(Zawgyi/Unicode)
ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာတိုးနေတဲ့ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်က မဲဆောက်မြို့မှာ မဲဆောက်ဈေးကြီးအပါအဝင် လူစည်ကားတဲ့နေရာတွေမှာ အခုအတော်လေး ခြောက်ကပ်နေပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှာကို စိုးရိမ်နေကြတယ်လို့ မြို့ခံတွေက ပြောပါတယ်။ တပါတ်အတွင်း အတည်ပြုလူနာ ၇၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ထဲမှာ ကိုဗစ်ရောဂါပိုးကူးနေကြသူအများစုက မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေဖြစ်ကြပါတယ်။ ခုလို မဲဆောက်မြို့က အခြေအနေကို ထိုင်းအခြေစိုက်သတင်းထောက် မအေးအေးမာက ပြောပြပါမယ်။
ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်၊ တာ့ခ်ပြည်နယ် မဲဆောက် မယ်တောင်ရပ်ကွက်က စက်ရုံနဲ့ လူနေတန်းလျားတွေမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကူးစက်သူ အမြောက်အများ ဆေးစစ် တေ့ွခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ပုံမှန်စည်းကားနေလေ့ရှိတဲ့ မဲဆောက်ဈေးမှာ အခု လူမရှိသလောက်ခြောက်ကပ်သွားပါတယ်။ စက်ရုံအလုပ်သမားတွေ ပုံမှန် ဈေးလာဝယ်နေတဲ့ ဈေးကြီးမှာ လာဝယ်သူ မရှိသလောက် ဖြစ်နေတယ်လို့ မဲဆောက်ဈေးဆိုင်မှာ ဈေးရောင်းသူတဦးကေ ပြာပြပါတယ်။
"တီကေစက်ရုံတို့ ဆင်နှစ်ကောင်စက်ရုံတို့က လော့ဒေါင်းချလိုက်တော့သတင်းကနည်းနည်းပြန့်နှံသွားတော့ ဈေးထဲမှာလူလာတာက တော်တော်ကိုကျဲသွားတာလေ။ ဈေးထဲမှာ စည်တယ်ဆိုတာစက်ရုံတွေကပဲလာကြတာများတယ်။ စက်ရုံတွေကပေးမလာတော့ဘာမှကိုအဆင်မပြေတာ ။"
ဇွန်လ ၂၅ ရက်နေ့က မယ်ဆောက်ဆေးရုံကြီးမှာ မြန်မာအမျိုးသမီးတဦးမှာ ကိုဗစ်ကပ်ဖြစ်နေတာ စစ်ဆေးတေ့ွခဲ့ပြီး တပတ်အတွင်းမှာပဲ အတည်ပြုလူနာ ၇၀၀ ကျော် ရှိသွားပါပြီ။ အများစုက မြန်မာအလုပ်သမားတွေဖြစ်ကြတယ်လို့ ရောင်ခြည်ဦးအလုပ်သမားအဖွဲ့ရဲ့ မဲဆောက်ရုံးတာဝန်ခံ ဦးမိုးကျော်က ပြောပြပါတယ်။
"စပြီးပိုးတွေလူနာတဦးကိုဗစ်စတွေ့တာကနေစပြီးစစ်လိုက်တာ မယ်တောင်စီရင်စု ၂ရက်ကွက်ကနေ အထည်ချုပ်စက်ရုံတွေပါတယ်။ အိမ်ရုံတွေပါတယ် တန်းလျားတွေကိုပါထပ်စစ်လိုက်တာ။ ထပ်ပြီးကိုဗစ်တွေ့တဲ့သူတွေတိုးလာတယ်အခုဆိုရင် လူ၇၀၀ကျော်ရှိလာပြီပေါ့နော်။"
မြန်မာအလုပ်သမားအများစုလာကြတဲ့ မဲဆောက်ဈေးကိုလည်းကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူတွေက ဝင်ရောက်စစ်ဆေးတာတွေရှိသလို၊ မြန်မာအတော်များများကလည်း ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကူးမှာစိုးလို့ ဈေး မသွားကြတော့ဘူးလို့ ဦးမိုးကျော်ကပြောပါတယ်။
"ဒီမှာကစက်ရုံတွေနဲ့ စက်ရုံမိသားစုတွေနဲ့ဆက်စပ်နေတဲ့မဲဆောက်ဈေးဆို အတော်လေးခြောက်ကပ်သွားပြီ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်မနေ့ကတုန်းက မဲဆောက်ဈေးက စည်ကားတဲ့နေရာတွေဝင်ရောက်စစ်ဆေးတာရှိတယ် တချို့စားသောက်ဆိုင်တွေဆို ထမင်းစားလို့ရတဲ့ဆိုင်တွေဆို ထိုင်စားလို့မ၇တော့ဘူး တချို့ဆိုပိတ်ထားတယ် စိုးရိမ်မူတွေရှိတယ်တတိယလှိုင်းကအတော်လေးကူးစက်မူတွေဖြစ်လာတဲ့အတွက်စိုးရိမ်မူတွေရှိကြတယ်။"
မဲဆောက်မြိုမှာ တရားဝင်အထည်ချုပ်စက်ရုံပေါင်း ၂၈၀ လောက်ရှိပြီး၊ သောင်းနဲ့ချီတဲ့ရွေပြောင်းအလုပ်သမားတွေနဲ့ စက်ရုံတွေကို လည်ပတ်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မဲဆောက်မြိုဟာ နယ်စပ်မြို့ဖြစ်တာကြောင့် တခြားလုပ်ငန်းတွေလုပ်ကိုင်နေတဲ့ တရားမဝင်အလုပ်သမားတွေလည်း သောင်းနဲ့ချီရှိနေတာပါ။အခုလိုကိုဗစ်ကူးစက်မူတွေဖြစ်နေတဲ့အတွက် ထိုင်အာဏာပိုင်တွေကတော့ ရွေပြောင်းအလုပ်သမားတွေကို တနယ်ကနေ တနယ် ခရီးသွားလာခွင့်တွေကိုကန့်သတ်ထားဆဲဖြစ်ပါတယ်။
ထိုင်းတနိုင်ငံလုံးမှာ ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ ၂သိန်း ၆သောင်း ၄ ထောင့် ၈ ရာကျော်ရှိနေပြီး၊ သေဆုံးသူက ၂ ထောင့် ၁ ရာနီးပါးဖြစ်နေပါပြီ။ ဒီနေ့ဇူလိုင် ၁ ရက်နေ့မှ ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာသစ် ၅၅၀၀ ကျော်ရှိတယ်လို့ ထိုင်းကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနကတရားဝင်ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
.......................................................................................
မဲဆောကျက ကိုဗဈကူးစကျသူတှထေဲ မွနျမာအမြားစုပါ
(Unicode)
ကိုဗဈအတညျပွုလူနာတိုးနတေဲ့ ထိုငျး-မွနျမာနယျစပျက မဲဆောကျမွို့မှာ မဲဆောကျဈေးကွီးအပါအဝငျ လူစညျကားတဲ့နရောတှမှော အခုအတောျလေး ခွောကျကပျနပေါတယျ။ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှာကို စိုးရိမျနကွေတယျလို့ မွို့ခံတှကေ ပွောပါတယျ။ တပါတျအတှငျး အတညျပွုလူနာ ၇၀၀ ကြောျရှိတဲ့ထဲမှာ ကိုဗဈရောဂါပိုးကူးနကွေသူအမြားစုက မွနျမာရှှေ့ပွောငျးလုပျသားတှဖွေဈကွပါတယျ။ ခုလို မဲဆောကျမွို့က အခွအေနကေို ထိုငျးအခွစေိုကျသတငျးထောကျ မအေးအေးမာက ပွောပွပါမယျ။
ထိုငျး-မွနျမာနယျစပျ၊ တာ့ချပွညျနယျ မဲဆောကျ မယျတောငျရပျကှကျက စကျရုံနဲ့ လူနတေနျးလြားတှမှော ကိုဗဈကပျရောဂါကူးစကျသူ အမွောကျအမြား ဆေးစဈ တှေ့ခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ ပုံမှနျစညျးကားနလေေ့ရှိတဲ့ မဲဆောကျဈေးမှာ အခု လူမရှိသလောကျခွောကျကပျသှားပါတယျ။ စကျရုံအလုပျသမားတှေ ပုံမှနျ ဈေးလာဝယျနတေဲ့ ဈေးကွီးမှာ လာဝယျသူ မရှိသလောကျ ဖွဈနတေယျလို့ မဲဆောကျဈေးဆိုငျမှာ ဈေးရောငျးသူတဦးကေ ပွာပွပါတယျ။
"တီကစေကျရုံတို့ ဆငျနှဈကောငျစကျရုံတို့က လော့ဒေါငျးခလြိုကျတော့သတငျးကနညျးနညျးပွန့ျနှံသှားတော့ ဈေးထဲမှာလူလာတာက တောျတောျကိုကြဲသှားတာလေ။ ဈေးထဲမှာ စညျတယျဆိုတာစကျရုံတှကေပဲလာကွတာမြားတယျ။ စကျရုံတှကေပေးမလာတော့ဘာမှကိုအဆငျမပွတော ။"
ဇှနျလ ၂၅ ရကျနေ့က မယျဆောကျဆေးရုံကွီးမှာ မွနျမာအမြိုးသမီးတဦးမှာ ကိုဗဈကပျဖွဈနတော စဈဆေးတှေ့ခဲ့ပွီး တပတျအတှငျးမှာပဲ အတညျပွုလူနာ ၇၀၀ ကြောျ ရှိသှားပါပွီ။ အမြားစုက မွနျမာအလုပျသမားတှဖွေဈကွတယျလို့ ရောငျခွညျဦးအလုပျသမားအဖှဲ့ရဲ့ မဲဆောကျရုံးတာဝနျခံ ဦးမိုးကြောျက ပွောပွပါတယျ။
"စပွီးပိုးတှလေူနာတဦးကိုဗဈစတှေ့တာကနစေပွီးစဈလိုကျတာ မယျတောငျစီရငျစု ၂ရကျကှကျကနေ အထညျခြုပျစကျရုံတှပေါတယျ။ အိမျရုံတှပေါတယျ တနျးလြားတှကေိုပါထပျစဈလိုကျတာ။ ထပျပွီးကိုဗဈတှေ့တဲ့သူတှတေိုးလာတယျအခုဆိုရငျ လူ၇၀၀ကြောျရှိလာပွီပေါ့နောျ။"
မွနျမာအလုပျသမားအမြားစုလာကွတဲ့ မဲဆောကျဈေးကိုလညျးကနြျးမာရေးတာဝနျရှိသူတှကေ ဝငျရောကျစဈဆေးတာတှရှေိသလို၊ မွနျမာအတောျမြားမြားကလညျး ကိုဗဈကပျရောဂါကူးမှာစိုးလို့ ဈေး မသှားကွတော့ဘူးလို့ ဦးမိုးကြောျကပွောပါတယျ။
"ဒီမှာကစကျရုံတှနေဲ့ စကျရုံမိသားစုတှနေဲ့ဆကျစပျနတေဲ့မဲဆောကျဈေးဆို အတောျလေးခွောကျကပျသှားပွီ ပွီးခဲ့တဲ့ရကျမနေ့ကတုနျးက မဲဆောကျဈေးက စညျကားတဲ့နရောတှဝေငျရောကျစဈဆေးတာရှိတယျ တခြို့စားသောကျဆိုငျတှဆေို ထမငျးစားလို့ရတဲ့ဆိုငျတှဆေို ထိုငျစားလို့မ၇တော့ဘူး တခြို့ဆိုပိတျထားတယျ စိုးရိမျမူတှရှေိတယျတတိယလှိုငျးကအတောျလေးကူးစကျမူတှဖွေဈလာတဲ့အတှကျစိုးရိမျမူတှရှေိကွတယျ။"
မဲဆောကျမွိုမှာ တရားဝငျအထညျခြုပျစကျရုံပေါငျး ၂၈၀ လောကျရှိပွီး၊ သောငျးနဲ့ခြီတဲ့ရှပွေောငျးအလုပျသမားတှနေဲ့ စကျရုံတှကေို လညျပတျနကွေတာဖွဈပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ မဲဆောကျမွိုဟာ နယျစပျမွို့ဖွဈတာကွောင့ျ တခွားလုပျငနျးတှလေုပျကိုငျနတေဲ့ တရားမဝငျအလုပျသမားတှလေညျး သောငျးနဲ့ခြီရှိနတောပါ။အခုလိုကိုဗဈကူးစကျမူတှဖွေဈနတေဲ့အတှကျ ထိုငျအာဏာပိုငျတှကေတော့ ရှပွေောငျးအလုပျသမားတှကေို တနယျကနေ တနယျ ခရီးသှားလာခှင့ျတှကေိုကန့ျသတျထားဆဲဖွဈပါတယျ။
ထိုငျးတနိုငျငံလုံးမှာ ကိုဗဈအတညျပွုလူနာ ၂သိနျး ၆သောငျး ၄ ထောင့ျ ၈ ရာကြောျရှိနပွေီး၊ သဆေုံးသူက ၂ ထောင့ျ ၁ ရာနီးပါးဖွဈနပေါပွီ။ ဒီနေ့ဇူလိုငျ ၁ ရကျနေ့မှ ကိုဗဈအတညျပွုလူနာသဈ ၅၅၀၀ ကြောျရှိတယျလို့ ထိုငျးကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနကတရားဝငျထုတျပွနျထားပါတယျ။