ကြီးနား၊ ပူတာအို၊ ဖားကန့်မြို့တွေမှာ ဒေသခံတွေကို PDF ဒါမှမဟုတ် KIA နဲ့ ချိတ်ဆက်မှု ရှိတယ်ဆိုပြီး ပြည်သူ ၂၃ ဦးကို ဖမ်းဆီးမှုရှိခဲ့သလို အပြင်းအထန် ရိုက်နှက် စစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ခဲ့တယ်လို့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြပါတယ်။
အင်ဂျားယာန်၊ မိုးမောက်၊ ဖားကန့်နဲ့ နမ္မတူမြို့နယ်တွေမှာ စစ်ကောင်စီရဲ့ ခမရ ၄၃၇၊ တပ်မ ၃၃၊ တပ်မ ၁၀၁ တို့က ဒေသခံ ၄၃ ယောက်ကို လူသားဒိုင်းအဖြစ်ဖမ်းဆီးပြီး အတင်းအဓမ္မ လုပ်အားခိုင်းစေမှုတွေ ရှိခဲ့တယ်လို့ KWAT ရဲ့ ဒီကနေ့ ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ အသေးစိတ် ဖော်ပြထားပါတယ်။
မိုင်းဖောက်ခွဲသူလို့ သံသယနဲ့ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ပြန်လွတ်လာသူတဦးက သူ့ကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးပြီး KIA နဲ့ အဆက်အသွယ်ရှိသူဖြစ်ကြောင်း ရိုက်နှက်ဝန်ခံခိုင်းခဲ့တယ်လို့ VOA ကို ခုလိုပြောပြပါတယ်။
“မိုင်းကွဲပြီး ၁၅ မိနစ် နာရီဝက်လောက် ကြာသွားတဲ့အချိန် ကျနော်က ဆိုင်ကယ်ပြင်နေရင်း ဆီလိုလို့ သွားဝယ်တာ။ အဲ့ဒါနဲ့လမ်းမှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ တွေ့သွားတော့ ကျနော့်ကို တရားခံဆိုပြီးမှ ဖမ်းဆီးသွားတယ်။ အဲ့ဒါနဲ့ပဲ ရဲစခန်းကို မခေါ်ခင် ထုနှက်ပြီးမှ ရဲစခန်းကို ခေါ်သွားတယ်။ ရဲစခန်းကို ရောက်တော့ ရိုက်နှက်ပြီး မျက်စိကို ပိတ်စနဲ့ ချည်လိုက်တာပဲ။ အဲ့ဒါနဲ့ ကျနော်လည်း ဘာမှ မသိတော့ဘူး။ အဲ့နောက်ပိုင်း စစ်တပ်ထဲကို ပြန်ခေါ်သွားတယ်။ စစ်တပ်ထဲ ခေါ်သွားတော့ သတိတော့ရတယ်။ အဲ့တုန်းကတော့။ စစ်သားလား၊ ဘာလား (KIA စစ်သားလား) ပေါ့ မေးတာ၊ ကျနော်ကလည်း စစ်သားလည်းမဟုတ်ဘူး၊ ဘာမှမဟုတ်ဘူး။ ဒီတိုင်း ရိုးရိုးသာသား လုပ်ကိုင်စားသောက်နေတယ်ပဲ ပြောတာပဲ။ အဲ့ဒါလည်း သူတို့က မယုံကြည်ဘူး။ တရားခံဆိုပြီးတော့ ရိုက်နှက်သွားတာပဲ။ ကျနော့်ကို။ ဘယ်လိုပြောမလဲ၊ KIA ပေါ့- သူတို့က အဲ့လိုထင်ပြီးတော့ မေးတာပေါ့။ မေးမြန်းပြီး ရိုက်တာ။”
ပူတာအို၊ ဖားကန့်၊ မိုးမောက်၊ မူဆယ်၊ လားရှိုး၊ နမ္မတူ စတဲ့ မြို့နယ်တွေအတွင်းက ဒေသခံ ၅,၇၀၀ ကျော်ဟာ ခုအချိန်ထိ စစ်ရှောင်စခန်းတွေ၊ ဘုရားကျောင်းတွေနဲ့ တောတောင်တွေထဲမှာ စစ်ဘေးရှောင်နေကြရဆဲဖြစ်ပြီး စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲတွေ ရင်ဆိုင်နရတယ်လို့ KWAT ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မဆန်ထွယ် က ပြောပါတယ်။
“ခုနောက်ပိုင်း စစ်ရှောင်တွေက ကျမတို့ သိတဲ့အတိုင်းပဲ။ စစ်ရှောင်စခန်းရယ်လို့ မယ်မယ်ရရ ပံ့ပိုးနိုင်တဲ့ အခြေအနေ မရှိတော့ဘူးလေနော်။ မြို့ထဲမှာလည်း လုံခြုံမှု မရှိဘူး၊ တောထဲမှာလည်း လုံခြုံမှုမရှိဘူးဆိုတော့ များသောအားဖြင့် လုံခြုံမယ် ထင်တဲ့ ဒေသကို ထွက်ပြေးတယ်။ တချို့ကျလည်း ရှိပြီးသား IDP ကမ့်တွေမှာ သွားရောက်ခိုလှုံတဲ့သူတွေ ရှိတယ်။ တချို့ကျလည်း ဘုရားကျောင်းတွေမှာ ဆိုတော့ အခု လောလောဆယ်ရဲ့အခြေအနေက သူတို့တွေရဲ့ စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲတယ်။ ပြီးလို့ရှိရင် အဓိကကတော့ ကျန်းမာရေးပေါ့နှော်။ စားဝတ်နေရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးက အခက်အခဲ အများကြီးရှိတယ်ပေါ့ သူတို့ အနေနဲ့က။ တချို့ကျတော့လည်း ကမ့်မှာလည်းမဟုတ်ဘဲနဲ့ အဖွဲ့လိုက်ပေါ့နော် ပူတာအိုဖက်ဆိုရင် တောထဲမှာ သွားပြီး ရှောင်နေကြရတယ်ပေါ့နော်။ ဆိုတော့ သူတို့ဘက်က စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ ကျန်းမာရေးကလည်း တဘက်မှာဆိုရင် မိုးရာသီလည်းဖြစ်တယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့အချိန်ကတော့ အရမ်းအေးတဲ့အချိန်ပေါ့။ ပူတာအိုဆိုတာ အရမ်းအေးတဲ့ နေရာဆိုတော့ အများကြီး ဒုက္ခဖြစ်တယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှု အကျပ်အတည်းတွေ ပိုပြီးဆိုးရွားလာတဲ့အတွက် လူသားချင်းစာနာတဲ့ အကူအညီတွေကို ခွင့်ပြုပေးဖို့နဲ့ လူမှုဝန်ထမ်းတွေရဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးအတွက် စစ်အာဏာရှင်ကို ဖိအားပေးကြဖို့ ဒေသတွင်းက မိတ်ဖက်နိုင်ငံတွေကို တိုက်တွန်းနေကြောင်း အားပေးတိုက်တွန်းနေကြောင်း အမေရိကန်သံရုံးကလည်း ဧပြီလတုန်းက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ အာဆီယံကလည်း ပဋိပက္ခအတွင်းက မြန်မာတွေအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေပေးနိုင်ဖို့ မြန်မာစစ်ကာင်စီနဲ့ညှိနှိုင်းလုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ လက်ရှိအားဖြင့် ပြည်တွင်းစစ်ရှောင် တသန်းလောက်ရှိပြီး အများစုဟာ အကူအညီတွေလက်လှမ်းဝေးနေတုန်းပဲလို့ OCHA ကုလ လူသားချင်းစာနာကူညီမှုညှိနှိုင်းရေးရုံးက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
၅ လအတွင်း ကချင်ဒေသခံ ၆,၀၀၀ နီးပါး အိုးအိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့
==========
[[Unicode]]
၅ လအတှငျး ကခငြျဒသေခံ ၆,၀၀၀ နီးပါး အိုးအိမျမဲ့ ဖွဈခဲ့
ကခငြျပွညျနယျနဲ့ ရှမျးပွညျမွောကျပိုငျးဒသေတှမှော စဈကောငျစီတပျတှရေဲ့ တိုကျခိုကျမှုကွောင့ျ ၅ လအတှငျးမှာ ဒသေခံ၂၁ ဦးသဆေုံးခဲ့ရပွီး ဒသေခံ ၆,၀၀၀ နီးပါး အိုးအိမျစှန့ျခှာပွေးနကွေရတယျလို့ ကခငြျအမြိုးသမီးအစညျးအရုံး (KWAT) က ထုတျပွနျပါတယျ။ ဒီစဈပွေးဒုက်ခသညျတှအေတှကျ အကူအညီလိုအပျခကြျတှေ ရရှိဖို့ ခကျခဲလာတယျလို့လညျး ဒသေခံကူညီရေးအဖှဲ့တှကေ ပွောပါတယျ။ ရနျကုနျက စုံစမျးမေးမွနျးပေးပို့တဲ့သတငျးကို မဆုမှနျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ကခငြျပွညျနယျနဲ့ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး ဒသေတှမှော စဈကောငျစီတပျတှရေဲ့ လကွေောငျးတိုကျခိုကျမှုတှနေဲ့ လကျနကျကွီးပဈခတျမှုတှကွေောင့ျ အရပျသား ထိခိုကျမှုတှရှေိခဲ့တယျလို့ ကခငြျအမြိုးသမီးအစညျးအရုံး (KWAT) က “ဝဟေငျမှခွိမျးခွောကျမှုအသဈမြား” ဆိုတဲ့ ခေါငျးစဉျနဲ့ ဇှနျလ ၁ ရကျနေ့ထုတျ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွပါတယျ။ ၂၀၂၁ နိုဝငျလကနေ ၂၀၂၂ ဧပွီလအထိ အရပျသားတှေ ထိခိုကျနဈနာမှုတှကေို ပွုစုထားတာပါ။
အခုနှဈ အစောပိုငျးလတှအေတှငျး ပူတာအို၊ ဖားကန့ျနဲ့ ဧရာဝတီမွဈကွောငျး တလြှာကျ လကွေောငျးတိုကျခိုကျမှု ၅ ခုကွောင့ျ ၂ ဦးသဆေုံးပွီး ကလေး ၆ ဦး အပါအဝငျ ၁၃ ဦး ထိခိုကျဒဏျရာရခဲ့တယျလို့ဆိုပါတယျ။ လကျနကျကွီး ပဈခတျ မှု ၁၃ ကွိမျကွောင့ျ ဒသေခံ ၈ ဦးသဆေုံးပွီး ကလေး ၆ ဦးအပါအဝငျ ၂၀ ထိခိုကျ ဒဏျရာ ရခဲ့တယျလို့ ဖောျပွပါတယျ။ စဈကောငျစီတပျတှရေဲ့ ရမျးသမျးပဈခတျမှုတှကွေောင့ျ အသကျ ၇ နှဈအရှယျ ကလေးအပါအဝငျ ၁၁ ဦး သဆေုံးခဲ့ပွီး ၇ ဦး ဒဏျရာ ရခဲ့တယျလို့လညျး အစီရငျခံစာမှာရေးပါတယျ။
ကခငြျအမြိုးသမီးအစညျးအရုံးရဲ့ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ မဆနျထှယျက ကခငြျနဲ့ ရှမျးပွညျမွောကျပိုငျးက အခွအေနတှေနေဲ့ ပတျသကျလို့ ခုလိုပွောပါတယျ။
“ပွညျသူတှကေို Target ထားပွီးတော့ လယောဉျနဲ့ ဗုံးကွဲတဲ့ ကိစ်စတှေ၊ ပွညျသူတှရှေိတဲ့ ဒသေတှမှော လကျနကျကွီးတှနေဲ့ပဈတဲ့ ကိစ်စတှကွေောင့ျမို့လို့ လူတှသေတေဲ့အကွောငျးတှေ၊ ပွီးရငျ စကစရဲ့စဈသားတှကေ ရှာတှမှော လိငျပိုငျးဆိုငျရာ ကြုးလှနျဖို့ ကွိုးစားတဲ့ကိစ်စတှကေို ကမြတို့ Highlight လုပျထားတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ နောကျတခုကတော့ လူသားဒိုငျးအနနေဲ့ပေါ့ စဈမကြျနှာပွငျမှာ ရှာသားတှကေို အသုံးပွုတဲ့ကိစ်စတှပေေါ့။ ဒါတှကေို Highlight လုပျတယျ။ ကမြတို့က ၆ လအတှငျးမှာ ဖွဈခဲ့တာတှကေို အဓိက ဖောျပွထားတယျ။ ဒါတောငျမှ ကမြတို့ KWAT အဖှဲ့အနနေဲ့ လကျလှမျးမီသလောကျပေါ့။ အဲ့ဒါက ကခငြျဒသေနဲ့ မွောကျပိုငျး ရှမျးဒသေပေါ့။ အဲ့ဒီမှာ ဖွဈနတေဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ၊ တခြိနျတညျးမှာပဲ ဒီဟာတှကွေောင့ျ ပွညျသူတှေ အိုးအိမျစှန့ျခှာပွီးမှ ထှကျပွေးခဲ့ရတဲ့ အကွောငျး၊ ၅,၀၀၀ ကြောျပေါ့။ အဲ့ဒါကတော့ အခု လကျရှိ အခွအေနတှေပေေါ့။”
၂၀၂၁ နိုဝငျဘာလကနေ ၂၀၂၂ ဧပွီလအထိ စဈကောငျစီတပျ ခလရ ၃၇၊ ခလရ ၅၈၊ တပျမ ၃၃ တို့က ဗနျးမောျ၊ မွဈကွီးနား၊ ပူတာအို၊ ဖားကန့ျမွို့တှမှော ဒသေခံတှကေို PDF ဒါမှမဟုတျ KIA နဲ့ ခြိတျဆကျမှု ရှိတယျဆိုပွီး ပွညျသူ ၂၃ ဦးကို ဖမျးဆီးမှုရှိခဲ့သလို အပွငျးအထနျ ရိုကျနှကျ စဈဆေးမှုတှေ လုပျခဲ့တယျလို့ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွပါတယျ။
အငျဂြားယာနျ၊ မိုးမောကျ၊ ဖားကန့ျနဲ့ နမ်မတူမွို့နယျတှမှော စဈကောငျစီရဲ့ ခမရ ၄၃၇၊ တပျမ ၃၃၊ တပျမ ၁၀၁ တို့က ဒသေခံ ၄၃ ယောကျကို လူသားဒိုငျးအဖွဈဖမျးဆီးပွီး အတငျးအဓမ်မ လုပျအားခိုငျးစမှေုတှေ ရှိခဲ့တယျလို့ KWAT ရဲ့ ဒီကနေ့ ထုတျပွနျတဲ့ အစီရငျခံစာမှာ အသေးစိတျ ဖောျပွထားပါတယျ။
မိုငျးဖောကျခှဲသူလို့ သံသယနဲ့ ဖမျးဆီးခံခဲ့ရပွီး ပွနျလှတျလာသူတဦးက သူ့ကို စဈကောငျစီက ဖမျးဆီးပွီး KIA နဲ့ အဆကျအသှယျရှိသူဖွဈကွောငျး ရိုကျနှကျဝနျခံခိုငျးခဲ့တယျလို့ VOA ကို ခုလိုပွောပွပါတယျ။
“မိုငျးကှဲပွီး ၁၅ မိနဈ နာရီဝကျလောကျ ကွာသှားတဲ့အခြိနျ ကနြောျက ဆိုငျကယျပွငျနရေငျး ဆီလိုလို့ သှားဝယျတာ။ အဲ့ဒါနဲ့လမျးမှာ စဈကောငျစီနဲ့ တှေ့သှားတော့ ကနြော့ျကို တရားခံဆိုပွီးမှ ဖမျးဆီးသှားတယျ။ အဲ့ဒါနဲ့ပဲ ရဲစခနျးကို မခေါျခငျ ထုနှကျပွီးမှ ရဲစခနျးကို ခေါျသှားတယျ။ ရဲစခနျးကို ရောကျတော့ ရိုကျနှကျပွီး မကြျစိကို ပိတျစနဲ့ ခညြျလိုကျတာပဲ။ အဲ့ဒါနဲ့ ကနြောျလညျး ဘာမှ မသိတော့ဘူး။ အဲ့နောကျပိုငျး စဈတပျထဲကို ပွနျခေါျသှားတယျ။ စဈတပျထဲ ခေါျသှားတော့ သတိတော့ရတယျ။ အဲ့တုနျးကတော့။ စဈသားလား၊ ဘာလား (KIA စဈသားလား) ပေါ့ မေးတာ၊ ကနြောျကလညျး စဈသားလညျးမဟုတျဘူး၊ ဘာမှမဟုတျဘူး။ ဒီတိုငျး ရိုးရိုးသာသား လုပျကိုငျစားသောကျနတေယျပဲ ပွောတာပဲ။ အဲ့ဒါလညျး သူတို့က မယုံကွညျဘူး။ တရားခံဆိုပွီးတော့ ရိုကျနှကျသှားတာပဲ။ ကနြော့ျကို။ ဘယျလိုပွောမလဲ၊ KIA ပေါ့- သူတို့က အဲ့လိုထငျပွီးတော့ မေးတာပေါ့။ မေးမွနျးပွီး ရိုကျတာ။”
ပူတာအို၊ ဖားကန့ျ၊ မိုးမောကျ၊ မူဆယျ၊ လားရှိုး၊ နမ်မတူ စတဲ့ မွို့နယျတှအေတှငျးက ဒသေခံ ၅,၇၀၀ ကြောျဟာ ခုအခြိနျထိ စဈရှောငျစခနျးတှေ၊ ဘုရားကြောငျးတှနေဲ့ တောတောငျတှထေဲမှာ စဈဘေးရှောငျနကွေရဆဲဖွဈပွီး စားဝတျနရေေး အခကျအခဲတှေ ရငျဆိုငျနရတယျလို့ KWAT ရဲ့ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ မဆနျထှယျ က ပွောပါတယျ။
“ခုနောကျပိုငျး စဈရှောငျတှကေ ကမြတို့ သိတဲ့အတိုငျးပဲ။ စဈရှောငျစခနျးရယျလို့ မယျမယျရရ ပံ့ပိုးနိုငျတဲ့ အခွအေနေ မရှိတော့ဘူးလနေောျ။ မွို့ထဲမှာလညျး လုံခွုံမှု မရှိဘူး၊ တောထဲမှာလညျး လုံခွုံမှုမရှိဘူးဆိုတော့ မြားသောအားဖွင့ျ လုံခွုံမယျ ထငျတဲ့ ဒသေကို ထှကျပွေးတယျ။ တခြို့ကလြညျး ရှိပွီးသား IDP ကမ့ျတှမှော သှားရောကျခိုလှုံတဲ့သူတှေ ရှိတယျ။ တခြို့ကလြညျး ဘုရားကြောငျးတှမှော ဆိုတော့ အခု လောလောဆယျရဲ့အခွအေနကေ သူတို့တှရေဲ့ စားဝတျနရေေး ခကျခဲတယျ။ ပွီးလို့ရှိရငျ အဓိကကတော့ ကနြျးမာရေးပေါ့နှောျ။ စားဝတျနရေေးနဲ့ ကနြျးမာရေးက အခကျအခဲ အမြားကွီးရှိတယျပေါ့ သူတို့ အနနေဲ့က။ တခြို့ကတြော့လညျး ကမ့ျမှာလညျးမဟုတျဘဲနဲ့ အဖှဲ့လိုကျပေါ့နောျ ပူတာအိုဖကျဆိုရငျ တောထဲမှာ သှားပွီး ရှောငျနကွေရတယျပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ သူတို့ဘကျက စားဝတျနရေေး အခကျအခဲဖွဈတယျ။ ကနြျးမာရေးကလညျး တဘကျမှာဆိုရငျ မိုးရာသီလညျးဖွဈတယျ။ လှနျခဲ့တဲ့အခြိနျကတော့ အရမျးအေးတဲ့အခြိနျပေါ့။ ပူတာအိုဆိုတာ အရမျးအေးတဲ့ နရောဆိုတော့ အမြားကွီး ဒုက်ခဖွဈတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ လူသားခငြျးစာနာ ထောကျထားမှု အကပြျအတညျးတှေ ပိုပွီးဆိုးရှားလာတဲ့အတှကျ လူသားခငြျးစာနာတဲ့ အကူအညီတှကေို ခှင့ျပွုပေးဖို့နဲ့ လူမှုဝနျထမျးတှရေဲ့ ဘေးကငျးလုံခွုံရေးအတှကျ စဈအာဏာရှငျကို ဖိအားပေးကွဖို့ ဒသေတှငျးက မိတျဖကျနိုငျငံတှကေို တိုကျတှနျးနကွေောငျး အားပေးတိုကျတှနျးနကွေောငျး အမရေိကနျသံရုံးကလညျး ဧပွီလတုနျးက ထုတျပွနျထားပါတယျ။ အာဆီယံကလညျး ပဋိပက်ခအတှငျးက မွနျမာတှအေတှကျ လူသားခငြျးစာနာမှုအကူအညီတှပေေးနိုငျဖို့ မွနျမာစဈကာငျစီနဲ့ညှိနှိုငျးလုပျဆောငျနပေါတယျ။ လကျရှိအားဖွင့ျ ပွညျတှငျးစဈရှောငျ တသနျးလောကျရှိပွီး အမြားစုဟာ အကူအညီတှလေကျလှမျးဝေးနတေုနျးပဲလို့ OCHA ကုလ လူသားခငြျးစာနာကူညီမှုညှိနှိုငျးရေးရုံးက ထုတျပွနျထားပါတယျ။
==========