မန္တလေး ကိုဗစ်ဖြစ်ပွားမှု တဖြည်းဖြည်း တက်နေဦးမယ် - ဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာ ဇော်မြင့်မောင်

(Zawgyi / Unicode)

မန္တလေးတိုင်းမှာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှု တိုးလာချိန် ကာကွယ်ရေးတွေကို ဖိဖိစီးစီး လုပ်ဆောင်နေပါပြီ။ အခုချိန်ထိ စုစုပေါင်း ပိုးတွေ့သူ ၇,၀၀၀ ကျော်၊ သေဆုံးသူ ၇၀ ကျော်၊ ဆေးရုံဆင်းသူ ၄,၀၀၀ ကျော်နဲ့ ကုသခံနေရသူ ၂,၅၀၀ ကျော်လာချိန်မှာ အိမ်မှာနေရေး Stay Home ပညာပေးအပြင် ဒဏ်ခတ်တာပါ တင်းကျပ်လိုက်ပါပြီ။ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ကျန်းမာရေးပါ တွဲကိုင်ထားတဲ့ ဆေးတက္ကသိုလ်ဆရာဟောင်း ဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်ကို ကိုဝင်းမင်းကမေးရာမှာ ပိုးစစ်တာ၊ Quarantine ခွဲထားတာနဲ့ ကုသတာအတွက်လည်း ပြင်ထားပြီး အားလုံးရဲ့လိုက်နာမှုနဲ့အတူ ထိန်းချုပ်နိုင်မှာပါလို့ဆိုကာ ခုလို စရှင်းပြပါတယ်။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် - “ခြုံပြီးပြောရရင်တော့ Stay at Home (အိမ်မှာနေရေး) ကို Enforce (လိုက်နာအောင်အရေးယူတာ) လုပ်တာပေါ့နော်။ Stay at Home ပြောတဲ့ဟာက ကျနော်တို့ မေတ္တာရပ်ခံချက်ဖြစ်ဖြစ် နေလိုက်တဲ့အခါကြတော့ ကျနော်တို့ လူစုလူဝေးလည်း တွေ့နေရတာပဲလေ။ တချို့လည်း စည်းကမ်းလိုက်နာမှု နည်းနည်း အားနည်းတယ်။ ဈေးတွေမှာလည်း ဈေးဝယ်တဲ့သူရော ဈေးရောင်းတဲ့သူရော စည်းကမ်းလိုက်နာမှု နည်းတဲ့အခါကြတော့ Enforce တင်းကျပ်ဖို့လိုမယ်ပေါ့။ တင်းကျပ်ဖို့ဆိုတာ ဖိဖိစီးစီး လုပ်ဖို့ပေါ့နော်။ လူတွေကို ပညာပေးတာအပြင် အကယ်၍ စည်းကမ်းမလိုက်နာရင် ဒဏ်ပြန်တပ်ဖို့ဆိုပြီးတော့ စပြီး ဒီဟာကိုလုပ်တာပါ။ အဲဒီတော့ ဖြစ်ပွားမှုနှုန်းကို ကြည့်လိုက်တော့ မန္တလေးခရိုင် ၇ မြို့နယ်ပေါ့၊ မန္တလေးမြို့ပါပဲဗျာ နော်၊ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှုန်းက အများဆုံးပေါ့။ လူဦးရေထူထပ်မှု များတယ်၊ ဒါ Migrant Workers (ရွှေ့ပြောင်းအခြေချလုပ်သား) တွေရှိတယ်။ အဲဒီတော့ မန္တလေးခရိုင်အတွင်းမှာ Stay at Home မေတ္တာရပ်ခံချက်ကို ဖိဖိစီးစီး လုပ်မယ်လို့လည်း ဆုံးဖြတ်တာပါ။”

ကိုဗစ်ထိန်းချုပ်ရေး မန္တလေးမြို့မြင်ကွင်း (သတင်းဓာတ်ပုံ)

ကိုဝင်းမင်း - အဲဒီတော့ အခုအနေအထားက ဘယ်လိုစိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထားမျိုး ရှိနေလဲဆရာ။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် - “Population (လူဦးရေ) နဲ့ အချိုးကျကြည့်တော့ မန္တလေးခရိုင်အတွင်းမှာ 5% Per Thousand (လူ ၁,၀၀၀ မှာ ၅ ယောက်နှုန်း) လောက်က ဖြစ်ပွားမှုရှိတာပေါ့နော်။ 5/1000 ဆိုတာ မများဘူးလို့လည်း ပြောလို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါလည်း များမယ်ဆိုလို့ရှိရင်လည်း များတယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့။ အဲဒီအတွက်က ဘာလဲဆိုတော့ ဂရုစိုက်ဖို့ လိုနေပြီပေါ့။ အဲဒီတော့ Case Fatality Rate (လူနာသေနှုန်း) ဒီ သေနှုန်းကတော့ 1/1000 (၁,၀၀၀ မှာ ၁ ယောက်) ပဲရှိတာပါ။ ဒါပေမယ့် မြို့တွင်းမှာ ကူးစက်မှုရှိနေတာက ဘာလဲဆိုလို့ရှိရင် ဆေးရုံကြီးမှာ အနံ့ပျောက်လို့ဆိုပြီး လာလာပြတဲ့သူက တဖြည်းဖြည်းများလာတော့ ကျနော်တို့ လူထုအတွင်းမှာ ကူးစက်မှုရှိနေတယ်လို့ ပြောနိုင်တာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့က အဲဒါကို စိုးရိမ်တာပါ။

“အဲဒီတော့ ဒီအတွက်ကြောင့်မို့ Stay at Home ကို မန္တလေးခရိုင် ၇ မြို့နယ်ကို အဖွဲ့တွေဖွဲ့ပြီး အရပ်ဘက်လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်တွေနဲ့ ထွက်ပြီးတော့ သွားတာလာတာကို စည်းကမ်းချက်အတိုင်းဖြစ်အောင် ဆိုပြီးတော့ ဆောင်ရွက်လိုက်တာပါ။ ဒီလ ၅ ရက်ကနေ ၁၈ ရက်ဆိုပြီးတော့။ ပြီးတော့ ထွက်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် လက်မှတ်တွေနဲ့ထွက်၊ အဲ ဈေးဖွင့်ချိန် သတ်မှတ်ပေးတာပေါ့၊ ဈေးဘယ်အချိန်ပိတ်ရမယ်။ နောက် လုပ်ငန်းတွေကိုလည်း မလွှဲမရှောင်သာ လုပ်ရမယ့် လုပ်ငန်းတွေဆိုရင်လည်း ထောက်ခံချက်နဲ့သွားဖို့၊ အဲ တတ်နိုင်သမျှ အိမ်ထဲမှာနေပါ ဆိုပြီးတော့ မေတ္တာရပ်ခံပြီး ဆောင်ရွက်တာပါ။”

ကိုဝင်းမင်း - ဒီနေရာမှာ ဆရာတို့ဘက်က ကြိုတင်ပြီးတော့ ပြင်ဆင်ထားမှုတွေရော။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် - “Quarantine Center (အသွားအလာ ကန့်သတ်ခွဲထားတဲ့စခန်း) တွေ ၁၅ ခုလောက် ရှိတယ်နော်။ Facility Quarantine (သတ်မှတ်အဆောက်အဦမှာ ကန့်သတ်ခွဲထားတာ) ပေါ့။ ပိုးတွေ့တဲ့သူတွေနဲ့ တွေ့တဲ့ Contact (ထိတွေ့သူ) တွေကို ကျနော်တို့ ၄,၀၀၀ လောက်ကို ထားနိုင်တယ်။ စင်တာတွေ လုပ်ထားတာပေါ့၊ ကျောင်းတွေပါတယ်၊ နောက် တက္ကသိုလ်တွေပါတယ်၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေပါတယ်။ လောလောဆယ် ဆေးရုံက ၁၃ ခုလောက်ကို စီစဉ်ထားတာရှိတယ်။ လူနာအရေအတွက် 3000-Beded၊ ကုတင် ၃,၀၀၀ လောက် လုပ်ထားတယ်။ အဲ့ဒါတွေကလည်း ကျနော်တို့ ထပ်တိုးနေရတာပေါ့လေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဟို နေပြည်တော်ဘက်လည်း ဗဟိုကူးစက်တို့ ကူးစက်ရောဂါ နှိမ်နင်းရေးတို့ လာပြီးတော့ ဝိုင်းဝန်းပေးနေကြတယ်။ ကျနော်တို့ အခု ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်နေတယ် ဆိုတာလည်း ကျနော်တို့ Test Kit တွေ ကိုယ့်ပိုက်ဆံနဲ့ ကိုယ်ဝယ်ပြီး ကျနော်တို့ မန္တလေးသားတွေက အကုန်လုံး လုပ်ပေးနေကြတယ်။ နောက်ပြီးကျတော့ Anosmia Center (အနံ့မရသူ ခွဲထားစင်တာ) ပေါ့၊ အန့ံ့မရတဲ့ သူတွေအတွက် (အကျဉ်း) ထောင်အသစ်တွေကို သီးသန့်လုပ်ပေးပြီးတော့ အနံ့မရတဲ့သူတွေ ထားတာ ရှိတာပေါ့။ အနံ့မရဘူးဆိုတော့ သူတို့က အသက်ရှူလမ်းကြောင်း သိပ်မထိသေးတဲ့အတွက် သူတို့ကို သီးသန့်စောင့်ကြည့်ပြီးတော့ ဒီလိုထားလို့ ရတာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် တကယ့်အရေးကြီးတဲ့ Ill Case (ဖျားနာလူနာ) တွေ ဘာတွေကျတော့ မန္တလေးဆေးရုံကြီးနဲ့ ဦးဇော်ဇော်တို့ရဲ့ ဧရာဝတီစင်တာမှာ လူ ၃၀၀ ကျော်လောက်ဆန့်တာကိုး။ အဲဒီမှာ High Demand Unit (အထူးအောက်ဆီဂျင်ပေးဆောင်) တို့၊ ICU (အထူးကြပ်မတ်ကုသဆောင်) တို့ လုပ်ပြီးထားတာပေါ့။ နောက် ကျနော်တို့က အောက်ဆီဂျင် Plant (စက်) လည်း အဲ့ဒီမှာ တပ်ထားတယ်။ လိုအပ်တာတော့ အကုန်လုပ်ထားပြီးသားပါ။ ဒီလို ၂ ပတ်လောက် ကျနော်တို့ အပြင်မထွက်ရင် Case Load (လူနာပမာဏ) ကျသွားနိုင်တယ်ပေါ့နော်။ အခုထက်ထိတော့ ဘာပဲပြောပြောတော့ ၂ ရက်တော့ ရှိသွားပြီပေါ့။”

SEE ALSO: မြန်မာ ကိုဗစ်ဓာတ်ခွဲအတည်ပြု ၉၉,၁၅၅ ဦး၊ သေဆုံး ၂,၁၁၀ ဦး

ကိုဝင်းမင်း - အဲဒီတော့ လက်ရှိ ၂ ရက်အတွင်း ထိရောက်နိုင်တဲ့ အနေအထား ဘယ်လိုသုံးသပ်မိလဲ ဆရာ။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် - “ကျနော်တို့ အခုကြည့်နေတာပါ၊ နေ့ခင်းပိုင်းတို့ ဘာတို့ ဆိုလို့ရှိရင် တစ်ကတော့ Crowded (လူစုလူဝေးဖြစ်တဲ့) နေရာတွေဘာတွေ၊ ဆိုပါတော့ ကျုံးဘေးတို့ ဘာတို့ဆိုလို့ရှိရင် လူစုလူဝေး မဖြစ်တော့တာပေါ့ဗျာ။ နောက်ပြီးကျတော့ မလိုအပ်ဘဲနဲ့လည်း အပြင်သိပ်မထွက်ပါဘူး။ နောက် ကျနော်တို့က မန္တလေးမြို့ကို ကယ်တင်နိုင်တာ မန္တလေးသားတွေပဲ ဆိုပြီးတော့ပေါ့နော်၊ Slogan (ကြွေးကြော်သံ) လေးနဲ့ စည်းကမ်းလိုက်နာကြဖို့ပေါ့၊ တော်တော်များများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြပါတယ်။ အရေးကြီးတာက ထုတ်ထားတာ (စည်းကမ်း) တွေကိုက ဗဟိုကထုတ်ထားတဲ့ လမ်းညွှန်ချက်တွေနဲ့အညီ နေကြထိုင်ကြဖို့ပေါ့။ အဲ့ဒါ Mask (ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်း) တွေ တပ်တာတော့ များလာပါပြီ။ အဲ့ မန္တလေးအားသာချက်တခုက ကျနော်တို့မှာ Mass Transport (လူအများသုံး မြို.တွင်းဘတ်စ်ကား၊ ရထားလိုမျိုးပို့ဆောင်ရေး) မရှိတော့ ကူးစက်မှုနှုန်းက ရန်ကုန်လောက် မများတာပါ။ ကျနော်ထင်ပါတယ် ၁၀ ရက်လောက်နေပြီဆိုရင် ကျနော်တို့ရဲ့ ပိုးတွေ့မှုနှုန်း ကျသွားတယ်ဆိုရင် ဒီလုပ်ငန်း အောင်မြင်တယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့။ လောလောဆယ်ကတော့ တဖြည်းဖြည်းချင်း တက်နေဦးမှာပဲ။”

ကိုဝင်းမင်း - နောက်ထပ်ရော စိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထား၊ အားနည်းချက်မျိုး ရင်ဆိုင်နေရသေးလားဆရာ။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် - “အော် ပြောရလို့ရှိရင် ကျနော်တို့ ကားတွေက မန္တလေးမှာက ကုန်ကားတွေကို စစ်ရတယ်ဗျ။ အားနည်းချက်က ဘာလဲဆိုတော့ ကျနော်တို့စစ်ပေးတဲ့ လက်မှတ်တွေကို အတုလုပ်လာကြတာပဲဗျ။ အခု ကားပေါင်းကို ကျနော်တို့က ဘယ်လောက်စစ်ပြီးပြီလဲ ဆိုလို့ရှိရင် ယာဉ်အစီးပေါင်း ၅၀,၀၀၀ စစ်ပြီးပြီဗျာ။ အဲဒီကနေ တွေ့တာကိုက ပိုးတွေ့လူနာ ၃၅၅ ဦးရှိတယ်။ တနေ့တနေ့ ကားအရေအတွက်ကို ကျနော်တို့ ထောင်ချီလုပ်ရတယ်ဗျ။”

ကိုဝင်းမင်း - ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ် ဆရာ၊ မန္တလေးမှာ ကိုဗစ်ကို အမြန်ဆုံး ထိန်းချုပ်နိုင်ပါစေလို့လည်း ဆုတောင်းပေးလိုက်ပါတယ်။

မန္တလေး ကိုဗစ်ဖြစ်ပွားမှု တဖြည်းဖြည်း တက်နေဦးမယ် - ဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာ ဇော်မြင့်မောင်

----------------------------

(Unicode)

မန်တလေး ကိုဗဈဖွဈပှားမှု တဖွညျးဖွညျး တကျနေဦးမယျ - ဝနျကွီးခြုပျ ဒေါကျတာ ဇောျမွင့ျမောငျ

မန်တလေးတိုငျးမှာ ကိုဗဈကူးစကျမှု တိုးလာခြိနျ ကာကှယျရေးတှကေို ဖိဖိစီးစီး လုပျဆောငျနပေါပွီ။ အခုခြိနျထိ စုစုပေါငျး ပိုးတှေ့သူ ၇,၀၀၀ ကြောျ၊ သဆေုံးသူ ၇၀ ကြောျ၊ ဆေးရုံဆငျးသူ ၄,၀၀၀ ကြောျနဲ့ ကုသခံနရေသူ ၂,၅၀၀ ကြောျလာခြိနျမှာ အိမျမှာနရေေး Stay Home ပညာပေးအပွငျ ဒဏျခတျတာပါ တငျးကပြျလိုကျပါပွီ။ မန်တလေးတိုငျးဒသေကွီး ကနြျးမာရေးပါ တှဲကိုငျထားတဲ့ ဆေးတက်ကသိုလျဆရာဟောငျး ဝနျကွီးခြုပျ ဒေါကျတာဇောျမွင့ျမောငျကို ကိုဝငျးမငျးကမေးရာမှာ ပိုးစဈတာ၊ Quarantine ခှဲထားတာနဲ့ ကုသတာအတှကျလညျး ပွငျထားပွီး အားလုံးရဲ့လိုကျနာမှုနဲ့အတူ ထိနျးခြုပျနိုငျမှာပါလို့ဆိုကာ ခုလို စရှငျးပွပါတယျ။

ဒေါကျတာဇောျမွင့ျမောငျ - “ခွုံပွီးပွောရရငျတော့ Stay at Home (အိမျမှာနရေေး) ကို Enforce (လိုကျနာအောငျအရေးယူတာ) လုပျတာပေါ့နောျ။ Stay at Home ပွောတဲ့ဟာက ကနြောျတို့ မတေ်တာရပျခံခကြျဖွဈဖွဈ နလေိုကျတဲ့အခါကွတော့ ကနြောျတို့ လူစုလူဝေးလညျး တှေ့နရေတာပဲလေ။ တခြို့လညျး စညျးကမျးလိုကျနာမှု နညျးနညျး အားနညျးတယျ။ ဈေးတှမှောလညျး ဈေးဝယျတဲ့သူရော ဈေးရောငျးတဲ့သူရော စညျးကမျးလိုကျနာမှု နညျးတဲ့အခါကွတော့ Enforce တငျးကပြျဖို့လိုမယျပေါ့။ တငျးကပြျဖို့ဆိုတာ ဖိဖိစီးစီး လုပျဖို့ပေါ့နောျ။ လူတှကေို ပညာပေးတာအပွငျ အကယျ၍ စညျးကမျးမလိုကျနာရငျ ဒဏျပွနျတပျဖို့ဆိုပွီးတော့ စပွီး ဒီဟာကိုလုပျတာပါ။ အဲဒီတော့ ဖွဈပှားမှုနှုနျးကို ကွည့ျလိုကျတော့ မန်တလေးခရိုငျ ၇ မွို့နယျပေါ့၊ မန်တလေးမွို့ပါပဲဗြာ နောျ၊ ရောဂါဖွဈပှားမှုနှုနျးက အမြားဆုံးပေါ့။ လူဦးရထေူထပျမှု မြားတယျ၊ ဒါ Migrant Workers (ရှှေ့ပွောငျးအခွခေလြုပျသား) တှရှေိတယျ။ အဲဒီတော့ မန်တလေးခရိုငျအတှငျးမှာ Stay at Home မတေ်တာရပျခံခကြျကို ဖိဖိစီးစီး လုပျမယျလို့လညျး ဆုံးဖွတျတာပါ။”

SEE ALSO: မြန်မာအတွက် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး အလုံအလောက်ရနိုင်ဖွယ် မရှိသေး

ကိုဝငျးမငျး - အဲဒီတော့ အခုအနအေထားက ဘယျလိုစိုးရိမျရတဲ့ အနအေထားမြိုး ရှိနလေဲဆရာ။

ဒေါကျတာဇောျမွင့ျမောငျ - “Population (လူဦးရေ) နဲ့ အခြိုးကကြွည့ျတော့ မန်တလေးခရိုငျအတှငျးမှာ 5% Per Thousand (လူ ၁,၀၀၀ မှာ ၅ ယောကျနှုနျး) လောကျက ဖွဈပှားမှုရှိတာပေါ့နောျ။ 5/1000 ဆိုတာ မမြားဘူးလို့လညျး ပွောလို့ရပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဒါလညျး မြားမယျဆိုလို့ရှိရငျလညျး မြားတယျလို့ ပွောလို့ရတာပေါ့။ အဲဒီအတှကျက ဘာလဲဆိုတော့ ဂရုစိုကျဖို့ လိုနပွေီပေါ့။ အဲဒီတော့ Case Fatality Rate (လူနာသနှေုနျး) ဒီ သနှေုနျးကတော့ 1/1000 (၁,၀၀၀ မှာ ၁ ယောကျ) ပဲရှိတာပါ။ ဒါပမေယ့ျ မွို့တှငျးမှာ ကူးစကျမှုရှိနတောက ဘာလဲဆိုလို့ရှိရငျ ဆေးရုံကွီးမှာ အနံ့ပြောကျလို့ဆိုပွီး လာလာပွတဲ့သူက တဖွညျးဖွညျးမြားလာတော့ ကနြောျတို့ လူထုအတှငျးမှာ ကူးစကျမှုရှိနတေယျလို့ ပွောနိုငျတာပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့က အဲဒါကို စိုးရိမျတာပါ။

“အဲဒီတော့ ဒီအတှကျကွောင့ျမို့ Stay at Home ကို မန်တလေးခရိုငျ ၇ မွို့နယျကို အဖှဲ့တှဖှေဲ့ပွီး အရပျဘကျလူ့အဖှဲ့အစညျးတှေ၊ တာဝနျရှိပုဂ်ဂိုလျတှနေဲ့ ထှကျပွီးတော့ သှားတာလာတာကို စညျးကမျးခကြျအတိုငျးဖွဈအောငျ ဆိုပွီးတော့ ဆောငျရှကျလိုကျတာပါ။ ဒီလ ၅ ရကျကနေ ၁၈ ရကျဆိုပွီးတော့။ ပွီးတော့ ထှကျတယျဆိုလို့ရှိရငျ လကျမှတျတှနေဲ့ထှကျ၊ အဲ ဈေးဖှင့ျခြိနျ သတျမှတျပေးတာပေါ့၊ ဈေးဘယျအခြိနျပိတျရမယျ။ နောကျ လုပျငနျးတှကေိုလညျး မလှှဲမရှောငျသာ လုပျရမယ့ျ လုပျငနျးတှဆေိုရငျလညျး ထောကျခံခကြျနဲ့သှားဖို့၊ အဲ တတျနိုငျသမြှ အိမျထဲမှာနပေါ ဆိုပွီးတော့ မတေ်တာရပျခံပွီး ဆောငျရှကျတာပါ။”

ကိုဝငျးမငျး - ဒီနရောမှာ ဆရာတို့ဘကျက ကွိုတငျပွီးတော့ ပွငျဆငျထားမှုတှရေော။

ဒေါကျတာဇောျမွင့ျမောငျ - “Quarantine Center (အသှားအလာ ကန့ျသတျခှဲထားတဲ့စခနျး) တှေ ၁၅ ခုလောကျ ရှိတယျနောျ။ Facility Quarantine (သတျမှတျအဆောကျအဦမှာ ကန့ျသတျခှဲထားတာ) ပေါ့။ ပိုးတှေ့တဲ့သူတှနေဲ့ တှေ့တဲ့ Contact (ထိတှေ့သူ) တှကေို ကနြောျတို့ ၄,၀၀၀ လောကျကို ထားနိုငျတယျ။ စငျတာတှေ လုပျထားတာပေါ့၊ ကြောငျးတှပေါတယျ၊ နောကျ တက်ကသိုလျတှပေါတယျ၊ ဘုနျးကွီးကြောငျးတှပေါတယျ။ လောလောဆယျ ဆေးရုံက ၁၃ ခုလောကျကို စီစဉျထားတာရှိတယျ။ လူနာအရအေတှကျ 3000-Beded၊ ကုတငျ ၃,၀၀၀ လောကျ လုပျထားတယျ။ အဲ့ဒါတှကေလညျး ကနြောျတို့ ထပျတိုးနရေတာပေါ့လေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဟို နပွေညျတောျဘကျလညျး ဗဟိုကူးစကျတို့ ကူးစကျရောဂါ နှိမျနငျးရေးတို့ လာပွီးတော့ ဝိုငျးဝနျးပေးနကွေတယျ။ ကနြောျတို့ အခု ဓာတျခှဲစမျးသပျနတေယျ ဆိုတာလညျး ကနြောျတို့ Test Kit တှေ ကိုယ့ျပိုကျဆံနဲ့ ကိုယျဝယျပွီး ကနြောျတို့ မန်တလေးသားတှကေ အကုနျလုံး လုပျပေးနကွေတယျ။ နောကျပွီးကတြော့ Anosmia Center (အနံ့မရသူ ခှဲထားစငျတာ) ပေါ့၊ အနံ့မရတဲ့ သူတှအေတှကျ (အကဉြျး) ထောငျအသဈတှကေို သီးသန့ျလုပျပေးပွီးတော့ အနံ့မရတဲ့သူတှေ ထားတာ ရှိတာပေါ့။ အနံ့မရဘူးဆိုတော့ သူတို့က အသကျရှူလမျးကွောငျး သိပျမထိသေးတဲ့အတှကျ သူတို့ကို သီးသန့ျစောင့ျကွည့ျပွီးတော့ ဒီလိုထားလို့ ရတာပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျ တကယ့ျအရေးကွီးတဲ့ Ill Case (ဖြားနာလူနာ) တှေ ဘာတှကေတြော့ မန်တလေးဆေးရုံကွီးနဲ့ ဦးဇောျဇောျတို့ရဲ့ ဧရာဝတီစငျတာမှာ လူ ၃၀၀ ကြောျလောကျဆန့ျတာကိုး။ အဲဒီမှာ High Demand Unit (အထူးအောကျဆီဂငြျပေးဆောငျ) တို့၊ ICU (အထူးကွပျမတျကုသဆောငျ) တို့ လုပျပွီးထားတာပေါ့။ နောကျ ကနြောျတို့က အောကျဆီဂငြျ Plant (စကျ) လညျး အဲ့ဒီမှာ တပျထားတယျ။ လိုအပျတာတော့ အကုနျလုပျထားပွီးသားပါ။ ဒီလို ၂ ပတျလောကျ ကနြောျတို့ အပွငျမထှကျရငျ Case Load (လူနာပမာဏ) ကသြှားနိုငျတယျပေါ့နောျ။ အခုထကျထိတော့ ဘာပဲပွောပွောတော့ ၂ ရကျတော့ ရှိသှားပွီပေါ့။”

SEE ALSO: မြန်မာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှု ပိုတိုးလာနေတာကြောင့် အထူးသတိထားဖို့ တိုက်တွန်း

ကိုဝငျးမငျး - အဲဒီတော့ လကျရှိ ၂ ရကျအတှငျး ထိရောကျနိုငျတဲ့ အနအေထား ဘယျလိုသုံးသပျမိလဲ ဆရာ။

ဒေါကျတာဇောျမွင့ျမောငျ - “ကနြောျတို့ အခုကွည့ျနတောပါ၊ နေ့ခငျးပိုငျးတို့ ဘာတို့ ဆိုလို့ရှိရငျ တဈကတော့ Crowded (လူစုလူဝေးဖွဈတဲ့) နရောတှဘောတှေ၊ ဆိုပါတော့ ကြုံးဘေးတို့ ဘာတို့ဆိုလို့ရှိရငျ လူစုလူဝေး မဖွဈတော့တာပေါ့ဗြာ။ နောကျပွီးကတြော့ မလိုအပျဘဲနဲ့လညျး အပွငျသိပျမထှကျပါဘူး။ နောကျ ကနြောျတို့က မန်တလေးမွို့ကို ကယျတငျနိုငျတာ မန်တလေးသားတှပေဲ ဆိုပွီးတော့ပေါ့နောျ၊ Slogan (ကွှေးကွောျသံ) လေးနဲ့ စညျးကမျးလိုကျနာကွဖို့ပေါ့၊ တောျတောျမြားမြား ပူးပေါငျးဆောငျရှကျကွပါတယျ။ အရေးကွီးတာက ထုတျထားတာ (စညျးကမျး) တှကေိုက ဗဟိုကထုတျထားတဲ့ လမျးညှှနျခကြျတှနေဲ့အညီ နကွေထိုငျကွဖို့ပေါ့။ အဲ့ဒါ Mask (ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျး) တှေ တပျတာတော့ မြားလာပါပွီ။ အဲ့ မန်တလေးအားသာခကြျတခုက ကနြောျတို့မှာ Mass Transport (လူအမြားသုံး မွို.တှငျးဘတျဈကား၊ ရထားလိုမြိုးပို့ဆောငျရေး) မရှိတော့ ကူးစကျမှုနှုနျးက ရနျကုနျလောကျ မမြားတာပါ။ ကနြောျထငျပါတယျ ၁၀ ရကျလောကျနပွေီဆိုရငျ ကနြောျတို့ရဲ့ ပိုးတှေ့မှုနှုနျး ကသြှားတယျဆိုရငျ ဒီလုပျငနျး အောငျမွငျတယျလို့ ပွောလို့ရတာပေါ့။ လောလောဆယျကတော့ တဖွညျးဖွညျးခငြျး တကျနေဦးမှာပဲ။”

ကိုဝငျးမငျး - နောကျထပျရော စိုးရိမျရတဲ့ အနအေထား၊ အားနညျးခကြျမြိုး ရငျဆိုငျနရေသေးလားဆရာ။

ဒေါကျတာဇောျမွင့ျမောငျ - “အောျ ပွောရလို့ရှိရငျ ကနြောျတို့ ကားတှကေ မန်တလေးမှာက ကုနျကားတှကေို စဈရတယျဗြ။ အားနညျးခကြျက ဘာလဲဆိုတော့ ကနြောျတို့စဈပေးတဲ့ လကျမှတျတှကေို အတုလုပျလာကွတာပဲဗြ။ အခု ကားပေါငျးကို ကနြောျတို့က ဘယျလောကျစဈပွီးပွီလဲ ဆိုလို့ရှိရငျ ယာဉျအစီးပေါငျး ၅၀,၀၀၀ စဈပွီးပွီဗြာ။ အဲဒီကနေ တှေ့တာကိုက ပိုးတှေ့လူနာ ၃၅၅ ဦးရှိတယျ။ တနေ့တနေ့ ကားအရအေတှကျကို ကနြောျတို့ ထောငျခြီလုပျရတယျဗြ။”

ကိုဝငျးမငျး - ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျ ဆရာ၊ မန်တလေးမှာ ကိုဗဈကို အမွနျဆုံး ထိနျးခြုပျနိုငျပါစလေို့လညျး ဆုတောငျးပေးလိုကျပါတယျ။