(Zawgyi/Unicode)
ကူးစက်မြန်ကပ်ရောဂါ ကိုဗစ်ရောဂါပိုး စတွေ့ခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်တော်မြို့က စစ်ရှောင်စခန်းတခုမှာ အသွားအလာတွေ ကန့်သတ်ထားပြီး ပိုးတွေ့လူနာနဲ့ ဆက်စပ်ထိတွေ့သူတွေမှာ ရောဂါပိုးရှိ-မရှိ စတင်စစ်ဆေးနေတဲ့ အကြောင်း စခန်းထဲက နောက်ဆုံးအခြေအနေ ကို မဆုမွန် ပြောပြပေးမှာပါ။
ရခိုင်လက်နက်ကိုင်တပ် AA နဲ့ အစိုးရစစ်တပ်တို့ကြား ပြင်းထန်တဲ့တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ရခိုင်ပြည်သူနှစ်သိန်းကျော်( ၂၀၀,၀၀၀) စစ်ဘေးကနေ လွတ်အောင် တိမ်းရှောင်နေကြရချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို လူအစုလိုက်အပြုံလိုက် ခိုလှုံနေထိုင်နေရတဲ့ စစ်ရှောင်စခန်းတွေထဲကကျောက်တော်မြို့နယ် သာသနာ့ဗိမ္မာန် စစ်ရှောင်စခန်းမှာ အသက် ၈၅နှစ်အရွယ် အဘွားအို တယောက်ဆီမှာ ကိုဗစ် ၁၉ ပိုးပထမဆုံး စတင်စစ်ဆေးတွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကိုဗစ်လူနာ ရောဂါပြင်းထန်လို့ စစ်တွေဆေးရုံကြီးမှာ ပြောင်းရွှေ့ပြီး လိုအပ်တဲ့အရေးပေါ်အခြေအနေတွေကို စောင့်ကြည့် ကုသပေးနေတယ် ဆိုတာကိုလည်းစစ်တွေဆေးရုံအုပ်ကြီးက ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းကို အတည်ပြုထားပါတယ်။
အောက်တိုဘာလ ၂၃ ရက်နေ့မှာတော့ စခန်းတွင်း ကိုဗစ်ပိုးတွေ့လူနာနဲ့ ထိတွေ့ဆက်စပ်မှုရှိသူတွေကို အသုတ်လိုက် ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာနကနေ စစ်ဆေးနေပါတယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်တော်မြို့နယ်က ပြည်နယ်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးမောင်သန်းစိန် ကပြောပါတယ်။
"စစ်ရှောင်စခန်းမှာ အဘွားကြီးတယောက်မှာတွေ့တယ် တွေ့တဲ့အဘွားကို စစ်တွေဆေးရုံကို Referred ဆက်လုပ်ထားတယ်လို့ ကျန်းမာရေးဌာနကပြောပါတယ်။ စစ်ရှောင်စခန်းမှာရှိတဲ့ အဲ့ဒီ့အဘွားကြီးနဲ့တွေ့ပြီး ဆက်စပ်တဲ့သူတွေကို ကျနော်တို့နှာခေါင်းတို့ဖတ်တို့ Swab တို့ ကျန်းမာရေးဌာနကနေ ယူနေကြပါတယ် ဒီနေ့နေလည်က ယူကြပါတယ် သူတို့လေ။ကျနော်တို့က အဖြတ်လိုက် အဖြတ်လိုက်ပေါ့။ ၅၀ တသုတ်၊ ၃၀ တသုတ် သူ့အခန်းအလိုက် သူ့အသုတ်အလိုက် ကျန်းမာရေးဌာနကနေ နှာခေါင်းတို့ဖတ်တွေယူနေပါတယ်။ သူနဲ့ဆက်စပ်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ပေါ့နော်။ "
အခုလို ကိုဗစ်ပိုးတွေ့ထားတဲ့ ကျောက်တော်မြို့နယ် သာသနာ့ဗိမာန် စစ်ဘေးရှောင်စခန်းကို အသွားအလာ အဝင်အထွက်တွေ ကန့်သတ်ထားပါတယ်။ ဒီစခန်းထဲမှာပဲ ကွာရမ်တင်းစင်တာ သဘောမျိုးလုပ်ပြီးတော့ ဒုက္ခသည်တွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ စားဝတ်နေရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွေကို ရပ်မိရပ်ဖတွေ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တွေဘက်က ကူညီပေးနေတယ်လို့ ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်က ဆက်ပြောပြပါတယ်။
"သာသနာ့ဗိမာန် စခန်းကလည်း စစ်ဘေးရှောင်စခန်းဆိုတော့ အကုန်ဆက်စပ်မိမှာပဲလေ အကုန်လုံးက အဲ့မှာပဲ အုပ်စုဖွဲ့ပြီးနေကြတာကိုး။ Hall Type ခမ်းမပုံစံမျိုးဆိုတော့ အတူတူပဲအဲ့လိုနေကြရတာလေ။ အဲ့ဒီ့နေ့ကစပြီး သာသနာ့ဗိမ္မာန် စစ်ရှောင်စခန်းကို ကွာရမ်တင်းအဖြစ် ကျနော်တို့ လုပ်ထားလိုက်ပါတယ် အပြင်ကိုလည်း မထွက်ရဘူး အပြင်လူလည်း မဝင်ရဘူးပေါ့ဗျာ။ ကျနော်တို့က စစ်ရှောင်စခန်းတခုကို Lock Down လုပ်လိုက်တယ် ဆိုကတည်းကတော့- အကုန်လုံးကနေ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတခုလုံးမှာ လိုအပ်တဲ့ကိစ္စတော်တော်များများကို သက်ဆိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးဌာနနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးဌာနတို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်။ ကမ့်ထဲ ကွာရမ်တင်း လုပ်လိုက်တယ်ဆိုတာနဲ့ အဲ့မှာကွာရမ်တင်း ဝင်နေရတဲ့သူတွေ အတွက် စားဖို့လို- အစခပ်သိမ်းပေါ့ဗျာ နိစ္စဓူဝ လိုအပ်တဲ့ ကိစ္စတွေကိုကျနော်တို့ဘက်က သက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေး ဌာနတွေကို အကြောင်းကြားတယ် သက်ဆိုင်ရာအစိုးရအဖွဲ့အစည်းတွေကို အကြောင်းကြားတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ ဌာနဆိုင်ရာတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး စစ်ရှောင်စခန်းကလူတွေကို ဂရုစိုက်ပေးဖို့ ညှိနှိုင်းတိုင်ပင်ဆွေးနွေး ထားတာတွေ ရှိပါတယ်။ ကျန်းမာရေးဌာနရယ် ဒီစစ်ရှောင်စခန်းမှာ ကြီးကြပ်နေတဲ့မြို့မိမြို့ဖတွေရယ် ပြီးတော့ ဒီ CSO ပူးပေါင်းပြီးတော့ ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။"
ကျောက်တော်မှာက စစ်ရေးတင်းမာမှုတွေ ဆက်ဖြစ်နေတာပါ။ ဒီတော့ စခန်းတွေထဲ လိုအပ်လို့ ကွာရမ်တင်း ဝင်နေရတဲ့သူတွေ ဘေးလွတ်ရာ ရပ်ကွက်ထဲ ဝင်ပြေးရတာတွေ ဘေးကင်းမယ့်နေရာတွေ ဝင်ပုန်းနေရတာတွေ ရှိနေတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ကိုဗစ်ထက် စစ်က ပိုကြောက်ဖို့ကောင်းနေတဲ့အချိန် စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည်အချင်းချင်းကြား ကူးစက်မှုဖြစ်နိုင်တဲ့ အန္တရာယ်များတဲ့ အနေအထားလို့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေကို ကူညီပေးနေတဲ့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များအစည်းအရုံး REC ရဲ့အတွင်းရေးမှူး ကိုဇော်ဇော်ထွန်းက ပြောပြပါတယ်။
"ဒီမှာက ဘာထူးခြားမှုတခုရှိလဲဆိုတော့ ကျောက်တော်မှာ ကွာရမ်တင်းစင်တာတွေရှိတယ်။ အဲ့ဒီ့ကွာရမ်တင်း စင်တာမှာ ဝင်နေတဲ့သူတွေက တိုက်ပွဲတွေဖြစ်တော့ တိုက်ပွဲတင်မက လက်နက်ကြီးတွေပါ ကျမှာစိုးလို့ ကွာရမ်တင်း စင်တာကပါ ထွက်ပြေးခဲ့ရတဲ့ဖြစ်စဉ်တွေရှိတယ်။ အဲ့ဒီသူတွေက ကွာရမ်တင်းစင်တာကနေ ထွက်ပြေးပြီးတော့ ရပ်ကွက်တွေထဲကို ဝင်သွားကြတာလည်းရှိတယ်။ အဲ့ဒီ့သူတွေကိုလည်း ပြန်ခေါ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေ-မရှိခဲ့ဘူးလို့ ကျနော်တို့သိရတယ်။ တိုက်ပွဲတွေ များလာတဲ့အခါမှာ ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ စိုးရိမ်စိတ်တွေနည်းသွားပြီး တိုက်ပွဲကိုပဲ အဓိက စိုးရိမ် စိတ်ပူနေကြရတဲ့ အခြေအနေကို ရောက်သွားတာပေါ့။ အဲ့ဒီ့အခါမှာ ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့စည်းကမ်းတွေ အရမ်းကိုလျော့ရဲခဲ့ရတာရှိတယ်။ အဲ့တာကြောင့်မို့လို့ ကျောက်တော်ရဲ့အခြေအနေက ပိုးကူးစက်နေတဲ့ အခြေအနေက အခုလက်ရှိ တွေ့ရှိထားတာနဲ့ စာရင် ဒီလူထုကြားမှာ ပိုပြီးတော့မှ ရှိနိုင်တယ်လို့ ကျနော်တို့ခန့်မှန်းတယ်။ နောက်ပြီးတော့ အခု IDP ကမ့်တွေထဲမှာ အစိုးရဘက်က အသွားအလာတွေ ကန့်သတ်ပစ်လိုက်တာ ကျနော်တို့ကြားတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုပိုးတွေ့တဲ့ စခန်းမှာဆိုရင် စစ်ဘေးရှောင်တွေက Social Distancing နေနိုင်ဖို့ အနေအထားမှာမရှိဘူး။ ကူးစက်နိုင်တဲ့ အခြေအနေတွေ ရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် သူတို့တွေ အာဟာရမပြတ်အောင်လည်း ထောက်ပံ့မှုတွေ လုပ်ဖို့လိုပါတယ်ဗျ။"
ဒီကိုဗစ်ရောဂါပိုး စတင်တွေ့ရှိတဲ့ ကျောက်တော်စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွင်း ရောဂါပိုးပြန့်ပွားမှုကို ကာကွယ်နိုင်ရေး အတွက်ကိုတော့ နိုင်ငံတကာကြက်ခြေနီအဖွဲ့ ( ICRC) ဘက်ကအဓိက စခန်းတွေထဲက နေရပ်စွန့်ခွာ မိသားစုတွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါကာကွယ် တားဆီးရေးဆိုင်ရာ ဆေးဝါးထောက်ကူပြုပစ္စည်းတွေနဲ့ ကျောက်တော်ဆေးရုံဟောင်း ကျောက်တော်မြို့နယ်ဆေးရုံအတွက် ကိုဗစ်လူနာသီးသန့်ထားရှိနိုင်ရေး ကျန်းမာရေးစံနှုန်းနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ အခန်းတွေ စီစဉ်ပေးနေပါတယ်။ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရ၊ ပြည်ထောင်စုအစိုးရရဲ့ COVID 19 ရောဂါထိန်းချုပ်ကာကွယ်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်ချက်တွေကို ဝိုင်းဝန်း ကူညီထောက်ပံ့ပေးနေတယ်လို့ အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်နေ့မှာ ICRC ကလည်း သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ကျောက်တော်စစ်ရှောင်စခန်း COVID ကူးစက်မှု စစ်ဆေးနေ
..............
ကြောကျတောျစဈရှောငျစခနျး COVID ကူးစကျမှု စဈဆေးနေ
(Unicode)
ကူးစကျမွနျကပျရောဂါ ကိုဗဈရောဂါပိုး စတှေ့ခဲ့တဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ ကြောကျတောျမွို့က စဈရှောငျစခနျးတခုမှာ အသှားအလာတှေ ကန့ျသတျထားပွီး ပိုးတှေ့လူနာနဲ့ ဆကျစပျထိတှေ့သူတှမှော ရောဂါပိုးရှိ-မရှိ စတငျစဈဆေးနတေဲ့ အကွောငျး စခနျးထဲက နောကျဆုံးအခွအေနေ ကို မဆုမှနျ ပွောပွပေးမှာပါ။
ရခိုငျလကျနကျကိုငျတပျ AA နဲ့ အစိုးရစဈတပျတို့ကွား ပွငျးထနျတဲ့တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ရခိုငျပွညျသူနှဈသိနျးကြောျ( ၂၀၀,၀၀၀) စဈဘေးကနေ လှတျအောငျ တိမျးရှောငျနကွေရခြိနျဖွဈပါတယျ။ ဒီလို လူအစုလိုကျအပွုံလိုကျ ခိုလှုံနထေိုငျနရေတဲ့ စဈရှောငျစခနျးတှထေဲကကြောကျတောျမွို့နယျ သာသနာ့ဗိမ်မာနျ စဈရှောငျစခနျးမှာ အသကျ ၈၅နှဈအရှယျ အဘှားအို တယောကျဆီမှာ ကိုဗဈ ၁၉ ပိုးပထမဆုံး စတငျစဈဆေးတှေ့ရှိခဲ့တာဖွဈပါတယျ။ ဒီကိုဗဈလူနာ ရောဂါပွငျးထနျလို့ စဈတှဆေေးရုံကွီးမှာ ပွောငျးရှှေ့ပွီး လိုအပျတဲ့အရေးပေါျအခွအေနတှေကေို စောင့ျကွည့ျ ကုသပေးနတေယျ ဆိုတာကိုလညျးစဈတှဆေေးရုံအုပျကွီးက ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးကို အတညျပွုထားပါတယျ။
အောကျတိုဘာလ ၂၃ ရကျနေ့မှာတော့ စခနျးတှငျး ကိုဗဈပိုးတှေ့လူနာနဲ့ ထိတှေ့ဆကျစပျမှုရှိသူတှကေို အသုတျလိုကျ ကနြျးမာရေးဦးစီးဌာနကနေ စဈဆေးနပေါတယျလို့ ရခိုငျပွညျနယျ ကြောကျတောျမွို့နယျက ပွညျနယျလှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျ ဦးမောငျသနျးစိနျ ကပွောပါတယျ။
"စဈရှောငျစခနျးမှာ အဘှားကွီးတယောကျမှာတှေ့တယျ တှေ့တဲ့အဘှားကို စဈတှဆေေးရုံကို Referred ဆကျလုပျထားတယျလို့ ကနြျးမာရေးဌာနကပွောပါတယျ။ စဈရှောငျစခနျးမှာရှိတဲ့ အဲ့ဒီ့အဘှားကွီးနဲ့တှေ့ပွီး ဆကျစပျတဲ့သူတှကေို ကနြောျတို့နှာခေါငျးတို့ဖတျတို့ Swab တို့ ကနြျးမာရေးဌာနကနေ ယူနကွေပါတယျ ဒီနေ့နလေညျက ယူကွပါတယျ သူတို့လေ။ကနြောျတို့က အဖွတျလိုကျ အဖွတျလိုကျပေါ့။ ၅၀ တသုတျ၊ ၃၀ တသုတျ သူ့အခနျးအလိုကျ သူ့အသုတျအလိုကျ ကနြျးမာရေးဌာနကနေ နှာခေါငျးတို့ဖတျတှယေူနပေါတယျ။ သူနဲ့ဆကျစပျတဲ့ ပတျဝနျးကငြျပေါ့နောျ။ "
အခုလို ကိုဗဈပိုးတှေ့ထားတဲ့ ကြောကျတောျမွို့နယျ သာသနာ့ဗိမာနျ စဈဘေးရှောငျစခနျးကို အသှားအလာ အဝငျအထှကျတှေ ကန့ျသတျထားပါတယျ။ ဒီစခနျးထဲမှာပဲ ကှာရမျတငျးစငျတာ သဘောမြိုးလုပျပွီးတော့ ဒုက်ခသညျတှအေတှကျ လိုအပျတဲ့ စားဝတျနရေေးနဲ့ ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှုတှကေို ရပျမိရပျဖတှေ အရပျဖကျအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျတှဘေကျက ကူညီပေးနတေယျလို့ ပွညျနယျလှှတျတောျကိုယျစားလှယျက ဆကျပွောပွပါတယျ။
"သာသနာ့ဗိမာနျ စခနျးကလညျး စဈဘေးရှောငျစခနျးဆိုတော့ အကုနျဆကျစပျမိမှာပဲလေ အကုနျလုံးက အဲ့မှာပဲ အုပျစုဖှဲ့ပွီးနကွေတာကိုး။ Hall Type ခမျးမပုံစံမြိုးဆိုတော့ အတူတူပဲအဲ့လိုနကွေရတာလေ။ အဲ့ဒီ့နေ့ကစပွီး သာသနာ့ဗိမ်မာနျ စဈရှောငျစခနျးကို ကှာရမျတငျးအဖွဈ ကနြောျတို့ လုပျထားလိုကျပါတယျ အပွငျကိုလညျး မထှကျရဘူး အပွငျလူလညျး မဝငျရဘူးပေါ့ဗြာ။ ကနြောျတို့က စဈရှောငျစခနျးတခုကို Lock Down လုပျလိုကျတယျ ဆိုကတညျးကတော့- အကုနျလုံးကနေ လူ့အသိုငျးအဝိုငျးတခုလုံးမှာ လိုအပျတဲ့ကိစ်စတောျတောျမြားမြားကို သကျဆိုငျတဲ့ ကနြျးမာရေးဌာနနဲ့ အုပျခြုပျရေးဌာနတို့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျပေးနပေါတယျ။ ကမ့ျထဲ ကှာရမျတငျး လုပျလိုကျတယျဆိုတာနဲ့ အဲ့မှာကှာရမျတငျး ဝငျနရေတဲ့သူတှေ အတှကျ စားဖို့လို- အစခပျသိမျးပေါ့ဗြာ နိစ်စဓူဝ လိုအပျတဲ့ ကိစ်စတှကေိုကနြောျတို့ဘကျက သကျဆိုငျရာ အုပျခြုပျရေး ဌာနတှကေို အကွောငျးကွားတယျ သကျဆိုငျရာအစိုးရအဖှဲ့အစညျးတှကေို အကွောငျးကွားတယျ။ သကျဆိုငျရာ ဌာနဆိုငျရာတှကေို အတတျနိုငျဆုံး စဈရှောငျစခနျးကလူတှကေို ဂရုစိုကျပေးဖို့ ညှိနှိုငျးတိုငျပငျဆှေးနှေး ထားတာတှေ ရှိပါတယျ။ ကနြျးမာရေးဌာနရယျ ဒီစဈရှောငျစခနျးမှာ ကွီးကွပျနတေဲ့မွို့မိမွို့ဖတှရေယျ ပွီးတော့ ဒီ CSO ပူးပေါငျးပွီးတော့ ဆောငျရှကျနပေါတယျ။"
ကြောကျတောျမှာက စဈရေးတငျးမာမှုတှေ ဆကျဖွဈနတောပါ။ ဒီတော့ စခနျးတှထေဲ လိုအပျလို့ ကှာရမျတငျး ဝငျနရေတဲ့သူတှေ ဘေးလှတျရာ ရပျကှကျထဲ ဝငျပွေးရတာတှေ ဘေးကငျးမယ့ျနရောတှေ ဝငျပုနျးနရေတာတှေ ရှိနတေယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ ကိုဗဈထကျ စဈက ပိုကွောကျဖို့ကောငျးနတေဲ့အခြိနျ စဈရှောငျဒုက်ခသညျအခငြျးခငြျးကွား ကူးစကျမှုဖွဈနိုငျတဲ့ အန်တရာယျမြားတဲ့ အနအေထားလို့ စဈပွေးဒုက်ခသညျတှကေို ကူညီပေးနတေဲ့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြိုးနှယျမြားအစညျးအရုံး REC ရဲ့အတှငျးရေးမှူး ကိုဇောျဇောျထှနျးက ပွောပွပါတယျ။
"ဒီမှာက ဘာထူးခွားမှုတခုရှိလဲဆိုတော့ ကြောကျတောျမှာ ကှာရမျတငျးစငျတာတှရှေိတယျ။ အဲ့ဒီ့ကှာရမျတငျး စငျတာမှာ ဝငျနတေဲ့သူတှကေ တိုကျပှဲတှဖွေဈတော့ တိုကျပှဲတငျမက လကျနကျကွီးတှပေါ ကမြှာစိုးလို့ ကှာရမျတငျး စငျတာကပါ ထှကျပွေးခဲ့ရတဲ့ဖွဈစဉျတှရှေိတယျ။ အဲ့ဒီသူတှကေ ကှာရမျတငျးစငျတာကနေ ထှကျပွေးပွီးတော့ ရပျကှကျတှထေဲကို ဝငျသှားကွတာလညျးရှိတယျ။ အဲ့ဒီ့သူတှကေိုလညျး ပွနျခေါျနိုငျတဲ့ အခွအေနေ-မရှိခဲ့ဘူးလို့ ကနြောျတို့သိရတယျ။ တိုကျပှဲတှေ မြားလာတဲ့အခါမှာ ကိုဗဈနဲ့ပတျသကျပွီးတော့ စိုးရိမျစိတျတှနေညျးသှားပွီး တိုကျပှဲကိုပဲ အဓိက စိုးရိမျ စိတျပူနကွေရတဲ့ အခွအေနကေို ရောကျသှားတာပေါ့။ အဲ့ဒီ့အခါမှာ ကိုဗဈနဲ့ပတျသကျတဲ့စညျးကမျးတှေ အရမျးကိုလြော့ရဲခဲ့ရတာရှိတယျ။ အဲ့တာကွောင့ျမို့လို့ ကြောကျတောျရဲ့အခွအေနကေ ပိုးကူးစကျနတေဲ့ အခွအေနကေ အခုလကျရှိ တှေ့ရှိထားတာနဲ့ စာရငျ ဒီလူထုကွားမှာ ပိုပွီးတော့မှ ရှိနိုငျတယျလို့ ကနြောျတို့ခန့ျမှနျးတယျ။ နောကျပွီးတော့ အခု IDP ကမ့ျတှထေဲမှာ အစိုးရဘကျက အသှားအလာတှေ ကန့ျသတျပဈလိုကျတာ ကနြောျတို့ကွားတယျ။ ဒါပမေဲ့ အခုပိုးတှေ့တဲ့ စခနျးမှာဆိုရငျ စဈဘေးရှောငျတှကေ Social Distancing နနေိုငျဖို့ အနအေထားမှာမရှိဘူး။ ကူးစကျနိုငျတဲ့ အခွအေနတှေေ ရှိတဲ့အတှကျကွောင့ျ သူတို့တှေ အာဟာရမပွတျအောငျလညျး ထောကျပံ့မှုတှေ လုပျဖို့လိုပါတယျဗြ။"
ဒီကိုဗဈရောဂါပိုး စတငျတှေ့ရှိတဲ့ ကြောကျတောျစဈဘေးရှောငျစခနျးတှငျး ရောဂါပိုးပွန့ျပှားမှုကို ကာကှယျနိုငျရေး အတှကျကိုတော့ နိုငျငံတကာကွကျခွနေီအဖှဲ့ ( ICRC) ဘကျကအဓိက စခနျးတှထေဲက နရေပျစှန့ျခှာ မိသားစုတှအေတှကျ လိုအပျတဲ့ ကိုဗဈ ၁၉ ရောဂါကာကှယျ တားဆီးရေးဆိုငျရာ ဆေးဝါးထောကျကူပွုပစ်စညျးတှနေဲ့ ကြောကျတောျဆေးရုံဟောငျး ကြောကျတောျမွို့နယျဆေးရုံအတှကျ ကိုဗဈလူနာသီးသန့ျထားရှိနိုငျရေး ကနြျးမာရေးစံနှုနျးနဲ့ကိုကျညီတဲ့ အခနျးတှေ စီစဉျပေးနပေါတယျ။ရခိုငျပွညျနယျအစိုးရ၊ ပွညျထောငျစုအစိုးရရဲ့ COVID 19 ရောဂါထိနျးခြုပျကာကှယျနိုငျရေး ဆောငျရှကျခကြျတှကေို ဝိုငျးဝနျး ကူညီထောကျပံ့ပေးနတေယျလို့ အောကျတိုဘာလ ၂၁ ရကျနေ့မှာ ICRC ကလညျး သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။