ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်အရေးဆက်ကူမယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးမဟာမင်းကြီးပြော

[[Zawgyi/Unicode]]

ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာအခက်အခဲကြောင့် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေကို ကူညီရေးမှာ နိုင်ငံတကာအနေနဲ့ လက်ရှိအနေအထားထက် ပိုပြီး ထောက်ပံ့ဖို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းကို မနေ့ကသွားရောက်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ မဟာမင်းကြီး Michelle Bachelet က နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကို တောင်းဆိုတိုက်တွန်းသွားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့နာမည်ကို အသိအမှတ်မပြုသလို ဒုက္ခသည်နေရပ်ပြန်ပို့ရေးအစီအစဉ်တွေ ရပ်တန့်နေပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒုက္ခသည်တွေ နေရပ်ကို ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့ အညီ ဘေးကင်းလုံးခြုံစွာပြန်နိုင်ဖို့ ကုလသမဂ္ဂအနေနဲ့ ဆက်လက်ကြိုးပမ်းနေတယ်လို့ မဟာမင်းကြီး Michelle Bachelet က ပြောပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လူ့အခွင့်ရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးတဦးအနေနဲ့ ပထမဆုံးဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းကို သွားရောက်တဲ့ ခရီးစဉ်အတွင်း ပြောဆိုချက်တွေကို မဆုမွန်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။

“အခု ကျမတို့ ကော့ဇ်ဘဇားမှာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံကရောက်လာတဲ့သူတွေ၊ ရိုဟင်ဂျာတွေအများကြီးရှိတဲ့နေရာမှာ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ၊ ဆိုးဝါးတဲ့ဖိနှိပ်မှုတွေကိုရင်ဆိုင်နေရပြီး လုံခြုံဘေးကင်းတဲ့နေရာကို ထွက်ပြေးရင်းနဲ့ရောက်လာကြတာပါ။ အခုဆိုရင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ ရိုဟင်ဂျာက တသန်း၊ တသိန်းလောက် ရှိပါတယ်။ အဓိက က ကော့ဇ်ဘဇားမှာပါ။ တချို့ကတော့ ဘာဆန်ချားကျွန်းမှာရောက်နေကြပါတယ်။

....ကြေကွဲမှုတွေအကြောင်းကို ပြောပြကြပါတယ်။ သူတို့မှာရှိသမျှ ပိုင်ဆိုင်မှုအားလုံး ထားခဲ့ပြီးတော့ ဘယ်လို ထွက်ပြေးခဲ့ကြရတယ်၊ နောက်ပြီးတော့ သူတို့ရဲ့အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ရပ်တည်ရတဲ့ဘဝနဲ့ အများစုက သူတို့ချစ်ခင်တဲ့သူတွေကို ထားခဲ့ကြရတဲ့အကြောင်းတွေ၊ ဒီကော့ဇ်ဘဇားမှာ သူတို့ ဘယ်လို ခိုလှုံနေထိုင်ခွင့်ရခဲ့ကြသလဲ။ နောက် ကုလသမဂ္ဂနဲ့ တခြားလက်တွဲဖက် အစိုးရလက်အောက်ခံမဟုတ်တဲ့ NGOs အဖွဲ့အစည်းတွေ ဘယ်လိုထောက်ပံ့ပေးသလဲဆိုတာကို ပြောပြကြပါတယ်။

.....ရိုဟင်ဂျာတွေအားလုံးလို့ပဲ ပြောရပါလိမ့်မယ်။ သူတို့အားလုံးနေရပ်ပြန်ချင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ကို မြန်မာနိုင်ငံသားပါလို့ ခိုင်မာတဲ့အသိအမှတ်ပြုမှု အထောက်အထားရမှ၊ သူတို့ရဲ့အခွင့်အရေးတွေကို လေးစားသမှုရှိမှ၊ အရင်ကလို နေ့စဉ် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ကိုင်ခဲ့တာတွေကို ပြန်လည်ရရှိမှ၊ သူတို့ပိုင်ဆိုင်ခဲ့တဲ့လယ်ယာမြေတွေကို ပြန်ရမှ သူတို့ပြန်ကြမှာပါ။

...ကုလသမဂ္ဂဘက်ကတော့ ဘယ်လို အကောင်းဆုံးထောက်ပံ့ပေးနိုင်မလဲဆိုတာကို လုပ်ဆောင်ပေးနေပါတယ်။ ကျမတို့ဆက်ပြီးတော့ လုပ်ဆောင်သွားမှာပါ။ ဒါပေမယ့် ကြေကွဲ စိတ်မကောင်းစရာပြဿနာရဲ့အရင်းအမြစ်ကို ကျမတို့ ဖြေရှင်းရပါလိမ့်မယ်။ သူတို့အားလုံး လုံခြုံဘေးကင်းပြီးတော့ သူတို့သဘောနဲ့သူတို့ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်သွားနိုင်တာသေချာဖို့ လုပ်ဆောင်ရပါလိမ့်မယ်။

...ဒီမှာတွေ့ရတဲ့ပြဿနာတခုက တခြား ကမ္ဘာ့နေရာတွေမှာ တွေ့နေရတဲ့အတိုင်းပါပဲ။ စားနပ်ရိက္ခာဈေးနှုန်းတွေတက်သွားပါတယ်။ အရင်တုန်းက သူတို့မှာရှိတဲ့ငွေပမာဏနဲ့ဝယ်ယူလို့ရတဲ့ပမာဏက အခု အရင်လို အစားအစာတွေ ဝယ်မရတော့ဘူးလို့ ဆိုလိုတာပါ။ ဒါက အခု ကောဇ်ဘဇားမှာရှိနေတဲ့သူတွေအတွက် ပြဿနာဖြစ်လာပါတယ်။ ဒီတော့ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝိုင်းကို ကျမ ဆက်ပြီးတော့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာတွေကို ဆက်ပြီးတော့ ထောက်ပံ့ပေးပါ။ ဖြစ်လာတဲ့အခြေအနေ အကျိုးဆက်တွေကြောင့် အရင်ကထက်တောင်မှ ပိုပြီးတော့ ပံ့ပိုးကူညီနိုင်အောင် ကြိုးစားပေးကြပါလို့ ကျမ မေတ္တာရပ်ခံပါတယ်ရှင့်။”

ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်အရေးဆက်ကူမယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးမဟာမင်းကြီးပြော.mp3

=============

[[Unicode]]

ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျအရေးဆကျကူမယျလို့ လူ့အခှင့ျအရေးမဟာမငျးကွီးပွော

ကုနျဈေးနှုနျးကွီးမွင့ျမှုနဲ့ စားနပျရိက်ခာအခကျအခဲကွောင့ျ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှကေို ကူညီရေးမှာ နိုငျငံတကာအနနေဲ့ လကျရှိအနအေထားထကျ ပိုပွီး ထောကျပံ့ဖို့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျစခနျးကို မနေ့ကသှားရောကျတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ မဟာမငျးကွီး Michelle Bachelet က နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးကို တောငျးဆိုတိုကျတှနျးသှားပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံဘကျက ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့နာမညျကို အသိအမှတျမပွုသလို ဒုက်ခသညျနရေပျပွနျပို့ရေးအစီအစဉျတှေ ရပျတန့ျနပေါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ဒုက်ခသညျတှေ နရေပျကို ဂုဏျသိက်ခာနဲ့ အညီ ဘေးကငျးလုံးခွုံစှာပွနျနိုငျဖို့ ကုလသမဂ်ဂအနနေဲ့ ဆကျလကျကွိုးပမျးနတေယျလို့ မဟာမငျးကွီး Michelle Bachelet က ပွောပါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂရဲ့ လူ့အခှင့ျရေးဆိုငျရာမဟာမငျးကွီးတဦးအနနေဲ့ ပထမဆုံးဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျစခနျးကို သှားရောကျတဲ့ ခရီးစဉျအတှငျး ပွောဆိုခကြျတှကေို မဆုမှနျက တငျပွပေးထားပါတယျ။

“အခု ကမြတို့ ကော့ဇျဘဇားမှာပါ။ မွနျမာနိုငျငံကရောကျလာတဲ့သူတှေ၊ ရိုဟငျဂြာတှအေမြားကွီးရှိတဲ့နရောမှာ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှေ၊ ဆိုးဝါးတဲ့ဖိနှိပျမှုတှကေိုရငျဆိုငျနရေပွီး လုံခွုံဘေးကငျးတဲ့နရောကို ထှကျပွေးရငျးနဲ့ရောကျလာကွတာပါ။ အခုဆိုရငျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှမှာ ရိုဟငျဂြာက တသနျး၊ တသိနျးလောကျ ရှိပါတယျ။ အဓိက က ကော့ဇျဘဇားမှာပါ။ တခြို့ကတော့ ဘာဆနျခြားကြှနျးမှာရောကျနကွေပါတယျ။

....ကွကှေဲမှုတှအေကွောငျးကို ပွောပွကွပါတယျ။ သူတို့မှာရှိသမြှ ပိုငျဆိုငျမှုအားလုံး ထားခဲ့ပွီးတော့ ဘယျလို ထှကျပွေးခဲ့ကွရတယျ၊ နောကျပွီးတော့ သူတို့ရဲ့အသကျမှေးဝမျးကြောငျး ရပျတညျရတဲ့ဘဝနဲ့ အမြားစုက သူတို့ခစြျခငျတဲ့သူတှကေို ထားခဲ့ကွရတဲ့အကွောငျးတှေ၊ ဒီကော့ဇျဘဇားမှာ သူတို့ ဘယျလို ခိုလှုံနထေိုငျခှင့ျရခဲ့ကွသလဲ။ နောကျ ကုလသမဂ်ဂနဲ့ တခွားလကျတှဲဖကျ အစိုးရလကျအောကျခံမဟုတျတဲ့ NGOs အဖှဲ့အစညျးတှေ ဘယျလိုထောကျပံ့ပေးသလဲဆိုတာကို ပွောပွကွပါတယျ။

.....ရိုဟငျဂြာတှအေားလုံးလို့ပဲ ပွောရပါလိမ့ျမယျ။ သူတို့အားလုံးနရေပျပွနျခငြျကွပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ သူတို့ကို မွနျမာနိုငျငံသားပါလို့ ခိုငျမာတဲ့အသိအမှတျပွုမှု အထောကျအထားရမှ၊ သူတို့ရဲ့အခှင့ျအရေးတှကေို လေးစားသမှုရှိမှ၊ အရငျကလို နေ့စဉျ အသကျမှေးဝမျးကြောငျးလုပျကိုငျခဲ့တာတှကေို ပွနျလညျရရှိမှ၊ သူတို့ပိုငျဆိုငျခဲ့တဲ့လယျယာမွတှေကေို ပွနျရမှ သူတို့ပွနျကွမှာပါ။

...ကုလသမဂ်ဂဘကျကတော့ ဘယျလို အကောငျးဆုံးထောကျပံ့ပေးနိုငျမလဲဆိုတာကို လုပျဆောငျပေးနပေါတယျ။ ကမြတို့ဆကျပွီးတော့ လုပျဆောငျသှားမှာပါ။ ဒါပမေယ့ျ ကွကှေဲ စိတျမကောငျးစရာပွူနာရဲ့အရငျးအမွဈကို ကမြတို့ ဖွရှေငျးရပါလိမ့ျမယျ။ သူတို့အားလုံး လုံခွုံဘေးကငျးပွီးတော့ သူတို့သဘောနဲ့သူတို့ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျသှားနိုငျတာသခြောဖို့ လုပျဆောငျရပါလိမ့ျမယျ။

...ဒီမှာတှေ့ရတဲ့ပွူနာတခုက တခွား ကမ်ဘာ့နရောတှမှော တှေ့နရေတဲ့အတိုငျးပါပဲ။ စားနပျရိက်ခာဈေးနှုနျးတှတေကျသှားပါတယျ။ အရငျတုနျးက သူတို့မှာရှိတဲ့ငှပေမာဏနဲ့ဝယျယူလို့ရတဲ့ပမာဏက အခု အရငျလို အစားအစာတှေ ဝယျမရတော့ဘူးလို့ ဆိုလိုတာပါ။ ဒါက အခု ကောဇျဘဇားမှာရှိနတေဲ့သူတှအေတှကျ ပွူနာဖွဈလာပါတယျ။ ဒီတော့ နိုငျငံတကာအသိုကျအဝိုငျးကို ကမြ ဆကျပွီးတော့ တိုကျတှနျးခငြျပါတယျ။ ရိုဟငျဂြာတှကေို ဆကျပွီးတော့ ထောကျပံ့ပေးပါ။ ဖွဈလာတဲ့အခွအေနေ အကြိုးဆကျတှကွေောင့ျ အရငျကထကျတောငျမှ ပိုပွီးတော့ ပံ့ပိုးကူညီနိုငျအောငျ ကွိုးစားပေးကွပါလို့ ကမြ မတေ်တာရပျခံပါတယျရှင့ျ။”