အင်တာနက် လွတ်လပ်ခွင့် မရှိတဲ့နိုင်ငံစာရင်းမှာ မြန်မာပါဝင်

(Zawgyi/Unicode)

မြန်မာနိုင်ငံမှာ အင်တာနက် လွတ်လပ်ခွင့်ဟာ ဆက်လက် နိမ့်ကျနေဆဲဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန် အခြေစိုက် Freedom House အဖွဲ့ရဲ့ အစီရင်ခံစာသစ်က ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

အချက်အလက်တွေ ရရှိဖို့ ခက်ခဲတာ၊ ကန့်သတ်တာ၊ အွန်လိုင်းသုံးသူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို ချိုးဖောက်တာတွေကြောင့် အင်တာနက် လွတ်လပ်ခွင့် မရှိတဲ့ နိုင်ငံအဖြစ်နဲ့လည်း သတ်မှတ်ခဲ့တာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဇွန်လကနေ ဒီနှစ် မေလအတွင်း လေ့လာချက်တွေအရ အွန်လိုင်းမှာ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုသူတွေအပေါ် ပစ်မှတ်ထားတာတွေ ရှိခဲ့ပြီး ရခိုင်အရေး အပါအဝင် ထိလွယ်ရှလွယ် ကိစ္စမျိုးတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အွန်လိုင်းသုံးသူတွေ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောဖို့ တွန့်ဆုတ်နေချိန်မှာပဲ စစ်တပ်နဲ့ အာဏာရ ပါတီတို့ဟာလည်း အင်တာနက်မှာ အချက်အလက်တွေကို လိုသလို အသုံးချနေတာတွေ ရှိတယ်လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

အစိုးရအပေါ် ဝေဖန်သူတွေဟာလည်း ဆက်သွယ်ရေး ဥပဒေအပါအဝင် ပုဒ်မမျိုးစုံနဲ့ အရေးယူခံရတာတွေ ရှိခဲ့တာကိုလည်း ထောက်ပြထားတာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှုတွေ တိုးတက်လာပြီး ပုဂ္ဂိလက မိုဘိုင်းကုမ္ပဏီတွေ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေ ရလာပေမဲ့ စစ်တပ်ပိုင် လုပ်ငန်းက ဈေးကွက်ကို လက်ဝါးကြီးအုပ်ခွင့် ရရှိထားတယ်လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

အစီရင်ခံစာအတွက် လေ့လာချိန်အထိ ရရှိတဲ့ အချက်အလက်တွေအရ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အင်တာနက် သုံးစွဲသူ အရေအတွက်ဟာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်ကထက်စာရင် ၁၇ ရာခိုင်နှုန်းရှိတဲ့ လူ ၃ သန်း ပိုတိုးလာသလို လူ ၅ ယောက်မှာ ၂ ယောက်နှုန်း အင်တာနက် သုံးစွဲနိုင်ကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

မိုဘိုင်းဖုန်း ဆက်သွယ်ရေးဟာလည်း ၂၀၁၈ ကထက် ၇ ရာခိုင်နှုန်းလောက် တိုးလာပြီး ၅၆ သန်းလောက် သုံးစွဲနေကြတာပါ။ အင်တာနက် သုံးစွဲမှုတွေ တိုးလာပေမဲ့လည်း အွန်လိုင်းမှာ ကန့်သတ်ချက်တွေ ရှိနေဆဲ ဖြစ်တာကိုလည်း အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြထားပါတယ်။

အစိုးရက တိုက်ရိုက် ကန့်သတ်မှုတွေ မရှိပေမဲ့လည်း ထိလွယ်ရှလွယ် ကိစ္စတွေမှာ ကိုယ့်ဘာသာ ဆင်ဆာတည်းဖြတ်မှုတွေ ရှိနေသလို လူမှုကွန်ရက်တွေဟာလည်း အွန်လိုင်းပေါ်က အကြောင်းအရာတွေကို ဖယ်ရှားတာတွေ ပိုများလာကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

အင်တာနက် လွတ်လပ်ခွင့် မရှိတဲ့နိုင်ငံစာရင်းမှာ မြန်မာပါဝင်

[Unicode Version]

အငျတာနကျ လှတျလပျခှင့ျ မရှိတဲ့နိုငျငံစာရငျးမှာ မွနျမာပါဝငျ

မွနျမာနိုငျငံမှာ အငျတာနကျ လှတျလပျခှင့ျဟာ ဆကျလကျ နိမ့ျကနြဆေဲဖွဈကွောငျး အမရေိကနျ အခွစေိုကျ Freedom House အဖှဲ့ရဲ့ အစီရငျခံစာသဈက ဖောျပွလိုကျပါတယျ။

အခကြျအလကျတှေ ရရှိဖို့ ခကျခဲတာ၊ ကန့ျသတျတာ၊ အှနျလိုငျးသုံးသူတှရေဲ့ အခှင့ျအရေးတှကေို ခြိုးဖောကျတာတှကွေောင့ျ အငျတာနကျ လှတျလပျခှင့ျ မရှိတဲ့ နိုငျငံအဖွဈနဲ့လညျး သတျမှတျခဲ့တာပါ။

ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ ဇှနျလကနေ ဒီနှဈ မလေအတှငျး လေ့လာခကြျတှအေရ အှနျလိုငျးမှာ လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျပွောဆိုသူတှအေပေါျ ပဈမှတျထားတာတှေ ရှိခဲ့ပွီး ရခိုငျအရေး အပါအဝငျ ထိလှယျရှလှယျ ကိစ်စမြိုးတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ အှနျလိုငျးသုံးသူတှေ ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးပွောဖို့ တှန့ျဆုတျနခြေိနျမှာပဲ စဈတပျနဲ့ အာဏာရ ပါတီတို့ဟာလညျး အငျတာနကျမှာ အခကြျအလကျတှကေို လိုသလို အသုံးခနြတောတှေ ရှိတယျလို့လညျး ဖောျပွထားပါတယျ။

အစိုးရအပေါျ ဝဖေနျသူတှဟောလညျး ဆကျသှယျရေး ဥပဒအေပါအဝငျ ပုဒျမမြိုးစုံနဲ့ အရေးယူခံရတာတှေ ရှိခဲ့တာကိုလညျး ထောကျပွထားတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ အငျတာနကျ ဝနျဆောငျမှုတှေ တိုးတကျလာပွီး ပုဂ်ဂိလက မိုဘိုငျးကုမ်ပဏီတှေ လုပျပိုငျခှင့ျတှေ ရလာပမေဲ့ စဈတပျပိုငျ လုပျငနျးက ဈေးကှကျကို လကျဝါးကွီးအုပျခှင့ျ ရရှိထားတယျလို့လညျး ဖောျပွထားပါတယျ။

အစီရငျခံစာအတှကျ လေ့လာခြိနျအထိ ရရှိတဲ့ အခကြျအလကျတှအေရ မွနျမာနိုငျငံမှာ အငျတာနကျ သုံးစှဲသူ အရအေတှကျဟာ ၂၀၁၈ ခုနှဈကထကျစာရငျ ၁၇ ရာခိုငျနှုနျးရှိတဲ့ လူ ၃ သနျး ပိုတိုးလာသလို လူ ၅ ယောကျမှာ ၂ ယောကျနှုနျး အငျတာနကျ သုံးစှဲနိုငျကွောငျးလညျး ဖောျပွထားပါတယျ။

မိုဘိုငျးဖုနျး ဆကျသှယျရေးဟာလညျး ၂၀၁၈ ကထကျ ၇ ရာခိုငျနှုနျးလောကျ တိုးလာပွီး ၅၆ သနျးလောကျ သုံးစှဲနကွေတာပါ။ အငျတာနကျ သုံးစှဲမှုတှေ တိုးလာပမေဲ့လညျး အှနျလိုငျးမှာ ကန့ျသတျခကြျတှေ ရှိနဆေဲ ဖွဈတာကိုလညျး အစီရငျခံစာက ဖောျပွထားပါတယျ။

အစိုးရက တိုကျရိုကျ ကန့ျသတျမှုတှေ မရှိပမေဲ့လညျး ထိလှယျရှလှယျ ကိစ်စတှမှော ကိုယ့ျဘာသာ ဆငျဆာတညျးဖွတျမှုတှေ ရှိနသေလို လူမှုကှနျရကျတှဟောလညျး အှနျလိုငျးပေါျက အကွောငျးအရာတှကေို ဖယျရှားတာတှေ ပိုမြားလာကွောငျးလညျး ဖောျပွထားပါတယျ။