[Zawgyi/Unicode]
ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြား အပါအဝင် တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာသူတွေ ရာနဲ့ချီ ဖမ်းဆီးမိခဲ့ပြီးနောက် လုံခြုံရေးအတွက် လျှပ်စစ်ခြံစည်းရိုး ကာရံဖို့ ဒေသခံ ထိုင်းစစ်တပ်က ပြောဆိုလိုက်တဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအေးအေးမာက တင်ဆက်ပေးပါမယ်။
မလေးရှားနိုင်ငံနဲ့နယ်စပ် ထိုင်းနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းမှာ ၃ လအတွင်း တရားမဝင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ဝင်ရောက်သူ ၆၀၀ ကျော်အထိ ဖမ်းဆီးမိခဲ့ပြီေးနာက် နယ်စပ်မှာ လျှပ်စစ်ခြံစည်းရိုးကာရံမယ့် အစီအစဉ်ကို ထိုင်းစစ်တပ်က ကြေညာလိုက်တာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြား အပါအဝင် မလေးရှားနိုင်ငံနဲ့ နယ်စပ်မှာ တရားမဝင် ဝင်ထွက်သွားလာနေသူတွေ အဓိက အသုံးပြုနေတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေမှာ ကာရံဖို့ စီစဉ်နေတာကို ထိုင်းစစ်တပ် အမှတ် (၄) စစ်တိုင်းမှူးက ပြောဆိုလိုက်တဲ့အကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်း အခြေစိုက် ပညာရေးနဲ့ဖွံဖြိုးရေးဖောင်ဒေးရှင်းက အလုပ်သမားရေးလှုပ်ရှားသူ ဦးမင်းဦးကပြောပါတယ်။
“နေရာလူစုတဲ့နေရာ စောင့်ခေါ်ဖို့ လူတွေထားဖို့နေရာတွေ လုပ်ပြီး မလေးရှားနယ်စပ်ကို ပို့တာပေါ့။ အဲဒီ ၂ လမ်းဖြစ်နေတဲ့အတွက် နယ်စပ်တွေကို သေချာပိတ်ဖို့လိုပြီ ဆိုပြီး တပ်မဟာ (၄) စစ်တိုင်းမှူးက ပြောတာပေါ့။ အဲဒီနေရာမှာ လျှပ်စစ်ခြံစည်းရိုးလုပ်မယ်။ ကီလိုမီတာ ဘယ်လောက်အကွာအဝေးတော့ မပြောဘူး။ အဲဒီလိုလုပ်မယ်လို့တော့ပြောတယ်။ ကာကွယ်ရေးအတွက်လုပ်မယ်။ အရှည်ကတော့ ကီလိုမီတာ အတန်အသင့် ကာပြီး ဝင်ပေါက်ကို အဓိက ပိတ်ထားဖို့ အကွာအဝေးလောက်ကို လျှပ်စစ်ခြံစည်းရိုးကို လုပ်မယ်ပေါ့ သူတို့ပြောတယ်။ ဒီဟာနဲ့ပတ်သက်ပြီး လူကုန်ကူးမှုကို တိုက်ဖျက်မှုရယ်၊ ကိုဗစ်ပြဿနာကိုလည်း တိုက်ဖျက်မယ်ပေါ့။ ကပ်ရောဂါက မြန်မာနဲ့ မလေးရှားမှာဖြစ်တာက ပိုများတယ်လေ... ထိုင်းနိုင်ငံထက်စာရင်ပေါ့။”
SEE ALSO: ထိုင်းနိုင်ငံထဲ တရားမဝင် ဝင်လာသူ မြန်မာတွေနဲ့ လူမှောင်ခိုသမားတွေ ဖမ်းခံရကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ တကျော့ပြန်ကြုံနေရတာကြောင့် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားတဲ့ မလေးရှားနိုင်ငံနဲ့နယ်စပ် ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းမှာ လူမှောင်ခိုမှုတွေ တိုးလာနေကြောင်း ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေ သတိပေးခဲ့ပြီးနောက် ထိုင်းစစ်တပ်က နယ်စပ်မှာ လျှပ်စစ်ခြံစည်းရိုးကာမယ့်အကြောင်း ကြေညာလိုက်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၃ လကျော်အတွင်း တရားမဝင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ဝင်ရောက်သူ ၆၀၀ ကျော်ကို ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေ ဖမ်းဆီးခဲ့ရာမှာ အများစုက မြန်မာနိုင်ငံက ဖြစ်တယ်လို့လည်း အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားသူ ဦးမင်းဦးကပြောပါတယ်။
“ကျန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ အောက်တိုဘာလ လ ကနေ အခုထိ လူ ၆၀၀ ကျော်ဖမ်းမိတယ်။ အဲဒီထဲမှာ မြန်မာက အများဆုံး ၆၂၄ ယောက်ထဲမှာ ၄၀၈ ယောက်က မြန်မာပါတယ်။ အဲဒီမှာ ကျန်တာတွေက ဒုတိယအများဆုံး ကမ္ဘောဒီးယား၊ နောက် လာအိုဝ်ပေါ့... မလေးရှားတို့၊ စင်္ကာပူတို့၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့လည်း ပါတယ်။ သူတို့ကတော့ နည်းတာပေါ့လေ။”
ဒီရက်ပိုင်းမှာပဲ ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ် ကမ် ချနဘူရီ ခရိုင် Thong Pha Phum မြို့ စစ်ဆေးရေးဂိတ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံသား လေးဦးကို အခကြေးငွေယူပြီး လူကုန်ကူးခဲ့တဲ့ နယ်မြေ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရဲ့ ဇနီးနဲ့ ကားမောင်းသူ ထိုင်းအမျိုးသား တဦးကို ထိုင်းနယ်ခြားစောင့်တပ်က ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ် နယ်စပ်ကနေ တရားမဝင် ခေါ်ဆောင်လာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား လေးဦးကို တစ်ဦးကို ဘတ်ငွေ ၈,၀၀၀ နဲ့ အခကြေးငွေယူပြီး ဘန်ကောက်မှာ အလုပ်သွင်းပေးဖို့ ကားငယ်တစီးနဲ့ Thong Pha Phum လမ်းစုံ နယ်စပ်ဂိတ်ကို ဖြတ်ဖို့ကြိုးစားရင်း ဖမ်းမိခဲ့တာပါ။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဇွန်လထဲမှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာတဝန်းက လူကုန်ကူးမှုဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်မှုမရှိတဲ့ အနိမ့်ဆုံးအဆင့် နိုင်ငံစာရင်းမှာ ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့တာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ လူမှောင်ခိုမှုတွေ ရှိနေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံကတော့ tire 2 စောင့်ကြည့်အဆင့်မှာ ထည့်သွင်းထားဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
မလေးရှားနယျစပျ လြှပျစဈခွံစညျးရိုးကာဖို့ ထိုငျးစဈတပျစီစဉျ
[Unicode Version]
မလေးရှားနယျစပျ လြှပျစဈခွံစညျးရိုးကာဖို့ ထိုငျးစဈတပျစီစဉျ
ထိုငျးနိုငျငံတောငျပိုငျးမှာ မွနျမာနိုငျငံသား အမြားအပွား အပါအဝငျ တရားမဝငျ ဝငျရောကျလာသူတှေ ရာနဲ့ခြီ ဖမျးဆီးမိခဲ့ပွီးနောကျ လုံခွုံရေးအတှကျ လြှပျစဈခွံစညျးရိုး ကာရံဖို့ ဒသေခံ ထိုငျးစဈတပျက ပွောဆိုလိုကျတဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအေးအေးမာက တငျဆကျပေးပါမယျ။
မလေးရှားနိုငျငံနဲ့နယျစပျ ထိုငျးနိုငျငံ တောငျပိုငျးမှာ ၃ လအတှငျး တရားမဝငျ နယျစပျဖွတျကြောျ ဝငျရောကျသူ ၆၀၀ ကြောျအထိ ဖမျးဆီးမိခဲ့ပွီေးနာကျ နယျစပျမှာ လြှပျစဈခွံစညျးရိုးကာရံမယ့ျ အစီအစဉျကို ထိုငျးစဈတပျက ကွညောလိုကျတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံသား အမြားအပွား အပါအဝငျ မလေးရှားနိုငျငံနဲ့ နယျစပျမှာ တရားမဝငျ ဝငျထှကျသှားလာနသေူတှေ အဓိက အသုံးပွုနတေဲ့ လမျးကွောငျးတှမှော ကာရံဖို့ စီစဉျနတောကို ထိုငျးစဈတပျ အမှတျ (၄) စဈတိုငျးမှူးက ပွောဆိုလိုကျတဲ့အကွောငျး ထိုငျးနိုငျငံတောငျပိုငျး အခွစေိုကျ ပညာရေးနဲ့ဖှံဖွိုးရေးဖောငျဒေးရှငျးက အလုပျသမားရေးလှုပျရှားသူ ဦးမငျးဦးကပွောပါတယျ။
“နရောလူစုတဲ့နရော စောင့ျခေါျဖို့ လူတှထေားဖို့နရောတှေ လုပျပွီး မလေးရှားနယျစပျကို ပို့တာပေါ့။ အဲဒီ ၂ လမျးဖွဈနတေဲ့အတှကျ နယျစပျတှကေို သခြောပိတျဖို့လိုပွီ ဆိုပွီး တပျမဟာ (၄) စဈတိုငျးမှူးက ပွောတာပေါ့။ အဲဒီနရောမှာ လြှပျစဈခွံစညျးရိုးလုပျမယျ။ ကီလိုမီတာ ဘယျလောကျအကှာအဝေးတော့ မပွောဘူး။ အဲဒီလိုလုပျမယျလို့တော့ပွောတယျ။ ကာကှယျရေးအတှကျလုပျမယျ။ အရှညျကတော့ ကီလိုမီတာ အတနျအသင့ျ ကာပွီး ဝငျပေါကျကို အဓိက ပိတျထားဖို့ အကှာအဝေးလောကျကို လြှပျစဈခွံစညျးရိုးကို လုပျမယျပေါ့ သူတို့ပွောတယျ။ ဒီဟာနဲ့ပတျသကျပွီး လူကုနျကူးမှုကို တိုကျဖကြျမှုရယျ၊ ကိုဗဈပွူနာကိုလညျး တိုကျဖကြျမယျပေါ့။ ကပျရောဂါက မွနျမာနဲ့ မလေးရှားမှာဖွဈတာက ပိုမြားတယျလေ... ထိုငျးနိုငျငံထကျစာရငျပေါ့။”
SEE ALSO: ထိုင်းနိုင်ငံထဲတရားမဝင် ဝင်ရောက်လာသူ မြန်မာနိုင်ငံသား ၄၀ ဖမ်းမိကိုဗဈကပျရောဂါကူးစကျမှုတှေ တကြော့ပွနျကွုံနရေတာကွောင့ျ အရေးပေါျ အခွအေနေ ကွညောထားတဲ့ မလေးရှားနိုငျငံနဲ့နယျစပျ ထိုငျးနိုငျငံတောငျပိုငျးမှာ လူမှောငျခိုမှုတှေ တိုးလာနကွေောငျး ထိုငျးအာဏာပိုငျတှေ သတိပေးခဲ့ပွီးနောကျ ထိုငျးစဈတပျက နယျစပျမှာ လြှပျစဈခွံစညျးရိုးကာမယ့ျအကွောငျး ကွညောလိုကျတာလညျး ဖွဈပါတယျ။ လှနျခဲ့တဲ့ ၃ လကြောျအတှငျး တရားမဝငျ နယျစပျဖွတျကြောျ ဝငျရောကျသူ ၆၀၀ ကြောျကို ထိုငျးအာဏာပိုငျတှေ ဖမျးဆီးခဲ့ရာမှာ အမြားစုက မွနျမာနိုငျငံက ဖွဈတယျလို့လညျး အလုပျသမားရေး လှုပျရှားသူ ဦးမငျးဦးကပွောပါတယျ။
“ကနြျခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ အောကျတိုဘာလ လ ကနေ အခုထိ လူ ၆၀၀ ကြောျဖမျးမိတယျ။ အဲဒီထဲမှာ မွနျမာက အမြားဆုံး ၆၂၄ ယောကျထဲမှာ ၄၀၈ ယောကျက မွနျမာပါတယျ။ အဲဒီမှာ ကနြျတာတှကေ ဒုတိယအမြားဆုံး ကမ်ဘောဒီးယား၊ နောကျ လာအိုဝျပေါ့... မလေးရှားတို့၊ စငျ်ကာပူတို့၊ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှတို့လညျး ပါတယျ။ သူတို့ကတော့ နညျးတာပေါ့လေ။”
ဒီရကျပိုငျးမှာပဲ ထိုငျးမွနျမာနယျစပျ ကမျ ခနြဘူရီ ခရိုငျ Thong Pha Phum မွို့ စဈဆေးရေးဂိတျမှာ မွနျမာနိုငျငံသား လေးဦးကို အခကွေးငှယေူပွီး လူကုနျကူးခဲ့တဲ့ နယျမွေ အုပျခြုပျရေးမှူးရဲ့ ဇနီးနဲ့ ကားမောငျးသူ ထိုငျးအမြိုးသား တဦးကို ထိုငျးနယျခွားစောင့ျတပျက ဖမျးဆီးခဲ့ပါတယျ နယျစပျကနေ တရားမဝငျ ခေါျဆောငျလာတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား လေးဦးကို တဈဦးကို ဘတျငှေ ၈,၀၀၀ နဲ့ အခကွေးငှယေူပွီး ဘနျကောကျမှာ အလုပျသှငျးပေးဖို့ ကားငယျတစီးနဲ့ Thong Pha Phum လမျးစုံ နယျစပျဂိတျကို ဖွတျဖို့ကွိုးစားရငျး ဖမျးမိခဲ့တာပါ။
အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာနက ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ ဇှနျလထဲမှာ ထုတျပွနျခဲ့တဲ့ ကမ်ဘာတဝနျးက လူကုနျကူးမှုဆိုငျရာ အစီရငျခံစာမှာတော့ မွနျမာနိုငျငံဟာ လူကုနျကူးမှု တိုကျဖကြျရေးအတှကျ ထိထိရောကျရောကျ ဆောငျရှကျမှုမရှိတဲ့ အနိမ့ျဆုံးအဆင့ျ နိုငျငံစာရငျးမှာ ထည့ျသှငျးဖောျပွခဲ့တာပါ။ မွနျမာနိုငျငံသားတှနေဲ့ ဆကျစပျတဲ့ လူမှောငျခိုမှုတှေ ရှိနတေဲ့ ထိုငျးနိုငျငံကတော့ tire 2 စောင့ျကွည့ျအဆင့ျမှာ ထည့ျသှငျးထားဆဲ ဖွဈပါတယျ။