[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းယူထားတာကို ကန့်ကွက်တဲ့အနေနဲ့ နိုင်ငံအနှံ့ဆန္ဒပြမှုတွေ အရှိန်ဆက်လက်ကောင်းနေပါတယ်။ ရုံးမတက်ဆန့်ကျင်တဲ့ CDM လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်သူတွေလည်း ပိုများလာပါတယ်။ ရန်ကုန်မြို့မှာ သံချပ်ကာကားတွေ၊ စစ်သားတွေ လုံခြုံရေးယူထားတာကို မြင်နေရပေမဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေကတော့ ဦးတည်ချက်အတိုင်း ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း ဆန္ဒပြကြပါတယ်။ ဒီနေ့ကို CDM နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားတာနဲ့အတူ နိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ဝန်ထမ်းတွေ ဒီလှုပ်ရှားမှုထဲ ပါဝင်လာဖို့ တောင်းဆိုသူတွေ မနက်အစောပိုင်းထဲက ဗဟိုဘဏ်ရှေ့မှာ လာရောက်တောင်းဆိုကြပါတယ်။
ဗဟိုဘဏ်ရှေ့မှာ သံချပ်ကာကားတွေ စစ်သားတွေ တန်းစီပိတ်ထားပေမဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေ ပိုပြီးသာများလာခဲ့ပါတယ်။ ဗဟိုဘဏ်ရှေ့က ဆန္ဒပြသူတွေကို အားပေးထောက်ခံတဲ့အနေနဲ့ ဖြတ်သွားတဲ့ ကားတွေပေါ်ကနေလည်း လက် ၃ ချောင်းထောင်ပြတာ၊ ကားဟွန်းတီးတာတွေ လုပ်ကြပါတယ်။ ဆန္ဒလာပြကြသူတွေထဲမှာ ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်တွေလည်း ပါပါတယ်။ ဒီနေ့ ရန်ကုန်မြို့ထဲမှာ စစ်တပ်တွေဖြန့်ချထားတာကို မြင်နေရပေမဲ့ ဆက်ပြီး ဆန္ဒပြသူလူငယ်တယောက်က သူတို့ဘက်က ကြောက်လို့ လုံခြုံရေးယူတယ်လို့သာမြင်တယ်လို့ ခုလိုပြောပါတယ်။
"ဒါက ပြည်သူတွေ... လက်နက်မရှိတဲ့သူတွေကို သူတို့တွေက ကြောက်နေတယ်လို့ပဲ ညီမ ယူဆပါတယ်။"
ရန်ကုန်မြို့နေရာစုံမှာ ချီတက်ဆန္ဒပြပွဲတွေ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းပဲ ပြီးဆုံးခဲ့ပါတယ်။ မန္တလေးမြို့မှာလည်း ချီတက်ဆန္ဒပြမှုတွေ အစောပိုင်းက ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း ရှိခဲ့ပေမဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်ခွဲ ၁ ရှေ့မှာ ဆန္ဒပြသူတွေနဲ့ လုံခြုံရေးတွေ ထိပ်တိုက်တေ့ွခဲ့ကြပြီးနောက်မှာ လုံခြုံရေးတွေဘက်က ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းခဲ့လို့ ဆန္ဒပြသူတချို့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။
အခုလိုလူစုခွဲချိန် အနီးအနားနေအိမ်တွေထဲ ဝင်ပုန်းကြတဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေကို လုံခြုံရေးတွေက အိမ်တွေထဲအထိ လိုက်လံပစ် ဖမ်းဆီးမှုတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဘယ်နှယောက် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသလဲဆိုတာ အတိအကျ မသိရသေးပါဘူး။ တောင်ကြီးမြို့က စဝ်စံထွန်းဆေးရုံထဲကိုလည်း လုံခြုံရေးတွေ အင်အားသုံးဝင်ရောက် ဖြိုခွဲပါတယ်။
မြစ်ကြီးနားမြို့က စက်မှုဇုန်ဓါတ်အားပေး စက်ရုံရှေ့မှာ ဆန္ဒပြသူတွေကို ရဲနဲ့ စစ်တပ်က တနင်္ဂနွေနေ့က အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းခဲ့တုန်းက အဖမ်းခံရတဲ့ သတင်းထောက် ငါး ယောက်ကတော့ ဒီနေ့ပြန်လွတ်လာပါတယ်။
SEE ALSO: ဖမ်းဆီးခံရသူဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တွေ့ခွင့်ရဖို့ ရှေ့နေဖြစ်သူတွေ ကြိုးပမ်းသမ္မတဦးဝင်းမြင့်၊ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပါအဝင် အရပ်သားအစိုးရခေါင်းဆောင်တွေကို ဖမ်းဆီးပြီး တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က အာဏာသိမ်းယူထားတာ သီတင်း နှစ် ပတ်ကျော်လာပြီဖြစ်ပြီး ခေါင်းဆောင်တွေလည်း ဆက်လက်ဖမ်းဆီးခံနေရဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၇ ရက်နေ့အထိ ရမန်ယူ ဖမ်းဆီးထားတယ်လို့ တရားရုံးက ဒီကနေ့ ပြောတယ်လို့ သူ့အတွက် ဥပဒေအကျိုးဆောင်လုပ်ပေးဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ရှေ့နေ ဦးခင်မောင်ဇော်က ပြောပြပါတယ်။ ၁၇ ရက်နေ့ကျရင် ဇဘူသီရိတရားရုံးမှာ အမှုကို Video conferencing နဲ့ စစ်ဆေးကြားနာမယ်လို့ တရားရုံးက ပြောတဲ့အတွက် သူ့အနေနဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တေ့ွနိုင်ဖို့အခြေအနေ မရှိဘူးလို့လည်း တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေ ဦးခင်မောင်ဇော်က ပြောပါတယ်။ ခုလိုအခြေအနေမှာပဲ ရန်ကုန်မြို့ ဗဟန်းမြို့နယ်မှာရှိတဲ့ NLD ပါတီရုံးချုပ်ကို ရဲနဲ့ စစ်တပ်က ညနေပိုင်းမှာ ဝင်ရောက်ရှာဖွေပါတယ်။ ရုံးချုပ်ရှိတဲ့ လမ်းတဘက် တချက်ကို လုံခြုံရေးတွေပိတ်ပြီး ရှာဖွေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ လုံခြုံရေးတဘက်တချက်မှာ ဆန္ဒပြသူတွေက ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းထိုင်ပြီး ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။
"ပြည်သူ့ရဲတွေ ရုန်းထွက်ကြ၊ ရုန်းထွက်ကြ။ ပြည်သူ့ရဲတွေ ရုန်းထွက်ကြ၊ ရုန်းထွက်ကြ။ ပြည်သူ့ရဲတွေ ရုန်းထွက်ကြ၊ ရုန်းထွက်ကြ။"
NLD ရုံးချုပ်ထဲကို ဝင်ရောက်ရှာဖွေတဲ့ အကြောင်းကတော့ အဖမ်းမခံရဘဲ လွတ်မြောက်နေတဲ့ NLD ပါတီဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်ကော်မတီဝင်တွေဖြစ်ကြတဲ့ ဒေါ်မေဝင်းမြင့်နဲ့ ဦးအောင်ကြည်ညွန့်တို့ကို လာရောက်ရှာတယ်လို့ ဝင်ရောက်ရှာဖွေတဲ့ လုံခြုံရေးတာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။ သူတို့ လာရှာသူတွေ ရုံးချုပ်ထဲမှာ ရှိမနေတာကြောင့် နောက်ပိုင်းမှာ လုံခြုံရေးတွေ ပြန်လည်ထွက်ခွာသွားခဲ့ကြပါတယ်။
နိုင်ငံတကာမှာရှိကြတဲ့ မြန်မာတွေကလည်း စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုတွေ ပြုလုပ်နေကြပါတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရတွေ နိုင်ငံခြားရေးဌာနတွေကိုသွားပြီး၊ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို မထောက်ခံဖို့ တိုက်တွန်းစည်းရုံးတာတွေ လုပ်ကြသလို၊ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံအလိုက် မြန်မာသံရုံးတွေရှေ့ ဆန္ဒပြတာတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ VOA ရုံးစိုက်ရာ ဝါရှင်တန်ဒီစီမှာတော့ မနေ့တုန်းကတော့ မြန်မာ့အရေးတတ်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ စုဝေးပြီး ဝါရှင်တန်မြို့လယ်တလျှောက် ချီတက်ဆန္ဒပြပြီး၊ သမ္မတအိမ်ဖြူတော်ရှေ့မှာ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီရေးကို အမေရိကန်အစိုးရအနေနဲ့ ထိထိရောက်ရောက်ဆောင်ရွက်ဖို့ ဆန္ဒပြတောင်းဆိုကြပါတယ်။ ဒီမတိုင်ခင်တုန်းကတော့ မြန်မာသံရုံးရှေ့မှာ စုဝေးခဲ့ကြတာပါ။
SEE ALSO: CDM ဝန်ထမ်းဆန္ဒပြမှုကို တတ်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ ကူညီဝန်းရံ"ဒီစစ်ပွဲမှာ ကျနော်တို့ ရှုံးလို့မဖြစ်ဘူး။ ကျနော်တို့ နိုင်ရမယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ဓာတ်နဲ့ ကျနော်တို့ အားလုံး အတူတကွ၊ အခုအချိန်မှာ တိုင်းရင်းသားရယ်၊ ဗမာရယ်ဆိုပြီး ခွဲခြားနေရမယ့်အချိန်မဟုတ်ဘူး။ ကျနော်တို့ တိုက်ပွဲဝင်ရမယ့်အချိန်ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ကျနော် ပြောကြားချင်ပါတယ်။"
မြန်မာသံရုံးဝန်ထမ်းတွေအနေနဲ့ စစ်ကောင်စီကို မထောက်ခံဖို့ စည်းရုံးပြောဆိုခဲ့ကြပေမဲ့ ခုချိန်အထိတော့ မြန်မာသံရုံးဝန်ထမ်းတွေဘက်က ဆန္ဒပြလူထုနဲ့ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ့်အလားအလာမတွေ့ရသေးဘူးလို့ ဆန္ဒပြခေါင်းဆောင်တဦးက VOA ကိုပြောပါတယ်။ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ခံ NLD အမတ်တွေ စုဖွဲ့ထားတဲ့ CRPH ခေါ်တဲ့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီကလည်း နိုင်ငံအရပ်ရပ်က မြန်မာသံတမန်တွေ မြန်မာသံရုံးဝန်ထမ်းတွေအနေနဲ့ ရွေးကောက်ခံအစိုးရကိုသာ အသိအမှတ်ပြုပြီး၊ စစ်ကောင်စီကို ကိုုယ်စားပြုပြောဆိုတာမျိုး မလုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းတောင်းဆိုနေပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guetterus ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံအနှံ ဆန္ဒပြမှုတွေ အရှိန်မြင့်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်ကို အပြည့်အဝလေးစားဖို့နဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေကို အကြမ်းဖက် နှိမ်နင်းတာမျိုး မလုပ်ဖို့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့တို့ကို တောင်းဆိုထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေအရပ်ရပ်ကို သုံးသပ်လေ့လာနိုင်ဖို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့အခြေအနေတခုအောက်မှာ ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Burgener ကို မြန်မာနိုင်ငံ ဝင်ခွင့်ပေးဖို့လည်း အာဏာသိမ်းယူထားသူတွေကို တောင်းဆိုပါတယ်။
မြန်မာပြည်သူတို့ရဲ့ ဒီမိုကရေစီ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ လူ့အခွင့်ရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ရရှိဖို့ ကြိုးပမ်းမှုကို ကုလသမဂ္ဂအနေနဲ့ မယိမ်းမယိုင် ဆက်ပြီး ထောက်ခံသွားမယ်လို့လည်း ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှုးချုပ်က ထပ်မံပြီး ကတိပြုကြောင်း စနေနေ့က ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ သတင်းအချက်လက် ရပိုင်ခွင့်အပါအဝင် လွတ်လပ်စွာ ဆန္ဒသဘောထား ထုတ်ဖေါ်ခွင့်ကို ဟန့်တား နှောက်ယှက်မှု မလုပ်ဖို့လည်း မစ္စတာ Guetterus က တိုက်တွန်းပါတယ်။
အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ Australia နဲ့ EU အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေက မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးတွေကလည်း စုပေါင်းပြီး တနင်္ဂနွေနေ့က ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ တရားဝင်ရွေးကောက်ခံထားရတဲ့ အစိုးရကို ဖြုတ်ချခဲ့တဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ လုပ်ရပ်ကို ကန့်ကွက်သလို ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်နေတဲ့ ပြည်သူတွေကို အကြမ်းဖက် မနှိမ်နှင်းဖို့ တိုက်တွန်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။
စစ်တပ်က ဆက်သွယ်ရေးစနစ်ကိုကြားဖြတ်နှောင့်ယှက်တာအပြင် မြန်မာနိုင်ငံသားတို့ရဲ့ အခြေခံရပိုင်ခွင့်တွေကို ဥပဒေအရအကာအကွယ်ပေးထားတဲ့ အခြေခံအခွင့်အရေးတွေကို ချုပ်ချယ်ကန့်သတ်နေတဲ့အပေါ် လူသိရှင်ကြားကန့်ကွက်ရှုတ်ချတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးတွေက ပြောပါတယ်။ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေ၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ၊ သတင်းထောက်တွေကို ဆက်ဖမ်းဆီးနေတာကိုလည်း ရှုတ်ချပါတယ်။
ဒီမိုကရေစီ၊ လွတ်လပ်မှု၊ ငြိမ်းချမ်းမှုနဲ့ သာယာဝပြောမှုကို လိုလားတောင်းဆိုနေကြတဲ့ မြန်မာပြည်သူလူထုကို ထောက်ခံအားပေးနေကြောင်းနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘာဖြစ်နေတယ်ဆိုတာ တစ်ကမ္ဘာလုံးကလည်း စောင့်ကြည့်နေတယ်လို့ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ Australia နဲ့ EU အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေက မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးတွေ စုပေါင်းပြီး ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
စစ်အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှု ၁၀ ရက်မြောက်
[Unicode Version]
စဈအာဏာသိမျး ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွမှု ၁၀ ရကျမွောကျ
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးယူထားတာကို ကန့ျကှကျတဲ့အနနေဲ့ နိုငျငံအနှံ့ဆန်ဒပွမှုတှေ အရှိနျဆကျလကျကောငျးနပေါတယျ။ ရုံးမတကျဆန့ျကငြျတဲ့ CDM လှုပျရှားမှုမှာ ပါဝငျသူတှလေညျး ပိုမြားလာပါတယျ။ ရနျကုနျမွို့မှာ သံခပြျကာကားတှေ၊ စဈသားတှေ လုံခွုံရေးယူထားတာကို မွငျနရေပမေဲ့ ဆန်ဒပွသူတှကေတော့ ဦးတညျခကြျအတိုငျး ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျး ဆန်ဒပွကွပါတယျ။ ဒီနေ့ကို CDM နေ့အဖွဈ သတျမှတျထားတာနဲ့အတူ နိုငျငံတောျဗဟိုဘဏျက ဝနျထမျးတှေ ဒီလှုပျရှားမှုထဲ ပါဝငျလာဖို့ တောငျးဆိုသူတှေ မနကျအစောပိုငျးထဲက ဗဟိုဘဏျရှေ့မှာ လာရောကျတောငျးဆိုကွပါတယျ။
မန္တလေးမြို့မှာ CDM ပြုလုပ်တဲ့ ဝန်ထမ်းများ စုပေါင်းဆန္ဒပြ သပိတ်စစ်ကြောင်း။
ဗဟိုဘဏျရှေ့မှာ သံခပြျကာကားတှေ စဈသားတှေ တနျးစီပိတျထားပမေဲ့ ဆန်ဒပွသူတှေ ပိုပွီးသာမြားလာခဲ့ပါတယျ။ ဗဟိုဘဏျရှေ့က ဆန်ဒပွသူတှကေို အားပေးထောကျခံတဲ့အနနေဲ့ ဖွတျသှားတဲ့ ကားတှပေေါျကနလေညျး လကျ ၃ ခြောငျးထောငျပွတာ၊ ကားဟှနျးတီးတာတှေ လုပျကွပါတယျ။ ဆန်ဒလာပွကွသူတှထေဲမှာ ရုပျရှငျသရုပျဆောငျတှလေညျး ပါပါတယျ။ ဒီနေ့ ရနျကုနျမွို့ထဲမှာ စဈတပျတှဖွေန့ျခထြားတာကို မွငျနရေပမေဲ့ ဆကျပွီး ဆန်ဒပွသူလူငယျတယောကျက သူတို့ဘကျက ကွောကျလို့ လုံခွုံရေးယူတယျလို့သာမွငျတယျလို့ ခုလိုပွောပါတယျ။
"ဒါက ပွညျသူတှေ... လကျနကျမရှိတဲ့သူတှကေို သူတို့တှကေ ကွောကျနတေယျလို့ပဲ ညီမ ယူဆပါတယျ။"
ရနျကုနျမွို့နရောစုံမှာ ခြီတကျဆန်ဒပွပှဲတှေ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးပဲ ပွီးဆုံးခဲ့ပါတယျ။ မန်တလေးမွို့မှာလညျး ခြီတကျဆန်ဒပွမှုတှေ အစောပိုငျးက ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျး ရှိခဲ့ပမေဲ့ မွနျမာ့စီးပှားရေးဘဏျခှဲ ၁ ရှေ့မှာ ဆန်ဒပွသူတှနေဲ့ လုံခွုံရေးတှေ ထိပျတိုကျတှေ့ခဲ့ကွပွီးနောကျမှာ လုံခွုံရေးတှဘေကျက ပဈခတျနှိမျနငျးခဲ့လို့ ဆန်ဒပွသူတခြို့ ထိခိုကျဒဏျရာရခဲ့ပါတယျ။
အခုလိုလူစုခှဲခြိနျ အနီးအနားနအေိမျတှထေဲ ဝငျပုနျးကွတဲ့ ဆန်ဒပွသူတှကေို လုံခွုံရေးတှကေ အိမျတှထေဲအထိ လိုကျလံပဈ ဖမျးဆီးမှုတှေ လုပျခဲ့ပါတယျ။ ဘယျနှယောကျ ဖမျးဆီးခံခဲ့ရသလဲဆိုတာ အတိအကြ မသိရသေးပါဘူး။ တောငျကွီးမွို့က စဝျစံထှနျးဆေးရုံထဲကိုလညျး လုံခွုံရေးတှေ အငျအားသုံးဝငျရောကျ ဖွိုခှဲပါတယျ။
မွဈကွီးနားမွို့က စကျမှုဇုနျဓါတျအားပေး စကျရုံရှေ့မှာ ဆန်ဒပွသူတှကေို ရဲနဲ့ စဈတပျက တနငျ်ဂနှနေေ့က အကွမျးဖကျနှိမျနငျးခဲ့တုနျးက အဖမျးခံရတဲ့ သတငျးထောကျ ငါး ယောကျကတော့ ဒီနေ့ပွနျလှတျလာပါတယျ။
သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျ၊ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျအပါအဝငျ အရပျသားအစိုးရခေါငျးဆောငျတှကေို ဖမျးဆီးပွီး တပျမတောျကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျက အာဏာသိမျးယူထားတာ သီတငျး နှဈ ပတျကြောျလာပွီဖွဈပွီး ခေါငျးဆောငျတှလေညျး ဆကျလကျဖမျးဆီးခံနရေဆဲ ဖွဈပါတယျ။ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကို ဖဖေောျဝါရီလ ၁၇ ရကျနေ့အထိ ရမနျယူ ဖမျးဆီးထားတယျလို့ တရားရုံးက ဒီကနေ့ ပွောတယျလို့ သူ့အတှကျ ဥပဒအေကြိုးဆောငျလုပျပေးဖို့ ကွိုးစားနတေဲ့ရှေ့နေ ဦးခငျမောငျဇောျက ပွောပွပါတယျ။ ၁၇ ရကျနေ့ကရြငျ ဇဘူသီရိတရားရုံးမှာ အမှုကို Video conferencing နဲ့ စဈဆေးကွားနာမယျလို့ တရားရုံးက ပွောတဲ့အတှကျ သူ့အနနေဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ တှေ့နိုငျဖို့အခွအေနေ မရှိဘူးလို့လညျး တရားလှှတျတောျရှေ့နေ ဦးခငျမောငျဇောျက ပွောပါတယျ။ ခုလိုအခွအေနမှောပဲ ရနျကုနျမွို့ ဗဟနျးမွို့နယျမှာရှိတဲ့ NLD ပါတီရုံးခြုပျကို ရဲနဲ့ စဈတပျက ညနပေိုငျးမှာ ဝငျရောကျရှာဖှပေါတယျ။ ရုံးခြုပျရှိတဲ့ လမျးတဘကျ တခကြျကို လုံခွုံရေးတှပေိတျပွီး ရှာဖှခေဲ့တာဖွဈပါတယျ။ လုံခွုံရေးတဘကျတခကြျမှာ ဆန်ဒပွသူတှကေ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးထိုငျပွီး ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။
"ပွညျသူ့ရဲတှေ ရုနျးထှကျကွ၊ ရုနျးထှကျကွ။ ပွညျသူ့ရဲတှေ ရုနျးထှကျကွ၊ ရုနျးထှကျကွ။ ပွညျသူ့ရဲတှေ ရုနျးထှကျကွ၊ ရုနျးထှကျကွ။"
NLD ရုံးခြုပျထဲကို ဝငျရောကျရှာဖှတေဲ့ အကွောငျးကတော့ အဖမျးမခံရဘဲ လှတျမွောကျနတေဲ့ NLD ပါတီဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျကောျမတီဝငျတှဖွေဈကွတဲ့ ဒေါျမဝေငျးမွင့ျနဲ့ ဦးအောငျကွညျညှန့ျတို့ကို လာရောကျရှာတယျလို့ ဝငျရောကျရှာဖှတေဲ့ လုံခွုံရေးတာဝနျရှိသူတှကေ ပွောပါတယျ။ သူတို့ လာရှာသူတှေ ရုံးခြုပျထဲမှာ ရှိမနတောကွောင့ျ နောကျပိုငျးမှာ လုံခွုံရေးတှေ ပွနျလညျထှကျခှာသှားခဲ့ကွပါတယျ။
နိုငျငံတကာမှာရှိကွတဲ့ မွနျမာတှကေလညျး စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွမှုတှေ ပွုလုပျနကွေပါတယျ။ သကျဆိုငျရာ အစိုးရတှေ နိုငျငံခွားရေးဌာနတှကေိုသှားပွီး၊ စဈအုပျခြုပျရေးကောငျစီကို မထောကျခံဖို့ တိုကျတှနျးစညျးရုံးတာတှေ လုပျကွသလို၊ သကျဆိုငျရာနိုငျငံအလိုကျ မွနျမာသံရုံးတှရှေေ့ ဆန်ဒပွတာတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ VOA ရုံးစိုကျရာ ဝါရှငျတနျဒီစီမှာတော့ မနေ့တုနျးကတော့ မွနျမာ့အရေးတတျကွှလှုပျရှားသူတှေ စုဝေးပွီး ဝါရှငျတနျမွို့လယျတလြှောကျ ခြီတကျဆန်ဒပွပွီး၊ သမ်မတအိမျဖွူတောျရှေ့မှာ မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီရေးကို အမရေိကနျအစိုးရအနနေဲ့ ထိထိရောကျရောကျဆောငျရှကျဖို့ ဆန်ဒပွတောငျးဆိုကွပါတယျ။ ဒီမတိုငျခငျတုနျးကတော့ မွနျမာသံရုံးရှေ့မှာ စုဝေးခဲ့ကွတာပါ။
"ဒီစဈပှဲမှာ ကနြောျတို့ ရှုံးလို့မဖွဈဘူး။ ကနြောျတို့ နိုငျရမယျဆိုတဲ့ စိတျဓာတျနဲ့ ကနြောျတို့ အားလုံး အတူတကှ၊ အခုအခြိနျမှာ တိုငျးရငျးသားရယျ၊ ဗမာရယျဆိုပွီး ခှဲခွားနရေမယ့ျအခြိနျမဟုတျဘူး။ ကနြောျတို့ တိုကျပှဲဝငျရမယ့ျအခြိနျဖွဈတယျဆိုတာကို ကနြောျ ပွောကွားခငြျပါတယျ။"
မွနျမာသံရုံးဝနျထမျးတှအေနနေဲ့ စဈကောငျစီကို မထောကျခံဖို့ စညျးရုံးပွောဆိုခဲ့ကွပမေဲ့ ခုခြိနျအထိတော့ မွနျမာသံရုံးဝနျထမျးတှဘေကျက ဆန်ဒပွလူထုနဲ့ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမယ့ျအလားအလာမတှေ့ရသေးဘူးလို့ ဆန်ဒပွခေါငျးဆောငျတဦးက VOA ကိုပွောပါတယျ။ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျခံ NLD အမတျတှေ စုဖှဲ့ထားတဲ့ CRPH ခေါျတဲ့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီကလညျး နိုငျငံအရပျရပျက မွနျမာသံတမနျတှေ မွနျမာသံရုံးဝနျထမျးတှအေနနေဲ့ ရှေးကောကျခံအစိုးရကိုသာ အသိအမှတျပွုပွီး၊ စဈကောငျစီကို ကိုယျစားပွုပွောဆိုတာမြိုး မလုပျဖို့ တိုကျတှနျးတောငျးဆိုနပေါတယျ။
SEE ALSO: ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ်မြန်မာဝင်ခွင့်ပေးဖို့ အတွင်းရေးမှူးချုပ်တောင်းဆိုကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guetterus ကတော့ မွနျမာနိုငျငံအနှံ ဆန်ဒပွမှုတှေ အရှိနျမွင့ျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခှင့ျကို အပွည့ျအဝလေးစားဖို့နဲ့ ဆန်ဒပွသူတှကေို အကွမျးဖကျ နှိမျနငျးတာမြိုး မလုပျဖို့ မွနျမာစဈတပျနဲ့ ရဲတပျဖှဲ့တို့ကို တောငျးဆိုထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံအခွအေနအေရပျရပျကို သုံးသပျလေ့လာနိုငျဖို့ သတျမှတျထားတဲ့အခွအေနတေခုအောကျမှာ ကုလအထူးကိုယျစားလှယျ Christine Burgener ကို မွနျမာနိုငျငံ ဝငျခှင့ျပေးဖို့လညျး အာဏာသိမျးယူထားသူတှကေို တောငျးဆိုပါတယျ။
မွနျမာပွညျသူတို့ရဲ့ ဒီမိုကရစေီ၊ ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ လူ့အခှင့ျရေး၊ တရားဥပဒစေိုးမိုးရေး ရရှိဖို့ ကွိုးပမျးမှုကို ကုလသမဂ်ဂအနနေဲ့ မယိမျးမယိုငျ ဆကျပွီး ထောကျခံသှားမယျလို့လညျး ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှုးခြုပျက ထပျမံပွီး ကတိပွုကွောငျး စနနေေ့က ကွညောခကြျထုတျပွနျခဲ့တာဖွဈပါတယျ။ သတငျးအခကြျလကျ ရပိုငျခှင့ျအပါအဝငျ လှတျလပျစှာ ဆန်ဒသဘောထား ထုတျဖေါျခှင့ျကို ဟန့ျတား နှောကျယှကျမှု မလုပျဖို့လညျး မစ်စတာ Guetterus က တိုကျတှနျးပါတယျ။
အမရေိကနျ၊ ဗွိတိနျ၊ Australia နဲ့ EU အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှကေ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ သံအမတျကွီးတှကေလညျး စုပေါငျးပွီး တနငျ်ဂနှနေေ့က ကွညောခကြျထုတျပွနျပါတယျ။ တရားဝငျရှေးကောကျခံထားရတဲ့ အစိုးရကို ဖွုတျခခြဲ့တဲ့ စဈတပျရဲ့ လုပျရပျကို ကန့ျကှကျသလို ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒထုတျဖောျနတေဲ့ ပွညျသူတှကေို အကွမျးဖကျ မနှိမျနှငျးဖို့ တိုကျတှနျးထားတာဖွဈပါတယျ။
စဈတပျက ဆကျသှယျရေးစနဈကိုကွားဖွတျနှောင့ျယှကျတာအပွငျ မွနျမာနိုငျငံသားတို့ရဲ့ အခွခေံရပိုငျခှင့ျတှကေို ဥပဒအေရအကာအကှယျပေးထားတဲ့ အခွခေံအခှင့ျအရေးတှကေို ခြုပျခယြျကန့ျသတျနတေဲ့အပေါျ လူသိရှငျကွားကန့ျကှကျရှုတျခတြယျလို့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ သံအမတျကွီးတှကေ ပွောပါတယျ။ နိုငျငံခေါငျးဆောငျတှေ၊ တကျကွှလှုပျရှားသူတှေ၊ သတငျးထောကျတှကေို ဆကျဖမျးဆီးနတောကိုလညျး ရှုတျခပြါတယျ။
ဒီမိုကရစေီ၊ လှတျလပျမှု၊ ငွိမျးခမြျးမှုနဲ့ သာယာဝပွောမှုကို လိုလားတောငျးဆိုနကွေတဲ့ မွနျမာပွညျသူလူထုကို ထောကျခံအားပေးနကွေောငျးနဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဘာဖွဈနတေယျဆိုတာ တဈကမ်ဘာလုံးကလညျး စောင့ျကွည့ျနတေယျလို့ အမရေိကနျ၊ ဗွိတိနျ၊ Australia နဲ့ EU အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှကေ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ သံအမတျကွီးတှေ စုပေါငျးပွီး ကွညောခကြျ ထုတျပွနျထားပါတယျ။