ကိုဗစ်နဲ့တုပ်ကွေးကာလထဲ ကိုယ်ခံအားကောင်းဖို့ အာဟာရရှိတာတွေ မစားနိုင်သူတွေအတွက် ဖြည့်စွက်အားဆေးတွေသောက်ဖို့ အာဟာရ ပညာရှင်တွေက အကြံပြုပါတယ်။
ကိုဗစ်ကာလ အခက်အခဲမျိုးစုံကြောင့် မဝယ်နိုင် မစားနိုင်သူ၊ အသက်အရွယ် ကြီးရင့်လာသူ၊ သွားမကောင်းလို့ မဝါးနိုင်သူ၊ ရောဂါရှိတာကြောင့် မစားနိုင်သူနဲ့ မကြိုက်တာကြောင့် မစားချင်သူစတဲ့ သူတချို့အနေနဲ့၊ အခုလို ဖြည့်စွက်အားဆေး (Dietary Supplement) တွေ သောက်နိုင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) နဲ့ အမေရိကန် အမျိုးသားကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (NIH) တို့မှာလည်း သုတေသန တွေ့ရှိချက်တွေအရ အသေးစိတ် အကြံပြုထားတာမှာ သောက်သင့်တဲ့ အားဆေး (၇) မျိုး ရှိပါတယ်။ နံပါတ် (၁) ကတော့ ဗီတာမင်(စီ) ကို ၁၀၀၀ မီလီဂရမ် တစ်နေ့စာ သောက်နိုင်ပါတယ်။ ဗီတာမင်(စီ) ကြွယ်ဝတဲ့ အသီးအရွက်တွေကို လုံလောက်အောင် မစားနိုင်သူတွေလည်း တစ်ရက်ကို ဗီတာမင်(စီ) ၅၀၀ ကနေ ၁၀၀၀ မီလီဂရမ်အတွင်း သောက်ပေးနိုင်ပါတယ်။
နံပါတ် (၂) ကတော့ ဗီတာမင်(ဒီ) ပါ။ ခုခံအားအတွက်အပြင် အရိုးကောင်းဖို့ ဦးနှောက်အာရုံကြောကောင်းဖို့ ဇီဝကမ္မ ဖြစ်စဉ်ကောင်းဖို့အတွက်လည်း ဗီတာမင်(ဒီ) က လိုအပ်ပါတယ်။ ဗီတာမင်(ဒီ) ကို မြန်မာပြည်မှာ အရများတဲ့ နေရောင်ခြည်က ယျေဘူယျ ရတယ်ဆိုပေမဲ့၊ တချို့လည်း နေရောင်ခြည်ကနေ မစုပ်ယူနိုင်ဘဲ မရလိုက်တာလည်း ရှိပါတယ်။ တချို့ဆိုလျှင် ဗီတာမင် ချို့တဲခဲ့တာကို မသိဘဲ၊ အရိုးရောဂါတွေ ခံစားလာရလေ့ပါတယ်။ တချိန်ထဲမှာ နေရောင်ခြည် ပူလွန်းတာရဲ့ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်ကြောင့်လည်း အရေးပြားကင်ဆာတွေ ဖြစ်တတ်တာမို့ နေပူထဲထွက်ပေးမဲ့အစား၊ ဖြည့်စွက်အားဆေး သောက်သင့်ပါတယ်။ ဗီတာမင် ဒီ-3 (D-3) အမျိုးအစားကို တစ်နေ့လျှင် ၂၀၀၀ IU (International Unit) ကနေ ၅၀၀၀ IU အထိနဲ့ လိုအပ်လျှင် (အရိုးရောဂါရှိသူတွေ၊ အဆစ်နာသူတွေ) ၁၀၀၀၀ IU အထိ အန္တရာယ်ကင်းစွာ သောက်နိုင်တာကို နောက်ဆုံး တွေ့ရှိထားပါတယ်။ ဗီတာမင်(ဒီ) ပြည့်ဝတဲ့ ပဲမျိုးစုံ၊ ကြက်ဥအနှစ်၊ မှို စတာတွေ လုံလောက်အောင် မစားနိုင်သူတွေလည်း ဒီဆေး သောက်နိုင်ပါတယ်။
နံပါတ် (၃) ကတော့ အလားတူ ကိုယ်ခံအား၊ ဦးနှောက်အာရုံကြောနဲ့ ဇီဝကမ္မ ဖြစ်စဉ်တွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ Zinc (သတ္တု) ဓာတ်ပါ။ အထူးသဖြင့် ဗီတာမင်(စီ) (ဒီ) နဲ့ Zinc (သတ္တု) ဓာတ်က စားပေမဲ့၊ လုံလုံလောက်လောက် မရတတ်တာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ Zinc (သတ္တု) ဓာတ်ကိုလည်း အရင်တုန်းက ၂၅ မီလီဂရမ်ပဲ တစ်ရက်စာပေးခဲ့ရာကနေ၊ အခုတော့ ၄၀ ကနေ ၅၀ မီလီဂရမ်အထိ အန္တရာယ်ကင်းကင်း သောက်နိုင်တာ နောက်ဆုံးတွေ့ရှိထားပါတယ်။
နောက်တမျိုးကတော့ ငါးကြီးဆီပါ။ အိုမီဂါ-3 (Omega-3 Fatty Acids) တွေပါတဲ့ ငါးကြီးဆီက နှလုံးအတွက် အလွန်အထောက်အကူပြု ကောင်းမွန်ပါတယ်။ အိုမီဂါ (3) Fatty Acids ကို တစ်ရက်လျှင် ၁၀၀၀ ကနေ ၁၂၀၀ မီလီဂရမ် ထိသောက်နိုင်ပြီး၊ ဒီပမာဏကို ဆေးစာပါ မျဉ်းစောင်း (/) ရဲ့ နောက်မှာ ဖော်ပြလေ့ရှိပါတယ်။ မျဉ်းစောင်း ရှေ့ကတော့ ငါးကြီးဆီရဲ့ ပြင်းအားပါ။ ဥပမာ ၂၄၀၀/၁၂၀၀ ဟု ရေးထားလျှင် မျဉ်းစောင်းနောက်ကပါတဲ့ ပမာဏ ၁၂၀၀ က လူတိုင်း ပုံမှန် နေ့စဉ်သောက်နိုင်တာမျိုးပါ။
နောက်တစ်မျိုးကတော့ NAC လို့ အတိုခေါက်ခေါ်တဲ့ N-Acetylcysteine ပါ။ အထူးသဖြင့် ကိုဗစ်မျိုးကွဲ Delta (ဒယ်လ်တာ) နဲ့ Omicron (အိုမီခရွန်) တွေကြောင့် အဆုပ်ပြင်းပြင်းထန်ထန် ထိခိုက်သွားပြီး သလိပ် (Mucous) တွေ ကြပ်သွားသူတွေမှာ သက်သာစေတာမို့ သောက်သင့်ပါတယ်။ တစ်နေ့ကို ၆၀၀ မီလီဂရမ်ကနေ ၁၀၀၀ အထိ ပုံမှန်သောက်နိုင်ပါတယ်။
နောက်တစ်မျိုးကတော့ အိပ်ချိန်နိုးချိန် စက်ဝန်းကို ကူညီထိန်းညှိပေးတဲ့ ကိုယ်ခန္တာက ပုံမှန်ထုတ်ပေးတဲ့ Melatonin ဟော်မုန်းဓာတ်ပါ။ ဒါပေမဲ့ လတ်တလော ကိုဗစ်ဒဏ်၊ စစ်ဘေးဒဏ် တခြားရောဂါဒဏ်တွေကြောင့် လူတွေ စိတ်ဖိစီး၊ စိတ်ဓာတ်ကျ၊ ကြောက်လန့်ကာ အိပ်မရတဲ့ ပြဿနာ တွေကြုံလာချိန်မှာ၊ ဒီဆေးကို သောက်ပေးနိုင်ပါတယ်။ မအိပ်ခင် တစ်နာရီ (သို့) တစ်နာရီခွဲလောက်မှာ (၃) မီလီဂရမ်ကနေ (၅) နဲ့ (၁၀) မီလီဂရမ် အထိသောက်နိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်ခံအားအတွက် အိပ်ရေးဝဖို့ကလည်း အရေးကြီးတာမို့ တစ်နေ့ကို (၇) နာရီကနေ (၉) နာရီအထိ အိပ်သင့်ပါတယ်။ မအိပ်ခင် တစ်နာရီခွဲလောက်အလိုမှာ (သို့) အနည်းဆုံး မိနစ် (၃၀) မတိုင်ခင်မှာ၊ အိပ်တာကို ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ ကွန်ပြူတာ ဖုန်း TV ရုပ်မြင့်သံကြားစတဲ့ လျှပ်ပစ္စည်းဖန်သားမျက်နှာပြင် (Screen) တွေ မသုံးသင့်ပါဘူး၊ ဒါမှသာ ချက်ချင်းကောင်းကောင်း နှစ်ခြိုက်စွာ အိပ်ပျှော်ပြီး ရောဂါကင်းနိုင်မှာပါ။
နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ Probiotics (ပရိုဘိုင်ရောတစ်) ခေါ် အူအတွက်ကောင်းတဲ့ ပိုးမွှားလေးတွေပါ။ ကိုဗစ်ကာလ ကိုယ်ခံအားကောင်းအောင်ဆိုပြီး စားတာလွန်သွားတတ်ကာ အစာမချေနိုင်တော့ဘဲ အစာအိမ်အူလမ်းကြောင်း ထိခိုက် ဆေးရုံရောက်လူနာတွေကို တွေ့ရှိထားပြီးလို့ ဒီဓာတ်လိုအပ်လာတာပါ။ Probiotics ဓာတ် ချဉ်ဖတ်၊ ဒိန်ချဉ်နဲ့ နိုင်ငံခြားက ချိ့စ် ဒိန်ခဲ (Cheese) တွေမှာ အများအပြားမှာ ပါလေ့ရှိပြီး၊ ဒီဓာတ်ပါတာများတဲ့ အမျိုးအစားကို ရွေးသုံးနိုင်လျှင် ပိုကောင်းပါတယ်။ ဒီ Probiotics အစားအသောက်ပါတာတွေ ပုံမှန်မစားသောက်နိုင်လျှင်တော့၊ Probiotics ဓာတ် (၁၀) ဘီလီယျံ CFUs (Colony-Forming Units) ပမာဏကို အန္တရာယ်မရှိဘဲ သောက်နိုင်ပါတယ်။ တူရကီစကားကလာတဲ့ ကဖီးယား (သို့) ကီးဖာ (Kefir) ခေါ် Probiotics ဆေးတွေလည်း မြန်မာမှာ ရရှိပြီး သုံးနေကြတာမှာ၊ ဒီအထုတ်လေးတွေကို ရေနဲ့ သစ်သီးရည်နဲ့ ဖျော်သောက်ကြလေ့ ရှိပါတယ်။
ဒီအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်နိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်းက နယူးယောက်မြို့ Cornell တက္ကသိုလ်က အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အစာအာဟာရဆိုင်ရာ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာခင်မာချို ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
=== Unicode ====
ကိုဗဈနဲ့တုပျကှေးကာလထဲ ကိုယျခံအားကောငျးဖို့ အာဟာရရှိတာတှေ မစားနိုငျသူတှအေတှကျ ဖွည့ျစှကျအားဆေးတှသေောကျဖို့ အာဟာရ ပညာရှငျတှကေ အကွံပွုပါတယျ။
ကိုဗဈကာလ အခကျအခဲမြိုးစုံကွောင့ျ မဝယျနိုငျ မစားနိုငျသူ၊ အသကျအရှယျ ကွီးရင့ျလာသူ၊ သှားမကောငျးလို့ မဝါးနိုငျသူ၊ ရောဂါရှိတာကွောင့ျ မစားနိုငျသူနဲ့ မကွိုကျတာကွောင့ျ မစားခငြျသူစတဲ့ သူတခြို့အနနေဲ့၊ အခုလို ဖွည့ျစှကျအားဆေး (Dietary Supplement) တှေ သောကျနိုငျပါတယျ။ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (WHO) နဲ့ အမရေိကနျ အမြိုးသားကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (NIH) တို့မှာလညျး သုတသေန တှေ့ရှိခကြျတှအေရ အသေးစိတျ အကွံပွုထားတာမှာ သောကျသင့ျတဲ့ အားဆေး (၇) မြိုး ရှိပါတယျ။ နံပါတျ (၁) ကတော့ ဗီတာမငျ(စီ) ကို ၁၀၀၀ မီလီဂရမျ တဈနေ့စာ သောကျနိုငျပါတယျ။ ဗီတာမငျ(စီ) ကွှယျဝတဲ့ အသီးအရှကျတှကေို လုံလောကျအောငျ မစားနိုငျသူတှလေညျး တဈရကျကို ဗီတာမငျ(စီ) ၅၀၀ ကနေ ၁၀၀၀ မီလီဂရမျအတှငျး သောကျပေးနိုငျပါတယျ။
နံပါတျ (၂) ကတော့ ဗီတာမငျ(ဒီ) ပါ။ ခုခံအားအတှကျအပွငျ အရိုးကောငျးဖို့ ဦးနှောကျအာရုံကွောကောငျးဖို့ ဇီဝကမ်မ ဖွဈစဉျကောငျးဖို့အတှကျလညျး ဗီတာမငျ(ဒီ) က လိုအပျပါတယျ။ ဗီတာမငျ(ဒီ) ကို မွနျမာပွညျမှာ အရမြားတဲ့ နရေောငျခွညျက ယြဘေူယြ ရတယျဆိုပမေဲ့၊ တခြို့လညျး နရေောငျခွညျကနေ မစုပျယူနိုငျဘဲ မရလိုကျတာလညျး ရှိပါတယျ။ တခြို့ဆိုလြှငျ ဗီတာမငျ ခြို့တဲခဲ့တာကို မသိဘဲ၊ အရိုးရောဂါတှေ ခံစားလာရလေ့ပါတယျ။ တခြိနျထဲမှာ နရေောငျခွညျ ပူလှနျးတာရဲ့ ခရမျးလှနျရောငျခွညျကွောင့ျလညျး အရေးပွားကငျဆာတှေ ဖွဈတတျတာမို့ နပေူထဲထှကျပေးမဲ့အစား၊ ဖွည့ျစှကျအားဆေး သောကျသင့ျပါတယျ။ ဗီတာမငျ ဒီ-3 (D-3) အမြိုးအစားကို တဈနေ့လြှငျ ၂၀၀၀ IU (International Unit) ကနေ ၅၀၀၀ IU အထိနဲ့ လိုအပျလြှငျ (အရိုးရောဂါရှိသူတှေ၊ အဆဈနာသူတှေ) ၁၀၀၀၀ IU အထိ အန်တရာယျကငျးစှာ သောကျနိုငျတာကို နောကျဆုံး တှေ့ရှိထားပါတယျ။ ဗီတာမငျ(ဒီ) ပွည့ျဝတဲ့ ပဲမြိုးစုံ၊ ကွကျဥအနှဈ၊ မှို စတာတှေ လုံလောကျအောငျ မစားနိုငျသူတှလေညျး ဒီဆေး သောကျနိုငျပါတယျ။
နံပါတျ (၃) ကတော့ အလားတူ ကိုယျခံအား၊ ဦးနှောကျအာရုံကွောနဲ့ ဇီဝကမ်မ ဖွဈစဉျတှအေတှကျ လိုအပျတဲ့ Zinc (သတ်တု) ဓာတျပါ။ အထူးသဖွင့ျ ဗီတာမငျ(စီ) (ဒီ) နဲ့ Zinc (သတ်တု) ဓာတျက စားပမေဲ့၊ လုံလုံလောကျလောကျ မရတတျတာ ဖွဈတတျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ Zinc (သတ်တု) ဓာတျကိုလညျး အရငျတုနျးက ၂၅ မီလီဂရမျပဲ တဈရကျစာပေးခဲ့ရာကနေ၊ အခုတော့ ၄၀ ကနေ ၅၀ မီလီဂရမျအထိ အန်တရာယျကငျးကငျး သောကျနိုငျတာ နောကျဆုံးတှေ့ရှိထားပါတယျ။
နောကျတမြိုးကတော့ ငါးကွီးဆီပါ။ အိုမီဂါ-3 (Omega-3 Fatty Acids) တှပေါတဲ့ ငါးကွီးဆီက နှလုံးအတှကျ အလှနျအထောကျအကူပွု ကောငျးမှနျပါတယျ။ အိုမီဂါ (3) Fatty Acids ကို တဈရကျလြှငျ ၁၀၀၀ ကနေ ၁၂၀၀ မီလီဂရမျ ထိသောကျနိုငျပွီး၊ ဒီပမာဏကို ဆေးစာပါ မဉြျးစောငျး (/) ရဲ့ နောကျမှာ ဖောျပွလေ့ရှိပါတယျ။ မဉြျးစောငျး ရှေ့ကတော့ ငါးကွီးဆီရဲ့ ပွငျးအားပါ။ ဥပမာ ၂၄၀၀/၁၂၀၀ ဟု ရေးထားလြှငျ မဉြျးစောငျးနောကျကပါတဲ့ ပမာဏ ၁၂၀၀ က လူတိုငျး ပုံမှနျ နေ့စဉျသောကျနိုငျတာမြိုးပါ။
နောကျတဈမြိုးကတော့ NAC လို့ အတိုခေါကျခေါျတဲ့ N-Acetylcysteine ပါ။ အထူးသဖွင့ျ ကိုဗဈမြိုးကှဲ Delta (ဒယျလျတာ) နဲ့ Omicron (အိုမီခရှနျ) တှကွေောင့ျ အဆုပျပွငျးပွငျးထနျထနျ ထိခိုကျသှားပွီး သလိပျ (Mucous) တှေ ကွပျသှားသူတှမှော သကျသာစတောမို့ သောကျသင့ျပါတယျ။ တဈနေ့ကို ၆၀၀ မီလီဂရမျကနေ ၁၀၀၀ အထိ ပုံမှနျသောကျနိုငျပါတယျ။
နောကျတဈမြိုးကတော့ အိပျခြိနျနိုးခြိနျ စကျဝနျးကို ကူညီထိနျးညှိပေးတဲ့ ကိုယျခန်တာက ပုံမှနျထုတျပေးတဲ့ Melatonin ဟောျမုနျးဓာတျပါ။ ဒါပမေဲ့ လတျတလော ကိုဗဈဒဏျ၊ စဈဘေးဒဏျ တခွားရောဂါဒဏျတှကွေောင့ျ လူတှေ စိတျဖိစီး၊ စိတျဓာတျကြ၊ ကွောကျလန့ျကာ အိပျမရတဲ့ ပွူနာ တှကွေုံလာခြိနျမှာ၊ ဒီဆေးကို သောကျပေးနိုငျပါတယျ။ မအိပျခငျ တဈနာရီ (သို့) တဈနာရီခှဲလောကျမှာ (၃) မီလီဂရမျကနေ (၅) နဲ့ (၁၀) မီလီဂရမျ အထိသောကျနိုငျပါတယျ။ ကိုယျခံအားအတှကျ အိပျရေးဝဖို့ကလညျး အရေးကွီးတာမို့ တဈနေ့ကို (၇) နာရီကနေ (၉) နာရီအထိ အိပျသင့ျပါတယျ။ မအိပျခငျ တဈနာရီခှဲလောကျအလိုမှာ (သို့) အနညျးဆုံး မိနဈ (၃၀) မတိုငျခငျမှာ၊ အိပျတာကို ထိခိုကျစနေိုငျတဲ့ ကှနျပွူတာ ဖုနျး TV ရုပျမွင့ျသံကွားစတဲ့ လြှပျပစ်စညျးဖနျသားမကြျနှာပွငျ (Screen) တှေ မသုံးသင့ျပါဘူး၊ ဒါမှသာ ခကြျခငြျးကောငျးကောငျး နှဈခွိုကျစှာ အိပျပြှောျပွီး ရောဂါကငျးနိုငျမှာပါ။
နောကျဆုံးတဈခုကတော့ Probiotics (ပရိုဘိုငျရောတဈ) ခေါျ အူအတှကျကောငျးတဲ့ ပိုးမှှားလေးတှပေါ။ ကိုဗဈကာလ ကိုယျခံအားကောငျးအောငျဆိုပွီး စားတာလှနျသှားတတျကာ အစာမခြနေိုငျတော့ဘဲ အစာအိမျအူလမျးကွောငျး ထိခိုကျ ဆေးရုံရောကျလူနာတှကေို တှေ့ရှိထားပွီးလို့ ဒီဓာတျလိုအပျလာတာပါ။ Probiotics ဓာတျ ခဉြျဖတျ၊ ဒိနျခဉြျနဲ့ နိုငျငံခွားက ခြိ့ဈ ဒိနျခဲ (Cheese) တှမှော အမြားအပွားမှာ ပါလေ့ရှိပွီး၊ ဒီဓာတျပါတာမြားတဲ့ အမြိုးအစားကို ရှေးသုံးနိုငျလြှငျ ပိုကောငျးပါတယျ။ ဒီ Probiotics အစားအသောကျပါတာတှေ ပုံမှနျမစားသောကျနိုငျလြှငျတော့၊ Probiotics ဓာတျ (၁၀) ဘီလီယြံ CFUs (Colony-Forming Units) ပမာဏကို အန်တရာယျမရှိဘဲ သောကျနိုငျပါတယျ။ တူရကီစကားကလာတဲ့ ကဖီးယား (သို့) ကီးဖာ (Kefir) ခေါျ Probiotics ဆေးတှလေညျး မွနျမာမှာ ရရှိပွီး သုံးနကွေတာမှာ၊ ဒီအထုတျလေးတှကေို ရနေဲ့ သဈသီးရညျနဲ့ ဖြောျသောကျကွလေ့ ရှိပါတယျ။
ဒီအကွောငျး ပိုမိုသိရှိနားလညျနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျးက နယူးယောကျမွို့ Cornell တက်ကသိုလျက အပွညျပွညျဆိုငျရာ အစာအာဟာရဆိုငျရာ ပါမောက်ခ ဒေါကျတာခငျမာခြို ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။