(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း COVID-19 ကပ်ရောဂါအကြပ်အတည်းကာလ သတင်းရယူနိုင်မှုအခြေအနေတွေကို မေးမြန်းတင်ဆက်ပေးပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မမေခက တင်ပြထားပါတယ်။
COVID-19 ရောဂါနဲ့ ပတ်သတ်လို့ သက်ဆိုင်ရာ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းအစိုးရတွေဘက်က သတင်းထုတ်ပြန်မှုပိုင်းက အားရကျေနပ်စရာ မရှိသေးတာမို့ သတင်းထုတ်ပြန်မှုပိုင်း ပိုမိုပွင့်လင်းလာဖို့ မီဒီယာသမားတွေက လိုလားနေကြပါတယ်။
COVID-19 ပြဿနာ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာ ကာကွယ်မှုပိုင်း၊ ရောဂါကုသရေးပိုင်းနဲ့ ကူးစက်ခံရမှုပိုင်းတွေကို ကြံ့ကြံ့ခံရင်ဆိုင်နေရချိန် အစိုးရ ပြင်ဆင်မှုတွေ၊ စီမံခန့်ခွဲမှုတွေနဲ့ပတ်သတ်လို့ ပြည်သူတွေ ဒီထက်ပိုသိဖို့ လိုအပ်နေပြီး ဒီလိုသိနိုင်မှသာ ရောဂါမကူးစက်နိုင်အောင်ဆင်ခြင်နိုင်မှာ ဖြစ်ပေမဲ့ အစိုးရရဲ့သတင်းထုတ်ပြန်မှုပိုင်းကို ကြည့်ရင် လိုအပ်ချက်တွေ ရှိနေဆဲဖြစ်နေတယ်လို့ ထောက်ပြလာသူက ဂျပန်သတင်းဌာန တခုဖြစ်တဲ့ NHK သတင်းဌာနက ဦးသီဟသွေးပါ။
SEE ALSO: ပုံမှန်ဝင်ငွေမရှိသူတွေကို အခြေခံစားသောက်ကုန် ဖြန့်ဖြူးရေး အခက်အခဲရှိနေ"ကျန်းမာရေးဌာနဘက်က ပုံမှန်ထုတ်ပြန်တာမျိုးတွေ လုပ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ လိုအပ်လို့ သိချင်တာမျိုးကို အဆက်အသွယ်လုပ်တဲ့ အခါမှာ ခုနောက်ပိုင်းဆို ဖုန်းမကိုင်တာတွေရှိလာတယ်။ သူတို့မှာလည်း အလုပ်များတာ ရှိမှာပေါ့နော်။ အခုကကျတော့ အခြေအနေကလည်း အသစ် အရင်လို တနေရာမှာ ထိုင်ပြီးသတင်းစာ ရှင်းလင်းလို့မရတာမျိုးတွေ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ဖြစ်ချင်တာကတော့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ တယောက်ဘက်ကနေ ကျန်းမာရေးကဖြစ်ဖြစ် အစိုးရဘက်က ဖြစ်ဖြစ် အွန်လိုင်းကနေ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ ကျင်းပပေးစေချင်တယ်။ အခုကမဆိုးဘူး။ ဒါပေမဲ့ လုံလောက်တဲ့ အခြေအနေတရပ်တော့ မဟုတ်ဘူး။ ပြန့်ပွားရေးတွေ၊ တွေ့ရှိမှုတွေ၊ ကွင်းဆက်တွေနဲ့ ပတ်သတ်တာတွေကို ကျနော်တို့ဘက်က တင်ပြနိုင်ဖို့ကလည်းလို အပ်တာကို။ ဖုန်းခေါ်စရာ မလိုဘဲ ပုံမှန် ဗီဒီယို ကွန်းဖရန့်လုပ်ပေးတာ အကောင်းဆုံးပေါ့။ အဲဒါလူတွေလည်း အကြောက်ပြေစေတယ်။ ဘယ်လိုလုပ်ဆောင်ရမလဲ ဆိုတာသူတို့သိနိုင်တယ်။"
မီဒီယာသမားတွေအနေနဲ့ ပြည်ထောင်စု အစိုးရပိုင်းဘက်က သတင်းရယူမှုပိုင်းက အကန့်အသတ်တွေကြုံနေရချိန်မှာ ပြည်နယ်တိုင်းအစိုးရတွေဘက်က မီဒီယာနဲ့ ပိုမိုထိတွေ့ဆက်ဆံစေချင်တယ်လို့ ဦးသီဟက ပြောပါတယ်။
ဧရာဝတီ သတင်းဌာန အင်္ဂလိပ်ပိုင်း အယ်ဒီတာ ဦးကျော်စွာမိုးကတော့ မီဒီယာသမားတွေရဲ့ သတင်းရယူမှုပိုင်းနဲ့ ပတ်သတ်လို့ သူ့အမြင်နဲ့ ခုလိုသုံးသပ်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
"ခုထိကျနော်မြင်တာကတော့ ထိမ်ချန် တာမရှိဘူး။ ဒါပေမဲ့ လုပ်ကိုင်မှုတွေမှာ အားနည်းနေတာတွေကတော့ ရှိနေဆဲပဲ။ သတင်းထုတ်တာ နှေးတာတွေ ရှိနေဆဲပါဘဲ။ အဲဒါတွေတွေ့နေရတယ်။ ပြည်နယ်နဲ့တိုင်းအလိုက်မှာတော့ သတင်းထုတ်ပြန်တာ အားအရမ်းနည်းတယ် အထူးသဖြင့် ရန်ကုန်တိုင်းပေါ့။ အရင်ထဲကပါပဲ။ သေချာပြောဆိုပေးတဲ့ သူမရှိပေါ့။ ဒီ COVID-19 ကိုပြောရရင် သတင်းတွေကတော့ ထွက်နေပါတယ်။ သိပ်မဆိုးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ဒီထက်ပိုပြီး အချိန်နဲ့ တပြေးညီထုတ်ပေးသင့်တယ်။"
ပြည်တွင်း ပုဂ္ဂလိက မီဒီယာတွေ အနေနဲ့ အစိုးရ မီဒီယာတွေထက် ပိုပြီး ကြိုးစားလုပ်ဆောင်မှုတွေ၊ ဖန်တီးမှု အားကောင်းကောင်းနဲ့ ဖန်တီးကာ ဒီရောဂါနဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ အကျိုးအပြစ်တွေကို ပြည်သူတွေ နားလည်လက်ခံလာနိုင်ဖို့ ကြိုးစားလုပ်ဆောင်နေကြပေမဲ့ ကန့်သတ်မှုတချို့ကြောင့် အားနည်းနေရတာတွေရှိတယ်လို့ ဦးကျော်စွာမိုးက ပြောပါတယ်။
SEE ALSO: တက္ကသိုလ်နဲ့ ကောလိပ်ကျောင်းတွေ COVID-19 ကာကွယ်ရေးမှာ အသုံးပြုဖို့ပြင်ဆင်"မြန်မာနိုင်ငံက အရမ်းနောက်မကျဘူး ထင်တယ်။ အားနည်းတဲ့အပိုင်းတွေလည်း ရှိတာပေါ့လေ။ ပြဿနာက ကိုဗစ်ကလည်းသိတဲ့ အတိုင်းပဲ အသစ်ဖြစ်နေတယ်။ အားလုံးကတော့ ရှာကြံရေးနေကြတာပေါ့လေ။ လိုအပ်ချက်တွေကတော့ ရှိနေတုန်းလို့မြင်ပါတယ်။ အရေးအကြီးဆုံးကတော့ ဒီနေ့ဘာဖြစ်လဲ၊ မနေ့က ဘာဖြစ်လဲ၊ မနက်ဖြန်ဘာဖြစ်မလဲဆိုတာကို သိနိင်ရေးနိင်ဖို့ဆိုတာက အစိုးရပိုင်းနဲ့ လိုအပ်နေတာပေါ့။ သူတို့ကိုမေးခွင့်ရှိမယ်ဆိုရင် ဒီထပ်ပြည့်စုံတာတွေတင်ဆက်နိုင်မယ်ထင်တယ်။"
သတင်းတင်ဆက်မှုပိုင်းမှာ ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ အကောင်းဆုံး တင်ဆက်နိုင်ဖို့ကြိုးစားလုပ်ဆောင်နေကြနေချိန်မှာ ပြည်သူတွေ အတွက် လိုအပ်မှု မရှိဖို့ အတွက် ဂျပန်သတင်းဌာန တခုဖြစ်တဲ့ NHK သတင်းဌာနက ဦးသီဟသွေးကတော့ အခုလို အကြုံပြုသွားပါတယ်။
"ဒီရောဂါနဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ အခြေအနေကို တင်ပြနေတာကလည်း တပိုင်းပေါ့။ တိုးတက်မှုနှုန်းကို တိုင်းပြတာလည်းတပိုင်းပေါ့။ ကာကွယ်ရေးနဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ လူထုသိချင်တဲ့ဟာတွေပေါ့ ဒီအချိန်မှာ လူထုက နိုင်ငံတကာသတင်းတွေ ဖတ် ကြောက်နေရတယ်။ အဲဒီဖိအားတွေရှိတော့ ကျနော်တို့ဘက်က လုံလောက်တဲ့ သတင်းအချက် အလက်ကို ပေးရုံမကဘူး။ ပြည်သူလူထုကို ကာကွယ်ရေးပိုင်းရောဂါအပေါ် နားလည်ရေးပိုင်း ပိုသိနိုင်ဖို့ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုအပေါ် သေချာထောက်ပြတာတွေ ဖြစ်ပွားတဲ့ အဖြစ်ပျက်ပေါ်မူတည်ပြောပြတာတွေ လုပ်နိုင်ဖို့ လိုအပ်နေသေးတယ်လို့ထင်ပါတယ်။"
ကမ္ဘာတစ်လွှား ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့နေတာကို ကာကွယ်ဖို့အရေး အစိုးရ အာဏာပိုင်တွေက တားမြစ်ကန့်သတ်ချက်တွေ ချမှတ်နေကြပါတယ်။ အရေးပေါ်အခြေအနေကို အသုံးချပြီး တချို့ အစိုးရတွေ အာဏာအလွဲ သုံးစားလုပ်မှာကိုတော့ လူ့ အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက စိုးရိမ် တကြီးထောက်ပြနေကြနေပါတယ်။ သတင်း ထုတ်ပြန်မှု နှောင့်နှေးတာမျိုးတွေ ကြောင့်မလိုလားအပ်တဲ့ ကောလဟာလတွေနဲ့ သတင်းတုတွေ ပြည်သူတွေ အကြား ပျံ့နှံ့မှု တွေ မဖြစ်ဖို့ သတင်းသမားတွေဘက်က သတင်းထုတ်ပြန်မှုပိုင်းကို ပိုလွတ်လပ်ဖို့လိုတယ်လို့ ထောက်ပြနေကြပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
မြန်မာ COVID-19 ဆိုင်ရာ သတင်းရယူခွင့် ပိုပေးဖို့လို
[Unicode Version]
မွနျမာ COVID-19 ဆိုငျရာ သတငျးရယူခှင့ျ ပိုပေးဖို့လို
မွနျမာနိုငျငံတှငျး COVID-19 ကပျရောဂါအကွပျအတညျးကာလ သတငျးရယူနိုငျမှုအခွအေနတှေကေို မေးမွနျးတငျဆကျပေးပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မမခေက တငျပွထားပါတယျ။
COVID-19 ရောဂါနဲ့ ပတျသတျလို့ သကျဆိုငျရာ ပွညျနယျနဲ့ တိုငျးအစိုးရတှဘေကျက သတငျးထုတျပွနျမှုပိုငျးက အားရကြနေပျစရာ မရှိသေးတာမို့ သတငျးထုတျပွနျမှုပိုငျး ပိုမိုပှင့ျလငျးလာဖို့ မီဒီယာသမားတှကေ လိုလားနကွေပါတယျ။
SEE ALSO: COVID-19 ကာကွယ်ရေး စည်းကမ်းချိုးဖောက်သူတချို့ကို စတင်အရေးယူCOVID-19 ပွူနာ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံတှငျးမှာ ကာကှယျမှုပိုငျး၊ ရောဂါကုသရေးပိုငျးနဲ့ ကူးစကျခံရမှုပိုငျးတှကေို ကွံ့ကွံ့ခံရငျဆိုငျနရေခြိနျ အစိုးရ ပွငျဆငျမှုတှေ၊ စီမံခန့ျခှဲမှုတှနေဲ့ပတျသတျလို့ ပွညျသူတှေ ဒီထကျပိုသိဖို့ လိုအပျနပွေီး ဒီလိုသိနိုငျမှသာ ရောဂါမကူးစကျနိုငျအောငျဆငျခွငျနိုငျမှာ ဖွဈပမေဲ့ အစိုးရရဲ့သတငျးထုတျပွနျမှုပိုငျးကို ကွည့ျရငျ လိုအပျခကြျတှေ ရှိနဆေဲဖွဈနတေယျလို့ ထောကျပွလာသူက ဂပြနျသတငျးဌာန တခုဖွဈတဲ့ NHK သတငျးဌာနက ဦးသီဟသှေးပါ။
"ကနြျးမာရေးဌာနဘကျက ပုံမှနျထုတျပွနျတာမြိုးတှေ လုပျတယျ။ ဒါပမေဲ့ လိုအပျလို့ သိခငြျတာမြိုးကို အဆကျအသှယျလုပျတဲ့ အခါမှာ ခုနောကျပိုငျးဆို ဖုနျးမကိုငျတာတှရှေိလာတယျ။ သူတို့မှာလညျး အလုပျမြားတာ ရှိမှာပေါ့နောျ။ အခုကကတြော့ အခွအေနကေလညျး အသဈ အရငျလို တနရောမှာ ထိုငျပွီးသတငျးစာ ရှငျးလငျးလို့မရတာမြိုးတှေ ရှိတယျ။ ကနြောျတို့ဖွဈခငြျတာကတော့ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ တယောကျဘကျကနေ ကနြျးမာရေးကဖွဈဖွဈ အစိုးရဘကျက ဖွဈဖွဈ အှနျလိုငျးကနေ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲ ကငြျးပပေးစခေငြျတယျ။ အခုကမဆိုးဘူး။ ဒါပမေဲ့ လုံလောကျတဲ့ အခွအေနတေရပျတော့ မဟုတျဘူး။ ပွန့ျပှားရေးတှေ၊ တှေ့ရှိမှုတှေ၊ ကှငျးဆကျတှနေဲ့ ပတျသတျတာတှကေို ကနြောျတို့ဘကျက တငျပွနိုငျဖို့ကလညျးလို အပျတာကို။ ဖုနျးခေါျစရာ မလိုဘဲ ပုံမှနျ ဗီဒီယို ကှနျးဖရန့ျလုပျပေးတာ အကောငျးဆုံးပေါ့။ အဲဒါလူတှလေညျး အကွောကျပွစေတေယျ။ ဘယျလိုလုပျဆောငျရမလဲ ဆိုတာသူတို့သိနိုငျတယျ။"
မီဒီယာသမားတှအေနနေဲ့ ပွညျထောငျစု အစိုးရပိုငျးဘကျက သတငျးရယူမှုပိုငျးက အကန့ျအသတျတှကွေုံနရေခြိနျမှာ ပွညျနယျတိုငျးအစိုးရတှဘေကျက မီဒီယာနဲ့ ပိုမိုထိတှေ့ဆကျဆံစခေငြျတယျလို့ ဦးသီဟက ပွောပါတယျ။
ဧရာဝတီ သတငျးဌာန အငျ်ဂလိပျပိုငျး အယျဒီတာ ဦးကြောျစှာမိုးကတော့ မီဒီယာသမားတှရေဲ့ သတငျးရယူမှုပိုငျးနဲ့ ပတျသတျလို့ သူ့အမွငျနဲ့ ခုလိုသုံးသပျပွောဆိုလိုကျပါတယျ။
"ခုထိကနြောျမွငျတာကတော့ ထိမျခနြျ တာမရှိဘူး။ ဒါပမေဲ့ လုပျကိုငျမှုတှမှော အားနညျးနတောတှကေတော့ ရှိနဆေဲပဲ။ သတငျးထုတျတာ နှေးတာတှေ ရှိနဆေဲပါဘဲ။ အဲဒါတှတှေေ့နရေတယျ။ ပွညျနယျနဲ့တိုငျးအလိုကျမှာတော့ သတငျးထုတျပွနျတာ အားအရမျးနညျးတယျ အထူးသဖွင့ျ ရနျကုနျတိုငျးပေါ့။ အရငျထဲကပါပဲ။ သခြောပွောဆိုပေးတဲ့ သူမရှိပေါ့။ ဒီ COVID-19 ကိုပွောရရငျ သတငျးတှကေတော့ ထှကျနပေါတယျ။ သိပျမဆိုးပါဘူး။ ဒါပမေဲ့ ဒီထကျပိုပွီး အခြိနျနဲ့ တပွေးညီထုတျပေးသင့ျတယျ။"
ပွညျတှငျး ပုဂ်ဂလိက မီဒီယာတှေ အနနေဲ့ အစိုးရ မီဒီယာတှထေကျ ပိုပွီး ကွိုးစားလုပျဆောငျမှုတှေ၊ ဖနျတီးမှု အားကောငျးကောငျးနဲ့ ဖနျတီးကာ ဒီရောဂါနဲ့ ပတျသတျတဲ့ အကြိုးအပွဈတှကေို ပွညျသူတှေ နားလညျလကျခံလာနိုငျဖို့ ကွိုးစားလုပျဆောငျနကွေပမေဲ့ ကန့ျသတျမှုတခြို့ကွောင့ျ အားနညျးနရေတာတှရှေိတယျလို့ ဦးကြောျစှာမိုးက ပွောပါတယျ။
"မွနျမာနိုငျငံက အရမျးနောကျမကဘြူး ထငျတယျ။ အားနညျးတဲ့အပိုငျးတှလေညျး ရှိတာပေါ့လေ။ ပွူနာက ကိုဗဈကလညျးသိတဲ့ အတိုငျးပဲ အသဈဖွဈနတေယျ။ အားလုံးကတော့ ရှာကွံရေးနကွေတာပေါ့လေ။ လိုအပျခကြျတှကေတော့ ရှိနတေုနျးလို့မွငျပါတယျ။ အရေးအကွီးဆုံးကတော့ ဒီနေ့ဘာဖွဈလဲ၊ မနေ့က ဘာဖွဈလဲ၊ မနကျဖွနျဘာဖွဈမလဲဆိုတာကို သိနိငျရေးနိငျဖို့ဆိုတာက အစိုးရပိုငျးနဲ့ လိုအပျနတောပေါ့။ သူတို့ကိုမေးခှင့ျရှိမယျဆိုရငျ ဒီထပျပွည့ျစုံတာတှတေငျဆကျနိုငျမယျထငျတယျ။"
သတငျးတငျဆကျမှုပိုငျးမှာ ပုံစံမြိုးစုံနဲ့ အကောငျးဆုံး တငျဆကျနိုငျဖို့ကွိုးစားလုပျဆောငျနကွေနခြေိနျမှာ ပွညျသူတှေ အတှကျ လိုအပျမှု မရှိဖို့ အတှကျ ဂပြနျသတငျးဌာန တခုဖွဈတဲ့ NHK သတငျးဌာနက ဦးသီဟသှေးကတော့ အခုလို အကွုံပွုသှားပါတယျ။
SEE ALSO: ချင်းပြည်နယ်မှာ COVID-19 အရေးပေါ်ဆောင်ရွက်ဖို့ လွှတ်တော်အမတ်တွေတောင်းဆို"ဒီရောဂါနဲ့ ပတျသတျတဲ့ အခွအေနကေို တငျပွနတောကလညျး တပိုငျးပေါ့။ တိုးတကျမှုနှုနျးကို တိုငျးပွတာလညျးတပိုငျးပေါ့။ ကာကှယျရေးနဲ့ ပတျသတျတဲ့ လူထုသိခငြျတဲ့ဟာတှပေေါ့ ဒီအခြိနျမှာ လူထုက နိုငျငံတကာသတငျးတှေ ဖတျ ကွောကျနရေတယျ။ အဲဒီဖိအားတှရှေိတော့ ကနြောျတို့ဘကျက လုံလောကျတဲ့ သတငျးအခကြျ အလကျကို ပေးရုံမကဘူး။ ပွညျသူလူထုကို ကာကှယျရေးပိုငျးရောဂါအပေါျ နားလညျရေးပိုငျး ပိုသိနိုငျဖို့ ရောဂါဖွဈပှားမှုအပေါျ သခြောထောကျပွတာတှေ ဖွဈပှားတဲ့ အဖွဈပကြျပေါျမူတညျပွောပွတာတှေ လုပျနိုငျဖို့ လိုအပျနသေေးတယျလို့ထငျပါတယျ။"
ကမ်ဘာတဈလှှား ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ပြံ့နှံ့နတောကို ကာကှယျဖို့အရေး အစိုးရ အာဏာပိုငျတှကေ တားမွဈကန့ျသတျခကြျတှေ ခမြှတျနကွေပါတယျ။ အရေးပေါျအခွအေနကေို အသုံးခပြွီး တခြို့ အစိုးရတှေ အာဏာအလှဲ သုံးစားလုပျမှာကိုတော့ လူ့ အခှင့ျအရေးအဖှဲ့တှကေ စိုးရိမျ တကွီးထောကျပွနကွေနပေါတယျ။ သတငျး ထုတျပွနျမှု နှောင့ျနှေးတာမြိုးတှေ ကွောင့ျမလိုလားအပျတဲ့ ကောလဟာလတှနေဲ့ သတငျးတုတှေ ပွညျသူတှေ အကွား ပြံ့နှံ့မှု တှေ မဖွဈဖို့ သတငျးသမားတှဘေကျက သတငျးထုတျပွနျမှုပိုငျးကို ပိုလှတျလပျဖို့လိုတယျလို့ ထောကျပွနကွေပါတယျ။