(Zawgyi / Unicode)
ICJ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး အနေနဲ့ မြန်မာအမှုကို လက်ခံစီရင်ခွင့် မရှိဘူးလို့ မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဦးကိုကိုလှိုင်က နောက်ဆုံး လျှောက်လဲချက် ပေးလိုက်ပါတယ်။ မနေ့က မြန်မာဘက်က ဒုတိယအကြိမ် လျှောက်လဲခဲ့ရာမှာ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံဟာ ဥပဒေကြောင်းအရ မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံရေးစွပ်စွဲချက်နဲ့သာ အခုလို တရားစွဲတာပါလို့ ဦးကိုကိုလှိုင်က အဓိက ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဦးကိုကိုလှိုင်ကို ကိုဝင်းမင်းက ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း - မနေ့က ICJ ခုံရုံးမှာ အဓိက ဘာတွေ ထပ်ပြီးတော့ လျှောက်လဲခဲ့ပါသလဲ။
ဦးကိုကိုလှိုင် - “နောက်ထပ်ကြားနာမှုမှာ အဓိက လုပ်ဆောင်ခဲ့တာ ၂ ခုရှိပါတယ်။ တခုက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ကြားနာမှုမှာ ဂမ်ဘီယာရဲ့ ချေပချက်တွေကို တန်ပြန်ချေပခြင်း ဖြစ်ပြီးတော့ နောက်တခုကတော့ အပြီးသတ်လျှောက်လဲချက် တင်သွင်းခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ တန်ပြန်ချေပခြင်း အပိုင်းမှာတော့ ကျနော်တို့ရှေ့နေတွေက ပဏာမကန့်ကွက်ချက် ၄ ရပ်နဲ့ဆိုင်တဲ့ ကိစ္စတွေကိုပဲ ပိုပြီးတော့ ခိုင်မာအောင် ချဉ်းကပ်မှု ပုံစံအသစ်တွေနဲ့ သုံးသပ်တင်ပြခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပထမကန့်ကွက်ချက်ဖြစ်တဲ့ OIC ရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်နဲ့ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာ ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ စတုတ္ထကန့်ကွက်ချက်ဖြစ်တဲ့ အငြင်းပွားမှု ရှိမရှိဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေကတော့ ကိုယ့်ဘက်က တင်ထားတာက တော်တော် ခိုင်ခိုင်မာမာ ရှိပါတယ်။ ဒုတိယနဲ့ တတိယအချက်တွေမှာတော့ အငြင်းပွားစရာ အချက်လေးတွေအပေါ်မှာ ထပ်ပြီးတော့ ခိုင်ခိုင်မာမာ ပြောရတာလေးတွေ ရှိပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - ဘယ်လိုမျိုး ခိုင်ခိုင်မာမာ ပြောခဲ့တာလဲ။
ဦးကိုကိုလှိုင် - “ဒီဘက်က အလေးထား တင်ပြတာကတော့ Genocide Convention မှာ Article 8 ကို မြန်မာက ချွင်းချက်ပြုထားတာနဲ့ Article 8 နဲ့ 9 တို့ရဲ့ ဆက်သွယ်မှုပါ။ Article 8 မှာ အဓိက အငြင်းပွားမှုဖြစ်တဲ့ ပြဿနာက ကုလသမဂ္ဂရဲ့ စွမ်းဆောင်နိုင်စွမ်းရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတခုကို တိုင်ကြားနိုင်သည်ဆိုတဲ့ စကားမှာ ICJ ပါမပါဆိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာဘက်ကတော့ တင်ထားတာက ရှင်းပါတယ်။ ICJ ဟာ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ တခုတည်းသော တရားစီရင်ရေးအဖွဲ့ ဆိုတာ သူ့ရဲ့ ပဋိညာဉ်မှာကိုက ပါပြီးသားဖြစ်လို့ ငြင်းစရာ ဘာမှမရှိပါဘူး။ တဖက်ကတော့ ဒီအဖွဲ့အစည်းကို ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၊ လုံခြုံရေးကောင်စီ စတဲ့ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းတခုကို ဆိုလိုတာ ဖြစ်တယ်လို့ စွဲကိုင်ပြီးတော့မှ ငြင်းဆိုနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တခုကတော့ မြန်မာဘက်က Article 8 ကို ICJ အတွက် ဝင်ပေါက်တံခါးလို့ ရှုမြင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - အဲဒီတော့ ဒီအချက်က မြန်မာအတွက် အဓိက အားထားစရာပေါ့။ ဒါဆိုရင် ဘယ်လိုအားထားစရာဆိုတာ နည်းနည်း ထပ်ရှင်းပြပေးပါလား။
ဦးကိုကိုလှိုင် - “ICJ ကို စာတင်မယ်ဆိုရင် Article 8 အရ ဝင်ရမယ်၊ ပြီးရင် ဝင်လာတဲ့အမှုကို လက်ခံစီရင်ပိုင်ခွင့် ရှိမရှိ ဆိုတာက Article 9 နဲ့ ဆုံးဖြတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ Article 8 ကို ချွင်းချက်ပြုပြီး ပိတ်ထားမယ်ဆိုရင် Article 9 ကို ရောက်လာစရာ မရှိဘူး။ ဒီလိုပဲ ကိုင်စွဲခဲ့တဲ့အတွက် Article 8 ကို ချွင်းချက်ပြုထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါလည်းပဲ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကို ပြည်ပကနေ ဝင်စွက်ခွင့် မပြုနိုင်အောင် ကြိုပိတ်ထားတာဖြစ်လို့ ဒါကို Article 8 မလိုဘူး၊ Article 9 နဲ့ပဲ အမှုလက်ခံလို့ရတယ်ဆိုရင် ဘာအဓိပ္ပာယ်ရှိတော့မလဲဆိုတဲ့ ယုတ္တိဗေဒနဲ့ တုံ့ပြန်ချေပခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။”
SEE ALSO: မြန်မာနဲ့ ဂမ်ဘီယာအမှု ICJ လက်ခံစီရင်ခွင့်မရှိသလို ဂမ်ဘီယာကလည်း စွဲဆိုခွင့်မရှိ ( မြန်မာကိုယ်စားလှယ်)ကိုဝင်းမင်း - နောက်ရော အဓိက စိန်ခေါ်ချက်တွေ ဘာတွေရှိနေလဲ။
ဦးကိုကိုလှိုင် - “တဖက်ကလည်း ကမ္ဘာကျော် ဥပဒေအဖွဲ့ကို ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ ပေးပြီးတော့မှ ငှားထားတာဆိုတော့ ခပ်ပေါ့ပေါ့တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ့်ဘက်က ရှေ့နေတွေကလည်း အတော်လေးပဲ စေတနာထားပြီးတော့မှ တက်တက်ကြွကြွ လုပ်ကိုင်ပေးကြပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - အဲဒီတော့ ဒီတခေါက်အတွက်ဆိုရင် အခုလျှောက်လဲခဲ့တာက နောက်ဆုံးလျှောက်လဲချက်ပေါ့နော်။ အဲဒီအခါကြတော့ အရင် NLD အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် အစိုးရ ချေပခဲ့တာနဲ့ ကွာခြားခဲ့တာရော ရှိခဲ့လား။
ဦးကိုကိုလှိုင် - “ကျနော်ကတော့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က တဖက်က ချေပမှုတွေဟာ ဥပဒေကြောင်းကိုပဲ ပြောရမှာကို မပြောဘဲနဲ့ စည်းကျော်ပြီးတော့ အချက်အလက်တွေ နိုင်ငံရေးစွပ်စွဲချက်တွေကိုပါ ထည့်ပြောထားတာကို အဓိကထားပြီးတော့မှ ကန့်ကွက်ခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်တို့နိုင်ငံကတော့ တရားရုံးရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အတိုင်းပဲ အမှန်တကယ် လိုက်နာ ဆောင်ရွက်နေတယ် ဆိုတာကို တင်ပြခဲ့ပါတယ်။ အပြီးသတ် လျှောက်လဲချက်ကတော့ အဓိက အချက် ၂ ချက်ပါပဲ။ ဒီအမှုကို တရားရုံးရဲ့ စီရင်ပိုင်ခွင့် မရှိဘူး ဆိုတာရယ် ဒီအမှုကို လုံးဝ လက်ခံပိုင်ခွင့် မရှိဘူး ဆိုတာပါပဲ။ တရားရုံးရဲ့ အဆုံးအဖြတ် ရလဒ်ကတော့ တရားသူကြီးတွေရဲ့ ဉာဏ်ပညာနဲ့ ဆင်ခြင်တုံတရား အပေါ်မှာ မူတည်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ မိမိနိုင်ငံရဲ့ အမျိုးသား အကျိုးစီးပွားအတွက် အတတ်နိုင်ဆုံး အကောင်းဆုံး ကြိုးစားချေပပြီးတော့မှ လျှောက်လဲခဲ့ပါတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။”
Your browser doesn’t support HTML5
“ICJ အမှု ဥပဒေကြောင်းအပြင် နိုင်ငံရေးစွပ်စွဲချက်များ ထည့်သွင်း” - ဦးကိုကိုလှိုင်
-------------------------
(Unicode)
“ICJ အမှု ဥပဒကွေောငျးအပွငျ နိုငျငံရေးစှပျစှဲခကြျမြား ထည့ျသှငျး” - ဦးကိုကိုလှိုငျ
ICJ အပွညျပွညျဆိုငျရာတရားရုံး အနနေဲ့ မွနျမာအမှုကို လကျခံစီရငျခှင့ျ မရှိဘူးလို့ မွနျမာကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ခေါငျးဆောငျ ဦးကိုကိုလှိုငျက နောကျဆုံး လြှောကျလဲခကြျ ပေးလိုကျပါတယျ။ မနေ့က မွနျမာဘကျက ဒုတိယအကွိမျ လြှောကျလဲခဲ့ရာမှာ ဂမျဘီယာနိုငျငံဟာ ဥပဒကွေောငျးအရ မဟုတျဘဲ နိုငျငံရေးစှပျစှဲခကြျနဲ့သာ အခုလို တရားစှဲတာပါလို့ ဦးကိုကိုလှိုငျက အဓိက ထောကျပွခဲ့ပါတယျ။ ဦးကိုကိုလှိုငျကို ကိုဝငျးမငျးက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး - မနေ့က ICJ ခုံရုံးမှာ အဓိက ဘာတှေ ထပျပွီးတော့ လြှောကျလဲခဲ့ပါသလဲ။
ဦးကိုကိုလှိုငျ - “နောကျထပျကွားနာမှုမှာ အဓိက လုပျဆောငျခဲ့တာ ၂ ခုရှိပါတယျ။ တခုက ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ ကွားနာမှုမှာ ဂမျဘီယာရဲ့ ခြပေခကြျတှကေို တနျပွနျခြပေခွငျး ဖွဈပွီးတော့ နောကျတခုကတော့ အပွီးသတျလြှောကျလဲခကြျ တငျသှငျးခွငျး ဖွဈပါတယျ။ တနျပွနျခြပေခွငျး အပိုငျးမှာတော့ ကနြောျတို့ရှေ့နတှေကေ ပဏာမကန့ျကှကျခကြျ ၄ ရပျနဲ့ဆိုငျတဲ့ ကိစ်စတှကေိုပဲ ပိုပွီးတော့ ခိုငျမာအောငျ ခဉြျးကပျမှု ပုံစံအသဈတှနေဲ့ သုံးသပျတငျပွခဲ့ကွတာ ဖွဈပါတယျ။ ပထမကန့ျကှကျခကြျဖွဈတဲ့ OIC ရဲ့ ကိုယျစားလှယျအဖွဈနဲ့ ဆောငျရှကျခဲ့တာ ဖွဈကွောငျးနဲ့ စတုတ်ထကန့ျကှကျခကြျဖွဈတဲ့ အငွငျးပှားမှု ရှိမရှိဆိုတဲ့ ကိစ်စတှကေတော့ ကိုယ့ျဘကျက တငျထားတာက တောျတောျ ခိုငျခိုငျမာမာ ရှိပါတယျ။ ဒုတိယနဲ့ တတိယအခကြျတှမှောတော့ အငွငျးပှားစရာ အခကြျလေးတှအေပေါျမှာ ထပျပွီးတော့ ခိုငျခိုငျမာမာ ပွောရတာလေးတှေ ရှိပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - ဘယျလိုမြိုး ခိုငျခိုငျမာမာ ပွောခဲ့တာလဲ။
ဦးကိုကိုလှိုငျ - “ဒီဘကျက အလေးထား တငျပွတာကတော့ Genocide Convention မှာ Article 8 ကို မွနျမာက ခြှငျးခကြျပွုထားတာနဲ့ Article 8 နဲ့ 9 တို့ရဲ့ ဆကျသှယျမှုပါ။ Article 8 မှာ အဓိက အငွငျးပှားမှုဖွဈတဲ့ ပွူနာက ကုလသမဂ်ဂရဲ့ စှမျးဆောငျနိုငျစှမျးရှိတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတခုကို တိုငျကွားနိုငျသညျဆိုတဲ့ စကားမှာ ICJ ပါမပါဆိုတာ ဖွဈပါတယျ။ မွနျမာဘကျကတော့ တငျထားတာက ရှငျးပါတယျ။ ICJ ဟာ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ တခုတညျးသော တရားစီရငျရေးအဖှဲ့ ဆိုတာ သူ့ရဲ့ ပဋိညာဉျမှာကိုက ပါပွီးသားဖွဈလို့ ငွငျးစရာ ဘာမှမရှိပါဘူး။ တဖကျကတော့ ဒီအဖှဲ့အစညျးကို ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံ၊ လုံခွုံရေးကောငျစီ စတဲ့ နိုငျငံရေးအဖှဲ့အစညျးတခုကို ဆိုလိုတာ ဖွဈတယျလို့ စှဲကိုငျပွီးတော့မှ ငွငျးဆိုနတော ဖွဈပါတယျ။ နောကျတခုကတော့ မွနျမာဘကျက Article 8 ကို ICJ အတှကျ ဝငျပေါကျတံခါးလို့ ရှုမွငျတာ ဖွဈပါတယျ။”
SEE ALSO: ICJ တရားရုံးစီရင်ပိုင်ခွင့် မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ဒုတိယအကျော့အပြီးသတ် လျှောက်လဲကိုဝငျးမငျး - အဲဒီတော့ ဒီအခကြျက မွနျမာအတှကျ အဓိက အားထားစရာပေါ့။ ဒါဆိုရငျ ဘယျလိုအားထားစရာဆိုတာ နညျးနညျး ထပျရှငျးပွပေးပါလား။
ဦးကိုကိုလှိုငျ - “ICJ ကို စာတငျမယျဆိုရငျ Article 8 အရ ဝငျရမယျ၊ ပွီးရငျ ဝငျလာတဲ့အမှုကို လကျခံစီရငျပိုငျခှင့ျ ရှိမရှိ ဆိုတာက Article 9 နဲ့ ဆုံးဖွတျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ Article 8 ကို ခြှငျးခကြျပွုပွီး ပိတျထားမယျဆိုရငျ Article 9 ကို ရောကျလာစရာ မရှိဘူး။ ဒီလိုပဲ ကိုငျစှဲခဲ့တဲ့အတှကျ Article 8 ကို ခြှငျးခကြျပွုထားခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါလညျးပဲ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ပွညျတှငျးရေးကို ပွညျပကနေ ဝငျစှကျခှင့ျ မပွုနိုငျအောငျ ကွိုပိတျထားတာဖွဈလို့ ဒါကို Article 8 မလိုဘူး၊ Article 9 နဲ့ပဲ အမှုလကျခံလို့ရတယျဆိုရငျ ဘာအဓိပ်ပာယျရှိတော့မလဲဆိုတဲ့ ယုတ်တိဗဒေနဲ့ တုံ့ပွနျခြပေခွငျး ဖွဈပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - နောကျရော အဓိက စိနျခေါျခကြျတှေ ဘာတှရှေိနလေဲ။
ဦးကိုကိုလှိုငျ - “တဖကျကလညျး ကမ်ဘာကြောျ ဥပဒအေဖှဲ့ကို ဒေါျလာသနျးပေါငျးမြားစှာ ပေးပွီးတော့မှ ငှားထားတာဆိုတော့ ခပျပေါ့ပေါ့တော့ မဟုတျပါဘူး။ ကိုယ့ျဘကျက ရှေ့နတှေကေလညျး အတောျလေးပဲ စတေနာထားပွီးတော့မှ တကျတကျကွှကွှ လုပျကိုငျပေးကွပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - အဲဒီတော့ ဒီတခေါကျအတှကျဆိုရငျ အခုလြှောကျလဲခဲ့တာက နောကျဆုံးလြှောကျလဲခကြျပေါ့နောျ။ အဲဒီအခါကွတော့ အရငျ NLD အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ အစိုးရ ခြပေခဲ့တာနဲ့ ကှာခွားခဲ့တာရော ရှိခဲ့လား။
ဦးကိုကိုလှိုငျ - “ကနြောျကတော့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့က တဖကျက ခြပေမှုတှဟော ဥပဒကွေောငျးကိုပဲ ပွောရမှာကို မပွောဘဲနဲ့ စညျးကြောျပွီးတော့ အခကြျအလကျတှေ နိုငျငံရေးစှပျစှဲခကြျတှကေိုပါ ထည့ျပွောထားတာကို အဓိကထားပွီးတော့မှ ကန့ျကှကျခဲ့ပါတယျ။ ကနြောျတို့နိုငျငံကတော့ တရားရုံးရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျအတိုငျးပဲ အမှနျတကယျ လိုကျနာ ဆောငျရှကျနတေယျ ဆိုတာကို တငျပွခဲ့ပါတယျ။ အပွီးသတျ လြှောကျလဲခကြျကတော့ အဓိက အခကြျ ၂ ခကြျပါပဲ။ ဒီအမှုကို တရားရုံးရဲ့ စီရငျပိုငျခှင့ျ မရှိဘူး ဆိုတာရယျ ဒီအမှုကို လုံးဝ လကျခံပိုငျခှင့ျ မရှိဘူး ဆိုတာပါပဲ။ တရားရုံးရဲ့ အဆုံးအဖွတျ ရလဒျကတော့ တရားသူကွီးတှရေဲ့ ဉာဏျပညာနဲ့ ဆငျခွငျတုံတရား အပေါျမှာ မူတညျမှာ ဖွဈပါတယျ။ ကနြောျတို့ကတော့ မိမိနိုငျငံရဲ့ အမြိုးသား အကြိုးစီးပှားအတှကျ အတတျနိုငျဆုံး အကောငျးဆုံး ကွိုးစားခြပေပွီးတော့မှ လြှောကျလဲခဲ့ပါတယျလို့ ပွောခငြျပါတယျ။”