အိန္ဒိယ နဲ့ ပြေလည်ရေး မလေးရှားပြန်လည် ကြိုးပမ်း

( Zawgyi/ Unicode )

အိန္ဒိယနိုင်ငံကအုပ်ချုပ်တဲ့ ကက်ရှ်မီးယားဒေသနဲ့ပတ်သက်ပြီး မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် မဟာသီယာ မိုဟာမက်ဒ် ပြောဆိုခဲ့တဲ့အပေါ် အခြေအတင်ဖြစ်နေတာကို ဖြေရှင်းဖို့ မလေးရှားနိုင်ငံက ကြိုးစားနေပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံပါ ပါဝင်တဲ့ ၁၆ နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်တခုကို ဒီနှစ်မှာ လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့လ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ မိန့်ခွန်းထဲမှာ ဝန်ကြီးချုပ် မဟာသီယာက အိန္ဒိယဟာ ကက်ရှ်မီးယားဒေသကို “ကျူးကျော် သိမ်းပိုက်ထားတယ်” ဆိုပြီး ပြောခဲ့တာကြောင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး မပြေမလည်ဖြစ်နေတာပါ။

Jammu နဲ့ ကက်ရှ်မီးယားဒေသတွေရဲ့ အထူးကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် အဆင့်အတန်းကို သြဂုတ်လ ၅ ရက်နေ့မှာ အိန္ဒိယက ရုပ်သိမ်းခဲ့ပြီး ဒါဟာ ပြည်ထဲရေးကိစ္စဖြစ်တယ်လို့ အခိုင်အမာပြောပြီးတော့ အထူးသဖြင့် မွတ်ဆလင် လူများစုတိုင်းပြည်တွေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံအပါအဝင် ပြည်ပက ဝေဖန်ပြောဆိုတာတွေကို ပယ်ချထားပါတယ်။

မဟာသီယာပြောပြီးတဲ့နောက် မလေးရှား စားအုန်းဆီကို သပိတ်မှောက်ဖို့ အိန္ဒိယကုန်သည်တွေက တောင်းဆိုခဲ့ပြီး အဲဒီလိုလုပ် ရင် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ဖြစ်တဲ့အဆင့် ရောက်သွားမယ်လို့ ဝန်ကြီးချုပ် မဟာသီယာက တုန့်ပြန်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း “ဒေသဆိုင်ရာ အားလုံးပါဝင်သော စီးပွားရေးမိတ်ဘက်” လို့ဆိုရမယ့် RCEP စာချုပ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုတွေကို ထိခိုက် လာမယ့်အရေး အိန္ဒိယဘက်မှာ စိုးရိမ်လာကြတာပါ။

တရုတ်ဦးဆောင်တဲ့ RCEP စာချုပ် လက်မှတ်ထိုးမယ့်ထဲမှာ မြန်မာအပါအဝင် အာဆီယံ ၁၀ နိုင်ငံ၊ တရုတ်၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီး ယား၊ အိန္ဒိယ၊ သြစတြေးလျနဲ့ နယူးဇီလန်တို့ ပါဝင်ပါတယ်။

ဒီစာချုပ်ကနေ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးရဲ့ ၃၉% လောက်၊ စုပေါင်း GDP နဲ့ဆိုရင် ဒေါ်လာ ထရီလီယံ ၅၀ လောက်ရှိပြီး လူဦးရေပေါင်း ၃.၄ ဘီလီယံရှိမယ့် ပေါင်းစပ်ဈေးကွက်ကြီးတခုကို ဖန်တီးနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ထားကြပါတယ်။

................

{Unicode}

အိန်ဒိယ နဲ့ ပွလေညျရေး မလေးရှားပွနျလညျ ကွိုးပမျး
အိန်ဒိယနိုငျငံကအုပျခြုပျတဲ့ ကကျရျှမီးယားဒသေနဲ့ပတျသကျပွီး မလေးရှားဝနျကွီးခြုပျ မဟာသီယာ မိုဟာမကျဒျ ပွောဆိုခဲ့တဲ့အပေါျ အခွအေတငျဖွဈနတောကို ဖွရှေငျးဖို့ မလေးရှားနိုငျငံက ကွိုးစားနပွေီး အိန်ဒိယနိုငျငံပါ ပါဝငျတဲ့ ၁၆ နိုငျငံ ကုနျသှယျရေးဆိုငျရာ သဘောတူညီခကြျတခုကို ဒီနှဈမှာ လကျမှတျရေးထိုးနိုငျမယျလို့ မြှောျလင့ျနပေါတယျ။

ပွီးခဲ့တဲ့လ ကုလသမဂ်ဂအထှထှေညေီလာခံ မိန့ျခှနျးထဲမှာ ဝနျကွီးခြုပျ မဟာသီယာက အိန်ဒိယဟာ ကကျရျှမီးယားဒသေကို “ကြူးကြောျ သိမျးပိုကျထားတယျ” ဆိုပွီး ပွောခဲ့တာကွောင့ျ နှဈနိုငျငံဆကျဆံရေး မပွမေလညျဖွဈနတောပါ။

Jammu နဲ့ ကကျရျှမီးယားဒသေတှရေဲ့ အထူးကိုယျပိုငျအုပျခြုပျခှင့ျ အဆင့ျအတနျးကို သွဂုတျလ ၅ ရကျနေ့မှာ အိန်ဒိယက ရုပျသိမျးခဲ့ပွီး ဒါဟာ ပွညျထဲရေးကိစ်စဖွဈတယျလို့ အခိုငျအမာပွောပွီးတော့ အထူးသဖွင့ျ မှတျဆလငျ လူမြားစုတိုငျးပွညျတှနေဲ့ တရုတျနိုငျငံအပါအဝငျ ပွညျပက ဝဖေနျပွောဆိုတာတှကေို ပယျခထြားပါတယျ။

မဟာသီယာပွောပွီးတဲ့နောကျ မလေးရှား စားအုနျးဆီကို သပိတျမှောကျဖို့ အိန်ဒိယကုနျသညျတှကေ တောငျးဆိုခဲ့ပွီး အဲဒီလိုလုပျ ရငျ ကုနျသှယျရေးစဈပှဲ ဖွဈတဲ့အဆင့ျ ရောကျသှားမယျလို့ ဝနျကွီးခြုပျ မဟာသီယာက တုန့ျပွနျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျလညျး “ဒသေဆိုငျရာ အားလုံးပါဝငျသော စီးပှားရေးမိတျဘကျ” လို့ဆိုရမယ့ျ RCEP စာခြုပျနဲ့ပတျသကျတဲ့ စေ့စပျညှိနှိုငျးမှုတှကေို ထိခိုကျ လာမယ့ျအရေး အိန်ဒိယဘကျမှာ စိုးရိမျလာကွတာပါ။

တရုတျဦးဆောငျတဲ့ RCEP စာခြုပျ လကျမှတျထိုးမယ့ျထဲမှာ မွနျမာအပါအဝငျ အာဆီယံ ၁၀ နိုငျငံ၊ တရုတျ၊ ဂပြနျ၊ တောငျကိုရီး ယား၊ အိန်ဒိယ၊ သွစတွေးလနြဲ့ နယူးဇီလနျတို့ ပါဝငျပါတယျ။

ဒီစာခြုပျကနေ ကမ်ဘာ့စီးပှားရေးရဲ့ ၃၉% လောကျ၊ စုပေါငျး GDP နဲ့ဆိုရငျ ဒေါျလာ ထရီလီယံ ၅၀ လောကျရှိပွီး လူဦးရပေေါငျး ၃.၄ ဘီလီယံရှိမယ့ျ ပေါငျးစပျဈေးကှကျကွီးတခုကို ဖနျတီးနိုငျမယျလို့ မြှောျလင့ျထားကွပါတယျ။

အိန္ဒိယ နဲ့ ပြေလည်ရေး မလေးရှားပြန်လည် ကြိုးပမ်း