ယင်းမာပင်ဒေသ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်များ နေရေးစားရေးခက်ခဲ

(zawgyi/unicode)

စစ်ကောင်စီတပ်တွေ နယ်မြေရှင်းလင်းနေတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း ယင်းမာပင်မြို့နယ်ထဲမှာ အိုးအိမ်စွန့်ပစ် ထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တော်တော်များများ ပူပြင်းတဲ့ရာသီဥတုကြောင့် ဖျားနာ၊ မကျန်းမမာဖြစ်နေကြပါတယ်။ အခြေအနေငြိမ်သွားတဲ့ နေရာတချို့ဆီ ပြန်သွားသူတွေရှိသလို ဆက်လက်ပြေးလွှား ပုန်းခိုနေကြရတဲ့ သောင်းနဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းကို မဆုမွန်ပြောပြပါမယ်။

ယင်းမာပင်မြို့နယ် ယမားချောင်းတောင်ဘက်ခြမ်းမှာရှိတဲ့ နုံကြီးကျေးရွာအပါအဝင် ပတ်ဝန်းကျင်ရွာတွေဘက်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ စစ်ရေးလှုပ်ရှားနေတဲ့အတွက် ဒေသခံရွာသားတွေ ဘေးလွတ်ရာကို ပြေးလွှားနေကြရပါတယ်။ ထွက်ပြေး ပုန်းရှောင်နေကြရတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေဟာ စားရေးသောက်ရေး ခက်ခဲတဲ့အပြင် လက်ရှိအချိန်မှာ ပူပြင်းတဲ့ ရာသီဥတုဒဏ်ကြောင့် အများစုက နှားစေး၊ ချောင်းဆိုတာ ဖျားတာနာတာ ခံစားနေကြရတယ်လို့ ကိုယ်တိုင်ထွက်ပြေးနေရတဲ့ နုံကြီးရွာခံတဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။

Act 1 “ကျန်းမာရေးအခြေအနေက အိုမီခရွန်ကလည်း လူတိုင်းနီးပါးလောက် ဖျားနေကြတယ်ဗျာ။ ရာသီဥတုပူပြင်းပြီးတော့ အသက်ကြီးရွယ်အိုတွေ နာမကျန်းဖြစ်တဲ့လူတွေပါ အပါအဝင်ပေါ့နော်ဗျာ အများကြီးပါ၊ အဲ့လိုလူတွေ ပြေးလွှားနေကြရတာ၊ အစားအသောက်ကလည်း အချိန်မလိုစား၊ အချိန်မလိုအိပ်ပေါ့ဗျာ၊ တောထဲမယ် လွတ်မယ်ထင်တဲ့နေရာတွေကို (စစ်ကောင်စီက)တောင်ဘက်က ရွာကို ဝင်ရင် မြောက်ဖက်ကိုပြေး၊ မြောက်ဖက်ရွာဝင်ပြီးဆိုရင် တောင်ဘက်ကိုပြေးပေါ့ဗျာ။ ကျီလန့်စာစားဖြစ်နေကြတဲ့ အခြေအနေမျိုးနဲ့ ပြေးနေကြရတာဗျ။”

မတ်လ ၁၂ ရက်နေ့က အင်အားရာချီပါတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ နုံကြီးကျေးရွာနဲ့ မနီးမဝေးဖြစ်တဲ့ ရွာတောင်ကျေးရွာဘက်ကို လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်ဝင်လာချိန်မှာ လက်နက်ကြီးကျည်ထိမှန်လို့ ဒေသခံတဦး သေဆုံးသွားတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေကြောင့် ရွာတောင်ကျေးရွာ၊ နုံကြီးကျေးရွာစတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ရွာ ၁၃ ရွာထက်မနည်းက သောင်းနဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံတွေ ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရပါတယ်။

Act 2 “ပြေးရတဲ့ ရွာတွေက ကျနော်တို့ ကျေးရွာတွေဆိုရင် ကျွဲကျ၊ ညောင်နှုန်း၊ မတ်ထောက်၊ ပေါက်ပန်းဖြူ၊ ကုန်းရွာ၊ ချောင်းဆုံ၊ ရုံလေးပင်၊ ကဆောပြင်၊ မြို့ပေါ်၊ ပြောင်းပြာ၊ လက်လုပ်၊ နုံကြီး၊ ရွာတောင် ၄ရွာ ပြေးရတဲ့ ရွာတွေက၊ ကျနော်တို့ အိမ်ခြေ ၂,၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက်က ပြေးရတယ်ဆိုက အများဆုံး ၁၀,၀၀၀ ကျော်လောက်က ရှိမှာပေါ့ဗျာ ပြေးနေကြရတာ။”

မတ် ၈ ရက်နေ့တုန်းကလည်း ယင်းမာပင်မြို့နယ် ယမားချောင်းမြောက်ခြမ်းက လက်ပံတောကျေးရွာဘက်ကို စစ်ကောင်စီတပ်က လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်လို့ အရပ်သားပြည်သူ ၁၁ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးသွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ဗွီအိုအေကို ပြောထားပါတယ်။

ဒါကြောင့် လက်ပံတောကျေးရွာ၊ ကံသာရွာ၊ ရှမ်းရွာနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကလည်း အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ဘေးလွတ်ရာကို ပြေးလွှားခဲ့ကြရပါတယ်။ အခုရက်ပိုင်းမှာတော့ အဲဒီဘက် အခြေအနေတည်ငြိမ်လာလို့ တချို့စစ်ပြေးဒေသခံတွေ နေရပ်ကိုပြန်လာတဲ့ သူရှိသလို မပြန်ရဲသေးသူတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ရာသီဥတုပူပြင်းလို့ တောတောင်တွေထဲ ကြာကြာမနေနိုင်တဲ့အတွက် ဒေသအခြေအနေ တည်ငြိမ်တာနဲ့ နေရပ်ပြန်ချင်ကြတာဖြစ်တယ်လို့ ကံသာရွာခံတဦးက ပြောပြပါတယ်။

Act 3 “သူတို့ရဲ့ ကျန်းမာရေးအခြေအနေကလည်း အခြေအနေမကောင်းဘူးဗျ၊ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အခုက နေရာလည်း တရက်နဲ့ တရက် အပူချိန်တွေလည်း ပြင်းလာတယ်။ အမိုးအကာမရှိတဲ့နေရာဒေသလေးတွေမှာ မိုးကာခင်းပြီး အိပ်ကြရတယ်ဆိုတာကျတော့ အဲ့ရာသီဥတုဒဏ်ကို မခံနိုင်လို့ ပြန်လာတဲ့ လူတွေလည်း ရှိတယ်ဗျ။ လာတော့မလာချင်ကြဘူး၊ ညညဆိုခြောက်ချားတယ် နေရထိုင်ရတာ အဲ့လိုပေါ့။ ကျနော်တို့ ကံသာတို့ လက်ပံတောတို့ ရှမ်းရွာတို့ကတော့ ပြန်လာကြပြီးဗျ။ ဟိုဘက် ရွာသာတို့ ပြန်လှည့်တို့ ဒီပြင်ရွာတွေကတော့ အခုမှပြေးတုန်းလွှားတုန်းပဲ ရှိသေးတယ်ဗျ။”

စစ်ကိုင်းတိုင်း ယင်းမာပင်မြို့နယ်ထဲမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ အင်အားတိုးမြှင့်ပြီး နယ်တခွင် နယ်မြေရှင်းလင်နေတာဖြစ်တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ လက်နက်ကြီး လက်နက်ငယ်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်ပြီး တရွာဝင် တရွာထွက် စစ်ရေးလှုပ်ရှားနေတာကြောင့် ဒေသခံတွေ ပြေးလွှားနေရတာလို့ ကံသာရွာခံတဦးက ပြောပါတယ်။

Act 4 “တရွာဝင် တရွာထွက်ပေါ့၊ သူတို့လမ်းကြောင်းကတော့ ဘယ်လိုရှိလဲဆိုတာ ကျနော်တို့က မသိနိုင်ဘူးလေး။ သူက အဝေးကနေပြီးတော့ သူတို့ ဦးတည်ရာလမ်းကြောင်းကို လက်နက်ကြီးလို့ ယူဆရတဲ့ ဟာတွေနဲ့ အသံတွေနဲ့ အုန်း…အုန်း…အုန်း…ဒိုင်း…ဒိုင်းကြီးနဲ့လည်း လှမ်းပစ်တယ်။ သူတို့အဲ့ပစ်တဲ့နေရာက ဘုန်းကြီးကျောင်းတို့ အဆောက်အဦးခိုင်ခိုင်မာမာရှိတဲ့ အရပ်ဒေသတွေကို လက်နက်ကြီးနဲ့ အရင်လှမ်းပစ်တယ်။ အဲ့ဒီထဲကို လူရှင်းတဲ့ သဘောနေမှာပေါ့ဗျာ။ အဲ့လိုပစ်ပြီးတော့မှ လက်နက်ငယ်အသံတွေ ကြားရတယ်၊ အဲ့လိုတွေနဲ့ ဝင်လာတာပဲဗျ။”

အခုလို စစ်ကိုင်းတိုင်း ယင်းမာပင်နယ်ထဲမှာ စစ်တပ်က နယ်မြေရှင်းလင်းမှုတွေလုပ်နေသလို စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုတွေလည်း တိုးလာနေပါတယ်။ နယ်မြေရှင်းလင်းမှုတွေ၊ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒေသခံရွာသားအများအပြား ဘေးလွတ်ရာပြေးနေကြရဆဲဖြစ်ပါတယ်။

(unicode)

စဈကောငျစီတပျတှေ နယျမွရှေငျးလငျးနတေဲ့ စဈကိုငျးတိုငျး ယငျးမာပငျမွို့နယျထဲမှာ အိုးအိမျစှန့ျပဈ ထှကျပွေးနကွေရတဲ့ စဈပွေးဒုက်ခသညျတောျတောျမြားမြား ပူပွငျးတဲ့ရာသီဥတုကွောင့ျ ဖြားနာ၊ မကနြျးမမာဖွဈနကွေပါတယျ။ အခွအေနငွေိမျသှားတဲ့ နရောတခြို့ဆီ ပွနျသှားသူတှရှေိသလို ဆကျလကျပွေးလှှား ပုနျးခိုနကွေရတဲ့ သောငျးနဲ့ခြီတဲ့ ဒသေခံတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးကို မဆုမှနျပွောပွပါမယျ။

ယငျးမာပငျမွို့နယျ ယမားခြောငျးတောငျဘကျခွမျးမှာရှိတဲ့ နုံကွီးကြေးရှာအပါအဝငျ ပတျဝနျးကငြျရှာတှဘေကျမှာ စဈကောငျစီတပျတှေ စဈရေးလှုပျရှားနတေဲ့အတှကျ ဒသေခံရှာသားတှေ ဘေးလှတျရာကို ပွေးလှှားနကွေရပါတယျ။ ထှကျပွေး ပုနျးရှောငျနကွေရတဲ့ ဒုက်ခသညျတှဟော စားရေးသောကျရေး ခကျခဲတဲ့အပွငျ လကျရှိအခြိနျမှာ ပူပွငျးတဲ့ ရာသီဥတုဒဏျကွောင့ျ အမြားစုက နှားစေး၊ ခြောငျးဆိုတာ ဖြားတာနာတာ ခံစားနကွေရတယျလို့ ကိုယျတိုငျထှကျပွေးနရေတဲ့ နုံကွီးရှာခံတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။

Act 1 “ကနြျးမာရေးအခွအေနကေ အိုမီခရှနျကလညျး လူတိုငျးနီးပါးလောကျ ဖြားနကွေတယျဗြာ။ ရာသီဥတုပူပွငျးပွီးတော့ အသကျကွီးရှယျအိုတှေ နာမကနြျးဖွဈတဲ့လူတှပေါ အပါအဝငျပေါ့နောျဗြာ အမြားကွီးပါ၊ အဲ့လိုလူတှေ ပွေးလှှားနကွေရတာ၊ အစားအသောကျကလညျး အခြိနျမလိုစား၊ အခြိနျမလိုအိပျပေါ့ဗြာ၊ တောထဲမယျ လှတျမယျထငျတဲ့နရောတှကေို (စဈကောငျစီက)တောငျဘကျက ရှာကို ဝငျရငျ မွောကျဖကျကိုပွေး၊ မွောကျဖကျရှာဝငျပွီးဆိုရငျ တောငျဘကျကိုပွေးပေါ့ဗြာ။ ကြီလန့ျစာစားဖွဈနကွေတဲ့ အခွအေနမြေိုးနဲ့ ပွေးနကွေရတာဗြ။”

မတျလ ၁၂ ရကျနေ့က အငျအားရာခြီပါတဲ့ စဈကောငျစီတပျတှဟော နုံကွီးကြေးရှာနဲ့ မနီးမဝေးဖွဈတဲ့ ရှာတောငျကြေးရှာဘကျကို လကျနကျကွီးတှနေဲ့ ပဈခတျဝငျလာခြိနျမှာ လကျနကျကွီးကညြျထိမှနျလို့ ဒသေခံတဦး သဆေုံးသှားတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။ ဒီအခွအေနတှေကွေောင့ျ ရှာတောငျကြေးရှာ၊ နုံကွီးကြေးရှာစတဲ့ ပတျဝနျးကငြျရှာ ၁၃ ရှာထကျမနညျးက သောငျးနဲ့ခြီတဲ့ ဒသေခံတှေ ဘေးလှတျရာကို ထှကျပွေးတိမျးရှောငျနကွေရပါတယျ။

Act 2 “ပွေးရတဲ့ ရှာတှကေ ကနြောျတို့ ကြေးရှာတှဆေိုရငျ ကြှဲကြ၊ ညောငျနှုနျး၊ မတျထောကျ၊ ပေါကျပနျးဖွူ၊ ကုနျးရှာ၊ ခြောငျးဆုံ၊ ရုံလေးပငျ၊ ကဆောပွငျ၊ မွို့ပေါျ၊ ပွောငျးပွာ၊ လကျလုပျ၊ နုံကွီး၊ ရှာတောငျ ၄ရှာ ပွေးရတဲ့ ရှာတှကေ၊ ကနြောျတို့ အိမျခွေ ၂,၀၀၀ ဝနျးကငြျလောကျက ပွေးရတယျဆိုက အမြားဆုံး ၁၀,၀၀၀ ကြောျလောကျက ရှိမှာပေါ့ဗြာ ပွေးနကွေရတာ။”

မတျ ၈ ရကျနေ့တုနျးကလညျး ယငျးမာပငျမွို့နယျ ယမားခြောငျးမွောကျခွမျးက လကျပံတောကြေးရှာဘကျကို စဈကောငျစီတပျက လကျနကျကွီးတှနေဲ့ ပဈခတျလို့ အရပျသားပွညျသူ ၁၁ ဦးထကျမနညျး သဆေုံးသှားတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ဗှီအိုအကေို ပွောထားပါတယျ။

ဒါကွောင့ျ လကျပံတောကြေးရှာ၊ ကံသာရှာ၊ ရှမျးရှာနဲ့ ပတျဝနျးကငြျကလညျး အိုးအိမျစှန့ျခှာ ဘေးလှတျရာကို ပွေးလှှားခဲ့ကွရပါတယျ။ အခုရကျပိုငျးမှာတော့ အဲဒီဘကျ အခွအေနတေညျငွိမျလာလို့ တခြို့စဈပွေးဒသေခံတှေ နရေပျကိုပွနျလာတဲ့ သူရှိသလို မပွနျရဲသေးသူတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ ရာသီဥတုပူပွငျးလို့ တောတောငျတှထေဲ ကွာကွာမနနေိုငျတဲ့အတှကျ ဒသေအခွအေနေ တညျငွိမျတာနဲ့ နရေပျပွနျခငြျကွတာဖွဈတယျလို့ ကံသာရှာခံတဦးက ပွောပွပါတယျ။

Act 3 “သူတို့ရဲ့ ကနြျးမာရေးအခွအေနကေလညျး အခွအေနမေကောငျးဘူးဗြ၊ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အခုက နရောလညျး တရကျနဲ့ တရကျ အပူခြိနျတှလေညျး ပွငျးလာတယျ။ အမိုးအကာမရှိတဲ့နရောဒသေလေးတှမှော မိုးကာခငျးပွီး အိပျကွရတယျဆိုတာကတြော့ အဲ့ရာသီဥတုဒဏျကို မခံနိုငျလို့ ပွနျလာတဲ့ လူတှလေညျး ရှိတယျဗြ။ လာတော့မလာခငြျကွဘူး၊ ညညဆိုခွောကျခြားတယျ နရေထိုငျရတာ အဲ့လိုပေါ့။ ကနြောျတို့ ကံသာတို့ လကျပံတောတို့ ရှမျးရှာတို့ကတော့ ပွနျလာကွပွီးဗြ။ ဟိုဘကျ ရှာသာတို့ ပွနျလှည့ျတို့ ဒီပွငျရှာတှကေတော့ အခုမှပွေးတုနျးလှှားတုနျးပဲ ရှိသေးတယျဗြ။”

စဈကိုငျးတိုငျး ယငျးမာပငျမွို့နယျထဲမှာ စဈကောငျစီတပျတှေ အငျအားတိုးမွှင့ျပွီး နယျတခှငျ နယျမွရှေငျးလငျနတောဖွဈတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ လကျနကျကွီး လကျနကျငယျတှနေဲ့ ပဈခတျပွီး တရှာဝငျ တရှာထှကျ စဈရေးလှုပျရှားနတောကွောင့ျ ဒသေခံတှေ ပွေးလှှားနရေတာလို့ ကံသာရှာခံတဦးက ပွောပါတယျ။

Act 4 “တရှာဝငျ တရှာထှကျပေါ့၊ သူတို့လမျးကွောငျးကတော့ ဘယျလိုရှိလဲဆိုတာ ကနြောျတို့က မသိနိုငျဘူးလေး။ သူက အဝေးကနပွေီးတော့ သူတို့ ဦးတညျရာလမျးကွောငျးကို လကျနကျကွီးလို့ ယူဆရတဲ့ ဟာတှနေဲ့ အသံတှနေဲ့ အုနျး…အုနျး…အုနျး…ဒိုငျး…ဒိုငျးကွီးနဲ့လညျး လှမျးပဈတယျ။ သူတို့အဲ့ပဈတဲ့နရောက ဘုနျးကွီးကြောငျးတို့ အဆောကျအဦးခိုငျခိုငျမာမာရှိတဲ့ အရပျဒသေတှကေို လကျနကျကွီးနဲ့ အရငျလှမျးပဈတယျ။ အဲ့ဒီထဲကို လူရှငျးတဲ့ သဘောနမှောပေါ့ဗြာ။ အဲ့လိုပဈပွီးတော့မှ လကျနကျငယျအသံတှေ ကွားရတယျ၊ အဲ့လိုတှနေဲ့ ဝငျလာတာပဲဗြ။”

အခုလို စဈကိုငျးတိုငျး ယငျးမာပငျနယျထဲမှာ စဈတပျက နယျမွရှေငျးလငျးမှုတှလေုပျနသေလို စဈကိုငျးတိုငျးထဲက ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျတှနေဲ့ ပဈခတျတိုကျခိုကျမှုတှလေညျး တိုးလာနပေါတယျ။ နယျမွရှေငျးလငျးမှုတှေ၊ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ဒသေခံရှာသားအမြားအပွား ဘေးလှတျရာပွေးနကွေရဆဲဖွဈပါတယျ။

ယင်းမာပင်ဒေသ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်များ နေရေးစားရေးခက်ခဲ