(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စစ်ရေး နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခတွေကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးကို ဒုက္ခသည်အဖြစ် ထ ွက်ပြေး ရောက်ရှိလာကြတယ် ဆိုပေမဲ့ မြန်မာဒုက္ခသည်တွေဟာ သူတို့ရောက်ရာ အရပ်ဒေသက လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကို အကျိုးပြုကြတယ်လို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာရှိတဲ့ ဒုက္ခသည်အရေး ဆောင်ရွက်သူတချို့က ပြောပါတယ်။ မြန်မာနယ်စပ် တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ စစ်ပွဲတွေ အချိန်မရရွေး ပြန်ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေကြောင့်လည်း ဒုက္ခသည်တွေ အိမ်မပြန်နိုင် ဖြစ်နေရတယ်လို့ ထောက်ပြကြတဲ့အကြောင်း ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က တင်ပြထားပါတယ်။
လာမယ့် ဇွန်လ(၂၀)ရက်နေ့ဟာ ကမ္ဘာ့ဒုက္ခသည်များနေ့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနှစ် ဒုက္ခသည်များနေ့ အတွက် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ကြီးရဲ့ လှုံ့ဆော်ချက်ကတော့ Every Action Counts ဒုက္ခသည်တွေ အတွက်လှုပ်ရှားမှုတိုင်းက အရေးပါတယ်ဆိုတဲ့ ဆောင်ပုဒ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
လက်ရှိ တကမ္ဘာလုံးမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ လနဲ့ချီ ဖြစ်နေတာကြောင့်ရော ၊ ပြည်ပက ဝင်ရောက်အခြေချလာမယ့် နိုင်ငံခြားသားတွေအပေါ် ဗီဇာကန့်သတ်တဲ့ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ မူဝါဒတွေကြောင့်ပါ ထိုင်း၊ မလေးရှား နိုင်ငံတွေကနေ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို ဝင်လာဖို့ စောင့်နေကြတဲ့ ဒုက္ခသည်အစီစဉ်တွေ နှောင့်နှေး ရပ်တန့်နေကြောင်း အင်ဒီယားနားပြည်နယ် မှာ မြန်မာဒုက္ခသည်အရေး ကူညီဆောင်ရွက်နေတဲ့ ချင်းအမျိုးသား ဒေါက်တာ ရိုဒင်းဂါက VOA ကိုပြောပါတယ်။
" COVID-19 ဖြစ်တဲ့ ဒီ ၃ လအတွင်းမှာတော့ ထူးခြားတဲ့ ပြောင်းလဲမှု မတွေ့ဘူး၊ မတွေ့ဘူး ဆိုတာက အစကတည်းက သမ္မတ ထရမ့်က ဒီ ရွှေ့ပြောင်း အခြေချခွင့် Immigrant ဗီဇာကို ပိတ်ထားခဲ့တာရော ၊ နောက်ပြီး ဒုက္ခသည်စခန်းကနေ ဥပမာ မလေးရှားကနေ ဒီအမေရိကားကို ပြောင်းရွှေ့ဖို့ ခေါ်တဲ့ Resettlement ပြည်ဝင်ခွင့် ရတဲ့သူတွေကလည်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေကြောင်းလိုင်းတွေ လေဆိပ်တွေပိတ်ထားတော့ အခုဆို ဝင်လာတဲ့သူ မရှိသလောက်ပဲ။ "
မြန်မာတိုင်းရင်းသားတွေ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ဒုက္ခသည်အဖြစ် အခြေချခွင့်ရလာတဲ့အတွက် ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ လူနေမှုဘဝ အပိုင်းမှာပါတိုးတက်မှုရှိလာကြတယ်လို့ မင်နီဆိုးတား ပြည်နယ်မှာ ဒုက္ခသည်အရေး တောက်လျောက် ကူညီဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ ကရင်နီတိုင်းရင်းသား ကိုဝေလင်းက ပြောပါတယ်။
" ကျနော်တို့ ဒုက္ခသည်ဘဝကနေ ဒီအမေရိကန်ကို ရောက်လာတဲ့အခါကျတော့ အပြတ်သပ် ကွာခြားမှု ရှိတာပေါ့။ ဒုက္ခသည်ဘဝတုန်းက လုပ်ငန်းကိုင်ငန်း အခွင့်အရေး ဘာမှမရှိဘူး ဝင်ငွေလည်း မရှိဘူး။ အမေရိကန်နိုင်ငံကို ရောက်လာရင် အသက်ရွယ်ငယ်ပြီး စာမတတ်သည့် တိုင်အောင် သူတို့မှာ အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးတွေရှိတော့ ဝင်ငွေလည်း ရှိလာတယ်။ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ ဆိုရင် ဆေးဝါးကုသမှု ရတော့ အရမ်းအဆင်ပြေတဲ့အနေအထားမျိုး ရောက်လာတယ်။ နောက်တပိုင်းကျပြန်တော့ ရောက်လာတဲ့ ကလေးတွေက ဒီမှာ အထက်တန်းကျောင်းတွေ အောင်ကြတယ်။ ပြီးတော့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပညာတွေ ဘွဲ့တွေ ဘာတွေရလာတယ်။ တိုးတက်ကွာခြားမှု အများကြီး ရှိလာတယ်ပေါ့။ "
အခုလို ဒုက္ခသည်ဘဝကနေ အမေရိကန် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ပြန်အကျိုးပြုတဲ့ သူတွေအဖြစ် ခုချိန်မှာ မြင်တွေ့လာရကြောင်း ဒေါက်တာ ရိုဒင်းဂါက သုံးသပ်ပါတယ်။
" ကျနော်တို့ အများကြီး အကျိုးပြုပါတယ်။ အခုကျနော်နေတဲ့ Indianapolis မြို့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ရှိတဲ့ စက်ရုံ အလုပ်ရုံတွေမှာ မြန်မာပြည်သားတွေက ကြိုးကြိုးစားစား အလုပ်လုပ်ကြတယ် နာမည်ကောင်း တော်တော်ရတယ်။ အဲဒါကြောင့် အင်ဒီယာနားပုလိဇ် မြို့ဟာလည်း တိုးတက်မှု ရှိလာတယ်။ ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ သားသမီးတွေ အခုဆိုရင် တက္ကသိုလ် ကောလိပ်ကျောင်းပြီးတဲ့သူတွေ တချို့ဆို ဆရာဝန်တွေလည်း ရှိလာတယ်။ သူနာပြုတွေလည်း ဖြစ်လာကြတယ် အခုဆို ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာ အလုပ်လုပ်နေကြပြီ၊ နောက် ရဲဝန်ထမ်း လုပ်တဲ့သူတွေလည်း ရှိလာပြီ။ နောက် အမေရိကန်ရဲ့ လေတပ်၊ ကြည်းတပ် ၊ရေတပ် ၊မရိန်းတွေမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်တဲ့လူတွေလည်း အများကြီး ရှိလာပြီ။ ဆိုတော့ ဒီအမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရဲ့ လူမှုပတ်ဝန်းကျင်ကို အထောက်အကူပြုတဲ့လူတွေ အများကြီး ပေါ်ထွက်လာကြပါတယ်။ "
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်သူတွေ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားတဲ့ အရပ်သားအစိုးရတရပ် ရှိလာပေမဲ့ နယ်စပ်တိုင်းရင်းသား ဒေသတွေမှာ စစ်ပွဲတွေ အချိန်မရွေး ပြန်ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် ဒုက္ခသည်တွေ အိမ်မပြန်ရဲပဲ ဖြစ်နေရတယ်လို့ ကိုဝေလင်းက မြင်ပါတယ်။
" ကျနော် သိရသလောက်တော့ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေက ဒီ ထိုင်းနဲ့ဗမာနယ်စပ်မှာ အထင်အရှား ရှိနေတုန်းပဲလို့ ပြောချင်တယ်။ သို့သော်လည်း နှစ်ပေါင်းများစွာ ဒီဒုက္ခသည်စခန်းမှာ နေနေတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေထဲက တချို့ ရာခိုင်နှုန်းအနည်းငယ်ကတော့ ပြန်သွားတာရှိသလို ကျန်နေသေးတဲ့ လူတွေလည်း အများကြီးပဲ။ ဘာကြောင့် မပြန်နိုင်သေးတာလဲဆိုတော့ နိုင်ငံရေးပြဿနာနဲ့ ပတ်သက်နေလို့ပဲ။ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေက အချိန်မရွေး ပြန်ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးကို ဒီဒုက္ခသည်တွေက မြင်နေတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ဒုက္ခသည်တွေက မပြန်ရဲတဲ့ အနေအထားမျိုးလို့ ကျနော်မြင်ပါတယ်။ "
မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး ပြဿနာ မဖြေရှင်းနိုင်သရွေ့ မြန်မာနိုင်ငံကနေ ဒုက္ခသည်တွေ ဆက်ထွက်နေဦးမှာပဲလို့ ဒေါက်တာရိုဒင်းဂါကလည်း ထောက်ပြပါတယ်။
ကမ္ဘာပေါ်မှာ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ဒုက္ခသည်ဖြစ်လာသူ ဦးရေ(၂၆)သန်းနီးပါးရှိပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ လာရောက် ခိုလှုံကြတဲ့ မြန်မာဒုက္ခသည်ပေါင်း သောင်းနဲ့ချီ ရှိပါတယ်။ အများစုဟာ ကရင်၊ ချင်း၊ ကရင်နီ၊ မွန် ၊ကချင် ၊ရှမ်းနဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ မြန်မာအစိုးရကတော့ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့အသုံးနှုန်းကို လက်မခံပါဘူး။
Your browser doesn’t support HTML5
မြန်မာဒုက္ခသည်တွေ ကန် လူမှုအဖွဲ့အစည်းကို အကျိုးပြုနေ
........................
မွနျမာဒုက်ခသညျတှေ ကနျ လူမှုအဖှဲ့အစညျးကို အကြိုးပွုနေ
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံရဲ့ စဈရေး နိုငျငံရေး ပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ ကမ်ဘာ့နိုငျငံအသီးသီးကို ဒုက်ခသညျအဖွဈ ထ ှကျပွေး ရောကျရှိလာကွတယျ ဆိုပမေဲ့ မွနျမာဒုက်ခသညျတှဟော သူတို့ရောကျရာ အရပျဒသေက လူမှုအသိုငျးအဝိုငျးကို အကြိုးပွုကွတယျလို့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာရှိတဲ့ ဒုက်ခသညျအရေး ဆောငျရှကျသူတခြို့က ပွောပါတယျ။ မွနျမာနယျစပျ တိုငျးရငျးသားဒသေတှမှော စဈပှဲတှေ အခြိနျမရရှေး ပွနျဖွဈလာနိုငျတဲ့ အခွအေနကွေောင့ျလညျး ဒုက်ခသညျတှေ အိမျမပွနျနိုငျ ဖွဈနရေတယျလို့ ထောကျပွကွတဲ့အကွောငျး ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက တငျပွထားပါတယျ။
လာမယ့ျ ဇှနျလ(၂၀)ရကျနေ့ဟာ ကမ်ဘာ့ဒုက်ခသညျမြားနေ့ ဖွဈပါတယျ။ ဒီနှဈ ဒုက်ခသညျမြားနေ့ အတှကျ ကုလသမဂ်ဂအဖှဲ့ကွီးရဲ့ လှုံ့ဆောျခကြျကတော့ Every Action Counts ဒုက်ခသညျတှေ အတှကျလှုပျရှားမှုတိုငျးက အရေးပါတယျဆိုတဲ့ ဆောငျပုဒျပဲ ဖွဈပါတယျ။
လကျရှိ တကမ်ဘာလုံးမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ လနဲ့ခြီ ဖွဈနတောကွောင့ျရော ၊ ပွညျပက ဝငျရောကျအခွခေလြာမယ့ျ နိုငျငံခွားသားတှအေပေါျ ဗီဇာကန့ျသတျတဲ့ အမရေိကနျ သမ်မတ ဒေါျနယျထရမ့ျရဲ့ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးဆိုငျရာ မူဝါဒတှကွေောင့ျပါ ထိုငျး၊ မလေးရှား နိုငျငံတှကေနေ အမရေိကနျပွညျထောငျစုကို ဝငျလာဖို့ စောင့ျနကွေတဲ့ ဒုက်ခသညျအစီစဉျတှေ နှောင့ျနှေး ရပျတန့ျနကွေောငျး အငျဒီယားနားပွညျနယျ မှာ မွနျမာဒုက်ခသညျအရေး ကူညီဆောငျရှကျနတေဲ့ ခငြျးအမြိုးသား ဒေါကျတာ ရိုဒငျးဂါက VOA ကိုပွောပါတယျ။
" COVID-19 ဖွဈတဲ့ ဒီ ၃ လအတှငျးမှာတော့ ထူးခွားတဲ့ ပွောငျးလဲမှု မတှေ့ဘူး၊ မတှေ့ဘူး ဆိုတာက အစကတညျးက သမ်မတ ထရမ့ျက ဒီ ရှှေ့ပွောငျး အခွခေခြှင့ျ Immigrant ဗီဇာကို ပိတျထားခဲ့တာရော ၊ နောကျပွီး ဒုက်ခသညျစခနျးကနေ ဥပမာ မလေးရှားကနေ ဒီအမရေိကားကို ပွောငျးရှှေ့ဖို့ ခေါျတဲ့ Resettlement ပွညျဝငျခှင့ျ ရတဲ့သူတှကေလညျး အပွညျပွညျဆိုငျရာ လကွေောငျးလိုငျးတှေ လဆေိပျတှပေိတျထားတော့ အခုဆို ဝငျလာတဲ့သူ မရှိသလောကျပဲ။ "
မွနျမာတိုငျးရငျးသားတှေ အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာ ဒုက်ခသညျအဖွဈ အခွခေခြှင့ျရလာတဲ့အတှကျ ပညာရေး၊ ကနြျးမာရေး၊ လူနမှေုဘဝ အပိုငျးမှာပါတိုးတကျမှုရှိလာကွတယျလို့ မငျနီဆိုးတား ပွညျနယျမှာ ဒုက်ခသညျအရေး တောကျလြောကျ ကူညီဆောငျရှကျခဲ့တဲ့ ကရငျနီတိုငျးရငျးသား ကိုဝလေငျးက ပွောပါတယျ။
" ကနြောျတို့ ဒုက်ခသညျဘဝကနေ ဒီအမရေိကနျကို ရောကျလာတဲ့အခါကတြော့ အပွတျသပျ ကှာခွားမှု ရှိတာပေါ့။ ဒုက်ခသညျဘဝတုနျးက လုပျငနျးကိုငျငနျး အခှင့ျအရေး ဘာမှမရှိဘူး ဝငျငှလေညျး မရှိဘူး။ အမရေိကနျနိုငျငံကို ရောကျလာရငျ အသကျရှယျငယျပွီး စာမတတျသည့ျ တိုငျအောငျ သူတို့မှာ အလုပျလုပျနိုငျတဲ့ အခှင့ျအရေးတှရှေိတော့ ဝငျငှလေညျး ရှိလာတယျ။ သကျကွီးရှယျအိုတှေ ဆိုရငျ ဆေးဝါးကုသမှု ရတော့ အရမျးအဆငျပွတေဲ့အနအေထားမြိုး ရောကျလာတယျ။ နောကျတပိုငျးကပြွနျတော့ ရောကျလာတဲ့ ကလေးတှကေ ဒီမှာ အထကျတနျးကြောငျးတှေ အောငျကွတယျ။ ပွီးတော့ အသကျမှေးဝမျးကြောငျးပညာတှေ ဘှဲ့တှေ ဘာတှရေလာတယျ။ တိုးတကျကှာခွားမှု အမြားကွီး ရှိလာတယျပေါ့။ "
အခုလို ဒုက်ခသညျဘဝကနေ အမရေိကနျ လူ့အဖှဲ့အစညျးကို ပွနျအကြိုးပွုတဲ့ သူတှအေဖွဈ ခုခြိနျမှာ မွငျတှေ့လာရကွောငျး ဒေါကျတာ ရိုဒငျးဂါက သုံးသပျပါတယျ။
" ကနြောျတို့ အမြားကွီး အကြိုးပွုပါတယျ။ အခုကနြောျနတေဲ့ Indianapolis မွို့ ပတျဝနျးကငြျမှာ ရှိတဲ့ စကျရုံ အလုပျရုံတှမှော မွနျမာပွညျသားတှကေ ကွိုးကွိုးစားစား အလုပျလုပျကွတယျ နာမညျကောငျး တောျတောျရတယျ။ အဲဒါကွောင့ျ အငျဒီယာနားပုလိဇျ မွို့ဟာလညျး တိုးတကျမှု ရှိလာတယျ။ ဒုက်ခသညျတှရေဲ့ သားသမီးတှေ အခုဆိုရငျ တက်ကသိုလျ ကောလိပျကြောငျးပွီးတဲ့သူတှေ တခြို့ဆို ဆရာဝနျတှလေညျး ရှိလာတယျ။ သူနာပွုတှလေညျး ဖွဈလာကွတယျ အခုဆို ဆေးရုံဆေးခနျးတှမှော အလုပျလုပျနကွေပွီ၊ နောကျ ရဲဝနျထမျး လုပျတဲ့သူတှလေညျး ရှိလာပွီ။ နောကျ အမရေိကနျရဲ့ လတေပျ၊ ကွညျးတပျ ၊ရတေပျ ၊မရိနျးတှမှော တာဝနျထမျးဆောငျတဲ့လူတှလေညျး အမြားကွီး ရှိလာပွီ။ ဆိုတော့ ဒီအမရေိကနျ ပွညျထောငျစုရဲ့ လူမှုပတျဝနျးကငြျကို အထောကျအကူပွုတဲ့လူတှေ အမြားကွီး ပေါျထှကျလာကွပါတယျ။ "
မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွညျသူတှေ ရှေးခယြျတငျမွှောကျထားတဲ့ အရပျသားအစိုးရတရပျ ရှိလာပမေဲ့ နယျစပျတိုငျးရငျးသား ဒသေတှမှော စဈပှဲတှေ အခြိနျမရှေး ပွနျဖွဈလာနိုငျတဲ့ အခွအေနတှေကွေောင့ျ ဒုက်ခသညျတှေ အိမျမပွနျရဲပဲ ဖွဈနရေတယျလို့ ကိုဝလေငျးက မွငျပါတယျ။
" ကနြောျ သိရသလောကျတော့ ဒုက်ခသညျစခနျးတှကေ ဒီ ထိုငျးနဲ့ဗမာနယျစပျမှာ အထငျအရှား ရှိနတေုနျးပဲလို့ ပွောခငြျတယျ။ သို့သောျလညျး နှဈပေါငျးမြားစှာ ဒီဒုက်ခသညျစခနျးမှာ နနေတေဲ့ ဒုက်ခသညျတှထေဲက တခြို့ ရာခိုငျနှုနျးအနညျးငယျကတော့ ပွနျသှားတာရှိသလို ကနြျနသေေးတဲ့ လူတှလေညျး အမြားကွီးပဲ။ ဘာကွောင့ျ မပွနျနိုငျသေးတာလဲဆိုတော့ နိုငျငံရေးပွူနာနဲ့ ပတျသကျနလေို့ပဲ။ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှကေ အခြိနျမရှေး ပွနျဖွဈနိုငျတယျဆိုတဲ့ အနအေထားမြိုးကို ဒီဒုက်ခသညျတှကေ မွငျနတေဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ ဒုက်ခသညျတှကေ မပွနျရဲတဲ့ အနအေထားမြိုးလို့ ကနြောျမွငျပါတယျ။ "
မွနျမာ့ငွိမျးခမြျးရေး ပွူနာ မဖွရှေငျးနိုငျသရှေ့ မွနျမာနိုငျငံကနေ ဒုက်ခသညျတှေ ဆကျထှကျနေဦးမှာပဲလို့ ဒေါကျတာရိုဒငျးဂါကလညျး ထောကျပွပါတယျ။
ကမ်ဘာပေါျမှာ အကွောငျးအမြိုးမြိုးကွောင့ျ ဒုက်ခသညျဖွဈလာသူ ဦးရေ(၂၆)သနျးနီးပါးရှိပွီး အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာ လာရောကျ ခိုလှုံကွတဲ့ မွနျမာဒုက်ခသညျပေါငျး သောငျးနဲ့ခြီ ရှိပါတယျ။ အမြားစုဟာ ကရငျ၊ ခငြျး၊ ကရငျနီ၊ မှနျ ၊ကခငြျ ၊ရှမျးနဲ့ ရိုဟငျဂြာတှေ ဖွဈကွပါတယျ။ မွနျမာအစိုးရကတော့ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့အသုံးနှုနျးကို လကျမခံပါဘူး။