[[Zawgyi/Unicode]]
ကချင်ပြည်နယ် ပူတာအိုမြို့နယ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ကချင်လက်နက်ကိုင် KIA တို့ နေ့တိုင်းနီးပါး တိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့အတွက် လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေး ပြတ်တောက်နေပြီး စက်သုံးဆီအပါအဝင် စားသောက်ကုန်တွေ အဆမတန် ဈေးတက်နေပါ တယ်။ ကြာသပတေးနေ့ကဆိုရင် ပူတာအိုမှာ ဓာတ်ဆီတဂါလံကို ကျပ် ၄၀,၀၀၀ လောက် ပေးဝယ်နေရပြီလို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကပေးပိုတဲ့သတင်းကို ကိုသိန်းထိုက်ဦးက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ပူတာအိုမြို့နယ်ထဲမှာ စစ်တပ်နဲ့ KIA တို့ကြား တိုက်ပွဲဖြစ်နေတာ တလနီးပါးရှိလာပြီး နယ်မြေလုံခြံရေးအရဆိုပြီး နှစ်ဘက်စလုံးက လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးကို အသီးသီး ဖြတ်တောက်ထားတဲ့အတွက် စက်သုံးဆီအပါအဝင် အထွေထွေ ကုန်ပစ္စည်းတွေပါ ဈေးတက်နေပါတယ်။ ကြာသပတေးနေ့ကဆိုရင် ဓာတ်ဆီတလီတာကို ကျပ် ၁၀,၀၀၀ ကျော်သွားပြီလို့ စက်သုံးဆီရောင်းချတဲ့ ဒေသခံတဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဆီသယ်တဲ့ကိစ္စက မြစ်ကြီးနားကနေ ပူတာအိုကိုသယ်တဲ့အချိန်ကျတော့ ကြားထဲမှာ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်နဲ့ ဒီ KIA တို့ PDF တို့နဲ့က တိုက်ပွဲဖြစ်နိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် ပြည်သူလူထုကို မထိစေချင်လို့ PDF နဲ့ KIA အဖွဲ့ကတော့ ဒီလမ်းကို အသုံးပြုခွင့် ခဏပိတ်လိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့် (စက်သုံး) ဆီတွေရော စားနပ်ရိက္ခာတွေပါ သယ်မရတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိတယ်ခင်ဗျ။ ဒီသတင်းကို ကြိုသိတဲ့တချို့ကျတော့လည်း ဆီဝယ်လှောင်ထားတဲ့သူတော့ရှိတာပေါ့။ အခုတော့ ဒီနေ့ တရက်တည်းကို တလီတာမပြည့်ဘူးပေါ့။ ပွိုင့် 75 လီတာလောက်ရှိတဲ့ဟာကို တလီတာ မပြည့်တပြည့်ကို ခန့်မှန်း ဒီနေ့ တရက်တည်းကို ၁၀,၀၀၀ ကျတယ်။ တဂါလံကို (ကျပ်) ၄၀,၀၀၀ နည်းနည်းကျော်မယ်။”
ပူတာအိုမြို့နယ်ထဲမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ကချင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ KIA ၊ ဒေသကာကွယ်ရေး PDF တပ်ဖွဲ့တွေကြား ပစ်ခတ်မှုတွေရှိနေပြီး လူဦးရေ ၅,၀၀၀ ထက်မနည်း စစ်ဘေးရှောင်နေရပါတယ်။ စက်သုံးဆီနဲ့အတူ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်မှုတွေ လည်း ရှိနေတာပါ။
“ဆီက သေရေးရှင်ရေး အဲဒီလောက်အထိမဟုတ်ဘူး အဓိက စားနပ်ရိက္ခာ စကားပြောလိမ့်မယ်။ အခုကျနော်တို့သုံးနေတဲ့ ပဲဆီတို့၊ ဆားတို့၊ ဆေးဝါးတို့ ဒါတွေဆို ပြတ်လပ်လို့မှမရတာ ဒါတွေပြတ်လပ်ပြီဆိုရင် ပြည်သူလူထု တအားဒုက္ခရောက်တယ် ရော။ အရင်ကနဦးကလည်း ကုန်ကြောင်းလျှောက်နေတဲ့ အလေ့အထရှိတာကို ဒေသခံတွေက၊ ဆီကဘယ်လိုဖြစ်လဲဆိုတော့ ဟိုးလေးတကြော်ကြော် ဖြစ်သွားတဲ့အခါကျ လူတိုင်းရဲ့လက်ထဲမှာ အနည်းနဲ့အကျဉ်းတော့ ရှိကြတယ်။”
စက်သုံးဆီဈေးက ကချင်ပြည်နယ်ရဲ့ တခြားမြို့နယ်တွေမှာလည်း အခုရက်ပိုင်းအတွင်း ပုံမှန်ထက် ပိုတက်နေတာပါ။ ကချင် ပြည်နယ်၊ ဗန်းမော်မြို့မှာ ကြာသပတေးနေ့က အောက်တိန်း 95 တလီတာကို ၁,၉၇၅ ကျပ်နဲ့ ပရီမီယံဒီဇယ်က ၁,၈၂၀ ကျပ်၊ ဝိုင်းမော်မြို့မှာ အောက်တိန်း တလီတာကို ၁,၉၆၀ကျပ်နဲ့ ပရီမီယံဒီဇယ်က ၁,၈၃၅ ကျပ်ရှိပါတယ်။
သွားလာရခက်ခဲတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ တမူးမြို့၊ မကွေးတိုင်း၊ ချောက်မြို့နဲ့ မန္တလေးတိုင်း၊ မိုးကုတ်မြို့နယ်တွေမှာတော့ အောက်တိန်း တလီတာကို ၁,၉၅၀ နဲ့ ၁,၉၉၅ ကျပ် ဝန်းကျင်ရှိပါတယ်။
ရန်ကုန်မှာတော့ အောက်တိန်း 95 တလီတာကို ၁,၇၇၀ ကျပ်နဲ့ ပရီမီယံဒီဇယ်ကတော့ ၁,၇၀၀ ကျပ်ရှိပါတယ်။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး ကဈေးနှုန်းတွေနဲ့ တခြား မြန်မာပြည်အထက်ပိုင်းမြို့တွေရဲ့ ဈေးနှုန်းတွေကတော့ တလီတာကို ကျပ် ၂၀၀ လောက် ကွာနေတာ ပါ။ ဒါကတော့ လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေးနဲ့ နယ်မြေအခြေအနေကြောင့်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးရေးအသင်းက ဦးဝင်းမြင့်က ပြောပါတယ်။
“ကချင်က သွားရေးလာရေးကိစ္စတွေနဲ့ဖြစ်တာ၊ ကချင်ဘက်ကျတော့ သူက အဖွဲ့ အစည်းတွေနဲ့ သွားရေးလာရေးက နည်းနည်းလေး shortage ဖြစ်နေတာ။ ဒေါ်လာဈေးကတော့ နည်းနည်းကျတယ် ဒီရက်ထဲမှာ၊ ဒေါ်လာဈေးကျတော့ ဆီဈေးက နည်းနည်း ကျရမှာပေါ့၊ ဒါပေမဲ့ နိုင်ငံခြား (စက်သုံးဆီ) ဈေးတက်တာ ပိုများတယ်လေ၊ များတော့ ဆီဈေးတက်တယ်။ ဒါပေမဲ့ အကိုတို့ ဒီမှာ ရောင်းတဲ့ဈေးက ဒီနေ့နိုင်ငံခြားဈေး၊ ဒေါ်လာဈေးနဲ့ တွက်လိုက်မယ်ဆိုရင် ဖြစ်ပေါ်တဲ့ အရင်းဈေးအောက်ကို ရောက်နေပါတယ်။ အကိုတို့ အကုန်လုံး လိုက်မတက်ဘူး။”
ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးဟာလည်း ဥရောပအရှေ့ပိုင်းမှာ စစ်ရေးပဋိပက္ခ စတင်လာတဲ့အတွက် ရေနံစိမ်းတစည်ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၀ အထိ နေ့ချင်းညချင်းရောက်သွားပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေကြောင့် ပြည်တွင်းမှာ စက်သုံးဆီကို ကြိုတင်ဝယ်ယူ သိုလှောင်ထားသူတွေရှိနေပြီး ဈေးနှုန်းတွေ ဘယ်လောက်ထိ ထပ်တက်နိုင်သလဲဆိုတာကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရဦးမယ်လို့ စက်သုံးဆီရောင်းချတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေက ပြောပါတယ်။
#MyanmarMilitaryCoup #Putao #KIA #voaburmese #ကချင် #ပူတာအို #စစ်အာဏာသိမ်းမှု #ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း
===================
[[Unicode]]
ပူတာအိုဘကျမှာ လောငျစာဆီနဲ့ စားကုနျဈေးနှုနျးတှတေကျနေ
ကခငြျပွညျနယျ ပူတာအိုမွို့နယျမှာ စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ ကခငြျလကျနကျကိုငျ KIA တို့ နေ့တိုငျးနီးပါး တိုကျပှဲဖွဈနတေဲ့အတှကျ လမျးပမျးဆကျသှယျရေး ပွတျတောကျနပွေီး စကျသုံးဆီအပါအဝငျ စားသောကျကုနျတှေ အဆမတနျ ဈေးတကျနပေါ တယျ။ ကွာသပတေးနေ့ကဆိုရငျ ပူတာအိုမှာ ဓာတျဆီတဂါလံကို ကပြျ ၄၀,၀၀၀ လောကျ ပေးဝယျနရေပွီလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကပေးပိုတဲ့သတငျးကို ကိုသိနျးထိုကျဦးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ပူတာအိုမွို့နယျထဲမှာ စဈတပျနဲ့ KIA တို့ကွား တိုကျပှဲဖွဈနတော တလနီးပါးရှိလာပွီး နယျမွလေုံခွံရေးအရဆိုပွီး နှဈဘကျစလုံးက လမျးပနျးဆကျသှယျရေးကို အသီးသီး ဖွတျတောကျထားတဲ့အတှကျ စကျသုံးဆီအပါအဝငျ အထှထှေေ ကုနျပစ်စညျးတှပေါ ဈေးတကျနပေါတယျ။ ကွာသပတေးနေ့ကဆိုရငျ ဓာတျဆီတလီတာကို ကပြျ ၁၀,၀၀၀ ကြောျသှားပွီလို့ စကျသုံးဆီရောငျးခတြဲ့ ဒသေခံတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဆီသယျတဲ့ကိစ်စက မွဈကွီးနားကနေ ပူတာအိုကိုသယျတဲ့အခြိနျကတြော့ ကွားထဲမှာ မွနျမာစဈတပျဘကျနဲ့ ဒီ KIA တို့ PDF တို့နဲ့က တိုကျပှဲဖွဈနိုငျတဲ့အတှကျကွောင့ျ ပွညျသူလူထုကို မထိစခေငြျလို့ PDF နဲ့ KIA အဖှဲ့ကတော့ ဒီလမျးကို အသုံးပွုခှင့ျ ခဏပိတျလိုကျတဲ့အတှကျကွောင့ျ (စကျသုံး) ဆီတှရေော စားနပျရိက်ခာတှပေါ သယျမရတဲ့ အနအေထားမှာ ရှိတယျခငျဗြ။ ဒီသတငျးကို ကွိုသိတဲ့တခြို့ကတြော့လညျး ဆီဝယျလှောငျထားတဲ့သူတော့ရှိတာပေါ့။ အခုတော့ ဒီနေ့ တရကျတညျးကို တလီတာမပွည့ျဘူးပေါ့။ ပှိုင့ျ 75 လီတာလောကျရှိတဲ့ဟာကို တလီတာ မပွည့ျတပွည့ျကို ခန့ျမှနျး ဒီနေ့ တရကျတညျးကို ၁၀,၀၀၀ ကတြယျ။ တဂါလံကို (ကပြျ) ၄၀,၀၀၀ နညျးနညျးကြောျမယျ။”
ပူတာအိုမွို့နယျထဲမှာ စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ ကခငြျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ KIA ၊ ဒသေကာကှယျရေး PDF တပျဖှဲ့တှကွေား ပဈခတျမှုတှရှေိနပွေီး လူဦးရေ ၅,၀၀၀ ထကျမနညျး စဈဘေးရှောငျနရေပါတယျ။ စကျသုံးဆီနဲ့အတူ စားနပျရိက်ခာ ပွတျလပျမှုတှေ လညျး ရှိနတောပါ။
“ဆီက သရေေးရှငျရေး အဲဒီလောကျအထိမဟုတျဘူး အဓိက စားနပျရိက်ခာ စကားပွောလိမ့ျမယျ။ အခုကနြောျတို့သုံးနတေဲ့ ပဲဆီတို့၊ ဆားတို့၊ ဆေးဝါးတို့ ဒါတှဆေို ပွတျလပျလို့မှမရတာ ဒါတှပွေတျလပျပွီဆိုရငျ ပွညျသူလူထု တအားဒုက်ခရောကျတယျ ရော။ အရငျကနဦးကလညျး ကုနျကွောငျးလြှောကျနတေဲ့ အလေ့အထရှိတာကို ဒသေခံတှကေ၊ ဆီကဘယျလိုဖွဈလဲဆိုတော့ ဟိုးလေးတကွောျကွောျ ဖွဈသှားတဲ့အခါကြ လူတိုငျးရဲ့လကျထဲမှာ အနညျးနဲ့အကဉြျးတော့ ရှိကွတယျ။”
စကျသုံးဆီဈေးက ကခငြျပွညျနယျရဲ့ တခွားမွို့နယျတှမှောလညျး အခုရကျပိုငျးအတှငျး ပုံမှနျထကျ ပိုတကျနတောပါ။ ကခငြျ ပွညျနယျ၊ ဗနျးမောျမွို့မှာ ကွာသပတေးနေ့က အောကျတိနျး 95 တလီတာကို ၁,၉၇၅ ကပြျနဲ့ ပရီမီယံဒီဇယျက ၁,၈၂၀ ကပြျ၊ ဝိုငျးမောျမွို့မှာ အောကျတိနျး တလီတာကို ၁,၉၆၀ကပြျနဲ့ ပရီမီယံဒီဇယျက ၁,၈၃၅ ကပြျရှိပါတယျ။
သှားလာရခကျခဲတဲ့ စဈကိုငျးတိုငျး၊ တမူးမွို့၊ မကှေးတိုငျး၊ ခြောကျမွို့နဲ့ မန်တလေးတိုငျး၊ မိုးကုတျမွို့နယျတှမှောတော့ အောကျတိနျး တလီတာကို ၁,၉၅၀ နဲ့ ၁,၉၉၅ ကပြျ ဝနျးကငြျရှိပါတယျ။
ရနျကုနျမှာတော့ အောကျတိနျး 95 တလီတာကို ၁,၇၇၀ ကပြျနဲ့ ပရီမီယံဒီဇယျကတော့ ၁,၇၀၀ ကပြျရှိပါတယျ။ ရနျကုနျ၊ မန်တလေး ကဈေးနှုနျးတှနေဲ့ တခွား မွနျမာပွညျအထကျပိုငျးမွို့တှရေဲ့ ဈေးနှုနျးတှကေတော့ တလီတာကို ကပြျ ၂၀၀ လောကျ ကှာနတော ပါ။ ဒါကတော့ လမျးပမျးဆကျသှယျရေးနဲ့ နယျမွအေခွအေနကွေောင့ျလို့ မွနျမာနိုငျငံ စကျသုံးဆီ တငျသှငျးဖွန့ျဖွူးရေးအသငျးက ဦးဝငျးမွင့ျက ပွောပါတယျ။
“ကခငြျက သှားရေးလာရေးကိစ်စတှနေဲ့ဖွဈတာ၊ ကခငြျဘကျကတြော့ သူက အဖှဲ့ အစညျးတှနေဲ့ သှားရေးလာရေးက နညျးနညျးလေး shortage ဖွဈနတော။ ဒေါျလာဈေးကတော့ နညျးနညျးကတြယျ ဒီရကျထဲမှာ၊ ဒေါျလာဈေးကတြော့ ဆီဈေးက နညျးနညျး ကရြမှာပေါ့၊ ဒါပမေဲ့ နိုငျငံခွား (စကျသုံးဆီ) ဈေးတကျတာ ပိုမြားတယျလေ၊ မြားတော့ ဆီဈေးတကျတယျ။ ဒါပမေဲ့ အကိုတို့ ဒီမှာ ရောငျးတဲ့ဈေးက ဒီနေ့နိုငျငံခွားဈေး၊ ဒေါျလာဈေးနဲ့ တှကျလိုကျမယျဆိုရငျ ဖွဈပေါျတဲ့ အရငျးဈေးအောကျကို ရောကျနပေါတယျ။ အကိုတို့ အကုနျလုံး လိုကျမတကျဘူး။”
ကမ်ဘာ့ရနေံဈေးဟာလညျး ဥရောပအရှေ့ပိုငျးမှာ စဈရေးပဋိပက်ခ စတငျလာတဲ့အတှကျ ရနေံစိမျးတစညျကို အမရေိကနျဒေါျလာ ၁၀၀ အထိ နေ့ခငြျးညခငြျးရောကျသှားပါတယျ။ ဒီအခွအေနတှေကွေောင့ျ ပွညျတှငျးမှာ စကျသုံးဆီကို ကွိုတငျဝယျယူ သိုလှောငျထားသူတှရှေိနပွေီး ဈေးနှုနျးတှေ ဘယျလောကျထိ ထပျတကျနိုငျသလဲဆိုတာကိုတော့ စောင့ျကွည့ျရဦးမယျလို့ စကျသုံးဆီရောငျးခတြဲ့ လုပျငနျးရှငျတှကေ ပွောပါတယျ။
#MyanmarMilitaryCoup #Putao #KIA #voaburmese #ကခငြျ #ပူတာအို #စဈအာဏာသိမျးမှု #ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး
===================