[Zawgyi/Unicode]
ဒီကနေ့မှာ ကျရောက်တဲ့ ၇၄ နှစ်မြောက် အာဇာနည်နေ့ အခမ်းအနားကို ရန်ကုန်မြို့ အာဇာနည်ဗိမာန်မှာ ကျင်းပခဲ့ပေမဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပါအဝင် အာဇာနည်ကြီးတွေရဲ့ မိသားစုဝင်တချို့ တက်ရောက်ခြင်းမရှိပါဘူး။ ရန်ကုန်အပါအဝင် မြို့တော်တော်များများမှာ ပြည်သူတွေက အာဇာနည်နေ့ အထိမ်းအမှတ် ချီတက်ပြီး လွမ်းသူပန်းခွေချတာ၊ ဟွန်းသံရှည်တီးပြီး အလေးပြုတာတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ တချို့နေရာတွေမှာ အာဇာနည်နေ့ အထိမ်းအမှတ်လုပ်လို့ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေလည်းရှိပါတယ်။ နိုင်ငံတဝန်းက အာဇာနည်နေ့ ကျင်းပကြတဲ့ အခြေအနေအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်း အလိမ္မာ ပြောပြပါမယ်။
၇၄ နှစ်မြောက် အာဇာနည်နေ့ အခမ်းအနားမြင်ကွင်း။ (ဓာတ်ပုံ - MWD via AP ၀၇၊ ၁၉၊ ၂၀၂၁)
စစ်တပ်အာဏာသိမ်း အုပ်ချုပ်နေချိန်နဲ့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါဖြစ်နေချိန် စစ်ကောင်စီက ၇၄ နှစ်မြောက် အာဇာနည်နေ့ အခမ်းအနားကို အကျဉ်းရုံးသာ ကျင်းပခဲ့တယ်လို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်အခမ်းအနားအဖြစ် ရန်ကုန်မြို့ အာဇာနည်ဗိမာန်မှာ ကျင်းပတဲ့ အခမ်းအနားမှာ အာဇာနည်ခေါင်းဆောင်ကြီးတွေရဲ့ မိသားစုတချို့နဲ့ စစ်ကောင်စီ တာဝန်ရှိသူတချို့သာ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံခြားသံတမန်တွေ၊ တက်ရောက်တာ မရှိခဲ့ပါဘူး။ စစ်ကောင်စီဘက်ကလည်း သာသနာရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ဝန်ကြီး ဦးကိုကိုသာ တက်ရောက်ဂါရဝ ပြုခဲ့ပါတယ်။
NLD အစိုးရလက်ထက်က တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် တက်ရောက်ဂါရဝပြုခဲ့ပေမဲ့ ဒီနေ့မှာတော့ တက်ရောက်ခြင်း မရှိပါဘူး။ နိုင်ငံခြားသတင်းထောက်တွေကိုလည်း သတင်းယူဖို့ ဖိတ်ကြားတာ မရှိခဲ့ပါဘူး။ အာဇာနည်ခေါင်းဆောင်ကြီးတွေထဲက ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအပါအဝင် အာဇာနည်ကြီးတချို့ရဲ့ မိသားစုဝင်တွေ မတက်ရောက်ဘဲ လွမ်းသူ့ပန်းခွေချတာကိုတော့ စစ်တပ်ပိုင် မြဝတီရုပ်သံမှာ ထုတ်လွှင့်ပြသပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရဲ့ မိသားစု ကိုယ်စားရန်ကုန် စည်ပင်ဌာနမှူး ဒေါက်တာတိုးအောင်ဆိုသူ လွမ်းသူ့ပန်းခွေချပါတယ်။ အာဇာနည်နေ့ အခမ်းအနားတက်ရောက်ဖို့ ဖိတ်ကြားခံရပေမဲ့ ကျန်းမာရေး အခြေအနေကြောင့် မတက်ရောက်ဖြစ်ခဲ့ဘူးလို့ သခင်မြရဲ့ သားဖြစ်သူ ဦးရဲမြင့်အောင်က VOA ကို ပြောပါတယ်။
“အန်ကယ်က မျက်စိခွဲဖို့ရှိတယ်။ မျက်စိခွဲဖို့ရှိတာကို ဆရာဝန်က Cancel လုပ်ထားတယ်။ ခုလဲ အန်ကယ်က မျက်စိ ဝါးဝါးကြီး ဖြစ်နေတော့ ကြည့်လို့မကောင်းဘူးကွာ။ ကြည့်လို့မကောင်းတော့ အန်ကယ်က သွားဖို့ အစီအစဉ် မရှိဘူလေ။ ဇူလိုင် ၁၅ ရက်လောက်ကတည်းက လှမ်းပြီး အကြောင်းကြားထားတယ်။ ကျနော် မတက်နိုင်ဘူး။ ညီမကို လွှတ်ဖို့ကျတော့လည်း ညီမက ခြေထောက်ကျိုးလို့ ပေါင်ကျိုးတာ စတီးချောင်းထည့်ထားရတော့ သူကလည်း အဆင်မပြေဘူး။ အန်ကယ် အမျိုးသမီးကို လွှတ်ဖို့က သူလည်း နှာတွေ စီးနေတော့ ဒီအချိန်က အပြင်မထွက်တာ အသင့်တော်ဆုံးပဲလေ၊ ကိုယ့်အိမ်ကသာ အလုံခြုံဆုံးမလား။ ဒါကြောင့် အန်ကယ်က ကျန်းမာရေးကြောင့် မတက်ဖြစ်လိုက်ဘူး။”
ကိုယ်တိုင်မတက်ရောက်နိုင်တဲ့အတွက် စစ်ကောင်စီရဲ့ အာဇာနည်နေ့ ဖြစ်မြောက်ရေးကော်မတီကို ဖုန်းဆက်ပြီး ကိုယ်စား လွမ်းသူပန်းခွေချပေးဖို့ ပြောခဲ့တယ်လို့ ဦးရဲမြင့်အောင် ကပြောပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၊ ဦးဘဝင်း၊ သခင်မြနဲ့ ရဲဘော်ကိုထွေးတို့ရဲ့ မိသားစုဝင်တွေ ဒီနေ့ နိုင်ငံတော်အခမ်းအနားကို တက်ရောက်ခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။
SEE ALSO: အာဇာနည်နေ့မှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြဒီနှစ်အာဇာနည်နေ့မှာ အာဇာနည်ကြီးတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ရန်ကုန်မြို့က ဝန်ကြီးများရုံး၊ ဗိုလ်ချုပ်ပြတိုက်စတဲ့နေရာတွေကိုလည်း ပိတ်ထားသလို အဲဒီနေရာတွေနားတဝိုက် စစ်တပ်က လုံခြုံရေးယူထားတယ်လို့ ရန်ကုန်မြို့ခံတွေကပြောပါတယ်။ စစ်ကောင်စီထုတ် သတင်းစာတွေရဲ့ မျက်နှာဖုံးတွေမှာတော့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအပါအဝင် အာဇာနည်ကြီး ၉ ဦးရဲ့ ဓါတ်ပုံတွေကို ၇၄ နှစ်မြောက် အာဇာနည်နေ့အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ဖော်ပြပါတယ်။ အာဇာနည်ကြီးတွေ ကျဆုံးချိန် မနက် ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ်မှာ တချို့က ကားဟွန်းတီး ဂုဏ်ပြုတာ လမ်းသွားတချို့ ရပ်ပြီး ဦးညွှတ်အလေးပြုတာမျိုးတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်သူတွေကတော့ ဒီနေ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေကို အာဇာနည်နေ့အတွက် ရည်ရွယ်ချီတက်ခဲ့ကြပါတယ်။ ရန်ကုန်မှာ ပစ်ခတ်ဖြိုခွဲမှုတွေရှိခဲ့ပြီး တချု့ိဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပါတယ်။ သာကေတမြို့နယ်က ဆန္ဒပြစစ်ကြောင်းမှာ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေ ရှိသလို မနက်ပိုင်းက လှိုင်မြို့နယ် ဗဟိုလမ်းမှာ ပြုလုပ်ဖို့ စီစဉ်ထားတဲ့ ဆန္ဒပြစစ်ကြောင်းကို စစ်ကား ၈ စီးလောက်နဲ့ ရောက်လာပြီး ပစ်ခတ်ဖမ်းဆီးခဲ့တဲ့အတွက် လူတစ်ဦး ဖမ်းခံရတယ်လို့ ဒီနေ့ သပိတ်ဦးဆောင်သူတစ်ဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ မနက်ပိုင်းက လှိုင်မြို့နယ်က ဗဟိုလမ်းမှာ သပိတ်လုပ်ဖို့ တည်တဲ့ အချိန်မှာ စစ်အင်အား ကား ၈စီးနဲ့ အလုံးအရင်းနဲ့ ဝင်စီးပြီးတော့ ဖမ်းသွားတယ်။ ပစ်ပြီးတော့ ဖမ်းတာမျိုးတွေ လုပ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲ့ဒီမှာ ကျနော်တို့ ဆန္ဒပြ ကျောင်းသားတွေ၊ လူငယ်တွေ မမိဘဲနဲ့ အနီးအနားမှာ ရပ်နေတဲ့ ဆိုက်ကားဆရာကြီး ဖမ်းခံလိုက်ရတယ်။ ဒါကတော့ ကျနော်တို့ ပထမ ကြိုးစားတာပေါ့။ ၁၀ နာရီ ၃၇ မှာ ဟွန်းတွေ တီးပြီး ဒီသပိတ်နဲ့ အတူ ကျနော်တို့ ပြည်သူတွေ အလေးပြုကြဖို့ နှိုးဆော်မယ်လို့ ကြိုးစားခဲ့ကြပေမယ့် စစ်အစိုးရက လက်ဦးမှု ရသွားတယ်ဗျ။ အဲ့အတွက် ကျနော်တို့ မနက်ပိုင်းလုပ်မယ့် သပိတ်ကို ဖျက်လိုက်ရပါတယ်။ အဲ့ဒါနဲ့ အားချင်း ကျနော်တို့ ညနေပိုင်းမှာ ပြန်ထွက်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့ခါမှာ စစ်ကောင်စီဘက်က သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ပုဒ်မတွေနဲ့လည်း ဖွင့်ထားတာတွေ ရှိတော့ ကျနော်တို့ လူတွေ အများကြီး မခေါ်တော့ဘူး။ ကျနော်တို့ ပုံမှန်ထွက်မယ်တို့ အယောက် ၂၀၀၊ ၃၀၀ လောက်အထိ ပါမယ့် သပိတ်တစ်ခုကို ပိုပြီး လူအင်အား ကျစ်လစ်အောင်လုပ်တယ်။ ပြီးတော့ ကျနော်တို့ လူအင်အား ၅၀ နီးပါးလောက်နဲ သပိတ်တစ်ခု ကြိုးစားခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့ ကျဆုံးလေပြီးသော အာဇာနည် ၉ ဦးနဲ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ ကျဆုံးသွားတဲ့ အာဇာနည်တွေကို အလေးပြုပြီး အထိမ်းအမှတ်အနေနဲ့ ပြလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ပြီးတော့ လူစုခွဲခဲ့တယ်ပေါ့။ ညနေပိုင်းမှာတော့ အဖမ်းအဆီးမရှိခဲ့ပါဘူး။”
မုံရွာမြို့မှာလည်း ဒီကနေ့မှာ ဗိုလ်ချုပ်လမ်း၊ မြို့လယ်မီးပွိုင့်အထိ ချီတက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသလို အာဇာနည်တွေအတွက် အလေးပြုတာ၊ ဟွန်းသံရှည်တီးတာတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဟွန်းသံရှည်တီးပြီး အလေးပြုတဲ့အတွက် စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးသွားတာတွေလည်း ရှိတယ်လို့ ဒီကနေ့ မုံရွာသပိတ် ဦးဆောင်သူတစ်ဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဒီကနေ့ မနက် အစောပိုင်းမှာတော့ မုံရွာပင်မသပိတ်က ‘အာဇာနည်မျိုးသေရိုးမရှိ’ ဆိုတဲ့ စာတန်းကို ကိုင်ပြီးတော့ မုံရွာမြို့ရဲ့ အထင်ကရဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်လမ်း မြို့လယ်မီးပွီုင့်အထိ ချီတက်ပြီးတော့ ဆန္ဒပြခဲ့တယ်။ နောက်တစ်ခုက မုံရွာပင်မသပိတ်နဲ့ ရပ်ကွက်စစ်ကြောင်းတစ်ခုနဲ့ ပေါင်းပြီးတော့ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ်မှာ အာဇာနည်နေ့ အခမ်းအနားပေါ့၊ ကျဆုံးသွားတဲ့ အာဇာနည်ခေါင်းဆောင်တွေကို အောက်မေ့သတိရသောအားဖြင့် ငြိမ်သက်အလေးပြုခဲ့ကြတယ်။ ပွဲနှစ်ခုတော့ လုပ်ခဲ့တယ်ဗျ။ မုံရွာအနေနဲ့။ ဒီနေ့ကတော့ ခါတိုင်းနေ့တွေနဲ့စာရင် မုံရွာမှာရှိတဲ့လမ်းတွေပေါ်မှာ သူတို့က (စစ်ကောင်စီတပ်သား) ရှာဖွေတာတွေ ကင်းပုန်းဝပ်တာတွေ ရှိတယ်ဗျ။ ရပ်ကွက်တစ်ခုမှာလုပ်တဲ့ အာဇာနည်နေ့ အခမ်းအနားမှာလည်း သူတို့ သိသိချင်းရောက်လာကြတယ်ပေါ့။ စစ်ကြောင်းလိုက်ပါသူတွေရဲ့ ဆိုင်ကယ် အစီး ၃၀ လောက်ကို သူတို့ကသိမ်းယူသွားတယ်ဗျ။ လူတွေကတော့ အောင်အောင်မြင်မြင် လူစုခွဲနိုင်တယ်။ ကျန်တဲ့ မသက်ဆိုင်တဲ့ အဲ့ဒီရပ်ကွက်ထဲက လူငယ် အချို့ကိုလည်း ဖမ်းသွားတာကို ကျနော်တို့ တွေ့ရတယ်ဗျ။ အဲ့ဒီနေရာက လူငယ် ၄ ယောက် လောက်ရယ်၊ ကျန်တဲ့ နေရာက သာစည်လမ်းနားလေးက ဆိုင်ကယ်ဟွန်းတီးလို့ ကျနော်တို့ သိထားတယ်ဗျ၊ ဖမ်းခံရတာ။”
စစ်ကိုင်းတိုင်း ရေဦးမြို့က ကြာပန်းအဝိုင်းမှာ ဒီကနေ့ မနက်ပိုင်းက ဗုံးပေါက်ကွဲမှု တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဇူလိုင်လ ၇ ရက် ညပိုင်းက ကင်းလှည့်ရဲကား မိုင်းခွဲတိုက်ခိုက်ခံရမှုမှာ ကျဆုံးသွားခဲ့တဲ့ ပြည်သူတစ်ဦးအတွက် ဒီကနေ့ အာဇာနည်နေ့ အထိမ်းအမှတ် ပန်းခွေချထားတာကို ရဲတွေ သွားရှင်းလင်းတာမှာ ပေါက်ကွဲခဲ့တာဖြစ်ပြီး ရဲ ၂ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရထားတယ်လို့ ဒေသခံတစ်ဦး ပြောပါတယ်။
“လွမ်းသူပန်းခွေလာချထားတယ် သတင်းကြားတော့ ရဲတွေက လာရှင်းတာပေါ့။ လာရှင်းတော့ အဲ့မှာ ဗုံးကွဲသွားရော၊ ဗုံးထောင်ထားခဲ့တာ။ အဲ့မှာ ၂ ယောက်ထိသွားတာပေါ့။ တစ်ယောက် ဒုရဲအုပ်လို့ကြားတယ်။ အဲ့ဒီ ဒုရဲအုပ်ကတော့ တော်တော်ဒဏ်ရာပြင်းတယ်လို့ပြောတယ်။ အဲ့ဒီ တူမီးသေနတ်သမားလေး သေသွားတဲ့ နေရာမှာပဲ ချထားတာဗျ။ ဘယ်သူချလို့ ချသွားမှန်း မသိဘူးပေါ့။ ကျနော်တို့ဆီမှာက PDF လို့လည်း အဲ့ဒီလို သတ်သတ်မှတ်မှတ်မရှိတော့ သူတို့လည်း ဘယ်လိုက်လို့ လိုက်ရမှန်း မသိဘူးဖြစ်နေတယ်။ ခုမြို့ထဲ လုံခြုံရေး အခြေအနေကတော့ ဘာမှ မချထားဘူးဗျ။ ဘာမှ မရှိဘူး။ စစ်သားတွေ၊ ရဲတွေ ဘာမှမရှိဘူး။ ဖြစ်ဖြစ်ချင်းတော့ ရဲတွေ ရောက်လာတာပေါ့။”
ဒီကနေ့ ၇၄ နှစ်မြောက် အာဇာနည်နေ့မှာ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ကလေး၊ မုံရွာ၊ ထားဝယ် စတဲ့ နိုင်ငံအနှံ့က မြို့တော်တော်များများမှာ စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေး ချီတက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသလို၊ အာဇာနည်နေ့ အထိမ်းအမှတ် လွမ်းသူ့ ပန်းခွေချပြီး အလေးပြုတာ၊ ဟွန်းသံရှည်တီးပြီး ငြိမ်သက် အလေးပြုတာတွေကို အကျဉ်းရုံးလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
အာဇာနည်နေ့ နိုင်ငံတော်အခမ်းအနား စစ်ကောင်စီသာသနာရေးဝန်ကြီး တတ်ရောက်
[Unicode Version]
အာဇာနညျနေ့ နိုငျငံတောျအခမျးအနား စဈကောငျစီသာသနာရေးဝနျကွီး တတျရောကျ
ဒီကနေ့မှာ ကရြောကျတဲ့ ၇၄ နှဈမွောကျ အာဇာနညျနေ့ အခမျးအနားကို ရနျကုနျမွို့ အာဇာနညျဗိမာနျမှာ ကငြျးပခဲ့ပမေဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျအပါအဝငျ အာဇာနညျကွီးတှရေဲ့ မိသားစုဝငျတခြို့ တကျရောကျခွငျးမရှိပါဘူး။ ရနျကုနျအပါအဝငျ မွို့တောျတောျမြားမြားမှာ ပွညျသူတှကေ အာဇာနညျနေ့ အထိမျးအမှတျ ခြီတကျပွီး လှမျးသူပနျးခှခေတြာ၊ ဟှနျးသံရှညျတီးပွီး အလေးပွုတာတှေ ပွုလုပျခဲ့ကွပါတယျ။ တခြို့နရောတှမှော အာဇာနညျနေ့ အထိမျးအမှတျလုပျလို့ ဖမျးဆီးခံရသူတှလေညျးရှိပါတယျ။ နိုငျငံတဝနျးက အာဇာနညျနေ့ ကငြျးပကွတဲ့ အခွအေနအေကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျး အလိမ်မာ ပွောပွပါမယျ။
စဈတပျအာဏာသိမျး အုပျခြုပျနခြေိနျနဲ့ ကိုဗဈကပျရောဂါဖွဈနခြေိနျ စဈကောငျစီက ၇၄ နှဈမွောကျ အာဇာနညျနေ့ အခမျးအနားကို အကဉြျးရုံးသာ ကငြျးပခဲ့တယျလို့ ပွောနိုငျပါတယျ။ နိုငျငံတောျအခမျးအနားအဖွဈ ရနျကုနျမွို့ အာဇာနညျဗိမာနျမှာ ကငြျးပတဲ့ အခမျးအနားမှာ အာဇာနညျခေါငျးဆောငျကွီးတှရေဲ့ မိသားစုတခြို့နဲ့ စဈကောငျစီ တာဝနျရှိသူတခြို့သာ တကျရောကျခဲ့ပွီး နိုငျငံခွားသံတမနျတှေ၊ တကျရောကျတာ မရှိခဲ့ပါဘူး။ စဈကောငျစီဘကျကလညျး သာသနာရေးနဲ့ ယဉျကြေးမှု ဝနျကွီး ဦးကိုကိုသာ တကျရောကျဂါရဝ ပွုခဲ့ပါတယျ။
NLD အစိုးရလကျထကျက တပျမတောျကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျ တကျရောကျဂါရဝပွုခဲ့ပမေဲ့ ဒီနေ့မှာတော့ တကျရောကျခွငျး မရှိပါဘူး။ နိုငျငံခွားသတငျးထောကျတှကေိုလညျး သတငျးယူဖို့ ဖိတျကွားတာ မရှိခဲ့ပါဘူး။ အာဇာနညျခေါငျးဆောငျကွီးတှထေဲက ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးအပါအဝငျ အာဇာနညျကွီးတခြို့ရဲ့ မိသားစုဝငျတှေ မတကျရောကျဘဲ လှမျးသူ့ပနျးခှခေတြာကိုတော့ စဈတပျပိုငျ မွဝတီရုပျသံမှာ ထုတျလှှင့ျပွသပါတယျ။ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးရဲ့ မိသားစု ကိုယျစားရနျကုနျ စညျပငျဌာနမှူး ဒေါကျတာတိုးအောငျဆိုသူ လှမျးသူ့ပနျးခှခေပြါတယျ။ အာဇာနညျနေ့ အခမျးအနားတကျရောကျဖို့ ဖိတျကွားခံရပမေဲ့ ကနြျးမာရေး အခွအေနကွေောင့ျ မတကျရောကျဖွဈခဲ့ဘူးလို့ သခငျမွရဲ့ သားဖွဈသူ ဦးရဲမွင့ျအောငျက VOA ကို ပွောပါတယျ။
“အနျကယျက မကြျစိခှဲဖို့ရှိတယျ။ မကြျစိခှဲဖို့ရှိတာကို ဆရာဝနျက Cancel လုပျထားတယျ။ ခုလဲ အနျကယျက မကြျစိ ဝါးဝါးကွီး ဖွဈနတေော့ ကွည့ျလို့မကောငျးဘူးကှာ။ ကွည့ျလို့မကောငျးတော့ အနျကယျက သှားဖို့ အစီအစဉျ မရှိဘူလေ။ ဇူလိုငျ ၁၅ ရကျလောကျကတညျးက လှမျးပွီး အကွောငျးကွားထားတယျ။ ကနြောျ မတကျနိုငျဘူး။ ညီမကို လှှတျဖို့ကတြော့လညျး ညီမက ခွထေောကျကြိုးလို့ ပေါငျကြိုးတာ စတီးခြောငျးထည့ျထားရတော့ သူကလညျး အဆငျမပွဘေူး။ အနျကယျ အမြိုးသမီးကို လှှတျဖို့က သူလညျး နှာတှေ စီးနတေော့ ဒီအခြိနျက အပွငျမထှကျတာ အသင့ျတောျဆုံးပဲလေ၊ ကိုယ့ျအိမျကသာ အလုံခွုံဆုံးမလား။ ဒါကွောင့ျ အနျကယျက ကနြျးမာရေးကွောင့ျ မတကျဖွဈလိုကျဘူး။”
SEE ALSO: အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ရေး ပြည်ပရောက် မြန်မာတွေ ဆက်လက်နွှဲကိုယျတိုငျမတကျရောကျနိုငျတဲ့အတှကျ စဈကောငျစီရဲ့ အာဇာနညျနေ့ ဖွဈမွောကျရေးကောျမတီကို ဖုနျးဆကျပွီး ကိုယျစား လှမျးသူပနျးခှခေပြေးဖို့ ပွောခဲ့တယျလို့ ဦးရဲမွင့ျအောငျ ကပွောပါတယျ။ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျး၊ ဦးဘဝငျး၊ သခငျမွနဲ့ ရဲဘောျကိုထှေးတို့ရဲ့ မိသားစုဝငျတှေ ဒီနေ့ နိုငျငံတောျအခမျးအနားကို တကျရောကျခွငျး မရှိခဲ့ပါဘူး။
ဒီနှဈအာဇာနညျနေ့မှာ အာဇာနညျကွီးတှနေဲ့ ပတျသကျတဲ့ ရနျကုနျမွို့က ဝနျကွီးမြားရုံး၊ ဗိုလျခြုပျပွတိုကျစတဲ့နရောတှကေိုလညျး ပိတျထားသလို အဲဒီနရောတှနေားတဝိုကျ စဈတပျက လုံခွုံရေးယူထားတယျလို့ ရနျကုနျမွို့ခံတှကေပွောပါတယျ။ စဈကောငျစီထုတျ သတငျးစာတှရေဲ့ မကြျနှာဖုံးတှမှောတော့ ဗိုလျခြုပျအောငျဆနျးအပါအဝငျ အာဇာနညျကွီး ၉ ဦးရဲ့ ဓါတျပုံတှကေို ၇၄ နှဈမွောကျ အာဇာနညျနေ့အထိမျးအမှတျအဖွဈ ဖောျပွပါတယျ။ အာဇာနညျကွီးတှေ ကဆြုံးခြိနျ မနကျ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနဈမှာ တခြို့က ကားဟှနျးတီး ဂုဏျပွုတာ လမျးသှားတခြို့ ရပျပွီး ဦးညှှတျအလေးပွုတာမြိုးတှေ ရှိခဲ့ပါတယျ။
စဈအာဏာသိမျးမှုဆန့ျကငြျသူတှကေတော့ ဒီနေ့ ဆန်ဒပွပှဲတှကေို အာဇာနညျနေ့အတှကျ ရညျရှယျခြီတကျခဲ့ကွပါတယျ။ ရနျကုနျမှာ ပဈခတျဖွိုခှဲမှုတှရှေိခဲ့ပွီး တခြု့ိဖမျးဆီးခံခဲ့ရပါတယျ။ သာကတေမွို့နယျက ဆန်ဒပွစဈကွောငျးမှာ ဖမျးဆီးခံရသူတှေ ရှိသလို မနကျပိုငျးက လှိုငျမွို့နယျ ဗဟိုလမျးမှာ ပွုလုပျဖို့ စီစဉျထားတဲ့ ဆန်ဒပွစဈကွောငျးကို စဈကား ၈ စီးလောကျနဲ့ ရောကျလာပွီး ပဈခတျဖမျးဆီးခဲ့တဲ့အတှကျ လူတဈဦး ဖမျးခံရတယျလို့ ဒီနေ့ သပိတျဦးဆောငျသူတဈဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ မနကျပိုငျးက လှိုငျမွို့နယျက ဗဟိုလမျးမှာ သပိတျလုပျဖို့ တညျတဲ့ အခြိနျမှာ စဈအငျအား ကား ၈စီးနဲ့ အလုံးအရငျးနဲ့ ဝငျစီးပွီးတော့ ဖမျးသှားတယျ။ ပဈပွီးတော့ ဖမျးတာမြိုးတှေ လုပျတယျ။ ဒါပမေဲ့ အဲ့ဒီမှာ ကနြောျတို့ ဆန်ဒပွ ကြောငျးသားတှေ၊ လူငယျတှေ မမိဘဲနဲ့ အနီးအနားမှာ ရပျနတေဲ့ ဆိုကျကားဆရာကွီး ဖမျးခံလိုကျရတယျ။ ဒါကတော့ ကနြောျတို့ ပထမ ကွိုးစားတာပေါ့။ ၁၀ နာရီ ၃၇ မှာ ဟှနျးတှေ တီးပွီး ဒီသပိတျနဲ့ အတူ ကနြောျတို့ ပွညျသူတှေ အလေးပွုကွဖို့ နှိုးဆောျမယျလို့ ကွိုးစားခဲ့ကွပမေယ့ျ စဈအစိုးရက လကျဦးမှု ရသှားတယျဗြ။ အဲ့အတှကျ ကနြောျတို့ မနကျပိုငျးလုပျမယ့ျ သပိတျကို ဖကြျလိုကျရပါတယျ။ အဲ့ဒါနဲ့ အားခငြျး ကနြောျတို့ ညနပေိုငျးမှာ ပွနျထှကျနိုငျဖို့ ကွိုးစားတဲ့ခါမှာ စဈကောငျစီဘကျက သဘာဝဘေးအန်တရာယျ ပုဒျမတှနေဲ့လညျး ဖှင့ျထားတာတှေ ရှိတော့ ကနြောျတို့ လူတှေ အမြားကွီး မခေါျတော့ဘူး။ ကနြောျတို့ ပုံမှနျထှကျမယျတို့ အယောကျ ၂၀၀၊ ၃၀၀ လောကျအထိ ပါမယ့ျ သပိတျတဈခုကို ပိုပွီး လူအငျအား ကစြျလဈအောငျလုပျတယျ။ ပွီးတော့ ကနြောျတို့ လူအငျအား ၅၀ နီးပါးလောကျနဲ သပိတျတဈခု ကွိုးစားခဲ့တယျ။ ကနြောျတို့ ကဆြုံးလပွေီးသော အာဇာနညျ ၉ ဦးနဲ့ နှေဦးတောျလှနျရေးမှာ ကဆြုံးသှားတဲ့ အာဇာနညျတှကေို အလေးပွုပွီး အထိမျးအမှတျအနနေဲ့ ပွလုပျခဲ့ပါတယျ။ ပွီးတော့ လူစုခှဲခဲ့တယျပေါ့။ ညနပေိုငျးမှာတော့ အဖမျးအဆီးမရှိခဲ့ပါဘူး။”
မုံရှာမွို့မှာလညျး ဒီကနေ့မှာ ဗိုလျခြုပျလမျး၊ မွို့လယျမီးပှိုင့ျအထိ ခြီတကျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွသလို အာဇာနညျတှအေတှကျ အလေးပွုတာ၊ ဟှနျးသံရှညျတီးတာတှေ ပွုလုပျခဲ့ကွပါတယျ။ ဟှနျးသံရှညျတီးပွီး အလေးပွုတဲ့အတှကျ စဈကောငျစီက ဖမျးဆီးသှားတာတှလေညျး ရှိတယျလို့ ဒီကနေ့ မုံရှာသပိတျ ဦးဆောငျသူတဈဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဒီကနေ့ မနကျ အစောပိုငျးမှာတော့ မုံရှာပငျမသပိတျက ‘အာဇာနညျမြိုးသရေိုးမရှိ’ ဆိုတဲ့ စာတနျးကို ကိုငျပွီးတော့ မုံရှာမွို့ရဲ့ အထငျကရဖွဈတဲ့ ဗိုလျခြုပျလမျး မွို့လယျမီးပှီုင့ျအထိ ခြီတကျပွီးတော့ ဆန်ဒပွခဲ့တယျ။ နောကျတဈခုက မုံရှာပငျမသပိတျနဲ့ ရပျကှကျစဈကွောငျးတဈခုနဲ့ ပေါငျးပွီးတော့ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနဈမှာ အာဇာနညျနေ့ အခမျးအနားပေါ့၊ ကဆြုံးသှားတဲ့ အာဇာနညျခေါငျးဆောငျတှကေို အောကျမေ့သတိရသောအားဖွင့ျ ငွိမျသကျအလေးပွုခဲ့ကွတယျ။ ပှဲနှဈခုတော့ လုပျခဲ့တယျဗြ။ မုံရှာအနနေဲ့။ ဒီနေ့ကတော့ ခါတိုငျးနေ့တှနေဲ့စာရငျ မုံရှာမှာရှိတဲ့လမျးတှပေေါျမှာ သူတို့က (စဈကောငျစီတပျသား) ရှာဖှတောတှေ ကငျးပုနျးဝပျတာတှေ ရှိတယျဗြ။ ရပျကှကျတဈခုမှာလုပျတဲ့ အာဇာနညျနေ့ အခမျးအနားမှာလညျး သူတို့ သိသိခငြျးရောကျလာကွတယျပေါ့။ စဈကွောငျးလိုကျပါသူတှရေဲ့ ဆိုငျကယျ အစီး ၃၀ လောကျကို သူတို့ကသိမျးယူသှားတယျဗြ။ လူတှကေတော့ အောငျအောငျမွငျမွငျ လူစုခှဲနိုငျတယျ။ ကနြျတဲ့ မသကျဆိုငျတဲ့ အဲ့ဒီရပျကှကျထဲက လူငယျ အခြို့ကိုလညျး ဖမျးသှားတာကို ကနြောျတို့ တှေ့ရတယျဗြç လူငယျ ၄ ယောကျ လောကျရယျ၊ ကနြျတဲ့ နရောက သာစညျလမျးနားလေးက ဆိုငျကယျဟှနျးတီးလို့ ကနြောျတို့ သိထားတယျဗြ၊ ဖမျးခံရတာ။”
စဈကိုငျးတိုငျး ရေဦးမွို့က ကွာပနျးအဝိုငျးမှာ ဒီကနေ့ မနကျပိုငျးက ဗုံးပေါကျကှဲမှု တဈခုဖွဈခဲ့ပါတယျ။ ဇူလိုငျလ ၇ ရကျ ညပိုငျးက ကငျးလှည့ျရဲကား မိုငျးခှဲတိုကျခိုကျခံရမှုမှာ ကဆြုံးသှားခဲ့တဲ့ ပွညျသူတဈဦးအတှကျ ဒီကနေ့ အာဇာနညျနေ့ အထိမျးအမှတျ ပနျးခှခေထြားတာကို ရဲတှေ သှားရှငျးလငျးတာမှာ ပေါကျကှဲခဲ့တာဖွဈပွီး ရဲ ၂ ဦး ထိခိုကျဒဏျရာရထားတယျလို့ ဒသေခံတဈဦး ပွောပါတယျ။
“လှမျးသူပနျးခှလောခထြားတယျ သတငျးကွားတော့ ရဲတှကေ လာရှငျးတာပေါ့။ လာရှငျးတော့ အဲ့မှာ ဗုံးကှဲသှားရော၊ ဗုံးထောငျထားခဲ့တာ။ အဲ့မှာ ၂ ယောကျထိသှားတာပေါ့။ တဈယောကျ ဒုရဲအုပျလို့ကွားတယျ။ အဲ့ဒီ ဒုရဲအုပျကတော့ တောျတောျဒဏျရာပွငျးတယျလို့ပွောတယျ။ အဲ့ဒီ တူမီးသနေတျသမားလေး သသှေားတဲ့ နရောမှာပဲ ခထြားတာဗြ။ ဘယျသူခလြို့ ခသြှားမှနျး မသိဘူးပေါ့။ ကနြောျတို့ဆီမှာက PDF လို့လညျး အဲ့ဒီလို သတျသတျမှတျမှတျမရှိတော့ သူတို့လညျး ဘယျလိုကျလို့ လိုကျရမှနျး မသိဘူးဖွဈနတေယျ။ ခုမွို့ထဲ လုံခွုံရေး အခွအေနကေတော့ ဘာမှ မခထြားဘူးဗြ။ ဘာမှ မရှိဘူး။ စဈသားတှေ၊ ရဲတှေ ဘာမှမရှိဘူး။ ဖွဈဖွဈခငြျးတော့ ရဲတှေ ရောကျလာတာပေါ့။”
ဒီကနေ့ ၇၄ နှဈမွောကျ အာဇာနညျနေ့မှာ ရနျကုနျ၊ မန်တလေး၊ ကလေး၊ မုံရှာ၊ ထားဝယျ စတဲ့ နိုငျငံအနှံ့က မွို့တောျတောျမြားမြားမှာ စဈအာဏာရှငျ ဆန့ျကငြျရေး ခြီတကျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွသလို၊ အာဇာနညျနေ့ အထိမျးအမှတျ လှမျးသူ့ ပနျးခှခေပြွီး အလေးပွုတာ၊ ဟှနျးသံရှညျတီးပွီး ငွိမျသကျ အလေးပွုတာတှကေို အကဉြျးရုံးလုပျခဲ့ကွပါတယျ။