ပုဂံစေတီပုထိုးတွေ မိုးများလို့ ထိခိုက်ပျက်စီး 

(Zawgyi / Unicode)

ပုဂံရှေးဟောင်း ယဉ်ကျေးမှုဒေသမှာရှိတဲ့ စေတီပုထိုးတွေ မိုးရွာသွန်းမှုများတဲ့ အရှိန်ကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ ပြုပြင်မှုတွေကို တဖြည်းဖြည်းချင်း စတင်နေပြီး ဒေသခံလူထုကတော့ အမွေအနှစ် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းတွေကို အရှိန်မြှင့်ဆောင်ရွက်စေချင်ကြပါတယ်။ ဒီအကြောင်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းအပြည့်အစုံကို မသိင်္ဂ ီထိုက် ပြောပြမှာပါ။

ပုဂံဒေသမှာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေကထက် ဒီနှစ်ထဲ မိုးများတာကြောင့် လူနေရပ်ကွက်တွေထဲ မြစ်ရေဝင်ရောက်မှုရှိသလို ဘုရားစေတီတွေမှာလည်း မိုးများပြီး ရေတက်တဲ့အရှိန်ကြောင့် အုတ်နံရံပြိုကျ ပျက်စီးတာတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ စနေနေ့တုန်းကလည်း ဘုရားအမှတ် ၇၄၈၊ စူဠာမဏိဂူဘုရားကြီးရဲ့ မဟာရံအုတ်တံတိုင်းအတွင်း မိုးရေဝင်ရောက်လို့ ပြိုကျပျက်စီးမယ့် အခြေအနေရောက်ခဲ့ပါတယ်။

ရှေးဟောင်းသုတေသနနဲ့ အမျိုးသားပြတိုက် ဦးစီးဌာန (ပုဂံဌာနခွဲ) ကပြုစုထားတဲ့ စာရင်းအရဆိုရင် မိုးများတဲ့အရှိန်ကြောင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းဖို့လိုတဲ့ စေတီပေါင်းက ၄၀ ဝန်းကျင်မှာ ရှိနေပါတယ်။ လောလောဆယ်မှာတော့ ရာသီဥတုအခြေအနေကြောင့် စေတီ ၄ဆူကို အရင်ဆုံးပြုပြင် ထိန်းသိမ်းတာတွေ လုပ်နေတယ်လို့ အဲဒီဌာနက ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာသန်းထိုက်က VOA ကိုပြောပါတယ်။

"လက်ရှိတော့ တောက်လျှောက် ရွာနေတော့ ပြင်လို့ရတဲ့အပိုင်းကတော့ လောလောဆယ် လေးဆူကတော့ စပြီးတော့ပြင်နေတယ်။ ကျန်တဲ့အပိုင်းတွေကတော့ အရေးပေါ် အုပ်ထားရတဲ့ အနေအထားပေါ့လေ။ မိုးပြတ်ပြီဆိုတာနဲ့ တောက်လျှောက် ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ငန်းလုပ်သွားမှာပါ။ အခု ကျနော်တို့ဌာနတင် မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီဒေသရဲ့ လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ မီးသတ်အဖွဲ့တွေ၊ ဌာနဆိုင်ရာတွေ အားလုံးတော့ အခု ဝိုင်းထိန်းနေတာပေါ့နော်။

မိုးရွာပြီဆိုတည်းကိုက ဘုရားတွေ၊ စေတီတွေက နှစ်ကာလ ကလည်း ထောင်ချီရှိနေတဲ့ ရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံတွေ ဖြစ်နေတော့ ဘာပဲပြောပြော ခေတ်သစ်အဆောက်အအုံတွေတောင် ပျက်စီးယိုယွင်းမှု ဖြစ်သေးတာပဲလေ။ အဲတော့ ထိလွယ်ရှလွယ်တဲ့ ဒီရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံတွေကတော့ သူများထက်စာရင်တော့ ပိုတာပေါ့။ အဲတော့ ကျနော်တို့က အတတ်နိုင်ဆုံးပေါ့ ခုနကလို အက်ကွဲကြောင်းတွေရှိတဲ့ ရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံတွေဆို ဒီ temporary measure လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေရှိပါတယ်။"

ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် စာရင်းဝင်ဖြစ်တဲ့ ပုဂံရှေးဟောင်း ယဉ်ကျေးမှုဒေသမှာ ဘုရားစေတီပေါင်း ၃,၈၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။ လူသိများ ထင်ရှားတဲ့ ဘုရားစေတီတော်တွေအပြင် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းဖို့ လိုနေတဲ့ စေတီတော်တွေကိုလည်း အမြန်ဆုံးဆောင်ရွက်ပေးဖို့ ဒေသခံတွေက လိုလားနေကြပါတယ်။

နှစ်ပေါင်းထောင်ချီ တည်ရှိလာတဲ့ စေတီပုထိုးတွေဟာ ပုံမှန်ပြုပြင် ထိန်းသိမ်းဖို့ လိုအပ်သလို၊ အခုလို ရာသီဥတုဒဏ်ကြောင့် ယိုယွင်းပျက်စီးမှုတွေလည်း ရှိလာတာကြောင့် ဒါတွေကို ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်ဖို့ လိုတယ်လို့ ပုဂံဒေသခံ၊ ဧည့်လမ်းညွှန် ကိုမင်းတင်က ပြောပါတယ်။

"ဘုရားတွေပေါ်မှာ အပင်တွေပေါက်တာရှိတယ်။ ဘုရားတွေကို သော့ခတ်ပိတ်ပြီး ဒီအတိုင်းပစ်ထားတယ်။ အဲတော့ ဘုရားအပေါ်ထပ်တွေမှာ ငှက်ချီးတွေပိတ်ပြီးတော့ ရေထွက်ပေါက်တွေက ရေမဆင်းနိုင်တဲ့အခါကျတော့ ဒုတိယပစ္စယံပေါ်မှာ ရေတွေကအိုင်ပြီး ဆင်းလို့ရတဲ့နေရာကနေ စိမ့်ပြီးတော့ မျက်နှာကျက်တွေပေါ် ဆင်းတော့တာပေါ့ဗျာ။ အဲဒီမျက်နှာကျက်တွေကနေ တဆင့် နံရံပန်းချီတွေပါ ပျက်စီးတာ။

အဓိကက ပုဂံရှေးဟောင်းဌာနက သော့ခတ်ပြီးပိတ်လိုက်တာကို ထိန်းသိမ်းတယ်ဆိုပြီး သူတို့စိတ်ထဲမှာမြင်နေတဲ့ အသိပညာကိုက အားနည်းနေတာပေါ့ဗျာ။ ဘုရားတွေကို ပိတ်ပြီးထိန်းသိမ်းလိုက်တဲ့အတွက် လူဝင်လူထွက်မရှိတော့ ဘုရားတွေထဲမှာ ဘာတွေဖြစ်ပျက်နေလဲ၊ ဘယ်လိုတွေ ပျက်စီးနေလဲ၊ အပေါ်ထပ်တွေမှာ ဘယ်လိုတွေ ပိတ်ဆို့နေတယ်၊ အောက်ထပ်တွေမှာ ခြတွေဘယ်လိုတက်နေတယ်ဆိုတာကို မသိတော့ဘူးလေ။ သူတို့လည်း ဝင်ကြည့်ပြီး စစ်တာမျိုးမရှိဘူး။ သူတို့ဌာနရဲ့ အင်အားနဲ့လည်း အဲဒါမျိုးတွေ စစ်ပေးဖို့က မနိုင်ဘူး၊ ဘုရားတွေကို နေ့စဉ်လေ။"

ကမ္ဘာ့ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ် သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဒေသတွေကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ် ဒေသများ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေး ဥပဒေကိုလည်း ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတုန်းက ပြဌာန်းထားပါတယ်။

ဥပဒေရဲ့ အဓိကရည်ရွယ်ချက်ထဲမှာ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်၊ လူတွေနဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေကြောင့် ဖြစ်လာမယ့် ယိုယွင်းဆုံးရှုံးမှုတွေ မဖြစ်စေဖို့ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တွေကို ရေရှည်တည်တံ့ဖို့ ထိန်းသိမ်းရမယ်လို့ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ ဥပဒေသတ်မှတ်ချက်တွေ၊ စီစဉ်လျာထားချက်တွေ ရှိနေပေမယ့်လည်း ပုဂံဒေသက အမွေအနှစ်တွေဟာ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှု အားနည်းလို့ ပျက်စီးမှုများတယ်လို့လည်း ဒေသခံတွေက မှတ်ချက်ပြုထားပါတယ်။

"ဒီယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်ဒေသ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေး ဥပဒေမှာ မြို့ဟောင်းထဲမှာ အနီရောင်ဇုံထဲမှာ ဘာတွေလုပ်ရမယ်၊ လူနေဒေသတွေမှာ ဘာတွေလုပ်ရမယ် ဆိုတာ အထိုက်အလျောက် သူ့ဟာနဲ့သူ ပါပြီးသားပေါ့ဗျာ။ ဥပဒေကိုလည်း ဂရုမစိုက်ဘူး။ အခု ယူနက်စကို ကိုတင်ထားတဲ့ management plan ဆိုတာရှိတယ်။

မြန်မာအစိုးရက နေပြီးတော့ ယူနက်စကို ကို ဒါတွေလုပ်ပါ့မယ်ဆိုပြီး ကတိပေးထားတဲ့ဟာတွေကို မလေ့လာဘဲနဲ့ လျှောက်ပြီးတော့လုပ်နေကြတဲ့အတွက် ပုဂံအခုလိုဖြစ်နေတယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့။ ဒီအချိန်မှာကတော့ ပြောလို့မရပေမယ့် နောင်အေးအေးဆေးဆေး ဖြစ်သွားတဲ့အချိန်မှာ ဒေသခံလူထုကို အခြေခံပြီးလုပ်တဲ့ အမွေအနှစ်ထိန်းသိမ်းရေးကို လုပ်သင့်တယ်လို့မြင်တယ်။"

ပုဂံဒေသမှာ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ငန်းတွေကို ပုံမှန်ဆောင်ရွက်နေပြီး သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အလိုက် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေ အပေါ် တွက်ချက်ဆောင်ရွက်တာတွေလည်း ရှိတယ်လို့ ဒေါက်တာသန်းထိုက်က ပြောပါတယ်။

"ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်လည်း ဖြစ်တယ်၊ မြန်မာတမျိုးသားလုံးရဲ့ အမွေအနှစ်လည်း ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ အခုအားလုံးကတော့ မြင်တွေ့နေရတဲ့ အနေအထားကြည့်ပြီး စိုးရိမ်ကြပါတယ်။ ကျနော်တို့လည်း ဒေသကလည်းဖြစ်တယ်၊ ကိုယ့်ရဲ့ဌာနကလည်း အနီးကပ်စောင့်ရှောက်ရတယ် ဆိုတော့ ပိုပြီးတော့ စိုးရိမ်စိတ်ရှိပါတယ်။

ကျနော်တို့ ဒီအမွေအနှစ်တွေကို ရေရှည်တည်တံ့ဖို့အတွက် ကျနော်တို့နဲ့ပေါင်းစပ်ပြီး ဒီဒေသရဲ့ လူမှုရေးအဖွဲ့တွေရော၊ အားလုံးသော ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ အကုန်လုံး ကျနော်တို့နဲ့ ညှိနှိုင်းပြီး ဝိုင်းဝန်းထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်နေပါတယ်။ အဲဒါလေးကိုတော့ ကျနော်သိစေချင်ပါတယ်။ စိုးရိမ်စိတ်ရှိတာကိုလည်း ကျနော်ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။"

မိုးကြီးရေတက်တဲ့ အရှိန်ကြောင့် ဒီရက်ပိုင်းတွေထဲ ပြိုကျပျက်စီးမှုတွေ ရှိနေတဲ့ ပုဂံဒေသက စေတီပုထိုးတွေ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းဖို့ လိုနေသလို၊ ဒေသတွင်း ကပ်ရောဂါနဲ့ နိုင်ငံရေး အခြေအနေကြောင့် ပုဂံဒေသ ခရီးသွားဝင်ရောက်မှုဟာလည်း မရှိသလောက် လျော့နည်းသွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ခရီးသွားဧည့်သည်တွေကို မှီခိုပြီး လုပ်ကိုင်စားသောက်နေတဲ့ ဒေသခံတွေလည်း အခက်အခဲတွေ ရှိနေပါတယ်။

ပုဂံစေတီပုထိုးတွေ မိုးများလို့ ထိခိုက်ပျက်စီး

(Unicode)

ပုဂံစတေီပုထိုးတှေ မိုးမြားလို့ ထိခိုကျပကြျစီး

ပုဂံရှေးဟောငျး ယဉျကြေးမှုဒသေမှာရှိတဲ့ စတေီပုထိုးတှေ မိုးရှာသှနျးမှုမြားတဲ့ အရှိနျကွောင့ျ ထိခိုကျပကြျစီးမှုတှေ ရှိနပေါတယျ။ ပွုပွငျမှုတှကေို တဖွညျးဖွညျးခငြျး စတငျနပွေီး ဒသေခံလူထုကတော့ အမှအေနှဈ ထိနျးသိမျးရေးလုပျငနျးတှကေို အရှိနျမွှင့ျဆောငျရှကျစခေငြျကွပါတယျ။ ဒီအကွောငျးနဲ့ ပတျသကျလို့ ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးအပွည့ျအစုံကို မသိငျ်ဂ ီထိုကျ ပွောပွမှာပါ။

ပုဂံဒသေမှာ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈတှကေထကျ ဒီနှဈထဲ မိုးမြားတာကွောင့ျ လူနရေပျကှကျတှထေဲ မွဈရဝေငျရောကျမှုရှိသလို ဘုရားစတေီတှမှောလညျး မိုးမြားပွီး ရတေကျတဲ့အရှိနျကွောင့ျ အုတျနံရံပွိုကြ ပကြျစီးတာတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ စနနေေ့တုနျးကလညျး ဘုရားအမှတျ ၇၄၈၊ စူဠာမဏိဂူဘုရားကွီးရဲ့ မဟာရံအုတျတံတိုငျးအတှငျး မိုးရဝေငျရောကျလို့ ပွိုကပြကြျစီးမယ့ျ အခွအေနရေောကျခဲ့ပါတယျ။

ရှေးဟောငျးသုတသေနနဲ့ အမြိုးသားပွတိုကျ ဦးစီးဌာန (ပုဂံဌာနခှဲ) ကပွုစုထားတဲ့ စာရငျးအရဆိုရငျ မိုးမြားတဲ့အရှိနျကွောင့ျ ပွုပွငျထိနျးသိမျးဖို့လိုတဲ့ စတေီပေါငျးက ၄၀ ဝနျးကငြျမှာ ရှိနပေါတယျ။ လောလောဆယျမှာတော့ ရာသီဥတုအခွအေနကွေောင့ျ စတေီ ၄ဆူကို အရငျဆုံးပွုပွငျ ထိနျးသိမျးတာတှေ လုပျနတေယျလို့ အဲဒီဌာနက ညှှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာသနျးထိုကျက VOA ကိုပွောပါတယျ။

"လကျရှိတော့ တောကျလြှောကျ ရှာနတေော့ ပွငျလို့ရတဲ့အပိုငျးကတော့ လောလောဆယျ လေးဆူကတော့ စပွီးတော့ပွငျနတေယျ။ ကနြျတဲ့အပိုငျးတှကေတော့ အရေးပေါျ အုပျထားရတဲ့ အနအေထားပေါ့လေ။ မိုးပွတျပွီဆိုတာနဲ့ တောကျလြှောကျ ထိနျးသိမျးရေး လုပျငနျးလုပျသှားမှာပါ။ အခု ကနြောျတို့ဌာနတငျ မဟုတျပါဘူး။ ဒီဒသေရဲ့ လူမှုရေးအဖှဲ့အစညျးတှေ၊ မီးသတျအဖှဲ့တှေ၊ ဌာနဆိုငျရာတှေ အားလုံးတော့ အခု ဝိုငျးထိနျးနတောပေါ့နောျ။

မိုးရှာပွီဆိုတညျးကိုက ဘုရားတှေ၊ စတေီတှကေ နှဈကာလ ကလညျး ထောငျခြီရှိနတေဲ့ ရှေးဟောငျးအဆောကျအအုံတှေ ဖွဈနတေော့ ဘာပဲပွောပွော ခတျေသဈအဆောကျအအုံတှတေောငျ ပကြျစီးယိုယှငျးမှု ဖွဈသေးတာပဲလေ။ အဲတော့ ထိလှယျရှလှယျတဲ့ ဒီရှေးဟောငျးအဆောကျအအုံတှကေတော့ သူမြားထကျစာရငျတော့ ပိုတာပေါ့။ အဲတော့ ကနြောျတို့က အတတျနိုငျဆုံးပေါ့ ခုနကလို အကျကှဲကွောငျးတှရှေိတဲ့ ရှေးဟောငျးအဆောကျအအုံတှဆေို ဒီ temporary measure လုပျတဲ့ လုပျငနျးတှရှေိပါတယျ။"

ကမ်ဘာ့အမှအေနှဈ စာရငျးဝငျဖွဈတဲ့ ပုဂံရှေးဟောငျး ယဉျကြေးမှုဒသေမှာ ဘုရားစတေီပေါငျး ၃,၈၀၀ ကြောျရှိပါတယျ။ လူသိမြား ထငျရှားတဲ့ ဘုရားစတေီတောျတှအေပွငျ ပွုပွငျထိနျးသိမျးဖို့ လိုနတေဲ့ စတေီတောျတှကေိုလညျး အမွနျဆုံးဆောငျရှကျပေးဖို့ ဒသေခံတှကေ လိုလားနကွေပါတယျ။ နှဈပေါငျးထောငျခြီ တညျရှိလာတဲ့ စတေီပုထိုးတှဟော ပုံမှနျပွုပွငျ ထိနျးသိမျးဖို့ လိုအပျသလို၊ အခုလို ရာသီဥတုဒဏျကွောင့ျ ယိုယှငျးပကြျစီးမှုတှလေညျး ရှိလာတာကွောင့ျ ဒါတှကေို ထိထိရောကျရောကျ ဆောငျရှကျဖို့ လိုတယျလို့ ပုဂံဒသေခံ၊ ဧည့ျလမျးညှှနျ ကိုမငျးတငျက ပွောပါတယျ။

"ဘုရားတှပေေါျမှာ အပငျတှပေေါကျတာရှိတယျ။ ဘုရားတှကေို သော့ခတျပိတျပွီး ဒီအတိုငျးပဈထားတယျ။ အဲတော့ ဘုရားအပေါျထပျတှမှော ငှကျခြီးတှပေိတျပွီးတော့ ရထှေကျပေါကျတှကေ ရမေဆငျးနိုငျတဲ့အခါကတြော့ ဒုတိယပစ်စယံပေါျမှာ ရတှေကေအိုငျပွီး ဆငျးလို့ရတဲ့နရောကနေ စိမ့ျပွီးတော့ မကြျနှာကကြျတှပေေါျ ဆငျးတော့တာပေါ့ဗြာ။ အဲဒီမကြျနှာကကြျတှကေနေ တဆင့ျ နံရံပနျးခြီတှပေါ ပကြျစီးတာ။

အဓိကက ပုဂံရှေးဟောငျးဌာနက သော့ခတျပွီးပိတျလိုကျတာကို ထိနျးသိမျးတယျဆိုပွီး သူတို့စိတျထဲမှာမွငျနတေဲ့ အသိပညာကိုက အားနညျးနတောပေါ့ဗြာ။ ဘုရားတှကေို ပိတျပွီးထိနျးသိမျးလိုကျတဲ့အတှကျ လူဝငျလူထှကျမရှိတော့ ဘုရားတှထေဲမှာ ဘာတှဖွေဈပကြျနလေဲ၊ ဘယျလိုတှေ ပကြျစီးနလေဲ၊ အပေါျထပျတှမှော ဘယျလိုတှေ ပိတျဆို့နတေယျ၊ အောကျထပျတှမှော ခွတှဘေယျလိုတကျနတေယျဆိုတာကို မသိတော့ဘူးလေ။ သူတို့လညျး ဝငျကွည့ျပွီး စဈတာမြိုးမရှိဘူး။ သူတို့ဌာနရဲ့ အငျအားနဲ့လညျး အဲဒါမြိုးတှေ စဈပေးဖို့က မနိုငျဘူး၊ ဘုရားတှကေို နေ့စဉျလေ။"

ကမ်ဘာ့ယဉျကြေးမှု အမှအေနှဈ သတျမှတျထားတဲ့ ဒသေတှကေို ကာကှယျထိနျးသိမျးဖို့အတှကျ ယဉျကြေးမှုအမှအေနှဈ ဒသေမြား ကာကှယျထိနျးသိမျးရေး ဥပဒကေိုလညျး ၂၀၁၉ ခုနှဈ၊ ဖဖေောျဝါရီလတုနျးက ပွဌာနျးထားပါတယျ။ ဥပဒရေဲ့ အဓိကရညျရှယျခကြျထဲမှာ သဘာဝဘေးအန်တရာယျ၊ လူတှနေဲ့ တိရစ်ဆာနျတှကွေောင့ျ ဖွဈလာမယ့ျ ယိုယှငျးဆုံးရှုံးမှုတှေ မဖွဈစဖေို့ ယဉျကြေးမှုအမှအေနှဈတှကေို ရရှေညျတညျတံ့ဖို့ ထိနျးသိမျးရမယျလို့ သတျမှတျထားပါတယျ။ ဥပဒသေတျမှတျခကြျတှေ၊ စီစဉျလြာထားခကြျတှေ ရှိနပေမေယ့ျလညျး ပုဂံဒသေက အမှအေနှဈတှဟော ထိနျးသိမျးစောင့ျရှောကျမှု အားနညျးလို့ ပကြျစီးမှုမြားတယျလို့လညျး ဒသေခံတှကေ မှတျခကြျပွုထားပါတယျ။

"ဒီယဉျကြေးမှုအမှအေနှဈဒသေ ကာကှယျထိနျးသိမျးရေး ဥပဒမှော မွို့ဟောငျးထဲမှာ အနီရောငျဇုံထဲမှာ ဘာတှလေုပျရမယျ၊ လူနဒေသေတှမှော ဘာတှလေုပျရမယျ ဆိုတာ အထိုကျအလြောကျ သူ့ဟာနဲ့သူ ပါပွီးသားပေါ့ဗြာ။ ဥပဒကေိုလညျး ဂရုမစိုကျဘူး။ အခု ယူနကျစကို ကိုတငျထားတဲ့ management plan ဆိုတာရှိတယျ။ မွနျမာအစိုးရက နပွေီးတော့ ယူနကျစကို ကို ဒါတှလေုပျပါ့မယျဆိုပွီး ကတိပေးထားတဲ့ဟာတှကေို မလေ့လာဘဲနဲ့ လြှောကျပွီးတော့လုပျနကွေတဲ့အတှကျ ပုဂံအခုလိုဖွဈနတေယျလို့ ပွောလို့ရတာပေါ့။ ဒီအခြိနျမှာကတော့ ပွောလို့မရပမေယ့ျ နောငျအေးအေးဆေးဆေး ဖွဈသှားတဲ့အခြိနျမှာ ဒသေခံလူထုကို အခွခေံပွီးလုပျတဲ့ အမှအေနှဈထိနျးသိမျးရေးကို လုပျသင့ျတယျလို့မွငျတယျ။"

ပုဂံဒသေမှာ ပွုပွငျထိနျးသိမျးရေး လုပျငနျးတှကေို ပုံမှနျဆောငျရှကျနပွေီး သကျဆိုငျရာအဖှဲ့အလိုကျ ပကြျစီးဆုံးရှုံးမှုတှေ အပေါျ တှကျခကြျဆောငျရှကျတာတှလေညျး ရှိတယျလို့ ဒေါကျတာသနျးထိုကျက ပွောပါတယျ။

"ကမ်ဘာ့အမှအေနှဈလညျး ဖွဈတယျ၊ မွနျမာတမြိုးသားလုံးရဲ့ အမှအေနှဈလညျး ဖွဈတယျဆိုတော့ အခုအားလုံးကတော့ မွငျတှေ့နရေတဲ့ အနအေထားကွည့ျပွီး စိုးရိမျကွပါတယျ။ ကနြောျတို့လညျး ဒသေကလညျးဖွဈတယျ၊ ကိုယ့ျရဲ့ဌာနကလညျး အနီးကပျစောင့ျရှောကျရတယျ ဆိုတော့ ပိုပွီးတော့ စိုးရိမျစိတျရှိပါတယျ။ ကနြောျတို့ ဒီအမှအေနှဈတှကေို ရရှေညျတညျတံ့ဖို့အတှကျ ကနြောျတို့နဲ့ပေါငျးစပျပွီး ဒီဒသေရဲ့ လူမှုရေးအဖှဲ့တှရေော၊ အားလုံးသော ပတျဝနျးကငြျမှာရှိတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှေ အကုနျလုံး ကနြောျတို့နဲ့ ညှိနှိုငျးပွီး ဝိုငျးဝနျးထိနျးသိမျး စောင့ျရှောကျနပေါတယျ။ အဲဒါလေးကိုတော့ ကနြောျသိစခေငြျပါတယျ။ စိုးရိမျစိတျရှိတာကိုလညျး ကနြောျကြေးဇူးတငျပါတယျ။"

မိုးကွီးရတေကျတဲ့ အရှိနျကွောင့ျ ဒီရကျပိုငျးတှထေဲ ပွိုကပြကြျစီးမှုတှေ ရှိနတေဲ့ ပုဂံဒသေက စတေီပုထိုးတှေ ပွုပွငျထိနျးသိမျးဖို့ လိုနသေလို၊ ဒသေတှငျး ကပျရောဂါနဲ့ နိုငျငံရေး အခွအေနကွေောင့ျ ပုဂံဒသေ ခရီးသှားဝငျရောကျမှုဟာလညျး မရှိသလောကျ လြော့နညျးသှားတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ခရီးသှားဧည့ျသညျတှကေို မှီခိုပွီး လုပျကိုငျစားသောကျနတေဲ့ ဒသေခံတှလေညျး အခကျအခဲတှေ ရှိနပေါတယျ။