(Zawgyi / Unicode)
သောတရှင်များရှင် အပတ်စဉ် စီးပွားရေး အစီအစဉ်ကို တင်ပြပေးပါမယ်။ ကျမ သိင်္ဂ ီထိုက်ပါ။
COVID 19 ကာလ မြန်မာ အစိုးရက အရန်ဆန် တန်ချိန် ၅ သောင်းထိ ဝယ်ယူနေတာမှာ ဆန်လုပ်ငန်းရှင်တွေက ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးအောက် လျှော့ပြီး ရောင်းချပေးရပါတယ်။ ပြည်ပ ဆန်တင်ပို့ခွင့် အတွက် ခွဲတမ်းကျဆန်ကို သတ်မှတ်ဈေးနဲ့ သွင်းရတာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပြလာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါး အသင်းချုပ် ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် ဒေါက်တာ စိုးထွန်းနဲ့ ဆွေးနွေးထားပါတယ်။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ အရန်ဆန် ပမာဏ ဘယ်လောက် ဝယ်မလဲရှင့် ဆရာ။
ဒေါက်တာ စိုးထွန်း ။ ။ ကျနော်တို့ မှန်းထားတာတော့ တန်ချိန် ၅၀,၀၀၀ ကျနော်တို့ ဝယ်ဖို့ မှန်းထားပါတယ်။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ ဆိုတော့ ဈေးကွက်ပေါက်ဈေး အတိုင်းဘဲလားရှင့်။ ဈေးနှုန်းကရော ဘယ်လို ဝယ်ပါလဲ။
ဒေါက်တာ စိုးထွန်း ။ ။ သူက ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးထက် စာရင်တော့ နိမ့်ပါတယ်။ သူတို့ ပေးတဲ့ ဈေးက အစိုးရက ၁၀၈ ပေါင် တအိတ်ကို ၂၁,၆၀၀ ဈေး ပေးပါတယ်။ အပြင်မှာတော့ ၂၃,၅၀၀ ဈေးလောက် ပေါက်ပါတယ်။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ ဟုတ်ကဲ့ အဲဒီတော့ ဘယ်သူတွေက ရောင်းပါလဲရှင့်။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ အပြင်ဈေးကွက်နဲ့က ဈေးတော်တော် ကွာနေတော့။
ဒေါက်တာ စိုးထွန်း ။ ။ အဲဒါကတော့ ကျနော်တို့က ဒီ အိတ်စ်ပို့ ပို့တဲ့သူတွေပေါ့နော်။ အိတ်စ်ပို့ ပို့တဲ့သူတွေက မဖြစ်မနေ သွင်းရတဲ့ ပုံစံပေါ့နော်။ ကျနော်တို့က ပို့တဲ့ ပမာဏရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကို အရန်ဆန် သွင်းရပါတယ်။ အရင်ပို့ခဲ့တဲ့ မတ်လ ၁၇ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်း လိုင်စင် ထုတ်ခဲ့တဲ့ လူတွေနဲ့ မေလ ထုတ်မယ့်လူ ဇွန်လ ထုတ်မယ့်လူ တွေကို ကျနော်တို့က ခွဲတမ်း စနစ် သတ်မှတ်ပေးတယ်။ အဲဒီ ခွဲတမ်းကိုမှ မိမိတင်ပို့လိုတဲ့ ပမာဏရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းပေါ့၊ ဥပမာ တန် ၁၀၀၀ တင်ပို့မယ့် လူက တန် ၁၀၀ မရောင်းမနေရ ရောင်း။ တန် ၁၀၀ ရောင်းပြီးသွားရင် လက်မှတ်ရမှာ ဒီ လိုင်စင် လျှောက်ခွင့်ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒီ ပုံစံနဲ့ ကျနော်တို့က လက်ရှိ သွားတာ။
သွားတဲ့ အတွက်ကြောင့် မို့လို့ အပြင်ပေါက်ဈေးနဲ့ စာရင် တအိတ်ကို ၂,၀၀၀ နဲ့ ၃,၀၀၀ ကြားလောက် ရှုံးတာပေါ့။ ကျနော်တို့ ဝယ်တဲ့ နေရာက ၂ နေရာ ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးပေါ့နော်။ ရန်ကုန်မှာလည်း ကျနော်တို့က ၅ နေရာလောက် ရှိတယ်။ မန္တလေးမှာ ကျောက်ဆည်မှာ တနေရာ ဖွင့်ပြီးတော့ ဝယ်တယ်ပေါ့နော်။ မန္တလေး ဝယ်တဲ့ အခါမှာ ဆန်ဈေးက ပိုပြီးများတယ်။ ရန်ကုန်မှာကတော့ ကျောက်ဆည်ထက် စာရင် သက်သာတယ်။ ဒါပေမယ့် တအိတ်ကို အကြမ်းဖျဉ်း ၂,၀၀၀ နဲ့ ၃,၀၀၀ ကြားတော့ အပြင်ဈေးနဲ့ ကွာခြားချက် ရှိတယ်။ Export ပို့တဲ့သူတွေက အရှုံးခံပြီး သွင်းပေးရတယ်။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ အခု လောလောဆယ်ကတော့ ပြည်ပ ဈေးကွက်ကတော့ ဆန် ပို့သလောက် ရောင်းရမယ့် အခြေအနေမျိုး ရှိပါသလားရှင့်။
ဒေါက်တာ စိုးထွန်း ။ ။ ပြည်ပ ဈေးကွက်ကတော့ တန်ချိန် ၁၅၀,၀၀၀ လောက်တော့ ရောင်းရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နှိုင်းယှဉ်မယ် ဆိုရင်တော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလ အနေအထားနဲ့ အခု မေလကုန်နဲ့ ဆိုရင်တော့ ကမ္ဘာ့ ဆန်ဈေးကလည်း ကျလာတာပေါ့။ တချို့ဆန်တွေ ဆိုရင်တတန်ကို အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၅, ၃၀ လောက် နီးပါး ပြန်အေးလာတာကို တွေ့ရတယ်။
တချို့ တိုင်းပြည်တွေက အရင်တုန်းက အဲလိုပေါ့ COVID စဖြစ်တုန်းက ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်လည်း ပိတ်လိုက်တာကိုး။ မတ်လ နောက်ဆုံးပတ်ကနေ ပြီးတော့မှ ဒီ ဧပြီ တလလုံး လိုင်စင် အသစ် မပေးဘူး ပိတ်လိုက်တယ်။ အဟောင်းတွေဘဲ တင်ပို့ခွင့် ပေးလိုက်တယ်။ တခြားနိုင်ငံတွေလည်း အဲလိုဘဲ ပိတ်ဆို့တယ်။ ဗီယက်နမ်တို့ ကမ္ဘောဒီးယားတို့။ ဆန်ဈေးက အဲဒီတုန်းက ဝယ်လိုအား များတယ်ပေါ့။ အခုက သူတို့တွေလည်း ပြန်ဖွင့်လာတယ်။
ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံ အနေနဲ့လည်း မေလကနေ စပြီးတော့ Quota ထွက်လာတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့ အခု ပြောရရင်တော့ ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေး အနေအထားကတော့ ပြန်ပြီး အကျဘက်မှာတော့ ရှိနေတယ်။
ဒါပေမယ့် မရောင်းရဘူးလားဆိုတော့ ကျနော်တို့လည်း ရောင်းရပါတယ်။ တန်ချိန် ကန့်သတ်လိုက်တာကိုး။ အရင်တုန်းကတော့ Free ဆိုတော့ ကျနော်တို့က ရောင်းဖို့ ခက်တာပေါ့။ အခုကတော့ Quota စနစ်ဆိုတော့ တန်ချိန် ၁၅၀,၀၀၀ - ၂၀၀,၀၀၀ ကတော့ ကျနော်တို့ ရောင်းရတဲ့ အနေအထား ရှိပါတယ်။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ ဟုတ်ကဲ့။ အဲဒီတော့ အရန်ဆန် သွင်းတာမှာ ရှုံးတာနဲ့ Export ပို့တာမှာ ပြန်ပြီး မြတ်တာနဲ့မှာရော ကာမိပါရဲ့လားရှင့်။
ဒေါက်တာ စိုးထွန်း ။ ။ ခန ပြောသလိုပေါ့ စရိတ်စကတော့ ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ကျနော်တို့ Export တွေကြားမှာတော့ ပြောစရာ တခုတော့ ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ ကျနော်တို့က ပုံမှန်ဆိုရင် COVID ဖြစ်ရင် အစိုးရက နေပြီး စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ကူညီပေးတာပေါ့နော်။
US ဆိုလည်းကူညီပေးတယ်။ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်တို့ကလည်း အထောက်အပံ့ကို သန်းပေါင်း ဘယ်လောက် ဒါတွေ ရေးကြတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ Exporter တွေကတော့ ပြန်လှူရတာပေါ့နော်။ အစိုးရကို လှူတဲ့ သဘောဖြစ်နေတာ။ ကျနော်တို့က အထောက်အပံ့ မရဘူး။ ကျနော်တို့က ပြောရရင်တော့ မိုင်းနပ်စ် ပြန်ဖြစ်တာ။ အရင်တုန်းက ကျနော်တို့က ဒီစနစ် မရှိဘူး။
COVID ပေါ်လာမှ ကျနော်တို့က အရှုံးခံပြီး ရောင်းတယ်ပေါ့နော်။ ဒါက ပြောရရင်တော့ ရီစရာကြီးတော့ ဖြစ်နေတာပေါ့။
ကျန်တဲ့ တိုင်းပြည်တွေက Export ကို အားပေးတယ်။ Export လုပ်နိုင်ဖို့ကို ဘီလျံနဲ့ ချီပြီး ကူညီပေးနေတဲ့ အချိန်မှာပေါ့နော် ကျနော်တို့ဆီကတော့ လက်ရှိမှာ ဒီ Export နဲ့ ပတ်သက်ရင်တော့ ကူညီပေးတာ မရှိဘူး။ အစိုးရက တခုဘဲ အခွန်နဲ့ ပတ်သက်ရင် ရွှေ့ဆိုင်းတဲ့ သဘောဘဲ ရှိတယ်။ အရင်တုန်းက ကျနော်တို့က ၃ လ တကြိမ် ဝင်ငွေခွန် ဆောင်ရတယ်ပေါ့နော်။ အခုကတော့ ကျနော်တို့က ၃ လ တကြိမ် မဆောင်ဘဲနဲ့ ဒါကို ဆိုင်းငံ့တယ်လို့ဘဲ ပြောတာကို။ ဆိုင်းငံ့တယ်ဆိုတာ တကယ်တန်း ပလှပ် ပေးလိုက်တာ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။
သူက နှစ်ကုန်ရင် ပြန်ပြီး ဆောင်ရတာ ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ အခွန်ကလည်း မလျှော့ဘူး တဖက်ကလည်း ကျနော်တို့ အတွက် ချေးငွေတို့ ဘာတို့လည်း ရတာ မရှိဘူး။ သို့သော်လည်း ကျနော်တို့ကတော့ အစိုးရကို ပြန်ပြီး အရန်ဆန်မှာ အရှုံးခံပြီး သွင်းပေးရတဲ့ အပိုင်း ရှိနေတယ်။
တချို့တွေက အကြံပြုကြတာကတော့ အရန်ဆန် ဝယ်ရင် ကိုယ့်ဘာသာ အစိုးရ စာရိတ်နဲ့ ဝယ်လိုက်သင့်တာပေါ့နော်။ ပေါက်ဈေးနဲ့ ပေးဝယ်ပေါ့ဗျာ။ Export ပို့တဲ့ လူတွေက သူ့ဘာသာ ပို့ အဲလိုတော့ တချို့လူတွေက အကြံပြုတာ ရှိတာပေါ့။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ ဆိုတော့ Exporter တွေ ကြားမှာတော့ ဒီ အပေါ်မှာ ဘ၀ မကျတာ တွေ ရှိမှာပေါ့ ဆရာ ပြောကြဆိုကြ ဘာများ ရှိပါသလဲ။
ဒေါက်တာ စိုးထွန်း ။ ။ ခုန ကျနော် ရှင်းပြသလိုဘဲ။ ကျနော်တို့က နဂိုကတည်းက အလုပ်က မကောင်းလို့ ပြသနာ ရှိတယ်။ ပြည်ပ ဈေးကွက်မှာလည်း ဆန်ဈေးကျတယ်။ နောက် ဒုတိယ တချက်က ခွဲတမ်း သတ်မှတ်တဲ့ နေရာမှာလည်း အသံထွက်တာပေါ့နော်။ မညီမျှမှု ဖြစ်တယ်တို့ နည်းတယ် များတယ် ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့။ နောက် ခွဲတမ်း သတ်မှတ် လိုက်လို့လည်း ကိုယ်သွားချင် သလောက် သွားလို့ မရဘူး။ ဥပမာ တလ ၂,၀၀၀ ပို့တဲ့သူက ၁,၀၀၀ ဘဲ ရမယ်၊ ၅၀၀ ဘဲ ရမယ်ဆို သူက လုပ်ရတာ ခက်တာပေါ့။
တဖက်မှာလည်း အရန်ဆန် သွင်းတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အဲဒီ အရန်ဆန် သွင်းတဲ့ အရှုံးရဲ့ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးက တတန် ဘယ်လောက် ကျလဲ ဆိုတော့ တတန်ကိုတော့ ကျနော်တို့က အကြမ်းဖျဉ်း ၄-၅ ဒေါ်လာလောက် အပို ကုန်ကျစာရိတ် ဖြစ်လာတာပေါ့နော်။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ အစိုးရကို ပေါက်ဈေးအောက် လျှော့သွင်းရတော့ ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးကွက်မှာရော ဈေးကျသွားပါသလားရှင့်။ ပြည်တွင်း ဆန် ဈေးကွက်မှာရော သက်ရောက်မှု ရိုက်ခတ်မှု ရှိပါသလား ဆရာ။
ဒေါက်တာ စိုးထွန်း ။ ။ ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးက ပိုတက်တာပေါ့။ အရန်ဆန် သွင်းဖို့ လုဝယ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် မို့လို့ အပြင်မှာ ဈေးတက်သွားတယ်။ အစိုးရက သွင်းတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့က Subsidize လုပ်ပြီး ဖြစ်တယ်။ ဒီ အစိုးရက ဒီဆန်ကို သိမ်းထားတာဘဲ ရှိတာ။ ပြန်ရောင်းတာ မဟုတ်ဘူး။ အလကား ပေးတာ မဟုတ်ဘူး။ ကျနော်တို့က အပြင်မှာကျတော့ အချိန်တို အတွင်းမှာ ပြည်ပ ပို့ဖို့လည်း ဝယ်ရတယ်။ အရန်ဆန် ကိုလည်း သတ်မှတ်ရက် အတွင်းပြီးအောင် သွင်းရတယ်။
ဒီအရန်ဆန်ကို ဝယ်တဲ့ အင်အားကြောင့် အပြင်မှာတော့ ဆန်ဈေး ပိုတက်လာတယ်။ ဆန်ဈေး ကျတာ မဟုတ်ဘူး ပိုတက်လာတာ။
သိင်္ဂ ီထိုက်။ ။ ဆရာ ဒေါက်တာ စိုးထွန်း အထူးဘဲ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
COVID -19 ကာလ အစိုးရ အရန်ဆန် အတွက် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်တွေ ဈေးလျှော့ရောင်းကြရ
(Unicode)
COVID -19 ကာလ အစိုးရ အရနျဆနျ အတှကျ ပို့ကုနျလုပျငနျးရှငျတှေ ဈေးလြှော့ရောငျးကွရ
သောတရှငျမြားရှငျ အပတျစဉျ စီးပှားရေး အစီအစဉျကို တငျပွပေးပါမယျ။ ကမြ သိငျ်ဂ ီထိုကျပါ။
COVID 19 ကာလ မွနျမာ အစိုးရက အရနျဆနျ တနျခြိနျ ၅ သောငျးထိ ဝယျယူနတောမှာ ဆနျလုပျငနျးရှငျတှကေ ဈေးကှကျပေါကျဈေးအောကျ လြှော့ပွီး ရောငျးခပြေးရပါတယျ။ ပွညျပ ဆနျတငျပို့ခှင့ျ အတှကျ ခှဲတမျးကဆြနျကို သတျမှတျဈေးနဲ့ သှငျးရတာ ဖွဈတယျလို့ ပွောပွလာတဲ့ မွနျမာနိုငျငံ ဆနျစပါး အသငျးခြုပျ ဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျ ဒေါကျတာ စိုးထှနျးနဲ့ ဆှေးနှေးထားပါတယျ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ အရနျဆနျ ပမာဏ ဘယျလောကျ ဝယျမလဲရှင့ျ ဆရာ။
ဒေါကျတာ စိုးထှနျး ။ ။ ကနြောျတို့ မှနျးထားတာတော့ တနျခြိနျ ၅၀,၀၀၀ ကနြောျတို့ ဝယျဖို့ မှနျးထားပါတယျ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ ဆိုတော့ ဈေးကှကျပေါကျဈေး အတိုငျးဘဲလားရှင့ျ။ ဈေးနှုနျးကရော ဘယျလို ဝယျပါလဲ။
ဒေါကျတာ စိုးထှနျး ။ ။ သူက ဈေးကှကျပေါကျဈေးထကျ စာရငျတော့ နိမ့ျပါတယျ။ သူတို့ ပေးတဲ့ ဈေးက အစိုးရက ၁၀၈ ပေါငျ တအိတျကို ၂၁,၆၀၀ ဈေး ပေးပါတယျ။ အပွငျမှာတော့ ၂၃,၅၀၀ ဈေးလောကျ ပေါကျပါတယျ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ ဟုတျကဲ့ အဲဒီတော့ ဘယျသူတှကေ ရောငျးပါလဲရှင့ျ။ ဘာဖွဈလို့လဲ ဆိုတော့ အပွငျဈေးကှကျနဲ့က ဈေးတောျတောျ ကှာနတေော့။
ဒေါကျတာ စိုးထှနျး ။ ။ အဲဒါကတော့ ကနြောျတို့က ဒီ အိတျဈပို့ ပို့တဲ့သူတှပေေါ့နောျ။ အိတျဈပို့ ပို့တဲ့သူတှကေ မဖွဈမနေ သှငျးရတဲ့ ပုံစံပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့က ပို့တဲ့ ပမာဏရဲ့ ၁၀ ရာခိုငျနှုနျးကို အရနျဆနျ သှငျးရပါတယျ။ အရငျပို့ခဲ့တဲ့ မတျလ ၁၇ ရကျနေ့ နောကျပိုငျး လိုငျစငျ ထုတျခဲ့တဲ့ လူတှနေဲ့ မလေ ထုတျမယ့ျလူ ဇှနျလ ထုတျမယ့ျလူ တှကေို ကနြောျတို့က ခှဲတမျး စနဈ သတျမှတျပေးတယျ။ အဲဒီ ခှဲတမျးကိုမှ မိမိတငျပို့လိုတဲ့ ပမာဏရဲ့ ၁၀ ရာခိုငျနှုနျးပေါ့၊ ဥပမာ တနျ ၁၀၀၀ တငျပို့မယ့ျ လူက တနျ ၁၀၀ မရောငျးမနရေ ရောငျး။ တနျ ၁၀၀ ရောငျးပွီးသှားရငျ လကျမှတျရမှာ ဒီ လိုငျစငျ လြှောကျခှင့ျရှိတာပေါ့နောျ။ အဲဒီ ပုံစံနဲ့ ကနြောျတို့က လကျရှိ သှားတာ။
သှားတဲ့ အတှကျကွောင့ျ မို့လို့ အပွငျပေါကျဈေးနဲ့ စာရငျ တအိတျကို ၂,၀၀၀ နဲ့ ၃,၀၀၀ ကွားလောကျ ရှုံးတာပေါ့။ ကနြောျတို့ ဝယျတဲ့ နရောက ၂ နရော ရနျကုနျနဲ့ မန်တလေးပေါ့နောျ။ ရနျကုနျမှာလညျး ကနြောျတို့က ၅ နရောလောကျ ရှိတယျ။ မန်တလေးမှာ ကြောကျဆညျမှာ တနရော ဖှင့ျပွီးတော့ ဝယျတယျပေါ့နောျ။ မန်တလေး ဝယျတဲ့ အခါမှာ ဆနျဈေးက ပိုပွီးမြားတယျ။ ရနျကုနျမှာကတော့ ကြောကျဆညျထကျ စာရငျ သကျသာတယျ။ ဒါပမေယ့ျ တအိတျကို အကွမျးဖဉြျး ၂,၀၀၀ နဲ့ ၃,၀၀၀ ကွားတော့ အပွငျဈေးနဲ့ ကှာခွားခကြျ ရှိတယျ။ Export ပို့တဲ့သူတှကေ အရှုံးခံပွီး သှငျးပေးရတယျ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ အခု လောလောဆယျကတော့ ပွညျပ ဈေးကှကျကတော့ ဆနျ ပို့သလောကျ ရောငျးရမယ့ျ အခွအေနမြေိုး ရှိပါသလားရှင့ျ။
ဒေါကျတာ စိုးထှနျး ။ ။ ပွညျပ ဈေးကှကျကတော့ တနျခြိနျ ၁၅၀,၀၀၀ လောကျတော့ ရောငျးရပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ နှိုငျးယှဉျမယျ ဆိုရငျတော့ ပွီးခဲ့တဲ့ ဧပွီလ အနအေထားနဲ့ အခု မလေကုနျနဲ့ ဆိုရငျတော့ ကမ်ဘာ့ ဆနျဈေးကလညျး ကလြာတာပေါ့။ တခြို့ဆနျတှေ ဆိုရငျတတနျကို အမရေိကနျ ဒေါျလာ ၂၅, ၃၀ လောကျ နီးပါး ပွနျအေးလာတာကို တှေ့ရတယျ။
တခြို့ တိုငျးပွညျတှကေ အရငျတုနျးက အဲလိုပေါ့ COVID စဖွဈတုနျးက ကနြောျတို့ တိုငျးပွညျလညျး ပိတျလိုကျတာကိုး။ မတျလ နောကျဆုံးပတျကနေ ပွီးတော့မှ ဒီ ဧပွီ တလလုံး လိုငျစငျ အသဈ မပေးဘူး ပိတျလိုကျတယျ။ အဟောငျးတှဘေဲ တငျပို့ခှင့ျ ပေးလိုကျတယျ။ တခွားနိုငျငံတှလေညျး အဲလိုဘဲ ပိတျဆို့တယျ။ ဗီယကျနမျတို့ ကမ်ဘောဒီးယားတို့။ ဆနျဈေးက အဲဒီတုနျးက ဝယျလိုအား မြားတယျပေါ့။ အခုက သူတို့တှလေညျး ပွနျဖှင့ျလာတယျ။
ကနြောျတို့ မွနျမာနိုငျငံ အနနေဲ့လညျး မလေကနေ စပွီးတော့ Quota ထှကျလာတဲ့ အတှကျကွောင့ျမို့ အခု ပွောရရငျတော့ ကမ်ဘာ့ဆနျဈေး အနအေထားကတော့ ပွနျပွီး အကဘြကျမှာတော့ ရှိနတေယျ။
ဒါပမေယ့ျ မရောငျးရဘူးလားဆိုတော့ ကနြောျတို့လညျး ရောငျးရပါတယျ။ တနျခြိနျ ကန့ျသတျလိုကျတာကိုး။ အရငျတုနျးကတော့ Free ဆိုတော့ ကနြောျတို့က ရောငျးဖို့ ခကျတာပေါ့။ အခုကတော့ Quota စနဈဆိုတော့ တနျခြိနျ ၁၅၀,၀၀၀ - ၂၀၀,၀၀၀ ကတော့ ကနြောျတို့ ရောငျးရတဲ့ အနအေထား ရှိပါတယျ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ ဟုတျကဲ့။ အဲဒီတော့ အရနျဆနျ သှငျးတာမှာ ရှုံးတာနဲ့ Export ပို့တာမှာ ပွနျပွီး မွတျတာနဲ့မှာရော ကာမိပါရဲ့လားရှင့ျ။
ဒေါကျတာ စိုးထှနျး ။ ။ ခန ပွောသလိုပေါ့ စရိတျစကတော့ ဖွဈသှားတာပေါ့။ ကနြောျတို့ Export တှကွေားမှာတော့ ပွောစရာ တခုတော့ ဖွဈနတောပေါ့နောျ။ ဘာဖွဈလို့လဲ ဆိုတော့ ကနြောျတို့က ပုံမှနျဆိုရငျ COVID ဖွဈရငျ အစိုးရက နပွေီး စီးပှားရေး လုပျငနျးရှငျတှကေို ကူညီပေးတာပေါ့နောျ။
US ဆိုလညျးကူညီပေးတယျ။ အိမျနီးခငြျး နိုငျငံတှေ ဘငျ်ဂလားဒရှေ့ျတို့ကလညျး အထောကျအပံ့ကို သနျးပေါငျး ဘယျလောကျ ဒါတှေ ရေးကွတာပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ ကနြောျတို့ Exporter တှကေတော့ ပွနျလှူရတာပေါ့နောျ။ အစိုးရကို လှူတဲ့ သဘောဖွဈနတော။ ကနြောျတို့က အထောကျအပံ့ မရဘူး။ ကနြောျတို့က ပွောရရငျတော့ မိုငျးနပျဈ ပွနျဖွဈတာ။ အရငျတုနျးက ကနြောျတို့က ဒီစနဈ မရှိဘူး။
COVID ပေါျလာမှ ကနြောျတို့က အရှုံးခံပွီး ရောငျးတယျပေါ့နောျ။ ဒါက ပွောရရငျတော့ ရီစရာကွီးတော့ ဖွဈနတောပေါ့။
ကနြျတဲ့ တိုငျးပွညျတှကေ Export ကို အားပေးတယျ။ Export လုပျနိုငျဖို့ကို ဘီလြံနဲ့ ခြီပွီး ကူညီပေးနတေဲ့ အခြိနျမှာပေါ့နောျ ကနြောျတို့ဆီကတော့ လကျရှိမှာ ဒီ Export နဲ့ ပတျသကျရငျတော့ ကူညီပေးတာ မရှိဘူး။ အစိုးရက တခုဘဲ အခှနျနဲ့ ပတျသကျရငျ ရှှေ့ဆိုငျးတဲ့ သဘောဘဲ ရှိတယျ။ အရငျတုနျးက ကနြောျတို့က ၃ လ တကွိမျ ဝငျငှခှေနျ ဆောငျရတယျပေါ့နောျ။ အခုကတော့ ကနြောျတို့က ၃ လ တကွိမျ မဆောငျဘဲနဲ့ ဒါကို ဆိုငျးငံ့တယျလို့ဘဲ ပွောတာကို။ ဆိုငျးငံ့တယျဆိုတာ တကယျတနျး ပလှပျ ပေးလိုကျတာ မဟုတျဘူးပေါ့နောျ။
သူက နှဈကုနျရငျ ပွနျပွီး ဆောငျရတာ ဖွဈနတောပေါ့နောျ။ အခှနျကလညျး မလြှော့ဘူး တဖကျကလညျး ကနြောျတို့ အတှကျ ခြေးငှတေို့ ဘာတို့လညျး ရတာ မရှိဘူး။ သို့သောျလညျး ကနြောျတို့ကတော့ အစိုးရကို ပွနျပွီး အရနျဆနျမှာ အရှုံးခံပွီး သှငျးပေးရတဲ့ အပိုငျး ရှိနတေယျ။
တခြို့တှကေ အကွံပွုကွတာကတော့ အရနျဆနျ ဝယျရငျ ကိုယ့ျဘာသာ အစိုးရ စာရိတျနဲ့ ဝယျလိုကျသင့ျတာပေါ့နောျ။ ပေါကျဈေးနဲ့ ပေးဝယျပေါ့ဗြာ။ Export ပို့တဲ့ လူတှကေ သူ့ဘာသာ ပို့ အဲလိုတော့ တခြို့လူတှကေ အကွံပွုတာ ရှိတာပေါ့။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ ဆိုတော့ Exporter တှေ ကွားမှာတော့ ဒီ အပေါျမှာ ဘ၀ မကတြာ တှေ ရှိမှာပေါ့ ဆရာ ပွောကွဆိုကွ ဘာမြား ရှိပါသလဲ။
ဒေါကျတာ စိုးထှနျး ။ ။ ခုန ကနြောျ ရှငျးပွသလိုဘဲ။ ကနြောျတို့က နဂိုကတညျးက အလုပျက မကောငျးလို့ ပွသနာ ရှိတယျ။ ပွညျပ ဈေးကှကျမှာလညျး ဆနျဈေးကတြယျ။ နောကျ ဒုတိယ တခကြျက ခှဲတမျး သတျမှတျတဲ့ နရောမှာလညျး အသံထှကျတာပေါ့နောျ။ မညီမြှမှု ဖွဈတယျတို့ နညျးတယျ မြားတယျ ဖွဈတဲ့အခါကတြော့။ နောကျ ခှဲတမျး သတျမှတျ လိုကျလို့လညျး ကိုယျသှားခငြျ သလောကျ သှားလို့ မရဘူး။ ဥပမာ တလ ၂,၀၀၀ ပို့တဲ့သူက ၁,၀၀၀ ဘဲ ရမယျ၊ ၅၀၀ ဘဲ ရမယျဆို သူက လုပျရတာ ခကျတာပေါ့။
တဖကျမှာလညျး အရနျဆနျ သှငျးတဲ့ အတှကျကွောင့ျမို့လို့ အဲဒီ အရနျဆနျ သှငျးတဲ့ အရှုံးရဲ့ ဝနျထုပျဝနျပိုးက တတနျ ဘယျလောကျ ကလြဲ ဆိုတော့ တတနျကိုတော့ ကနြောျတို့က အကွမျးဖဉြျး ၄-၅ ဒေါျလာလောကျ အပို ကုနျကစြာရိတျ ဖွဈလာတာပေါ့နောျ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ အစိုးရကို ပေါကျဈေးအောကျ လြှော့သှငျးရတော့ ပွညျတှငျး ဆနျဈေးကှကျမှာရော ဈေးကသြှားပါသလားရှင့ျ။ ပွညျတှငျး ဆနျ ဈေးကှကျမှာရော သကျရောကျမှု ရိုကျခတျမှု ရှိပါသလား ဆရာ။
ဒေါကျတာ စိုးထှနျး ။ ။ ပွညျတှငျး ဆနျဈေးက ပိုတကျတာပေါ့။ အရနျဆနျ သှငျးဖို့ လုဝယျတဲ့ အတှကျကွောင့ျ မို့လို့ အပွငျမှာ ဈေးတကျသှားတယျ။ အစိုးရက သှငျးတယျဆိုတာ ကနြောျတို့က Subsidize လုပျပွီး ဖွဈတယျ။ ဒီ အစိုးရက ဒီဆနျကို သိမျးထားတာဘဲ ရှိတာ။ ပွနျရောငျးတာ မဟုတျဘူး။ အလကား ပေးတာ မဟုတျဘူး။ ကနြောျတို့က အပွငျမှာကတြော့ အခြိနျတို အတှငျးမှာ ပွညျပ ပို့ဖို့လညျး ဝယျရတယျ။ အရနျဆနျ ကိုလညျး သတျမှတျရကျ အတှငျးပွီးအောငျ သှငျးရတယျ။
ဒီအရနျဆနျကို ဝယျတဲ့ အငျအားကွောင့ျ အပွငျမှာတော့ ဆနျဈေး ပိုတကျလာတယျ။ ဆနျဈေး ကတြာ မဟုတျဘူး ပိုတကျလာတာ။
သိငျ်ဂ ီထိုကျ။ ။ ဆရာ ဒေါကျတာ စိုးထှနျး အထူးဘဲ ကြေးဇူးတငျပါတယျ။