မြန်မာမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းပြီးနောက်သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရတဲ့ အရပ်သား ၂၀၀၀ ရှိသွားပြီလို့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ကအမေရိကန်သံရုံးကထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လက်တွေ့မှာဒိထက် ပိုများနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်သူတွေကဆိုပါတယ်။ ဒီထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ စစ်တပ်နီးစပ်တဲ့ လက်နက်မဲ့အရပ်သားတချို့ သတ်ဖြတ်ခံရတာတွေ ပါပုံမရဘူးလို့၊ MIPS ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ မြန်မာအင်စတီကျု့က ဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင်လက်ရှိစစ်ဆင်ရေးတွေမှာလည်းအရပ်သားသေဆုံးမှုတွေရှိနေတဲ့အတွက်တကယ်သေဆုံးသူ အရပ်သားပေါင်းအနည်းဆုံး ၂၅၀၀ ဝန်းကျင်ရှိနိုင်တယ်လို့ MIPS အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဒေါက်တာမင်းဇော်ဦးက ဆိုပါတယ်။ ကိုဝင်းမင်းက ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
ဒေါက်တာမင်းဇော်ဦး.. အာဏာသိမ်းစကနေပြီးတော့ အရပ်သားသေဆုံးမှုက ၂ ထောင်မကဘူးဗျ၊ အားလုံးပေါင်း ကျနော်တို့ဒီဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ပစ်ခတ်တာတွေ၊ နှိမ်နှင်းရင်းနဲ့သေတာက ၉ ရာလောက်ရှိတယ်ပေါ့နော်။ နောက်ပြီးတော့ ဒီ targeted killing လို့ခေါ်တာပေါ့။ ဒီ ပစ်မှတ်ထားသတ်ဖြတ်လို့ အရပ်သားသေတာက ၁၅၀၀ လောက် ယေဘုယျလို့တော့ ပြောလို့ရတာပေါ့နော်။ အဲဒီမှာတင် ၂၄၀၀ ရှိနေပြီလေ။ နောက်ပြီးတော့ စစ်ဆင်ရေးတွေမှာ အရပ်သားတွေသေတဲ့ကိစ္စရှိတယ်။ ရွာတွေမှာသေတဲ့ကိစ္စတွေရှိတယ်။
ဒါတွေပေါင်းလိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်ထင်တယ် ၂၅၀၀ နဲ့ ၃၀၀၀ ကြားမှာတော့သွားလိမ့်မယ်ပေါ့နော်။ အခု အမေရိကန်သံရုံးရဲ့ (ထုတ်ပြန်ချက်)၂၀၀၀ ဆိုတာကတော့ သူတို့ဘယ်ကိန်းဂဏန်းကိုပြောသလဲကျနော်တို့လည်း မသိဘူးပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် တကယ့်မြေပြင်မှာ သေတာကတော့ အနည်းဆုံးတော့ ၂၅၀၀ လောက်တော့ရှိတယ်ပေါ့နော်။
မေး. .ဒီနေရာမှာထုတ်ပြန်တဲ့ AAPP ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်မှာလည်း ဒီလိုအလားတူတွေ့ရတော့ AAPP ရဲ့ထုတ်ပြန်တဲ့အနေအထားအပေါ်မှာရော ဘယ်လိုသုံးသပ်မိပါသလဲ
ဒေါက်တာမင်းဇော်ဦး.... ကျနော်တို့သိသလောက်၊ ကျနော်တို့လေ့လာမိသလောက်ပေါ့နော် AAPPစားရင်းတွေလည်းကျနော်တို့ကြည့်တယ်။ ဒါပေမယ့် AAPP စာရင်းတွေကျတော့ ဒီလို ဒလံတို့ဘာတို့ဆိုပြီး စွပ်စွဲပြီးအသတ်ခံရတဲ့လူတွေ ကိုကျတော့ AAPP ရဲ့ စာရင်းထဲမှာမထည့်ထားဘူး။ ကျနော်တို့သိရသလောက်ပေါ့နော်။ AAPP မှာထည့်ထားတဲ့ဟာက ဆန္ဒပြပြီးမှ သေတဲ့လူတွေပါတယ်။ ဥပမာ ဖမ်းဆီးပြီးတော့ စစ်ဆေးမေးမြန်းရင်းနဲ့ နှိပ်စက်ခံရပြီးသေသွားတဲ့လူတွေပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ တပ်မတော်ကနေပြီးတော့ ရွာတွေထဲသွားပြီးတော့ စစ်ဆင်ရေးလုပ်တဲ့အခါမှာ သူတို့သတ်ဖြတ်တယ်ဆိုတဲ့ လူစာရင်းတွေမှာပါတယ်။ ဒါပေမယ့် AAPP စာရင်းထဲမှာတော့ ကျနော်တို့တွေ့သလောက်ကတော့ သူတို့ဒလံလို့သတ်မှတ်ပြီးတော့ သတ်ဖြတ်ခံရတဲ့သူတွေကိုတော့ အရပ်သားတွေလို့သတ်မှတ်ပြီးထည့်ထားတာမတွေ့ရဘူး။
မေး.. ကိုမင်းဇော်ဦးတို့ သုတေသနလုပ်ထားတဲ့ အချက်အလက်တွေကရော ဘယ်လိုအချက်အလက်တွေကို အဓိက အခြေခံထားတာလဲ။
ဒေါက်တာမင်းဇော်ဦး...... ကျတော်တို့ဒီမှာတွေ့တဲ့အချက်အလက်တွေအရတော့ ဒီ targeted killing ဆိုတဲ့ဟာကတော့ လက်နက်ကိုင်မဟုတ်တဲ့ဒီအရပ်သားတွေကို စနစ်တကျနဲ့ ပစ်မှတ်ထားပြီးတော့ ကြံစည်သတ်ဖြတ်တဲ့ကိစ္စကို ကျနော်တို့က targeted killing လို့ခေါ်တာ။ တချို့ကတော့ extrajudicial killing လို့ခေါ်တာပေါ့လေ။ extrajudicial killing ဆိုတာကတော့ အကုန်ပါသွားတာပေါ့။ targeted killing ကတော့ extrajudicial killing ထဲကမှ အမျိုးအစားတမျိုးလို့တော့ ပြောလို့ရပါတယ်။
မေး. .ဟုတ်ကဲ့။ ခုလိုတွေ့တဲ့လူတွေထဲမှာ လူအမျိုးအစားကို ဥပမာနဲ့ နည်းနည်းလေးရှင်းပြလို့ရမလား။ targeted killing အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထားသတ်ဖြတ်တဲ့ကိစ္စပေါ့လေ။
ဒေါက်တာမင်းဇော်ဦး..... အဓိကကတော့ targeted killing ဆိုတာကတော့ ဘယ်သူဘယ်ဝါကိုသတ်မယ်ဆိုပြီးတော့ကြိုတင်ကြံစည်ပြီးတော့ ..သူကပစ်မှတ်ဖြစ်တယ်၊ သူက လက်နက်ကိုင်မဟုတ်ဘူး။ အရပ်သားပဲ၊ လက်နက်ကိုင်မဟုတ်တဲ့သူပေါ့နော်။ အရပ်သားပဲ။ ဒါပေမယ့် သူ့ကို သူလ ျှိုဒလံစသဖြင့်စွပ်စွဲတယ်။ အခုသတ်နေဖြတ်နေတာကတော့ နှစ်ဖက်စလုံးက သတ်တာမျိုးဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် အများစုကတော့ သတ်ဖြတ်မှုကတော့ အတိုက်အခံကသတ်ဖြတ်တာအများစုပေါ့။ ဒါပေမယ့် ဒီအနည်းစုထဲမှာလည်း သတ်ဖြတ်တာကို ခုနက ဒီတပ်မတော်ထောက်ခံတဲ့သူတွေ သတ်ဖြတ်တဲ့ကိစ္စလည်း ကျနော်တို့တွေ့ရပါတယ်။
မေး.. ဟုတ်ကဲ့။ ဘယ်လိုလူအမျိုးအစားတွေဖြစ်တာများတာကို တွေ့ရလဲ။
ဒေါက်တာမင်းဇော်ဦး.... အသတ်ခံရတာအများစုကတော့ ကျနော်တို့ ဒီအုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေပေါ့နော်။ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေကိုသတ်တာတွေ့တယ်။ နောက်ပြီးတော့ USDP ပါတီနဲ့ပတ်သက်တဲ့သူတွေ အသတ်ခံရတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ အများစုကတော့ စစ်ကိုင်းဖက်ကဖြစ်တာကိုတွေ့ရပါတယ်။
ဟုတ်ကဲ .. ကျေးဇူးများကြီးတင်ပါတယ်ဒေါက်တာ မင်းဇော်ဦးခင်ဗျ။။
Your browser doesn’t support HTML5
အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အသတ်ခံ အရပ်သားအရေအတွက် ကန်သံရုံး ထုတ်ပြန်ချက်ထက်ပိုများနိုင် ( ဒေါက်တာမင်းဇော်ဦး MIPS)
Unicode
မွနျမာမှာ ၂၀၂၁ ခုနှဈစဈတပျကအာဏာသိမျးပွီးနောကျသတျဖွတျခံခဲ့ရတဲ့ အရပျသား ၂၀၀၀ ရှိသှားပွီလို့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ကအမရေိကနျသံရုံးကထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလကျတှေ့မှာဒိထကျ ပိုမြားနိုငျတယျလို့ သုံးသပျသူတှကေဆိုပါတယျ။ ဒီထုတျပွနျခကြျထဲမှာ စဈတပျနီးစပျတဲ့ လကျနကျမဲ့အရပျသားတခြို့ သတျဖွတျခံရတာတှေ ပါပုံမရဘူးလို့၊ MIPS ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ လုံခွုံရေးဆိုငျရာ မွနျမာအငျစတီကြု့က ဆိုပါတယျ။ ဒါ့အပွငျလကျရှိစဈဆငျရေးတှမှောလညျးအရပျသားသဆေုံးမှုတှရှေိနတေဲ့အတှကျတကယျသဆေုံးသူ အရပျသားပေါငျးအနညျးဆုံး ၂၅၀၀ ဝနျးကငြျရှိနိုငျတယျလို့ MIPS အမှုဆောငျဒါရိုကျတာ ဒေါကျတာမငျးဇောျဦးက ဆိုပါတယျ။ ကိုဝငျးမငျးက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
ဒေါကျတာမငျးဇောျဦး.. အာဏာသိမျးစကနပွေီးတော့ အရပျသားသဆေုံးမှုက ၂ ထောငျမကဘူးဗြ၊ အားလုံးပေါငျး ကနြောျတို့ဒီဆန်ဒပွပှဲတှမှော ပဈခတျတာတှေ၊ နှိမျနှငျးရငျးနဲ့သတောက ၉ ရာလောကျရှိတယျပေါ့နောျ။ နောကျပွီးတော့ ဒီ targeted killing လို့ခေါျတာပေါ့။ ဒီ ပဈမှတျထားသတျဖွတျလို့ အရပျသားသတောက ၁၅၀၀ လောကျ ယဘေုယလြို့တော့ ပွောလို့ရတာပေါ့နောျ။ အဲဒီမှာတငျ ၂၄၀၀ ရှိနပွေီလေ။ နောကျပွီးတော့ စဈဆငျရေးတှမှော အရပျသားတှသေတေဲ့ကိစ်စရှိတယျ။ ရှာတှမှောသတေဲ့ကိစ်စတှရှေိတယျ။
ဒါတှပေေါငျးလိုကျမယျဆိုရငျတော့ ကနြောျထငျတယျ ၂၅၀၀ နဲ့ ၃၀၀၀ ကွားမှာတော့သှားလိမ့ျမယျပေါ့နောျ။ အခု အမရေိကနျသံရုံးရဲ့ (ထုတျပွနျခကြျ)၂၀၀၀ ဆိုတာကတော့ သူတို့ဘယျကိနျးဂဏနျးကိုပွောသလဲကနြောျတို့လညျး မသိဘူးပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျ တကယ့ျမွပွေငျမှာ သတောကတော့ အနညျးဆုံးတော့ ၂၅၀၀ လောကျတော့ရှိတယျပေါ့နောျ။
မေး. .ဒီနရောမှာထုတျပွနျတဲ့ AAPP ရဲ့ထုတျပွနျခကြျမှာလညျး ဒီလိုအလားတူတှေ့ရတော့ AAPP ရဲ့ထုတျပွနျတဲ့အနအေထားအပေါျမှာရော ဘယျလိုသုံးသပျမိပါသလဲ
ဒေါကျတာမငျးဇောျဦး.... ကနြောျတို့သိသလောကျ၊ ကနြောျတို့လေ့လာမိသလောကျပေါ့နောျ AAPPစားရငျးတှလေညျးကနြောျတို့ကွည့ျတယျ။ ဒါပမေယ့ျ AAPP စာရငျးတှကေတြော့ ဒီလို ဒလံတို့ဘာတို့ဆိုပွီး စှပျစှဲပွီးအသတျခံရတဲ့လူတှေ ကိုကတြော့ AAPP ရဲ့ စာရငျးထဲမှာမထည့ျထားဘူး။ ကနြောျတို့သိရသလောကျပေါ့နောျ။ AAPP မှာထည့ျထားတဲ့ဟာက ဆန်ဒပွပွီးမှ သတေဲ့လူတှပေါတယျ။ ဥပမာ ဖမျးဆီးပွီးတော့ စဈဆေးမေးမွနျးရငျးနဲ့ နှိပျစကျခံရပွီးသသှေားတဲ့လူတှပေါတယျ။ နောကျပွီးတော့ တပျမတောျကနပွေီးတော့ ရှာတှထေဲသှားပွီးတော့ စဈဆငျရေးလုပျတဲ့အခါမှာ သူတို့သတျဖွတျတယျဆိုတဲ့ လူစာရငျးတှမှောပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ AAPP စာရငျးထဲမှာတော့ ကနြောျတို့တှေ့သလောကျကတော့ သူတို့ဒလံလို့သတျမှတျပွီးတော့ သတျဖွတျခံရတဲ့သူတှကေိုတော့ အရပျသားတှလေို့သတျမှတျပွီးထည့ျထားတာမတှေ့ရဘူး။
မေး.. ကိုမငျးဇောျဦးတို့ သုတသေနလုပျထားတဲ့ အခကြျအလကျတှကေရော ဘယျလိုအခကြျအလကျတှကေို အဓိက အခွခေံထားတာလဲ။
ဒေါကျတာမငျးဇောျဦး...... ကတြောျတို့ဒီမှာတှေ့တဲ့အခကြျအလကျတှအေရတော့ ဒီ targeted killing ဆိုတဲ့ဟာကတော့ လကျနကျကိုငျမဟုတျတဲ့ဒီအရပျသားတှကေို စနဈတကနြဲ့ ပဈမှတျထားပွီးတော့ ကွံစညျသတျဖွတျတဲ့ကိစ်စကို ကနြောျတို့က targeted killing လို့ခေါျတာ။ တခြို့ကတော့ extrajudicial killing လို့ခေါျတာပေါ့လေ။ extrajudicial killing ဆိုတာကတော့ အကုနျပါသှားတာပေါ့။ targeted killing ကတော့ extrajudicial killing ထဲကမှ အမြိုးအစားတမြိုးလို့တော့ ပွောလို့ရပါတယျ။
မေး. .ဟုတျကဲ့။ ခုလိုတှေ့တဲ့လူတှထေဲမှာ လူအမြိုးအစားကို ဥပမာနဲ့ နညျးနညျးလေးရှငျးပွလို့ရမလား။ targeted killing အရပျသားတှကေို ပဈမှတျထားသတျဖွတျတဲ့ကိစ်စပေါ့လေ။
ဒေါကျတာမငျးဇောျဦး..... အဓိကကတော့ targeted killing ဆိုတာကတော့ ဘယျသူဘယျဝါကိုသတျမယျဆိုပွီးတော့ကွိုတငျကွံစညျပွီးတော့ ..သူကပဈမှတျဖွဈတယျ၊ သူက လကျနကျကိုငျမဟုတျဘူး။ အရပျသားပဲ၊ လကျနကျကိုငျမဟုတျတဲ့သူပေါ့နောျ။ အရပျသားပဲ။ ဒါပမေယ့ျ သူ့ကို သူလ ြှိုဒလံစသဖွင့ျစှပျစှဲတယျ။ အခုသတျနဖွေတျနတောကတော့ နှဈဖကျစလုံးက သတျတာမြိုးဖွဈနတောပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျ အမြားစုကတော့ သတျဖွတျမှုကတော့ အတိုကျအခံကသတျဖွတျတာအမြားစုပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ ဒီအနညျးစုထဲမှာလညျး သတျဖွတျတာကို ခုနက ဒီတပျမတောျထောကျခံတဲ့သူတှေ သတျဖွတျတဲ့ကိစ်စလညျး ကနြောျတို့တှေ့ရပါတယျ။
မေး.. ဟုတျကဲ့။ ဘယျလိုလူအမြိုးအစားတှဖွေဈတာမြားတာကို တှေ့ရလဲ။
ဒေါကျတာမငျးဇောျဦး.... အသတျခံရတာအမြားစုကတော့ ကနြောျတို့ ဒီအုပျခြုပျရေးမှူးတှပေေါ့နောျ။ အုပျခြုပျရေးမှူးတှကေိုသတျတာတှေ့တယျ။ နောကျပွီးတော့ USDP ပါတီနဲ့ပတျသကျတဲ့သူတှေ အသတျခံရတာကိုတှေ့ရပါတယျ။ အမြားစုကတော့ စဈကိုငျးဖကျကဖွဈတာကိုတှေ့ရပါတယျ။
ဟုတျကဲ .. ကြေးဇူးမြားကွီးတငျပါတယျဒေါကျတာ မငျးဇောျဦးခငျဗြ။။