မြန်မာနိုင်ငံမှာ Omicron ကိုဗစ်မျိုးကွဲသစ် ဓါတ်ခွဲအတည်ပြုတွေ့ရှိလာတာနဲ့အတူ၊ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေနဲ့ ကုသရေးစင်တာတွေမှာ ကိုဗစ်လူနာတွေ ပိုများလာပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အခုအချိန်ထိတော့ ရောဂါထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့အခြေအနေမှာ ရှိနေပြီး၊ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေလည်း ဆောင်ရွက်ထားတယ်လို့ ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူတွေကပြောပါတယ်။ ကိုဝင်းမင်းစုံစမ်းမေးမြန်းထားပါတယ်။
ရန်ကုန်တိုင်း ပြည်သူကျန်းမာရေးဦးစီးဌာနမှုး ဒေါက်တာထွန်းမင်းက ကိုဗစ်လူနာတွေ စပြီးများလာတာကို အခုလိုရှင်းပြပါတယ်။
“Omicron တွေက imported case လေးတွေ တွေ့တာပေါ့။ နိုင်ငံခြားက ပြန်လာသူတွေထဲမှာ Omicron result နည်းနည်းတွေ့တယ်။ လှည်းကူးက ဖောင်ကြီးသင်တန်းကြောင်းမှာ သင်တန်းဖွင့်တွေဖွင့်တော့ သင်တန်းသားတွေမှာ ကူးစပ်တာလေးတွေ နည်းနည်းရှိတယ်ပေါ့နော်။ ကျနော်တို့နိုင်ငံခြားက ပြန်လာတဲ့သူတွေကိုတော့ ဟော်တယ်ဆီမှာထားပြီးတော့ Quarantine ထားပြီးတော့ စစ်တယ်။ positive သမားတွေဆိုရင် ကျနော်တို့က သက်ဆိုင်ရာ Treatment စင်တာတွေ၊ ဆေးရုံတွေကို ပို့တယ်။ အခုလက်ရှိအခြေအနေအရတော့ ဒီဇင်ဘာလနဲ့စာရင်တော့ ဇန်နဝါရီလဟာ နည်းနည်းလေးများတယ်။ အများကြီးဖြစ်တာတော့ မဟုတ်ဘူး။”
ဒီနေရာမှာ ရန်ကုန်တိုင်းကျန်းမာရေးဦးစီးနဲ့ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတဲ့ ဝေဠုကျော်ပရဟိတအသင်းတာဝန်ခံ ဦးကျော်ဇောကလည်း လူနာပို့ရတာ စများလာတယ်လို့ဆိုပါတယ်။
“ကျနော်တို့ကတော့ တိုင်းကျန်းမာရေးကနေ Swab စစ်တဲ့အခါမှာ positive ဖြစ်တဲ့သူတွေကို သူတို့သပ်မှတ်ထားတဲ့ စင်တာတွေကို ပို့ပေးတာပေါ့နော်။ လူနာထူးခြားမှုအနေအထားကတော့ အစကနဲ့စာရင် နည်းနည်းများလာတယ်ပေါ့နော်။ ဒီနေ့ဆို ၁၂ ရောက်ရှိတာပေါ့။ အစက တယောက်၊ နှစ်ယောက်၊ သုံးယောက်ပဲရှိတာပေါ့နော်။ ပြီးခဲ့တဲ့လလောက်ကပေါ့။ အခုဒီလမှာကျတော့ နည်းနည်းများလာတာပေါ့။ တနေ့တနေ့ကို ၁၀ ယောက်ပတ်ဝန်းကျင်တော့ အမြဲတမ်းပို့နေရတယ်ပေါ့။”
တချိန်ထဲမှာ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံတချို့မှာလည်း ကိုဗစ်လူနာတွေများလာနေတဲ့အပေါ် မေးမြန်းရာမှာ ဒေါက်တာထွန်းမင်းက အခုလိုရှင်းပြပါတယ်။
“ ဆေးရုံတွေမှာ ကိုဗစ်များလာတယ်ဆိုတာက ဒီလိုလေ။ positive ထွက်တဲ့လူတွေထဲမှာ တချို့က အစိုးရဆေးရုံတွေဆီမှာ မတက်ပဲနဲ့ပြင်ပ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံတွေဆီမှာ တက်ဖို့ဆန္ဒရှိတဲ့သူတွေဆိုရင် ကျနော်တို့က ခွင့်ပြုပေးတယ်လေ။ တချို့နိုင်ငံခြားသားတွေကလည်း ပုဂ္ဂလိက ဆေးရုံတွေဆီမှာတက်တယ်။ စတွေ့ထဲကိုက ကျနော်တို့က ပုဂ္ဂလိက ဆေးရုံ (၇) ရုံလောက်မှာ ကျနော်တို့က စစ်ဆေးပြီး တက်ဖို့ခွင့်ပြုထားတယ်။ အစိုးရဆေးရုံကတော့ ကျနော်တို့က အဓိက ဝေဘာဂီဆေးရုံမှာထားတာပေါ့။ နောက်ပြီး Treatment Center နှစ်ခုရှိတယ်။ ဇီဝက Treatment Center ရယ်၊ နောက်ပြီး အုတ်တချပ်သဲတပွင့်ပေါ့ သုဝဏ္ဏ Treatment Center ရယ်ပေါ့။ အဲဒီနှစ်ခုပေါင်း လူနာ ၅၀၀ နီးပါးလောက် ဆန့်တယ်။ ဒါကတော့ ကျန်းမာရေးဌာနနဲ့အလှူရှင်တွေနဲ့စုပေါင်း ဖွင့်လှစ်ပြီး လက်ခံတဲ့ Treatment Center တွေပေါ့နော်။ အခုလက်ရှိကတော့ ပြည့်လျှံနေတဲ့ အနေအထားတော့ မရှိပါဘူး။ လူနာ သုံးပုံတပုံနဲ့တဝက်အကြားပေါ့။ တက်လိုက်ဆင်းလိုက်ပေါ့။ တချို့ကျတော့လည်း ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံသွားတက်တယ်လေ။ Treatment Center တွေကျတော့် အများနဲ့တူတူနေရတယ်လေ။”
Omicron အတွက် အများကို ဆေးစစ်နိုင်တဲ့အနေအထားကို ဆက်ပြီးမေးမြန်းရာမှာတော့ ဒေါက်တာထွန်းမင်းက အခုလို ဆက်ရှင်းပြပါတယ်။
“ အမှန်အတိုင်းပြောရရင် အိုမီခရွန်က case တိုင်း၊ လူတိုင်းကို ကျနော်တို့က စစ်တာမဟုတ်ဘူး။ Positive ထွက်တဲ့လူနာတွေထဲမှာမှ အိုမီခရွန် ဖြစ်မဖြစ်စစ်တယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီတော့ အခုက တော်တော်များများတော့ စစ်နိုင်ပါတယ်။ အမျိုးသားကျန်းမာရေး ဓာတ်ခွဲခန်းကလည်းစစ်တယ်၊ တပ်မတော်ဘက်ကနည်း စစ်ဆေးပေးတာပေါ့နော်။ နိုင်ငံခြားကပြန်လာတဲ့လူရော၊ ရောဂါလက္ခဏာပြတဲ့လူရော စစ်ဆေးပေးနေတာပဲလေ။ သူတို့ကိုနောက်ပိုင်း ပုံမှန်ပေါ့။ လေယာဉ်နဲ့ခရီးသွားမှာတို့၊ သင်တန်းတက်မှာတို့၊ ဒါတွေကလည်း အမြဲတမ်းစစ်ဆေးပေးနေတာပါပဲ။ တကယ်လို့စစ်ဆေးဖို့ဆန္ဒရှိတယ်ဆိုရင်လည်း သက်ဆိုင်ရာ ကိုယ်နဲ့နီးစပ်တဲ့ဆေးရုံတွေမှာ သွားပြီးစစ်ဆေးလို့လည်း ရပါတယ်။ အပြင်မှာလည်း ပုဂ္ဂလိကဓာတ်ခွဲခန်းတွေမှာလည်း ပိုက်ဆံပေးပြီး စစ်ဆေးလို့ရတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ကျန်းမာရေးဌာနကနေပြီး အခမဲ့ စစ်ဆေးပေးတဲ့ နေရာလည်းရှိတယ်ပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ရောဂါလက္ခဏာရှိတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ကူးစက်ခံရတယ်လို့သံသယရှိမှ စစ်ဆေးတာပဲကောင်းပါတယ်။ မလိုအပ်ပဲ စစ်ဆေးတော့လည်း အလကား အလုပ်ပိုတာပေါ့ဗျာ။”
ဒါ့အပြင် လက်ရှိတာဝန်ရှိသူတွေဘက်ကလည်း ပြင်ဆင်ထားမှုအနေအထားကို မေးမြန်းရာ ဒေါက်တာထွန်းမင်းက အခုလိုဆိုပါတယ်။
“ ရန်ကုန်တိုင်းအနေနဲ့ကတော့ တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့နဲ့ရော၊ ကိုဗစ်ကော်မတီနဲ့ရော၊ တပ်မတော်ဘက်ကရော၊ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရော၊ လိုအပ်တဲ့ဟာတွေတော့ အကုန်လုံးပြင်ဆင်ထားတယ်ပေါ့။ အခြေအနေအရ အဆင့်လိုက်အဆင့်လိုက်ဆောင်ရွက်သွားမယ်ပေါ့။ ဥပမာ Treatment Center တွေလည်လိုအပ်ရင် လူနာ ထောင်နဲ့ချီပြီးလက်ခံနိုင်အောင် Ready လုပ်ထားတယ်။ ဆေးရုံတွေလည်း လိုအပ်ရင် ကိုဗစ်လူနာတွေလက်ခံနိုင်အောင်ပြင်ဆင်ထားတယ်ပေါ့။ အခုလက်ရှိအနေအထားကတော့ လူနာတွေအများကြီးတက်လာမယ့် အနေအထားရှိတယ်။ ရန်ကုန်တိုင်းကတော့ ကျန်တဲ့တိုင်းတွေနဲ့စာရင်တော့ မဆိုးဘူးပေါ့လေ။ အသက် ၁၈ နှစ်အထက် လူဦးရေ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးနေပြီ။ နောက်ထပ်လည်းထိုးကြဦးမယ်။ Sputnik Light တို့၊ Covid Shield တို့၊ Sino Pharm တို့အကုန်လုံး ဆက်တိုက်ပဲ ဆက်ထိုးနေတယ်ပေါ့။ တချို့ဝန်ထမ်းတွေနဲ့သက်ကြီးရွယ်အိုတွေပေါ့။ တချို့အသက်ကြီးတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေကို ကျနော်တို့ Booster ပါ ထိုးပေးထားတယ်။ ပြည်သူတွေ အရေးကြီးဆုံးကတော့ စည်းကမ်းလိုက်နာဖို့ပေါ့။ ကျနော်တို့ ကိုဗစ်မှာ သပ်မှတ်ထားတဲ့ social distancing တွေ၊ မလိုအပ်ပဲ လူစုလူဝေးမလုပ်တာတို့၊ တယောက်နဲ့တယောက် ခပ်ခွာခွာနေပြီးတော့ mask တပ်တာတို့၊ လက်ခဏခဏဆေးတာတို့၊ နောက် အပျော်အပါးပေါ့ ။ ပွဲလမ်းတွေရှောင်ကျင်ဖို့ပေါ့။”
ဒါအပြင် လိုအပ်မယ့် အောက်ဆီဂျင်အတွက်ရော အရင်ထက်ပိုပြီးပြင်ဆင်ထားတယ်လို့ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူတွေက ပြောနေပါတယ်ခင်ဗျာ။
...............................................................................
Your browser doesn’t support HTML5
မွနျမာကိုဗဈမြိုးကှဲကူးစကျမှု ထိနျးခြုပျပွငျဆငျဆောငျရှကျနေ
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံမှာ Omicron ကိုဗဈမြိုးကှဲသဈ ဓါတျခှဲအတညျပွုတှေ့ရှိလာတာနဲ့အတူ၊ ဆေးရုံဆေးခနျးတှနေဲ့ ကုသရေးစငျတာတှမှော ကိုဗဈလူနာတှေ ပိုမြားလာပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အခုအခြိနျထိတော့ ရောဂါထိနျးခြုပျနိုငျတဲ့အခွအေနမှော ရှိနပွေီး၊ ကွိုတငျပွငျဆငျမှုတှလေညျး ဆောငျရှကျထားတယျလို့ ကနြျးမာရေးတာဝနျရှိသူတှကေပွောပါတယျ။ ကိုဝငျးမငျးစုံစမျးမေးမွနျးထားပါတယျ။
ရနျကုနျတိုငျး ပွညျသူကနြျးမာရေးဦးစီးဌာနမှုး ဒေါကျတာထှနျးမငျးက ကိုဗဈလူနာတှေ စပွီးမြားလာတာကို အခုလိုရှငျးပွပါတယျ။
“Omicron တှကေ imported case လေးတှေ တှေ့တာပေါ့။ နိုငျငံခွားက ပွနျလာသူတှထေဲမှာ Omicron result နညျးနညျးတှေ့တယျ။ လှညျးကူးက ဖောငျကွီးသငျတနျးကွောငျးမှာ သငျတနျးဖှင့ျတှဖှေင့ျတော့ သငျတနျးသားတှမှော ကူးစပျတာလေးတှေ နညျးနညျးရှိတယျပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့နိုငျငံခွားက ပွနျလာတဲ့သူတှကေိုတော့ ဟောျတယျဆီမှာထားပွီးတော့ Quarantine ထားပွီးတော့ စဈတယျ။ positive သမားတှဆေိုရငျ ကနြောျတို့က သကျဆိုငျရာ Treatment စငျတာတှေ၊ ဆေးရုံတှကေို ပို့တယျ။ အခုလကျရှိအခွအေနအေရတော့ ဒီဇငျဘာလနဲ့စာရငျတော့ ဇနျနဝါရီလဟာ နညျးနညျးလေးမြားတယျ။ အမြားကွီးဖွဈတာတော့ မဟုတျဘူး။”
ဒီနရောမှာ ရနျကုနျတိုငျးကနြျးမာရေးဦးစီးနဲ့ပူးပေါငျးဆောငျရှကျနတေဲ့ ဝဠေုကြောျပရဟိတအသငျးတာဝနျခံ ဦးကြောျဇောကလညျး လူနာပို့ရတာ စမြားလာတယျလို့ဆိုပါတယျ။
“ကနြောျတို့ကတော့ တိုငျးကနြျးမာရေးကနေ Swab စဈတဲ့အခါမှာ positive ဖွဈတဲ့သူတှကေို သူတို့သပျမှတျထားတဲ့ စငျတာတှကေို ပို့ပေးတာပေါ့နောျ။ လူနာထူးခွားမှုအနအေထားကတော့ အစကနဲ့စာရငျ နညျးနညျးမြားလာတယျပေါ့နောျ။ ဒီနေ့ဆို ၁၂ ရောကျရှိတာပေါ့။ အစက တယောကျ၊ နှဈယောကျ၊ သုံးယောကျပဲရှိတာပေါ့နောျ။ ပွီးခဲ့တဲ့လလောကျကပေါ့။ အခုဒီလမှာကတြော့ နညျးနညျးမြားလာတာပေါ့။ တနေ့တနေ့ကို ၁၀ ယောကျပတျဝနျးကငြျတော့ အမွဲတမျးပို့နရေတယျပေါ့။”
တခြိနျထဲမှာ ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံတခြို့မှာလညျး ကိုဗဈလူနာတှမြေားလာနတေဲ့အပေါျ မေးမွနျးရာမှာ ဒေါကျတာထှနျးမငျးက အခုလိုရှငျးပွပါတယျ။
“ ဆေးရုံတှမှော ကိုဗဈမြားလာတယျဆိုတာက ဒီလိုလေ။ positive ထှကျတဲ့လူတှထေဲမှာ တခြို့က အစိုးရဆေးရုံတှဆေီမှာ မတကျပဲနဲ့ပွငျပ ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံတှဆေီမှာ တကျဖို့ဆန်ဒရှိတဲ့သူတှဆေိုရငျ ကနြောျတို့က ခှင့ျပွုပေးတယျလေ။ တခြို့နိုငျငံခွားသားတှကေလညျး ပုဂ်ဂလိက ဆေးရုံတှဆေီမှာတကျတယျ။ စတှေ့ထဲကိုက ကနြောျတို့က ပုဂ်ဂလိက ဆေးရုံ (၇) ရုံလောကျမှာ ကနြောျတို့က စဈဆေးပွီး တကျဖို့ခှင့ျပွုထားတယျ။ အစိုးရဆေးရုံကတော့ ကနြောျတို့က အဓိက ဝဘောဂီဆေးရုံမှာထားတာပေါ့။ နောကျပွီး Treatment Center နှဈခုရှိတယျ။ ဇီဝက Treatment Center ရယျ၊ နောကျပွီး အုတျတခပြျသဲတပှင့ျပေါ့ သုဝဏ်ဏ Treatment Center ရယျပေါ့။ အဲဒီနှဈခုပေါငျး လူနာ ၅၀၀ နီးပါးလောကျ ဆနျ့တယျ။ ဒါကတော့ ကနြျးမာရေးဌာနနဲ့အလှူရှငျတှနေဲ့စုပေါငျး ဖှင့ျလှဈပွီး လကျခံတဲ့ Treatment Center တှပေေါ့နောျ။ အခုလကျရှိကတော့ ပွည့ျလြှံနတေဲ့ အနအေထားတော့ မရှိပါဘူး။ လူနာ သုံးပုံတပုံနဲ့တဝကျအကွားပေါ့။ တကျလိုကျဆငျးလိုကျပေါ့။ တခြို့ကတြော့လညျး ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံသှားတကျတယျလေ။ Treatment Center တှကေတြော့ျ အမြားနဲ့တူတူနရေတယျလေ။”
Omicron အတှကျ အမြားကို ဆေးစဈနိုငျတဲ့အနအေထားကို ဆကျပွီးမေးမွနျးရာမှာတော့ ဒေါကျတာထှနျးမငျးက အခုလို ဆကျရှငျးပွပါတယျ။
“ အမှနျအတိုငျးပွောရရငျ အိုမီခရှနျက case တိုငျး၊ လူတိုငျးကို ကနြောျတို့က စဈတာမဟုတျဘူး။ Positive ထှကျတဲ့လူနာတှထေဲမှာမှ အိုမီခရှနျ ဖွဈမဖွဈစဈတယျပေါ့နောျ။ အဲဒီတော့ အခုက တောျတောျမြားမြားတော့ စဈနိုငျပါတယျ။ အမြိုးသားကနြျးမာရေး ဓာတျခှဲခနျးကလညျးစဈတယျ၊ တပျမတောျဘကျကနညျး စဈဆေးပေးတာပေါ့နောျ။ နိုငျငံခွားကပွနျလာတဲ့လူရော၊ ရောဂါလက်ခဏာပွတဲ့လူရော စဈဆေးပေးနတောပဲလေ။ သူတို့ကိုနောကျပိုငျး ပုံမှနျပေါ့။ လယောဉျနဲ့ခရီးသှားမှာတို့၊ သငျတနျးတကျမှာတို့၊ ဒါတှကေလညျး အမွဲတမျးစဈဆေးပေးနတောပါပဲ။ တကယျလို့စဈဆေးဖို့ဆန်ဒရှိတယျဆိုရငျလညျး သကျဆိုငျရာ ကိုယျနဲ့နီးစပျတဲ့ဆေးရုံတှမှော သှားပွီးစဈဆေးလို့လညျး ရပါတယျ။ အပွငျမှာလညျး ပုဂ်ဂလိကဓာတျခှဲခနျးတှမှောလညျး ပိုကျဆံပေးပွီး စဈဆေးလို့ရတယျ။ နောကျပွီးတော့ ကနြောျတို့ကနြျးမာရေးဌာနကနပွေီး အခမဲ့ စဈဆေးပေးတဲ့ နရောလညျးရှိတယျပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျ ရောဂါလက်ခဏာရှိတယျ။ ကိုယ့ျကိုယျကိုယျ ကူးစကျခံရတယျလို့သံသယရှိမှ စဈဆေးတာပဲကောငျးပါတယျ။ မလိုအပျပဲ စဈဆေးတော့လညျး အလကား အလုပျပိုတာပေါ့ဗြာ။”
ဒါ့အပွငျ လကျရှိတာဝနျရှိသူတှဘေကျကလညျး ပွငျဆငျထားမှုအနအေထားကို မေးမွနျးရာ ဒေါကျတာထှနျးမငျးက အခုလိုဆိုပါတယျ။
“ ရနျကုနျတိုငျးအနနေဲ့ကတော့ တိုငျးအစိုးရအဖှဲ့နဲ့ရော၊ ကိုဗဈကောျမတီနဲ့ရော၊ တပျမတောျဘကျကရော၊ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရော၊ လိုအပျတဲ့ဟာတှတေော့ အကုနျလုံးပွငျဆငျထားတယျပေါ့။ အခွအေနအေရ အဆင့ျလိုကျအဆင့ျလိုကျဆောငျရှကျသှားမယျပေါ့။ ဥပမာ Treatment Center တှလေညျလိုအပျရငျ လူနာ ထောငျနဲ့ခြီပွီးလကျခံနိုငျအောငျ Ready လုပျထားတယျ။ ဆေးရုံတှလေညျး လိုအပျရငျ ကိုဗဈလူနာတှလေကျခံနိုငျအောငျပွငျဆငျထားတယျပေါ့။ အခုလကျရှိအနအေထားကတော့ လူနာတှအေမြားကွီးတကျလာမယ့ျ အနအေထားရှိတယျ။ ရနျကုနျတိုငျးကတော့ ကနြျတဲ့တိုငျးတှနေဲ့စာရငျတော့ မဆိုးဘူးပေါ့လေ။ အသကျ ၁၈ နှဈအထကျ လူဦးရေ ၆၅ ရာခိုငျနှုနျးလောကျက ကာကှယျဆေးထိုးပွီးနပွေီ။ နောကျထပျလညျးထိုးကွဦးမယျ။ Sputnik Light တို့၊ Covid Shield တို့၊ Sino Pharm တို့အကုနျလုံး ဆကျတိုကျပဲ ဆကျထိုးနတေယျပေါ့။ တခြို့ဝနျထမျးတှနေဲ့သကျကွီးရှယျအိုတှပေေါ့။ တခြို့အသကျကွီးတဲ့ ဝနျထမျးတှကေို ကနြောျတို့ Booster ပါ ထိုးပေးထားတယျ။ ပွညျသူတှေ အရေးကွီးဆုံးကတော့ စညျးကမျးလိုကျနာဖို့ပေါ့။ ကနြောျတို့ ကိုဗဈမှာ သပျမှတျထားတဲ့ social distancing တှေ၊ မလိုအပျပဲ လူစုလူဝေးမလုပျတာတို့၊ တယောကျနဲ့တယောကျ ခပျခှာခှာနပွေီးတော့ mask တပျတာတို့၊ လကျခဏခဏဆေးတာတို့၊ နောကျ အပြောျအပါးပေါ့ ။ ပှဲလမျးတှရှေောငျကငြျဖို့ပေါ့။”
ဒါအပွငျ လိုအပျမယ့ျ အောကျဆီဂငြျအတှကျရော အရငျထကျပိုပွီးပွငျဆငျထားတယျလို့ကနြျးမာရေးတာဝနျရှိသူတှကေ ပွောနပေါတယျခငျဗြာ။