(Zawgyi / Unicode)
ဝါရှင်တန် အခြေစိုက် International Republican Institute (IRI) ရဲ့ ဒီနှစ်အတွက် လွတ်လပ်ခွင့်ဆုရှင်တွေထဲမှာ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းလည်း တဦး အပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ ဝါရှင်တန်ဒီစီမှာ အင်္ဂါနေ့က ဆုချီးမြှင့်ပွဲ အခမ်းအနားကို သွားရောက် သတင်းယူနေတဲ့ ကိုခင်မောင်စိုးမင်းကို အသံလွှင့်ချိန် မတိုင်ခင်နာရီပိုင်းအလိုမှာ မအင်ကြင်းနိုင်က Zoom ကနေ ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
ကိုခင်မောင်စိုးမင်း။ ။ ဆုချီးမြှင့်ခံရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက ကုလသမဂ္ဂ ဆိုင်ရာ အမြဲတမ်း ကိုယ်စားလှယ် ဦးကျော်မိုးထွန်းရယ်၊ နောက် ဘဲလာရုစ် နိုင်ငံက ဝန်ကြီးချုပ်ရယ်၊ နောက် Lithuania နိုင်ငံက နိုင်ငံရေးသမား တယောက်ရယ်၊ နောက် ကျူးဘား နိုင်ငံက ဂီတပညာရှင်ရယ် သူတို့လည်း အသီးသီး စကားတွေ ပြောကြလိမ့်မယ်။ ဒီပွဲမှာ ဆီးနိတ် အထက်လွှတ်တော်က Mitch McConnell လည်း စကားပြောမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
မအင်ကြင်းနိုင်။ ။ အခုလိုပေါ့နော် ဒီနှစ်အတွက် ချီးမြှင့်ခံရတဲ့ အထဲမှာ သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း အပါအဝင် အခြား လွတ်လပ်ခွင်ဆု ရရှိတဲ့ လူတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ IRI ဘက်က ဒီဆုတွေကို ဒီလူတွေကို ဘာကြောင့် ရွေးချယ် ချီးမြှင့်ရသလဲ ဆိုတာကိုရော သိရလားရှင့်။
ကိုခင်မောင်စိုးမင်း။ ။ ဒီဆုတွေကို ချီးမြှင့်ရတဲ့ အကြောင်းရင်းကတော့ ဒီမိုကရေစီ လွတ်လပ်ခွင့်တွေအတွက် ကမ္ဘာတဝန်းက ကြိုးပမ်းသူတွေကို IRI က နှစ်စဉ် ချီးမြှင့်တာပါ။ အဲဒီထဲမှာဘဲ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ဦးကျော်မိုးထွန်းလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဦးကျော်မိုးထွန်းဟာ ဆိုရင် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတာကို လက်မခံဘဲ ဒီမိုကရေစီရေး လှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ ပူးပေါင်းခဲ့တဲ့ အတွက် IRI က ဆုချီးမြှင့်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်တဲ့ ပူးတွဲ ဆုချီးမြှင့်ခံရသူတွေလည်း သူ့နိုင်ငံ အသီးသီးမှာ အဲဒီလို လှုပ်ရှားခဲ့လို့ ချီးမြှင့်ခံရတာ ဖြစ်ပါတယ်။
မအင်ကြင်းနိုင်။ ။ အရင်က ဒီဆုကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုလည်း ချီးမြှင့်ခဲ့ဖူးတယ်ပေါ့နော်။ ဆိုတော့ ဒီဆုကို ဘယ်လို လူမျိုးတွေကို သူတို့က ရွေးချယ် ချီးမြှင့်လေ့ ရှိလဲရှင့်။
ကိုခင်မောင်စိုးမင်း။ ။ ဒီဆုကို IRI ကနေ ၁၉၉၉ ခုနှစ်တုန်းက အဲဒီအချိန် မြန်မာ့ ဒီမိုကရေစီ ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုလည်း ချီးမြှင့်ခဲ့ပါတယ်။ ချီးမြှင့်ခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းရင်းကတော့ အခု ဦးကျော်မိုးထွန်းတို့ကို ချီးမြှင့်ခဲ့သလိုဘဲ လွတ်လပ်ရေး၊ ဒီမိုကရေစီရေး၊ တန်းတူ ညီမျှရေး အပေါ်မှာ တစိုက်မတ်မတ် လှုပ်ရှားခဲ့တဲ့ အတွက်ကြောင့် IRI က နေပြီးတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုလည်း ၁၉၉၉ ခုနှစ်က ချီးမြှင့်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဆုကိုဘဲ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နည်းတူ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရဲ့ နိုင်ငံခြားရေါ် ဝန်ကြီးဟောင်း Colin Powell ကိုလည်း ဒီဆု ချီးမြှင့်ခဲ့ပါတယ်။ Colin Powell က မကြာသေးခင်ကဘဲ ကွယ်လွန်သွားခဲ့တာပေါ့လေ။
နောက်ထပ် ဆုချီးမြှင့်ခံရတဲ့ ထင်ရှားတဲ့ သူတွေထဲမှာတော့ အမေရိကန် သမ္မတတွေထဲက အဲဒီခေတ် အဲဒီ အခါက အသက်အကြီးဆုံး ဖြစ်တဲ့ Ronald Reagan တို့၊ နောက် George W Bush Sr. ရော၊ နောက် သူ့ရဲ့ သား George W Bush ရော ချီးမြှင့်ခံရပါတယ်။ အလားတူ သမ္မတကတော်ဟောင်း Laura Bush ကိုလည်း ချီးမြှင့်ခဲ့ပါတယ်။
နောက်တခါ ရုရှားဒီမိုကရေစီခေါင်းဆောင် ဘောရစ် နမ်ဆော့ဗ်၊ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဒုတိယမြောက် ဂျွန်ပေါ တို့ စတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကိုလည်း ဒီဆု ချီးမြှင့်ခဲ့ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
(Unicode)
ဝါရှငျတနျ အခွစေိုကျ International Republican Institute (IRI) ရဲ့ ဒီနှဈအတှကျ လှတျလပျခှင့ျဆုရှငျတှထေဲမှာ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ မွနျမာသံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးလညျး တဦး အပါအဝငျဖွဈပါတယျ။ ဝါရှငျတနျဒီစီမှာ အငျ်ဂါနေ့က ဆုခြီးမွှင့ျပှဲ အခမျးအနားကို သှားရောကျ သတငျးယူနတေဲ့ ကိုခငျမောငျစိုးမငျးကို အသံလှှင့ျခြိနျ မတိုငျခငျနာရီပိုငျးအလိုမှာ မအငျကွငျးနိုငျက Zoom ကနေ ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
ကိုခငျမောငျစိုးမငျး။ ။ ဆုခြီးမွှင့ျခံရတဲ့ မွနျမာနိုငျငံက ကုလသမဂ်ဂ ဆိုငျရာ အမွဲတမျး ကိုယျစားလှယျ ဦးကြောျမိုးထှနျးရယျ၊ နောကျ ဘဲလာရုဈ နိုငျငံက ဝနျကွီးခြုပျရယျ၊ နောကျ Lithuania နိုငျငံက နိုငျငံရေးသမား တယောကျရယျ၊ နောကျ ကြူးဘား နိုငျငံက ဂီတပညာရှငျရယျ သူတို့လညျး အသီးသီး စကားတှေ ပွောကွလိမ့ျမယျ။ ဒီပှဲမှာ ဆီးနိတျ အထကျလှှတျတောျက Mitch McConnell လညျး စကားပွောမှာ ဖွဈပါတယျ။
မအငျကွငျးနိုငျ။ ။ အခုလိုပေါ့နောျ ဒီနှဈအတှကျ ခြီးမွှင့ျခံရတဲ့ အထဲမှာ သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျး အပါအဝငျ အခွား လှတျလပျခှငျဆု ရရှိတဲ့ လူတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ IRI ဘကျက ဒီဆုတှကေို ဒီလူတှကေို ဘာကွောင့ျ ရှေးခယြျ ခြီးမွှင့ျရသလဲ ဆိုတာကိုရော သိရလားရှင့ျ။
ကိုခငျမောငျစိုးမငျး။ ။ ဒီဆုတှကေို ခြီးမွှင့ျရတဲ့ အကွောငျးရငျးကတော့ ဒီမိုကရစေီ လှတျလပျခှင့ျတှအေတှကျ ကမ်ဘာတဝနျးက ကွိုးပမျးသူတှကေို IRI က နှဈစဉျ ခြီးမွှင့ျတာပါ။ အဲဒီထဲမှာဘဲ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ မွနျမာအမွဲတမျးကိုယျစားလှယျ ဦးကြောျမိုးထှနျးလညျး ပါဝငျပါတယျ။ ဦးကြောျမိုးထှနျးဟာ ဆိုရငျ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးတာကို လကျမခံဘဲ ဒီမိုကရစေီရေး လှုပျရှားသူတှနေဲ့ ပူးပေါငျးခဲ့တဲ့ အတှကျ IRI က ဆုခြီးမွှင့ျဖို့ ဆုံးဖွတျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ ကနြျတဲ့ ပူးတှဲ ဆုခြီးမွှင့ျခံရသူတှလေညျး သူ့နိုငျငံ အသီးသီးမှာ အဲဒီလို လှုပျရှားခဲ့လို့ ခြီးမွှင့ျခံရတာ ဖွဈပါတယျ။
မအငျကွငျးနိုငျ။ ။ အရငျက ဒီဆုကို ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုလညျး ခြီးမွှင့ျခဲ့ဖူးတယျပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ ဒီဆုကို ဘယျလို လူမြိုးတှကေို သူတို့က ရှေးခယြျ ခြီးမွှင့ျလေ့ ရှိလဲရှင့ျ။
ကိုခငျမောငျစိုးမငျး။ ။ ဒီဆုကို IRI ကနေ ၁၉၉၉ ခုနှဈတုနျးက အဲဒီအခြိနျ မွနျမာ့ ဒီမိုကရစေီ ခေါငျးဆောငျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုလညျး ခြီးမွှင့ျခဲ့ပါတယျ။ ခြီးမွှင့ျခဲ့ရတဲ့ အကွောငျးရငျးကတော့ အခု ဦးကြောျမိုးထှနျးတို့ကို ခြီးမွှင့ျခဲ့သလိုဘဲ လှတျလပျရေး၊ ဒီမိုကရစေီရေး၊ တနျးတူ ညီမြှရေး အပေါျမှာ တစိုကျမတျမတျ လှုပျရှားခဲ့တဲ့ အတှကျကွောင့ျ IRI က နပွေီးတော့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုလညျး ၁၉၉၉ ခုနှဈက ခြီးမွှင့ျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ ဒီဆုကိုဘဲ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ နညျးတူ အမရေိကနျ ပွညျထောငျစုရဲ့ နိုငျငံခွားရေါျ ဝနျကွီးဟောငျး Colin Powell ကိုလညျး ဒီဆု ခြီးမွှင့ျခဲ့ပါတယျ။ Colin Powell က မကွာသေးခငျကဘဲ ကှယျလှနျသှားခဲ့တာပေါ့လေ။
နောကျထပျ ဆုခြီးမွှင့ျခံရတဲ့ ထငျရှားတဲ့ သူတှထေဲမှာတော့ အမရေိကနျ သမ်မတတှထေဲက အဲဒီခတျေ အဲဒီ အခါက အသကျအကွီးဆုံး ဖွဈတဲ့ Ronald Reagan တို့၊ နောကျ George W Bush Sr. ရော၊ နောကျ သူ့ရဲ့ သား George W Bush ရော ခြီးမွှင့ျခံရပါတယျ။ အလားတူ သမ်မတကတောျဟောငျး Laura Bush ကိုလညျး ခြီးမွှင့ျခဲ့ပါတယျ။
နောကျတခါ ရုရှားဒီမိုကရစေီခေါငျးဆောငျ ဘောရဈ နမျဆော့ဗျ၊ ပုပျရဟနျးမငျးကွီး ဒုတိယမွောကျ ဂြှနျပေါ တို့ စတဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတှကေိုလညျး ဒီဆု ခြီးမွှင့ျခဲ့ပါတယျ။