တိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့ နေရာအနီး စခန်းထဲက ဒုက္ခသည်တွေ ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရ

This photo taken on May 21, 2020 shows children playing at a camp for internally displaced people (IDP) near Myitkyina in northern Kachin state, where civilians have sought refuge in the wake of ongoing conflict involving rebel groups and the Myanmar mili

{{Zawgyi/Unicode}}

ကချင်ပြည်နယ် ဖားကန့်မြို့နယ် လီဒိုလမ်းမကြီးဘေးမှာရှိတဲ့ လဝါးရွာက စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းအတွင်း ဒုက္ခသည် ၈၀ ကျော်လောက် Covid 19 ရောဂါပိုးကူးစက်နေတယ်လို့ စခန်းတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ လဝါးရွာအနီးပတ်ဝန်းကျင်မှာလည်း တိုက်ပွဲတွေ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသလို ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မူဆယ်မြို့နယ် မုံးကိုး ဘက်မှာလည်း ဒီကနေ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ ကချင်ပြည်နယ်နဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက အခြေအနေတွေ ကိုရဲမွန်း က တင်ပြပေးပါမယ်။

ကချင်ပြည်နယ်၊ ဖားကန့်မြို့နယ် လီဒိုလမ်းမကြီးတလေ ျှာက် စစ်တပ်နဲ့ ကချင်လက်နက်ကိုင် KIA တို့ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတာကြောင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ရာ အနီးအနားရွာတွေက ရွာသူ ရွာသားတွေ ဘေးလွတ်ရာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရပါတယ်။ ခွန်ဆိုင်ယန်ရွာက ထွက်ပြေးလာတဲ့ ရွာသား ၃၀၀ကျော်ဟာ အနားက လဝါးရွာရှိ နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းနဲ့ ကက်သလစ် ဘုရားကျောင်းမှာ စက်တင်ဘာလ ၂၅ရက်နေ့တည်းက ရောက်ရှိ ခိုလှုံနေကြပါတယ်။ သူတို့ထဲက နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းမှာ ခိုလှုံနေတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၂၀၀ ကျော်ကို တနင်္လာနေ့က Covid 19 ဆေးစစ်ရာမှာ လူ ၈၀ကျော်မှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါပိုးတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း စခန်းတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

“ KBC မှာ KBC စခန်းမှာပေါ့။ စစ်ရှောင်စခန်းမှာပေါ့။ မနေ့က လာစစ်ပေးတာ၊ အကုန်လုံးစစ်တာ ဒီမှာ ၈၇ ယောက်လောက် တွေ့တယ်။ Positive ဖြစ်နေတယ်။ မနေ့က ဆရာမတွေ၊ ဆရာမအဖွဲ့တွေ စစ်ပြီးမှ ဆေးတွေ ဘာတွေ တိုင်းရင်းဆေးတွေရော လူငယ်၊ သက်ကြီးအရွယ် အကုန်လုံးကို သောက်ခိုင်းနေတယ်။ ဒီမနက် ကနဲ့။”

ကက်သလစ် ဘုရားကျောင်းက စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေကိုတော့ တနင်္လာနေ့က ဆေးစစ်တာ မရှိခဲ့ပေမဲ့ အရင် အပတ်တွေက စစ်ဆေးစဉ်က ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ ၇ ယောက်လောက် တေ့ွရှိထားပါတယ်။

စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေကို ဘာသာရေးအသင်းအဖွဲ့တွေ၊ ICRC နိုင်ငံတကာ ကြက်ခြေနီအသင်း စတာတွေက ကူညီ၊ ထောက်ပံံ့တာတွေ ရှိပေမဲ့ Covid 19 အတည်ပြုလူနာတွေအတွက် အဟာရဖြစ်မယ့် အစားအစာနဲ့ ဆေးဝါးတွေ လိုအပ်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ လောလောဆည်မှာတော့ Covid 19 လူနာတွေ သက်သာမှ နေရပ်ပြန်နိုင်ကြမယ့် အခြေအနေရှိတယ်လို့ ယာယီဒုက္ခသည်စခန်းတာဝန်ခံက ပြောပါတယ်။

“ ပြန်လို့တော့ မရသေးဘူး။ တစ်ပတ်လောက် ဒီ Positive လူနာတွေကို တစ်ပတ်လောက် စောင့်ကြည့်ပြီးမှ သူတို့ နည်းနည်းပါးပါးသက်သာပြီ ဆိုရင်တော့ ပြန်ရင် ပြန်မယ်လို့ အစီအစဉ်တော့ ရှိတယ်။”

ဖားကန့်မြို့နယ် လီဒိုလမ်းတလျောက်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာနောက်ဆုံးပတ်လောက်က စတင်ပြီး တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။
တနင်္လာနေ့ကလည်း လဝါးရွာအနီးမှာ မိုင်းခွဲ တိုက်ခိုက်တာ ၂ ကြိမ်ဖြစ်ခဲ့ကြောင်းလည်း ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

“ မနေ့ကတော့ သူတို့ ဒီက ဆင်းသွားတဲ့ဟာကို ကချင်ပြည်နယ် PDF အဖွဲ့က ဆွဲမိုင်းခွဲတာ ဒါပဲရှိတယ်။ တခြား တော့ မရှိပါဘူး။ ခွဲတာက ဒီ ဒွမ်ဘန်နဲ့ ခွန်ဆိုင်ယန်ကြား တစ်ဖြတ်၊ နောက်ပြီးမှ လဝါးနဲ့ ဒွန်ဘုံးကြားတစ်ဖြတ် အဲဒါပဲ။”

တချို့သတင်းမီဒီယာတွေမှာတော့ စစ်ကောင်စီတပ်က ကားအစီး ၄၀ လောက်ပါတဲ့ ယာဉ်တန်းကို KIA က မိုင်းခွဲပြီး ကြားဖြတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြပါတယ်။
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မူဆယ်မြို့နယ် မုံးကိုးဘက်မှာလည်း စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ MNDAA ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့အကြား တိုက်ပွဲဖြစ်နေတာ ၃ ရက်ဆက်တိုက်ရှိပြီလို့ မုံးကိုး ဒေသခံက ပြောပါတယ်။

“ တစ်နေ့ကညက သူတို့ ဖောင်ဆိုင်းဘက်မှာ ဖြစ်တာပေါ့နော။ တစ်နေ့ကရယ်၊ မနေ့ကပေါ့။ ဖောင်ဆိုင်းဘက်ကတော့ လက်နက်တွေအကြီးတွေ ကြားတာပေါ့နော။ မုံးကိုးထိ ကြားတယ်။ အဲဒါ လုယင်ထန် ဘက်ဗျ။ ၂နေရာဗျ။ လက်နက်ကြီးသံကျတော့ သူက တစ်နေ့လုံးမှာ ပစ်တာ အလုံး ၂၀ လောက်ပစ်နိုင်တာနော။ အဲဒါ ကြားတာ။ တစ်နေ့ကပေါ့။ တစ်နေ့က ည။ မနေ့ကတော့ သိပ်မကြားဘူးဗျ။ တစ်နာရီ နှစ်နာရီလောက်ပဲ ဖြစ်မှာပေါ့။ ခုနက သူတို့ ဗျူဟာကုန်းမှာ လာထုနေတယ် မုံးကိုးထဲမှာပေါ့နော။ တစ်နာရီခွဲလောက်ကပေါ့။ ခုထိလည်း ပစ်နေတုံးပဲ။”

ဒီနေ့ နေ့ခင်း ၂နာရီခွဲလောက်က ပြောပြတာဖြစ်ပါတယ်။
MNDAA ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ရဲ့ ပြန်ကြားရေးဌာနကတော့ ဒီကနေ့ တိုက်ပွဲဖြစ်တယ်ဆိုတာသိရပေမဲ့ သတင်းအတိအကျမရသေးကြောင်း ဗီအိုအေအမေးကို Messenger ကနေ ဖြေဆိုပါတယ်။ MNDAA ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ရဲ့ ပြန်ကြားရေးဌာန လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာမှာတော့ မုံးကိုးရှိ သူတို့ အခြေစိုက်စခန်းကို စစ်ကောင်စီတပ်က လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်းနဲ့ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်း တိုက်ပွဲတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

ကချင်နဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာဖြစ်နေတဲ့ တိုက်ပွဲသတင်းတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ စစ်ကောင်စီဘက်က လောလောဆယ်အထိ ထုတ်ပြန်တာ မရှိသေးပါဘူး။

............................................

Your browser doesn’t support HTML5

တိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့ နေရာအနီး စခန်းထဲက ဒုက္ခသည်တွေ ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရ

{{Unicode}}

ကခငြျပွညျနယျ ဖားကန့ျမွို့နယျ လီဒိုလမျးမကွီးဘေးမှာရှိတဲ့ လဝါးရှာက စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးအတှငျး ဒုက်ခသညျ ၈၀ ကြောျလောကျ Covid 19 ရောဂါပိုးကူးစကျနတေယျလို့ စခနျးတာဝနျရှိသူတဈဦးက ပွောပါတယျ။ လဝါးရှာအနီးပတျဝနျးကငြျမှာလညျး တိုကျပှဲတှေ ဆကျလကျဖွဈပှားနသေလို ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး မူဆယျမွို့နယျ မုံးကိုး ဘကျမှာလညျး ဒီကနေ့ တိုကျပှဲဖွဈပှားနပေါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ ကခငြျပွညျနယျနဲ့ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးက အခွအေနတှေေ ကိုရဲမှနျး က တငျပွပေးပါမယျ။

ကခငြျပွညျနယျ၊ ဖားကန့ျမွို့နယျ လီဒိုလမျးမကွီးတလေ ြှာကျ စဈတပျနဲ့ ကခငြျလကျနကျကိုငျ KIA တို့ တိုကျပှဲတှဖွေဈနတောကွောင့ျ တိုကျပှဲဖွဈရာ အနီးအနားရှာတှကေ ရှာသူ ရှာသားတှေ ဘေးလှတျရာ ထှကျပွေးတိမျးရှောငျနကွေရပါတယျ။ ခှနျဆိုငျယနျရှာက ထှကျပွေးလာတဲ့ ရှာသား ၃၀၀ကြောျဟာ အနားက လဝါးရှာရှိ နှဈခွငျးခရဈယာနျဘုရားကြောငျးနဲ့ ကကျသလဈ ဘုရားကြောငျးမှာ စကျတငျဘာလ ၂၅ရကျနေ့တညျးက ရောကျရှိ ခိုလှုံနကွေပါတယျ။ သူတို့ထဲက နှဈခွငျးခရဈယာနျဘုရားကြောငျးမှာ ခိုလှုံနတေဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ ၂၀၀ ကြောျကို တနငျ်လာနေ့က Covid 19 ဆေးစဈရာမှာ လူ ၈၀ကြောျမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါပိုးတှေ့ရှိခဲ့ကွောငျး စခနျးတာဝနျရှိသူတဈဦးက ပွောပါတယျ။

“ KBC မှာ KBC စခနျးမှာပေါ့။ စဈရှောငျစခနျးမှာပေါ့။ မနေ့က လာစဈပေးတာ၊ အကုနျလုံးစဈတာ ဒီမှာ ၈၇ ယောကျလောကျ တှေ့တယျ။ Positive ဖွဈနတေယျ။ မနေ့က ဆရာမတှေ၊ ဆရာမအဖှဲ့တှေ စဈပွီးမှ ဆေးတှေ ဘာတှေ တိုငျးရငျးဆေးတှရေော လူငယျ၊ သကျကွီးအရှယျ အကုနျလုံးကို သောကျခိုငျးနတေယျ။ ဒီမနကျ ကနဲ့။”

ကကျသလဈ ဘုရားကြောငျးက စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေိုတော့ တနငျ်လာနေ့က ဆေးစဈတာ မရှိခဲ့ပမေဲ့ အရငျ အပတျတှကေ စဈဆေးစဉျက ကိုဗဈအတညျပွုလူနာ ၇ ယောကျလောကျ တှေ့ရှိထားပါတယျ။

စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေို ဘာသာရေးအသငျးအဖှဲ့တှေ၊ ICRC နိုငျငံတကာ ကွကျခွနေီအသငျး စတာတှကေ ကူညီ၊ ထောကျပံံ့တာတှေ ရှိပမေဲ့ Covid 19 အတညျပွုလူနာတှအေတှကျ အဟာရဖွဈမယ့ျ အစားအစာနဲ့ ဆေးဝါးတှေ လိုအပျနဆေဲဖွဈပါတယျ။ လောလောဆညျမှာတော့ Covid 19 လူနာတှေ သကျသာမှ နရေပျပွနျနိုငျကွမယ့ျ အခွအေနရှေိတယျလို့ ယာယီဒုက်ခသညျစခနျးတာဝနျခံက ပွောပါတယျ။

“ ပွနျလို့တော့ မရသေးဘူး။ တဈပတျလောကျ ဒီ Positive လူနာတှကေို တဈပတျလောကျ စောင့ျကွည့ျပွီးမှ သူတို့ နညျးနညျးပါးပါးသကျသာပွီ ဆိုရငျတော့ ပွနျရငျ ပွနျမယျလို့ အစီအစဉျတော့ ရှိတယျ။”

ဖားကန့ျမွို့နယျ လီဒိုလမျးတလြောကျမှာ ပွီးခဲ့တဲ့ စကျတငျဘာနောကျဆုံးပတျလောကျက စတငျပွီး တိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားခဲ့တာပါ။
တနငျ်လာနေ့ကလညျး လဝါးရှာအနီးမှာ မိုငျးခှဲ တိုကျခိုကျတာ ၂ ကွိမျဖွဈခဲ့ကွောငျးလညျး ဒသေခံတဈဦးက ပွောပါတယျ။

“ မနေ့ကတော့ သူတို့ ဒီက ဆငျးသှားတဲ့ဟာကို ကခငြျပွညျနယျ PDF အဖှဲ့က ဆှဲမိုငျးခှဲတာ ဒါပဲရှိတယျ။ တခွား တော့ မရှိပါဘူး။ ခှဲတာက ဒီ ဒှမျဘနျနဲ့ ခှနျဆိုငျယနျကွား တဈဖွတျ၊ နောကျပွီးမှ လဝါးနဲ့ ဒှနျဘုံးကွားတဈဖွတျ အဲဒါပဲ။”

တခြို့သတငျးမီဒီယာတှမှောတော့ စဈကောငျစီတပျက ကားအစီး ၄၀ လောကျပါတဲ့ ယာဉျတနျးကို KIA က မိုငျးခှဲပွီး ကွားဖွတျတိုကျခိုကျခဲ့ကွောငျး ဖောျပွပါတယျ။
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး မူဆယျမွို့နယျ မုံးကိုးဘကျမှာလညျး စဈကောငျစီတပျနဲ့ MNDAA ကိုးကန့ျတပျဖှဲ့အကွား တိုကျပှဲဖွဈနတော ၃ ရကျဆကျတိုကျရှိပွီလို့ မုံးကိုး ဒသေခံက ပွောပါတယျ။

“ တဈနေ့ကညက သူတို့ ဖောငျဆိုငျးဘကျမှာ ဖွဈတာပေါ့နော။ တဈနေ့ကရယျ၊ မနေ့ကပေါ့။ ဖောငျဆိုငျးဘကျကတော့ လကျနကျတှအေကွီးတှေ ကွားတာပေါ့နော။ မုံးကိုးထိ ကွားတယျ။ အဲဒါ လုယငျထနျ ဘကျဗြ။ ၂နရောဗြ။ လကျနကျကွီးသံကတြော့ သူက တဈနေ့လုံးမှာ ပဈတာ အလုံး ၂၀ လောကျပဈနိုငျတာနော။ အဲဒါ ကွားတာ။ တဈနေ့ကပေါ့။ တဈနေ့က ည။ မနေ့ကတော့ သိပျမကွားဘူးဗြ။ တဈနာရီ နှဈနာရီလောကျပဲ ဖွဈမှာပေါ့။ ခုနက သူတို့ ဗြူဟာကုနျးမှာ လာထုနတေယျ မုံးကိုးထဲမှာပေါ့နော။ တဈနာရီခှဲလောကျကပေါ့။ ခုထိလညျး ပဈနတေုံးပဲ။”

ဒီနေ့ နေ့ခငျး ၂နာရီခှဲလောကျက ပွောပွတာဖွဈပါတယျ။
MNDAA ကိုးကန့ျတပျဖှဲ့ရဲ့ ပွနျကွားရေးဌာနကတော့ ဒီကနေ့ တိုကျပှဲဖွဈတယျဆိုတာသိရပမေဲ့ သတငျးအတိအကမြရသေးကွောငျး ဗီအိုအအေမေးကို Messenger ကနေ ဖွဆေိုပါတယျ။ MNDAA ကိုးကန့ျတပျဖှဲ့ရဲ့ ပွနျကွားရေးဌာန လူမှုကှနျယကျစာမကြျနှာမှာတော့ မုံးကိုးရှိ သူတို့ အခွစေိုကျစခနျးကို စဈကောငျစီတပျက လကျနကျကွီးနဲ့ ပဈခတျခဲ့ကွောငျးနဲ့ ဒီရကျပိုငျးအတှငျး တိုကျပှဲတှေ ဆကျတိုကျဖွဈပှားနကွေောငျး ဖောျပွထားပါတယျ။

ကခငြျနဲ့ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာဖွဈနတေဲ့ တိုကျပှဲသတငျးတှနေဲ့ပတျသကျလို့ စဈကောငျစီဘကျက လောလောဆယျအထိ ထုတျပွနျတာ မရှိသေးပါဘူး။