အိန္ဒိယနိုင်ငံ မဏိပူရပြည်နယ် နယ်စပ်ဒေသမှာ ခိုလှုံနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားအယောက် ၈၀ ခန့်ကို အိန္ဒိယ အာဏာပိုင်တွေက သောကြာနေ့က ဖမ်းဆီးလိုက်ပါတယ်။ သူတို့ကို တရားမဝင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှုနဲ့ တရားစွဲဆိုပြီး အင်ဖာမြို့ကို ပို့ဆောင်ခဲ့တဲ့အကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့ ဒီသတင်းကို အလိမ္မာက တင်ပြထားပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း အထက်ပိုင်း တမူးမြို့နဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ မဏိပူရပြည်နယ် မိုးရေးမြို့အနီး နယ်စပ်ဒေသတွေမှာ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကြောင့် တိမ်းရှောင်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဟာ ရာနဲ့ချီပြီး နေထိုင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ သောကြာနေ့ မနက်ခင်းပိုင်းကတော့ အိန္ဒိယအာဏာပိုင်တွေကို နယ်စပ်ဒေသတလျှောက် ကျေးရွာတွေကို စစ်ဆေးခဲ့ပြီး အနည်းဆုံး မြန်မာဒုက္ခသည် ၈၀ လောက်ကို ဖမ်းဆီးခဲ့တယ်လို့ ဒုက္ခသည်တွေနဲ့ နီးစပ်သူ တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“မနေ့တနေ့ကပေါ့။ မနေ့မနက်က။ နယ်စပ်မှာကျော်ပြီးနေတဲ့ ခိုလှုံတဲ့ဟာတွေ အဲဒါတွေကို ယောကျ်ားလေးတွေချည်းပဲ ဖမ်းသွားပြီတဲ့။ သတင်းအရတော့ ၈၁ ယောက် အခု လောလောဆည် အင်ဖား ပါသွားပြီတဲ့။”
အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ရောက်ရှိနေတဲ့ စစ်ရှောင်တဦးက ဖမ်းဆီးတဲ့ အခြေအနေကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“မနေ့က မနက်ပိုင်း ဖမ်းတာပါ။ ကျနော်တို့ စစ်ဘေးရှောင်တွေ အယောက် ၈၀ ဖမ်းသွားတယ်။ အမျိုးသမီးမပါဘူး။ ၁၈ နှစ်အောက် ၉ ယောက် လောက်ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှုး ဦးဆောင်ပြီးတော့မှ စစ်ကွန်မန်ဒို ရဲတွေ ပါတယ်။ ရိုးရိုးရဲတွေ ပါတယ်။ အဲဒီအဖွဲ့ကနေ ပြီးတော့မှ နယ်စပ်ကျေးရွာတွေကို ဝင်ပြီး ဖမ်းသွားတာပေါ့။”
ဖမ်းဆီးခံရသူတွေကို တရားမဝင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှု လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဥပဒေနဲ့ အရေးယူထားကြောင်းလည်း သူက ပြောပြပါတယ်။
“တရားမဝင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီးတော့မှ ခိုးဝင်လာတဲ့ လူတွေဆိုပြီးမှ လဝက၊ အိန္ဒိယ လဝက Act နဲ့ ချတဲ့သဘောပေါ့ဗျာ။ မနေ့ကတော့ သူတို့ မိုးရေးမြို့ ရဲစခန်းမှာ ထားတယ်။ အဲဒီမှာ ရဲစခန်းမှာ အချက်အလက်တွေ ကောက်ပြီးတော့မှ ညမိုးချုပ်တဲ့အချိန် မိုးရေးမြို့မှာရှိတဲ့ တရားရုံးကို ပို့တယ်။ အဲဒီတရားရုံးကနေ ပြီးတော့မှ တရားသူကြီးမက အထောက်အထားတွေ ကြည့်ပြီးတော့မှ လဝကပုဒ်မနဲ့ စွဲပြီးတော့မှ စီရင်ချက် အမိန့်ချပြီးတော့ အိန္ဒိယ ၁၀နာရီ။ ကျနော်တို့ ၁၁ နာရီလောက် မှာ အင်ဖာ ဘက်ကို ပို့ တယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အိန္ဒိယနယ်စပ်ကို တိမ်းရှောင်လာသူတွေကို လူသားချင်းစာနာမှုအရ ဒုက္ခသည်တွေအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုဖို့နဲ့ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ဒုက္ခသည် ကူညီပေးရေးအဖွဲ့တခုဖြစ်တဲ့ Burma Refugee Committee (Kabaw Valley) က အိန္ဒိယအစိုးရဆီထံ တောင်းဆိုဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။
ဒီနေ့ထုတ် မဏိပူရ ပြည်နယ် သတင်းစာတွေမှာတော့ အသက် ၁၈ နှစ်အောက်အရွယ် ၁၀ ဦး အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံသား ၈၁ ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်းနဲ့ သူတို့ကို အင်ဖာမြို့က နိုင်ငံခြားသားများ ထိန်းသိမ်းရေးထောင်မှာ ပို့ဆောင်မှာဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
စစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဘက် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်တဲ့ ဒုက္ခသည် ၄ သောင်း၊ မဏိပူရ ပြည်နယ်မှာ ၅ ထောင်ကျော်နဲ့ နယူးဒေလီမှာ ၂ ထောင်ကျော်လောက်ရှိမယ်လို့ ဒုက္ခသည်အရေး လေ့လာသူတွေက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
==== Unicode ====
အိန်ဒိယနိုငျငံ မဏိပူရပွညျနယျ နယျစပျဒသေမှာ ခိုလှုံနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားအယောကျ ၈၀ ခနျ့ကို အိန်ဒိယ အာဏာပိုငျတှကေ သောကွာနေ့က ဖမျးဆီးလိုကျပါတယျ။ သူတို့ကို တရားမဝငျ နယျစပျဖွတျကြောျမှုနဲ့ တရားစှဲဆိုပွီး အငျဖာမွို့ကို ပို့ဆောငျခဲ့တဲ့အကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့ ဒီသတငျးကို အလိမ်မာက တငျပွထားပါတယျ။
စဈကိုငျးတိုငျး အထကျပိုငျး တမူးမွို့နဲ့ ထိစပျနတေဲ့ မဏိပူရပွညျနယျ မိုးရေးမွို့အနီး နယျစပျဒသေတှမှော နိုငျငံရေး အကပြျအတညျးကွောငျ့ တိမျးရှောငျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှဟော ရာနဲ့ခြီပွီး နထေိုငျနကွေတာ ဖွဈပါတယျ။ သောကွာနေ့ မနကျခငျးပိုငျးကတော့ အိန်ဒိယအာဏာပိုငျတှကေို နယျစပျဒသေတလြှောကျ ကြေးရှာတှကေို စဈဆေးခဲ့ပွီး အနညျးဆုံး မွနျမာဒုက်ခသညျ ၈၀ လောကျကို ဖမျးဆီးခဲ့တယျလို့ ဒုက်ခသညျတှနေဲ့ နီးစပျသူ တဈဦးက ပွောပါတယျ။
“မနေ့တနေ့ကပေါ့။ မနေ့မနကျက။ နယျစပျမှာကြောျပွီးနတေဲ့ ခိုလှုံတဲ့ဟာတှေ အဲဒါတှကေို ယောကျြားလေးတှခေညြျးပဲ ဖမျးသှားပွီတဲ့။ သတငျးအရတော့ ၈၁ ယောကျ အခု လောလောဆညျ အငျဖား ပါသှားပွီတဲ့။”
အိန်ဒိယနိုငျငံကို ရောကျရှိနတေဲ့ စဈရှောငျတဦးက ဖမျးဆီးတဲ့ အခွအေနကေို အခုလို ပွောပါတယျ။
“မနေ့က မနကျပိုငျး ဖမျးတာပါ။ ကနြောျတို့ စဈဘေးရှောငျတှေ အယောကျ ၈၀ ဖမျးသှားတယျ။ အမြိုးသမီးမပါဘူး။ ၁၈ နှဈအောကျ ၉ ယောကျ လောကျပါတယျ။ သူတို့ရဲ့ ခရိုငျအုပျခြုပျရေးမှုး ဦးဆောငျပွီးတော့မှ စဈကှနျမနျဒို ရဲတှေ ပါတယျ။ ရိုးရိုးရဲတှေ ပါတယျ။ အဲဒီအဖှဲ့ကနေ ပွီးတော့မှ နယျစပျကြေးရှာတှကေို ဝငျပွီး ဖမျးသှားတာပေါ့။”
ဖမျးဆီးခံရသူတှကေို တရားမဝငျ နယျစပျဖွတျကြောျမှု လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးဥပဒနေဲ့ အရေးယူထားကွောငျးလညျး သူက ပွောပွပါတယျ။
“တရားမဝငျ နယျစပျဖွတျကြောျပွီးတော့မှ ခိုးဝငျလာတဲ့ လူတှဆေိုပွီးမှ လဝက၊ အိန်ဒိယ လဝက Act နဲ့ ခတြဲ့သဘောပေါ့ဗြာ။ မနေ့ကတော့ သူတို့ မိုးရေးမွို့ ရဲစခနျးမှာ ထားတယျ။ အဲဒီမှာ ရဲစခနျးမှာ အခကြျအလကျတှေ ကောကျပွီးတော့မှ ညမိုးခြုပျတဲ့အခြိနျ မိုးရေးမွို့မှာရှိတဲ့ တရားရုံးကို ပို့တယျ။ အဲဒီတရားရုံးကနေ ပွီးတော့မှ တရားသူကွီးမက အထောကျအထားတှေ ကွညျ့ပွီးတော့မှ လဝကပုဒျမနဲ့ စှဲပွီးတော့မှ စီရငျခကြျ အမိနျ့ခပြွီးတော့ အိန်ဒိယ ၁၀နာရီ။ ကနြောျတို့ ၁၁ နာရီလောကျ မှာ အငျဖာ ဘကျကို ပို့ တယျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှဈ နောကျပိုငျး အိန်ဒိယနယျစပျကို တိမျးရှောငျလာသူတှကေို လူသားခငြျးစာနာမှုအရ ဒုက်ခသညျတှအေဖွဈ အသိအမှတျပွုဖို့နဲ့ ဖမျးဆီးခံရသူတှကေို ပွနျလှှတျပေးဖို့ ဒုက်ခသညျ ကူညီပေးရေးအဖှဲ့တခုဖွဈတဲ့ Burma Refugee Committee (Kabaw Valley) က အိန်ဒိယအစိုးရဆီထံ တောငျးဆိုဖို့ ပွငျဆငျနပေါတယျ။
ဒီနေ့ထုတျ မဏိပူရ ပွညျနယျ သတငျးစာတှမှောတော့ အသကျ ၁၈ နှဈအောကျအရှယျ ၁၀ ဦး အပါအဝငျ မွနျမာနိုငျငံသား ၈၁ ဦးကို ဖမျးဆီးခဲ့ကွောငျးနဲ့ သူတို့ကို အငျဖာမွို့က နိုငျငံခွားသားမြား ထိနျးသိမျးရေးထောငျမှာ ပို့ဆောငျမှာဖွဈကွောငျး ဖောျပွထားပါတယျ။
စဈတပျ အာဏာသိမျးမှုနောကျပိုငျး အိန်ဒိယနိုငျငံ မီဇိုရမျပွညျနယျဘကျ ထှကျပွေးတိမျးရှောငျတဲ့ ဒုက်ခသညျ ၄ သောငျး၊ မဏိပူရ ပွညျနယျမှာ ၅ ထောငျကြောျနဲ့ နယူးဒလေီမှာ ၂ ထောငျကြောျလောကျရှိမယျလို့ ဒုက်ခသညျအရေး လေ့လာသူတှကေ ခနျ့မှနျးထားပါတယျ။