လူ့အခွင့်အရေးအကျိုးဆောင် ရှေ့နေတချို့ ဖမ်းဆီးခံရ
{{Zawgyi/Unicode}}
ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးမြို့တွေမှာ ဖမ်းဆီးတရားစွဲခံရတဲ့ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူတွေ တတ်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေရဲ့ အမှုတွေကို လိုက်ပါဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ ရှေ့နေတွေကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီး အကျပ်ကိုင်ဖိအားပေးနေတာတွေရှိနေတယ်လို့ ရှေနေအသိုင်းအဝိုင်းကပြောကြပါတယ်။ ဒီ သီတင်းပတ်အတွင်းမှာပဲ နိုင်ငံရေးအမှုလိုက်ရှေနေ ၁၀ဦးထက်မနည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး၊ သူတို့ကို ဘယ်မှာထားပြီး စစ်မေးနေတာတွေကိုလည်း မသိကြရပါဘူး။ ရန်ကုန်က ပေးပို့တဲ့ သတင်း ကိုရဲမွန် က ပြောပြပါမယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းမှုအပေါ် ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူတွေနဲ့ အတိုက်အခံလုပ်နေသူတွေကို စစ်ကောင်စီက ပုဒ်မ အမျိုးမျိုးတပ်ပြီး ဖမ်းဆီးထောင်ချတာတွေ ဆက်တိုက် လုပ်နေသလိုပဲ၊ နိုင်ငံရေးအမှုတွေကို လိုက်ပါ ဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ ရှေ့နေတွေကိုလည်း ဖိအားပေးတာအပြင် ဖမ်းဆီးမှုတွေပါ ရှိလာနေပါတယ်။ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်းမှာ ဒီတပတ်အတွင်း ရှေ့နေ ၃ဦးထပ်မနည်းဖမ်းခံရပြီး၊ သူတို့ကို ဘယ်မှာ ထိမ်းသိမ်းထားလဲဆိုတာတောင် မသိရဘူးလို့ ရှေ့နေတဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
"ရန်ကုန်ဘက်မှာ ၃ယောက်လောက်ဖမ်းတယ်ပြောတယ်။ လက်ရှိစစ်ကြောရေးဝင်နေတာထောင်ရောက်မလာသေးဘူး။ ဖမ်းတာပဲသိတယ် ။ ဘယ်နေရာ စစ်ကြောရေးဝင်လဲ ဆရာတို့ မသိဘူး။ အမျိုးသမီး ၂ယောက် အမျိုးသား တယောက်ဆိုတာဘဲသိတယ်။ အသေးစိတ် နာမည်စာရင်းမရသေးဘူး။ မသိသေးဘူးဆိုတာက ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် ဆရာတို့က ဘယ်သူဘယ်သူ နာမည်မတပ်တာက သက်ဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးငဲ့နေရတယ်။မိသားစုဝင်တွေကိုပါ နောက်ဆက်တွဲ ဖမ်းတာအရေးယူတာရှိတယ်။ ဒီအချိန်မှာ အသေးစိတ်ထုတ်ပြန်ပေးလို့မရဘူး"
နောက်ဆုံးသိရတဲ့သတင်းတွေအရ မန္တလေးဘက်မှာလည်း ဒီတပတ်အတွင်းမှာ ရှေ့နေ ၄ဦးထပ်မံ အဖမ်းခံရတယ်လို့သိရပါတယ်။ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေနဲ့ပတ်သတ်လို့ ရှေ့နေတဦးကခုလိုပြောပြလာတာပါ။
"ရွက်နုအောင်နောက်ကို ၄ယောက်ဖမ်းထားတာ။ ဖမ်းတော့ ရှေ့နေတွေတော်တော်များများပါဝါနှုတ်ကုန်ကြရတယ်။ ကြောက်လို့။ ဆရာဇော်ကိုလိုက်ပေးတဲ့ ကိုတင်ဝင်းအောင်ဖမ်းခံရပြီ။ တော်တော်ပြင်းပြင်းထန်ထန်နှိပ်စက်တယ်ပြောတယ်။ သူကဒေါက်တာမြင့်နိုင်နဲ့ပန်ဒါ ( ဝေမိုးအောင်)ကိုလည်းလိုက်တော့ တော်တော်နှိပ်စက်ခံရတယ်ပြောတယ်။ နံပါတ် ၁ကတော့ အငြိုးနဲ့ဖြစ်မှာပေါ့။ သူတို့ရန်သူတွေကိုလိုက်ပေးနေတယ်ဆိုတာမျိုးရှိမှာပေါ့။ နောက်အလကားလိုက်ပေးတော့ သူတို့ကိုရွဲ့တယ်ပေါ့။ နောက်တခုကတော့ ဒါအားမကောင်းတာကိုပြတာပေါ့။ သွေးရူးသွေးတန်းနဲ့ မဲမဲမြင်အကုန်ကိုက်တဲ့သဘော"
ဒီရှေ့နေတွေဟာလည်း မန္တလေး အိုးဘိုအကျဉ်းထောင်တွင်း တရားရုံးကနေ အမှုလိုက် ပြီးအပြန်မှာ ဖမ်းခံရတာပါ။ ဖမ်းခံရသူတွေကတော့ ရှေ့နေ ဦးတင်ဝင်းအောင်နဲ့ သူ့ဇနီး ရှေ့နေ ဒေါ်သဲစုနိုင်၊ ဒေါ်ခင်သန်းဌေး ရှေ့နေ ဦးသုတ တို့ဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။
မန္တလေးမှာပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီ ၈ ရက်က တောင်သူ လယ်သမားတွေဘက်ကနေ အမှုလိုက်ပါဆောင်ရွက်ပေး လေ့ရှိ တဲ့ ရှေ့နေ ဦးစည်သူကို သူ့နေအိမ်မှာ ရိုက်နှက်ခံရပြီး အကြမ်းဖက်ဥပဒေ ပုဒ်မနဲ့အမှုတပ်စွဲဆိုခဲ့ပါတယ်။
ရှေ့နေဦးစည်သူနောက်မှာတော့ မန္တလေးတိုင်း ဝန်ကြီးချုပ်အပါအဝင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ခေါင်းဆောင်များဘက်မှ အမှုလိုက်ပေးနေတဲ့ ရှေ့နေ ဒေါ်ရွက်နုအောင် ကို စစ်ကောင်စီဘက်က ထပ်မံဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး သူ့ကိုလည်း ထောင်တသက်ထိ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံရနိုင်တဲ့ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေပါ ငွေကြေးထောက်ပံ့ခြင်းဆိုင်ရာ ပုဒ်မ ၅၀ (ည) နဲ့တရားစွဲဆိုထားပါတယ်။
အိုးဘိုထောင် အထူးတရားရုံးတရားခွင်များက အပြန် ဖမ်းဆီးခံရမှုနဲ့ နိုင်ငံရေး အမှုလိုက်ပေးနေတဲ့သူတွေ ဖမ်းခံနေရတာမို့ ရှေ့နေတချို့ဟာ နိုင်ငံရေး အမှုလက်ခံလိုက်ပါဆောင်ရွက်ပေးဖို့ စိုးရိမ်လာကြပါတယ်။ တချို့ရှေ့နေတွေကတော့ အိုးဘိုထောင်အထူးတရားရုံး တရားခွင်ကို မလာဝံ့တဲ့အထိ ဖြစ်လာတယ်လို့ ရှေနေအသိုင်းအဝိုင်းက ပြောပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့လကလည်း စစ်ကိုင်းတိုင်း မုံရွာမြို့မှာNLD အစိုးရ လက်ထက်စစ်ကိုင်းတိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာမြင့်နိုင်ရဲ့ အမှုကို လိုက်ပါဆောင်ရွက်နေတဲ့ ရှေ့နေ ဦးမိုးဇော်ထွန်း အပါအဝင် ရှေ့နေသုံးဦး အဖမ်းခံခဲ့ရပါတယ်။ နောက်ထပ် ရှေ့နေ နှစ်ဦးထပ်မနည်းလည်း လိုက်လံဖမ်းဆီးလို့ တိမ်းရှောင်နေရတယ်လို့ နီးစပ်သူတွေကဆိုပါတယ်။
ရှေ့နေတွေ ဖမ်းခံရတာနဲ့ပတ်သတ်လို့ ရှေ့နေတဦးကတော့ ခုလိုမှတ်ချက်ပေးပါတယ်။
"ဥပဒေအရ ခုခံပိုင်ခွင့်လိုသူဟာ ရာဇဝတ်မှု ဖြစ်ကောင်းဖြစ်မယ်။ နိုင်ငံရေး အမှုလည်းပါချင်ပါမယ်။ ဘယ်အမှုဘဲဖြစ်ဖြစ် ဥပဒေအရ ခုခံဖို့လိုနေသူတွေကို ခုခံပိုင်ခွင့်ရအောင်လုပ်ပေးရတာရှေ့နေအလုပ်ဖြစ်တယ်။ အဲဒီလိုလိုက်ပါတာကို ပုဒ်မတခုခုတပ် အရေးယူမယ်ဆိုရင်တော့ ဒါကိုတော့ လက်မခံနိုင်ဘူး။ တရားစီရင်ရေးစနစ် တရားဥပဒေချိုးဖောက်တာဖြစ်တယ်လို့မြင်ပါတယ်။ ဒီလိုမဟုတ်ဘဲ ရှေ့နေတယောက်က ရှေ့နေအလုပ်မလုပ်ဘဲ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူအလုပ်လုပ်တယ်။ သူ့ယုံကြည်ချက်အရ တရားစွဲဆိုခံရတာဆိုရင်တော့ ဒီအပေါ်မှာ ဆရာတို့ဘာမှတ်ချက်မှမပေးလိုပါဘူး"
ရှေ့နေတွေ ဖမ်းဆီးခံရမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ အခုချိန်ထိ စစ်ကောင်စီဘက်က တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်တာ မရှိပါဘူး။ စစ်ကောင်စီပြန်ကြားရေး ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကိုလည်း ဗွီအိုအေက ၃ရက်တိုင် ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့် လက်ခံဖြေဆိုတာမရှိပါဘူး။
ရန်ကုန် မန္တလေးအပြင် ရှမ်းပြည်နယ် နောင်ချိုနဲ့ ကချင်ပြည်နယ် တို့တွေမှာပါ နိုင်ငံရေး အမှုလိုက်ရှေ့နေတချို့ ဖမ်းဆီးခံရမှုရှိနေပါတယ်။ ဒီလူတွေကိုလည်း အကြမ်းဖက် ဥပဒေပုဒ်မတွေတပ်ပြီး တရားစွဲထားပါတယ်။ အာဏာသိမ်းပြီးကာလ တစ်နှစ်ကျော်အတွင်းမှာ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ ရှေ့နေစုစုပေါင်း ၂၀ ကျော်လောက် ရှိပြီလို့ ရှေ့နေအသိုင်းအဝိုင်းကနေ သိရပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
070622 Human Rights lawyers BV for WEB.mp3
.....................................................................
လူ့အခှင့ျအရေးအကြိုးဆောငျ ရှေ့နတေခြို့ ဖမျးဆီးခံရ
{{Zawgyi/Unicode}}
ရနျကုနျနဲ့ မန်တလေးမွို့တှမှော ဖမျးဆီးတရားစှဲခံရတဲ့ နိုငျငံရေးလှုပျရှားသူတှေ တတျကွှလှုပျရှားသူတှရေဲ့ အမှုတှကေို လိုကျပါဆောငျရှကျပေးနတေဲ့ ရှေ့နတှေကေို စဈကောငျစီက ဖမျးဆီး အကပြျကိုငျဖိအားပေးနတောတှရှေိနတေယျလို့ ရှနေအေသိုငျးအဝိုငျးကပွောကွပါတယျ။ ဒီ သီတငျးပတျအတှငျးမှာပဲ နိုငျငံရေးအမှုလိုကျရှနေေ ၁၀ဦးထကျမနညျး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရပွီး၊ သူတို့ကို ဘယျမှာထားပွီး စဈမေးနတောတှကေိုလညျး မသိကွရပါဘူး။ ရနျကုနျက ပေးပို့တဲ့ သတငျး ကိုရဲမှနျ က ပွောပွပါမယျ။
စဈတပျက အာဏာသိမျးမှုအပေါျ ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွသူတှနေဲ့ အတိုကျအခံလုပျနသေူတှကေို စဈကောငျစီက ပုဒျမ အမြိုးမြိုးတပျပွီး ဖမျးဆီးထောငျခတြာတှေ ဆကျတိုကျ လုပျနသေလိုပဲ၊ နိုငျငံရေးအမှုတှကေို လိုကျပါ ဆောငျရှကျပေးနတေဲ့ ရှေ့နတှေကေိုလညျး ဖိအားပေးတာအပွငျ ဖမျးဆီးမှုတှပေါ ရှိလာနပေါတယျ။ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျးမှာ ဒီတပတျအတှငျး ရှေ့နေ ၃ဦးထပျမနညျးဖမျးခံရပွီး၊ သူတို့ကို ဘယျမှာ ထိမျးသိမျးထားလဲဆိုတာတောငျ မသိရဘူးလို့ ရှေ့နတေဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
"ရနျကုနျဘကျမှာ ၃ယောကျလောကျဖမျးတယျပွောတယျ။ လကျရှိစဈကွောရေးဝငျနတောထောငျရောကျမလာသေးဘူး။ ဖမျးတာပဲသိတယျ ။ ဘယျနရော စဈကွောရေးဝငျလဲ ဆရာတို့ မသိဘူး။ အမြိုးသမီး ၂ယောကျ အမြိုးသား တယောကျဆိုတာဘဲသိတယျ။ အသေးစိတျ နာမညျစာရငျးမရသေးဘူး။ မသိသေးဘူးဆိုတာက ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးပွောရရငျ ဆရာတို့က ဘယျသူဘယျသူ နာမညျမတပျတာက သကျဆိုငျရာ လုံခွုံရေးငဲ့နရေတယျ။မိသားစုဝငျတှကေိုပါ နောကျဆကျတှဲ ဖမျးတာအရေးယူတာရှိတယျ။ ဒီအခြိနျမှာ အသေးစိတျထုတျပွနျပေးလို့မရဘူး"
နောကျဆုံးသိရတဲ့သတငျးတှအေရ မန်တလေးဘကျမှာလညျး ဒီတပတျအတှငျးမှာ ရှေ့နေ ၄ဦးထပျမံ အဖမျးခံရတယျလို့သိရပါတယျ။ ဖမျးဆီးခံရသူတှနေဲ့ပတျသတျလို့ ရှေ့နတေဦးကခုလိုပွောပွလာတာပါ။
"ရှကျနုအောငျနောကျကို ၄ယောကျဖမျးထားတာ။ ဖမျးတော့ ရှေ့နတှေတေောျတောျမြားမြားပါဝါနှုတျကုနျကွရတယျ။ ကွောကျလို့။ ဆရာဇောျကိုလိုကျပေးတဲ့ ကိုတငျဝငျးအောငျဖမျးခံရပွီ။ တောျတောျပွငျးပွငျးထနျထနျနှိပျစကျတယျပွောတယျ။ သူကဒေါကျတာမွင့ျနိုငျနဲ့ပနျဒါ ( ဝမေိုးအောငျ)ကိုလညျးလိုကျတော့ တောျတောျနှိပျစကျခံရတယျပွောတယျ။ နံပါတျ ၁ကတော့ အငွိုးနဲ့ဖွဈမှာပေါ့။ သူတို့ရနျသူတှကေိုလိုကျပေးနတေယျဆိုတာမြိုးရှိမှာပေါ့။ နောကျအလကားလိုကျပေးတော့ သူတို့ကိုရှဲ့တယျပေါ့။ နောကျတခုကတော့ ဒါအားမကောငျးတာကိုပွတာပေါ့။ သှေးရူးသှေးတနျးနဲ့ မဲမဲမွငျအကုနျကိုကျတဲ့သဘော"
ဒီရှေ့နတှေဟောလညျး မန်တလေး အိုးဘိုအကဉြျးထောငျတှငျး တရားရုံးကနေ အမှုလိုကျ ပွီးအပွနျမှာ ဖမျးခံရတာပါ။ ဖမျးခံရသူတှကေတော့ ရှေ့နေ ဦးတငျဝငျးအောငျနဲ့ သူ့ဇနီး ရှေ့နေ ဒေါျသဲစုနိုငျ၊ ဒေါျခငျသနျးဌေး ရှေ့နေ ဦးသုတ တို့ဖွဈတယျလို့သိရပါတယျ။
မန်တလေးမှာပွီးခဲ့တဲ့ ဧပွီ ၈ ရကျက တောငျသူ လယျသမားတှဘေကျကနေ အမှုလိုကျပါဆောငျရှကျပေး လေ့ရှိ တဲ့ ရှေ့နေ ဦးစညျသူကို သူ့နအေိမျမှာ ရိုကျနှကျခံရပွီး အကွမျးဖကျဥပဒေ ပုဒျမနဲ့အမှုတပျစှဲဆိုခဲ့ပါတယျ။
ရှေ့နေဦးစညျသူနောကျမှာတော့ မန်တလေးတိုငျး ဝနျကွီးခြုပျအပါအဝငျ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ (NLD) ခေါငျးဆောငျမြားဘကျမှ အမှုလိုကျပေးနတေဲ့ ရှေ့နေ ဒေါျရှကျနုအောငျ ကို စဈကောငျစီဘကျက ထပျမံဖမျးဆီးခဲ့ပွီး သူ့ကိုလညျး ထောငျတသကျထိ ပွဈဒဏျခမြှတျခံရနိုငျတဲ့ အကွမျးဖကျမှု တိုကျဖကြျရေး ဥပဒပေါ ငှကွေေးထောကျပံ့ခွငျးဆိုငျရာ ပုဒျမ ၅၀ (ည) နဲ့တရားစှဲဆိုထားပါတယျ။
အိုးဘိုထောငျ အထူးတရားရုံးတရားခှငျမြားက အပွနျ ဖမျးဆီးခံရမှုနဲ့ နိုငျငံရေး အမှုလိုကျပေးနတေဲ့သူတှေ ဖမျးခံနရေတာမို့ ရှေ့နတေခြို့ဟာ နိုငျငံရေး အမှုလကျခံလိုကျပါဆောငျရှကျပေးဖို့ စိုးရိမျလာကွပါတယျ။ တခြို့ရှေ့နတှေကေတော့ အိုးဘိုထောငျအထူးတရားရုံး တရားခှငျကို မလာဝံ့တဲ့အထိ ဖွဈလာတယျလို့ ရှနေအေသိုငျးအဝိုငျးက ပွောပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့လကလညျး စဈကိုငျးတိုငျး မုံရှာမွို့မှာNLD အစိုးရ လကျထကျစဈကိုငျးတိုငျးဝနျကွီးခြုပျ ဒေါကျတာမွင့ျနိုငျရဲ့ အမှုကို လိုကျပါဆောငျရှကျနတေဲ့ ရှေ့နေ ဦးမိုးဇောျထှနျး အပါအဝငျ ရှေ့နသေုံးဦး အဖမျးခံခဲ့ရပါတယျ။ နောကျထပျ ရှေ့နေ နှဈဦးထပျမနညျးလညျး လိုကျလံဖမျးဆီးလို့ တိမျးရှောငျနရေတယျလို့ နီးစပျသူတှကေဆိုပါတယျ။
ရှေ့နတှေေ ဖမျးခံရတာနဲ့ပတျသတျလို့ ရှေ့နတေဦးကတော့ ခုလိုမှတျခကြျပေးပါတယျ။
"ဥပဒအေရ ခုခံပိုငျခှင့ျလိုသူဟာ ရာဇဝတျမှု ဖွဈကောငျးဖွဈမယျ။ နိုငျငံရေး အမှုလညျးပါခငြျပါမယျ။ ဘယျအမှုဘဲဖွဈဖွဈ ဥပဒအေရ ခုခံဖို့လိုနသေူတှကေို ခုခံပိုငျခှင့ျရအောငျလုပျပေးရတာရှေ့နအေလုပျဖွဈတယျ။ အဲဒီလိုလိုကျပါတာကို ပုဒျမတခုခုတပျ အရေးယူမယျဆိုရငျတော့ ဒါကိုတော့ လကျမခံနိုငျဘူး။ တရားစီရငျရေးစနဈ တရားဥပဒခြေိုးဖောကျတာဖွဈတယျလို့မွငျပါတယျ။ ဒီလိုမဟုတျဘဲ ရှေ့နတေယောကျက ရှေ့နအေလုပျမလုပျဘဲ တကျကွှလှုပျရှားသူအလုပျလုပျတယျ။ သူ့ယုံကွညျခကြျအရ တရားစှဲဆိုခံရတာဆိုရငျတော့ ဒီအပေါျမှာ ဆရာတို့ဘာမှတျခကြျမှမပေးလိုပါဘူး"
ရှေ့နတှေေ ဖမျးဆီးခံရမှုနဲ့ ပတျသကျလို့ အခုခြိနျထိ စဈကောငျစီဘကျက တဈစုံတဈရာ ထုတျပွနျတာ မရှိပါဘူး။ စဈကောငျစီပွနျကွားရေး ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးကိုလညျး ဗှီအိုအကေ ၃ရကျတိုငျ ဆကျသှယျခဲ့ပမေယ့ျ လကျခံဖွဆေိုတာမရှိပါဘူး။
ရနျကုနျ မန်တလေးအပွငျ ရှမျးပွညျနယျ နောငျခြိုနဲ့ ကခငြျပွညျနယျ တို့တှမှောပါ နိုငျငံရေး အမှုလိုကျရှေ့နတေခြို့ ဖမျးဆီးခံရမှုရှိနပေါတယျ။ ဒီလူတှကေိုလညျး အကွမျးဖကျ ဥပဒပေုဒျမတှတေပျပွီး တရားစှဲထားပါတယျ။ အာဏာသိမျးပွီးကာလ တဈနှဈကြောျအတှငျးမှာ ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ ရှေ့နစေုစုပေါငျး ၂၀ ကြောျလောကျ ရှိပွီလို့ ရှေ့နအေသိုငျးအဝိုငျးကနေ သိရပါတယျ။