{{Zawgyi/Unicode}}
စစ်အာဏာသိမ်းအုပ်ချုပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သတင်းစီးဆင်းမှုတွေကို ပိတ်ပင်ကန့်သတ်ဖို့ ကြိုးစားနေပြီး ရုပ်သံသတင်းတွေကို ဖမ်းယူကြည့်နိုင်တဲ့ ဂြိုလ်တုစလောင်းတွေကို ဧရာဝတီတိုင်းနဲ့ မွန်ပြည်နယ်ထဲက တချို့ မြို့နယ်တွေမှာ လိုက်ဖြုတ်ခိုင်းတာ၊ သိမ်းတာတွေလုပ်နေပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို မစုမြတ်မွန်က ပြောပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ VOA၊ မဇ္ဈိမ၊ DVB စတဲ့သတင်းဌာနတွေက ထုတ်လွှင့်ပြသတဲ့ သတင်းတွေကို ဖမ်းယူကြည့်နိုင်တဲ့ PSI ဂြိုဟ်တုစလောင်းတွေကို စစ်ကောင်စီအာဏာပိုင်တွေက တချို့ဒေသတွေမှာ လိုက်လံ ဖြုတ်သိမ်းနေပါတယ်။ ဧရာဝတီတိုင်း မြောင်းမြမြို့နယ်ထဲက ရပ်ကွက်တချို့မှာ PSI ဂြိုဟ်စလောင်းတွေကို ဖြုတ်ပြီး အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေဆီ အပ်နှံနေရတယ်လို့ မြို့ခံ ၁ ယောက်က ဗွီအိုအေကို ပြောပြပါတယ်။
“ဒီမနက်တော့ မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်တချို့နဲ့ မြဟေမာရပ်ကွက်တို့ ဘာတို့မှာမြို့နယ်ရဲတပ်ဖွဲ့ကပဲ ဒါတွေကို သိမ်းဖို့ ပြန်သိမ်းဖို့လုပ်တာပါ့နော်၊ မြို့နယ်တပ်ဖွဲ့ကို သူညွှန်ကြားချက်ဝင်တယ်ပေါ့ ညွန်ကြားချက်ဝင်တဲ့ အတွက်ကိုမြို့နယ်ရဲတပ်ဖွဲ့ကနေပြီးတော့ အဲ့အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေကို သူကတဆင့်ပေါ့နော် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးကတဆင့်ဒါတွေကို အပ်နှံပြီး သူတို့ကပြန်သိမ်းဆည်မယ်လို့ ကျနော်တို့သိရတယ်ဗျ၊ ရပ်ကွက်တချို့လုပ်ပြီးဗျ"
"အခုချိန်ထိဆိုရင် မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်တချို့နဲ့ မြဟေမာရပ်ကွက်မြို့ဝန်းကျင်တွေဘာတွေ အဲ့မှာ ဖြုတ်တာသိမ်းတာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဆီကို သွားပို့တာအပ်တာတို့ လုပ်တယ်ဗျ၊ PSI ကပြီးတော့ DVB ရတယ်ဗျ၊ Mizzima ရတယ်၊ DVB ၊ Mizzima ကနေ အဲ့ VOA တို့ နောက်ပြီးတော့ BBC တို့ အဲ့လို Channel မျိုးတွေ ကြည့်လို့ရတယ်၊ အဲ့ဒါတွေကြောင့် ဖြစ်မယ်လို့ထင်တာပေ့ါနော်။”
ဧရာဝတီတိုင်း၊ ပုသိမ်မြို့ထဲက ရပ်ကွက်တချို့မှာလည်း တရားဝင်ကြေညာတာမျိုး မရှိဘဲ PSI စလောင်းတပ်ထားတဲ့ အိမ်တွေကို ဖြုတ်ခိုင်းနေတယ်လို့ မြို့ခံတစ်ဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“တရားဝင်တော့ မပြောသေးဘူးပေါ့နော်၊ ဒီအမှတ်(၇) ဖက်မှာတော့ ဘယ်လိုပြောရမလဲသူ့နီးစပ်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနဲ့ နီးတဲ့လူတွေကို သူတို့ဆီမှာ မကြာခင်ဒါမျိုးဖြစ်လာတော့မယ်ပေ့ါ၊ ရှိရင်ကြိုဖြုတ်ထားဆိုတဲ့ အဲ့လိုသတင်းပေးချက်တွေတော့ ရလိုက်တယ်၊ ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေက ပြောတာခင်ဗျာ အပွင့်အလင်းပြောရရင်တော့ သူတို့နဲ့ ဆွေမျိုးနီးစပ်တွေအဲ့လိုမျိုးသူတို့ သိတဲ့ လူတွေ အိမ်တွေမှာ အဲ့လိုမျိုးရှိရင် လိုက်ပြီးတော့ ဖြုတ်ခိုင်းဆိုတဲ့ ဟာမျိုးပေါ့နော် ကြိုပြီးတော့အသိပေးထားတာပေါ့၊ ဟို… မင်းတို့ ကြိုဖြုတ်ရင် ဖြုတ် နောက်မဟုတ်ရင် သူတို့လာဖြုတ်လိုက်မယ်ဆိုတဲ့ စကားမျိုးပေါ့ခင်ဗျာ၊ ဟုတ်။”
အလားတူ မွန်ပြည်နယ် ပေါင်မြို့နယ်တွင်း အရောင်းဆိုင်တွေမှာလည်း PSI စလောင်းတွေကို လိုက်လံသိမ်းဆည်းနေပြီး ဆက်မရောင်းဖို့ သတိပေးထားတယ်လို့ပေါင်မြို့နယ်က ကိုယ်တိုင်သတိပေးခံရတဲ့ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းအရောင်းဆိုင်ရှင် တဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“PSI တွေ အခု ဘယ်နှစ်လုံးရှိလဲ တစ်လုံးရှိတယ် တစ်လုံးရှိတဲ့ဟာကိုသူတို့ယူသွားမှာပေ့ါနော် ပြီးတော့ ဆက်မရောင်းဖို့ပေါ့ ဒီဟာတရားမဝင်ဘူး ဒါပဲပြောသွားတယ် ပြီးတော့ သူတို့သွားလိုက်တယ်၊ ကျနော်တို့ ပေါင်ရဲစခန်းနဲ့ ကဒါအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ စည်ပင်တွေ ပါတယ်ခင်ဗျ။အိမ်တွေမှာတော့ ကျနော်တို့တော့ တိတိကျကျတော့ မကြားသေးဘူးပေ့ါဗျာ ဒါပေမယ့် အသံတော့ ထွက်နေတယ် အိမ်မှာ ရှိတဲ့ ဟာတွေ ဖြုတ်သိမ်းပေးဖို့ မကြည့်ဖို့ပေ့ါဗျာ။”
မြန်မာနိုင်ငံက အင်တာနက် မရှိတဲ့နေရာတွေမှာ သတင်းတွေသိရဖို့ ဒီ PSI စလောင်းတွေကို သုံးပြီး မဇ္ဈိမ၊ DVB သတင်းလိုင်းတွေကို ဖမ်းယူကြည့်ကြသူတွေ များပါတယ်။ နယ်ဖက်တွေမှာဆို ပိုပြီး PSI စလောင်းကို အားကိုးကြည့်ကြတယ်လို့ ဆိုင်ရှင်က ပြောပြပါတယ်။
“DVB နဲ့ Mizzima တွေလာတယ်ဗျ ကျန်တဲ့ လိုင်းတွေ။ အများကြီးကြည့်လို့ရတယ်လေး ယိုးဒယားလိုင်းတွေ ထိုင်းလိုင်းတို့။ ကျနော်တို့ အခု MRTV 4 ၊ Channel 7 ၊ မြန်မာ့အသံအကုန်လာပါတယ် မြဝတီ။ ဒီက ကျနော်တို့ လူနေမှုအဆင့်အတန်းနည်းနည်းနိမ့်တဲ့ အိမ်တွေကျတော့ ဘယ်လိုပြောမလဲ Sky Net မတပ်နိုင်တာကျတော့ ဒါတွေက ရာခိုင်းနှုန်းများတယ်ပေ့ါဗျာ ဒီမှာကြည့်တာ အိမ်တိုင်လိုလိုရှိတယ်ခင်ဗျ။”
မွန်ပြည်နယ် ကျိုက်ထိုမြို့နယ်၊ ကျိုက်မရောမြို့နယ်တွေမှာလည်း ခုလို PSI ဂြိုလ်တုစလောင်းတွေကို လိုက်ဖြုတ်သိမ်းခိုင်းတာတွေရှိတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ တချို့နေရာတွေမှာဆို အာဏာပိုင်တွေက မဖြုတ်ခိုင်းပေမဲ့ စိုးရိမ်ကြတဲ့ ပြည်သူတွေက ကြိုပြီး ဖြုတ်ထားကြတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။
ချောင်းဆုံမြို့နယ်က ကျေးရွာတချို့မှာဆိုရင် စစ်ကောင်စီက လာရောက်ဖြုတ်သိမ်းခိုင်းတာမလုပ်သေးပေမယ့် ရပ်ကွက်နေပြည်သူတွေက စိုးရိမ်တာကြောင့် ဖြုတ်သိမ်းနေကြတာတွေရှိတယ်လို့မြို့ခံက ဗီအိုအေကို ပြောပြပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီးနောက် အင်တာနက်ဆက်သွယ်မှုတွေကို ဖြတ်တောက်ထားချိန် ပြည်သူတွေအတွက် သတင်းအချက်အလက်တွေ ရယူဖို့ ပိုပြီးခက်ခဲလာနေကြချိန်မှာ လွတ်လပ်တဲ့သတင်းဌာနတွေက ထုတ်လွှင့်နေတဲ့ သတင်းတွေကို ဖမ်းယူ နားဆင် ကြည့်နိုင်တဲ့ ဂြိုလ်တုစလောင်းတွေကို ခုလို ဖြုတ်သိမ်းဖို့ အာဏာပိုင်တွေ ဖိအားပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်ရှင်။
..............................................
{{Unicode}}
စဈအာဏာသိမျးအုပျခြုပျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ သတငျးစီးဆငျးမှုတှကေို ပိတျပငျကန့ျသတျဖို့ ကွိုးစားနပွေီး ရုပျသံသတငျးတှကေို ဖမျးယူကွည့ျနိုငျတဲ့ ဂွိုလျတုစလောငျးတှကေို ဧရာဝတီတိုငျးနဲ့ မှနျပွညျနယျထဲက တခြို့ မွို့နယျတှမှော လိုကျဖွုတျခိုငျးတာ၊ သိမျးတာတှလေုပျနပေါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို မစုမွတျမှနျက ပွောပွထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ VOA၊ မဇ်ဈိမ၊ DVB စတဲ့သတငျးဌာနတှကေ ထုတျလှှင့ျပွသတဲ့ သတငျးတှကေို ဖမျးယူကွည့ျနိုငျတဲ့ PSI ဂွိုဟျတုစလောငျးတှကေို စဈကောငျစီအာဏာပိုငျတှကေ တခြို့ဒသေတှမှော လိုကျလံ ဖွုတျသိမျးနပေါတယျ။ ဧရာဝတီတိုငျး မွောငျးမွမွို့နယျထဲက ရပျကှကျတခြို့မှာ PSI ဂွိုဟျစလောငျးတှကေို ဖွုတျပွီး အုပျခြုပျရေးမှူးတှဆေီ အပျနှံနရေတယျလို့ မွို့ခံ ၁ ယောကျက ဗှီအိုအကေို ပွောပွပါတယျ။
“ဒီမနကျတော့ မွို့ပေါျရပျကှကျတခြို့နဲ့ မွဟမောရပျကှကျတို့ ဘာတို့မှာမွို့နယျရဲတပျဖှဲ့ကပဲ ဒါတှကေို သိမျးဖို့ ပွနျသိမျးဖို့လုပျတာပါ့နောျ၊ မွို့နယျတပျဖှဲ့ကို သူညှှနျကွားခကြျဝငျတယျပေါ့ ညှနျကွားခကြျဝငျတဲ့ အတှကျကိုမွို့နယျရဲတပျဖှဲ့ကနပွေီးတော့ အဲ့အုပျခြုပျရေးမှူးတှကေို သူကတဆင့ျပေါ့နောျ အုပျခြုပျရေးမှူးကတဆင့ျဒါတှကေို အပျနှံပွီး သူတို့ကပွနျသိမျးဆညျမယျလို့ ကနြောျတို့သိရတယျဗြ၊ ရပျကှကျတခြို့လုပျပွီးဗြ"
"အခုခြိနျထိဆိုရငျ မွို့ပေါျရပျကှကျတခြို့နဲ့ မွဟမောရပျကှကျမွို့ဝနျးကငြျတှဘောတှေ အဲ့မှာ ဖွုတျတာသိမျးတာ အုပျခြုပျရေးမှူးဆီကို သှားပို့တာအပျတာတို့ လုပျတယျဗြ၊ PSI ကပွီးတော့ DVB ရတယျဗြ၊ Mizzima ရတယျ၊ DVB ၊ Mizzima ကနေ အဲ့ VOA တို့ နောကျပွီးတော့ BBC တို့ အဲ့လို Channel မြိုးတှေ ကွည့ျလို့ရတယျ၊ အဲ့ဒါတှကွေောင့ျ ဖွဈမယျလို့ထငျတာပေ့ါနောျ။”
ဧရာဝတီတိုငျး၊ ပုသိမျမွို့ထဲက ရပျကှကျတခြို့မှာလညျး တရားဝငျကွညောတာမြိုး မရှိဘဲ PSI စလောငျးတပျထားတဲ့ အိမျတှကေို ဖွုတျခိုငျးနတေယျလို့ မွို့ခံတဈဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“တရားဝငျတော့ မပွောသေးဘူးပေါ့နောျ၊ ဒီအမှတျ(၇) ဖကျမှာတော့ ဘယျလိုပွောရမလဲသူ့နီးစပျရာ အုပျခြုပျရေးမှူးနဲ့ နီးတဲ့လူတှကေို သူတို့ဆီမှာ မကွာခငျဒါမြိုးဖွဈလာတော့မယျပေ့ါ၊ ရှိရငျကွိုဖွုတျထားဆိုတဲ့ အဲ့လိုသတငျးပေးခကြျတှတေော့ ရလိုကျတယျ၊ ရပျကှကျအုပျခြုပျရေးမှူးတှကေ ပွောတာခငျဗြာ အပှင့ျအလငျးပွောရရငျတော့ သူတို့နဲ့ ဆှမြေိုးနီးစပျတှအေဲ့လိုမြိုးသူတို့ သိတဲ့ လူတှေ အိမျတှမှော အဲ့လိုမြိုးရှိရငျ လိုကျပွီးတော့ ဖွုတျခိုငျးဆိုတဲ့ ဟာမြိုးပေါ့နောျ ကွိုပွီးတော့အသိပေးထားတာပေါ့၊ ဟို… မငျးတို့ ကွိုဖွုတျရငျ ဖွုတျ နောကျမဟုတျရငျ သူတို့လာဖွုတျလိုကျမယျဆိုတဲ့ စကားမြိုးပေါ့ခငျဗြာ၊ ဟုတျ။”
အလားတူ မှနျပွညျနယျ ပေါငျမွို့နယျတှငျး အရောငျးဆိုငျတှမှောလညျး PSI စလောငျးတှကေို လိုကျလံသိမျးဆညျးနပွေီး ဆကျမရောငျးဖို့ သတိပေးထားတယျလို့ပေါငျမွို့နယျက ကိုယျတိုငျသတိပေးခံရတဲ့ လြှပျစဈပစ်စညျးအရောငျးဆိုငျရှငျ တဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“PSI တှေ အခု ဘယျနှဈလုံးရှိလဲ တဈလုံးရှိတယျ တဈလုံးရှိတဲ့ဟာကိုသူတို့ယူသှားမှာပေ့ါနောျ ပွီးတော့ ဆကျမရောငျးဖို့ပေါ့ ဒီဟာတရားမဝငျဘူး ဒါပဲပွောသှားတယျ ပွီးတော့ သူတို့သှားလိုကျတယျ၊ ကနြောျတို့ ပေါငျရဲစခနျးနဲ့ ကဒါအုပျခြုပျရေးမှူး၊ စညျပငျတှေ ပါတယျခငျဗြ။အိမျတှမှောတော့ ကနြောျတို့တော့ တိတိကကြတြော့ မကွားသေးဘူးပေ့ါဗြာ ဒါပမေယ့ျ အသံတော့ ထှကျနတေယျ အိမျမှာ ရှိတဲ့ ဟာတှေ ဖွုတျသိမျးပေးဖို့ မကွည့ျဖို့ပေ့ါဗြာ။”
မွနျမာနိုငျငံက အငျတာနကျ မရှိတဲ့နရောတှမှော သတငျးတှသေိရဖို့ ဒီ PSI စလောငျးတှကေို သုံးပွီး မဇ်ဈိမ၊ DVB သတငျးလိုငျးတှကေို ဖမျးယူကွည့ျကွသူတှေ မြားပါတယျ။ နယျဖကျတှမှောဆို ပိုပွီး PSI စလောငျးကို အားကိုးကွည့ျကွတယျလို့ ဆိုငျရှငျက ပွောပွပါတယျ။
“DVB နဲ့ Mizzima တှလောတယျဗြ ကနြျတဲ့ လိုငျးတှေ။ အမြားကွီးကွည့ျလို့ရတယျလေး ယိုးဒယားလိုငျးတှေ ထိုငျးလိုငျးတို့။ ကနြောျတို့ အခု MRTV 4 ၊ Channel 7 ၊ မွနျမာ့အသံအကုနျလာပါတယျ မွဝတီ။ ဒီက ကနြောျတို့ လူနမှေုအဆင့ျအတနျးနညျးနညျးနိမ့ျတဲ့ အိမျတှကေတြော့ ဘယျလိုပွောမလဲ Sky Net မတပျနိုငျတာကတြော့ ဒါတှကေ ရာခိုငျးနှုနျးမြားတယျပေ့ါဗြာ ဒီမှာကွည့ျတာ အိမျတိုငျလိုလိုရှိတယျခငျဗြ။”
မှနျပွညျနယျ ကြိုကျထိုမွို့နယျ၊ ကြိုကျမရောမွို့နယျတှမှောလညျး ခုလို PSI ဂွိုလျတုစလောငျးတှကေို လိုကျဖွုတျသိမျးခိုငျးတာတှရှေိတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ တခြို့နရောတှမှောဆို အာဏာပိုငျတှကေ မဖွုတျခိုငျးပမေဲ့ စိုးရိမျကွတဲ့ ပွညျသူတှကေ ကွိုပွီး ဖွုတျထားကွတာတှလေညျး ရှိပါတယျ။
ခြောငျးဆုံမွို့နယျက ကြေးရှာတခြို့မှာဆိုရငျ စဈကောငျစီက လာရောကျဖွုတျသိမျးခိုငျးတာမလုပျသေးပမေယ့ျ ရပျကှကျနပွေညျသူတှကေ စိုးရိမျတာကွောင့ျ ဖွုတျသိမျးနကွေတာတှရှေိတယျလို့မွို့ခံက ဗီအိုအကေို ပွောပွပါတယျ။
စဈအာဏာသိမျးခဲ့ပွီးနောကျ အငျတာနကျဆကျသှယျမှုတှကေို ဖွတျတောကျထားခြိနျ ပွညျသူတှအေတှကျ သတငျးအခကြျအလကျတှေ ရယူဖို့ ပိုပွီးခကျခဲလာနကွေခြိနျမှာ လှတျလပျတဲ့သတငျးဌာနတှကေ ထုတျလှှင့ျနတေဲ့ သတငျးတှကေို ဖမျးယူ နားဆငျ ကွည့ျနိုငျတဲ့ ဂွိုလျတုစလောငျးတှကေို ခုလို ဖွုတျသိမျးဖို့ အာဏာပိုငျတှေ ဖိအားပေးနတောဖွဈပါတယျရှငျ။