မိုးကြီးမှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသတချို့ ရေဘေးသင့်၊ အရေးပေါ်ရွှေ့ပြောင်း

(Zawgyi/Unicode)

မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းက ဒေသတချို့မှာ အခုရက်ပိုင်းအတွင်း မိုးရွာသွန်းမှုများပြီး မြေနိမ့်ပိုင်းအိမ်တချို့ရေကြီးနေတဲ့အတွက် ဒေသခံတချို့ ရေဘေးလွတ်ရာ ယာယီပြောင်းရွှေ့နေရပါတယ်။ မန္တလေးတိုင်းနဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက နေရာတချို့ ရေဘေးကြုံနေတာပါ။ မိုးလေဝသနဲ့ ဇလဗေဒဦးစီးဌာနကတော့ နောက်ပိုင်းရက်တွေမှာ မိုးနည်းနိုင်ခြေရှိလို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းနေရာတချို့ ရေဘေးကြုံနေရတဲ့ အခြေအနေ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းအပြည့်အစုံကို အလိမ္မာ ကပြောပြပေးမှာပါ။

မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းဒေသတချို့မှာ အခုရက်ပိုင်းအတွင်း မိုးဆက်တိုက်ရွာသွန်းနေတာကြောင့် မြေနိမ့်ပိုင်းက နေအိမ်တွေထဲထိ ရေဝင်နေတာကြောင့် တချို့ဒေသခံတွေ ရေဘေးလွတ်ရာကို ပြောင်းရွှေ့နေကြရပါတယ်။ မန္တလေးတိုင်း၊ မိတ္ထီလာခရိုင်၊ ဝမ်းတွင်းမြို့က ရပ်ကွက်တချို့နဲ့ ကျေးရွာတွေမှာဆိုရင် မိုးအရှိန်နဲ့ ဝမ်းတွင်းဆည်ရေအမှတ် မြင့်တက်နေတာကြောင့် မနေ့တနင်္လာနေ့ည ညဉ့်နက်ပိုင်းကစပြီး ဒေသခံတွေ ရေဘေးလွတ်ရာဆီ ပြောင်းနေကြပါတယ်။ အများစုက ရေလွတ်ရာအမြင့်ပိုင်းကို ယာယီပြောင်းရွှေ့နေပြီး အိမ်ထောင်စုရာနဲ့ချီရှိတယ်လို့ သန္တိသုခပရဟိတ လူမှုကူညီရေးအသင်း တာဝန်ရှိသူတဦးက ပြောပါတယ်။

"တချို့ရွာလုံးကျွတ်တွေတော့ မမြုပ်ပါဘူးဗျ။ ဒါပေမယ့် ချောင်းနဲ့မေးတင်တဲ့ နေရာတွေမှာတော့ တော်တော်လေးမြုပ်တယ်ဗျ။ မနေ့ည ၁ ညတည်း ရွာတာကို တော်တော်ကြီးများတယ်ဗျ။ အိမ်တွေပါတာတို့၊ လူသေပျောက်တာတို့တော့ မရှိဘူးဗျ။ ဒါပေမယ့် ရေကတော့ တချို့အိမ်တွေမှာ ခါးလောက်ထိဖြစ်ပြီးတော့၊ အနိမ့်ပိုင်းအိမ်တွေမှာတော့ ရင်လောက်ထိဖြစ်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် တော်တော်များများကတော့ ပေါင်နဲ့ ခြေသလုံးလောက်တော့ ရှိတယ်ဗျ။ ဒီနေ့ မနက်ခင်းမှ ကျနော်တို့လည်း အိမ်တွေသေချာလိုက်လေ့လာ စာရင်းတွေလုပ်တော့ ဒီနေ့နေ့လည်ခင်းပိုင်းကနေ စပြီးတော့ ကျွေးမွေးလှူဒါန်းဖို့ လိုက်လေ့လာတော့ လောလောဆယ်ကတော့ ကျနော်တို့ခန့်မှန်းခြေ အိမ်ထောင်စု ၅၀၀ နဲ့ ၇၀၀ ကြားလောက် ဖြစ်ဖို့များတယ်ဗျ။"

ရေဘေးလွတ်ရာ ပြောင်းနေရသူတွေအတွက် ပရဟိတ အလှူရှင်တွေက စားရေးသောက်ရေး ကူညီပေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မုံရွာမြို့မှာလည်း ဒီကနေ့အထိ မိုးဆက်တိုက်ရွာသွန်းမှုတွေကြောင့် ရပ်ကွက်တချို့မှာနေထိုင်သူတွေ ရေဘေးလွတ်ရာ ပြောင်းရွှေ့နေနေကြပါတယ်။ မြို့အဝင်မှာရှိတဲ့ ကျူးကျော်ရပ်ကွက်တွေနဲ့ နန္ဒဝန်နယ်မြေ ၈ ဘက်မှာ ရေတက်နေပြီး တချို့အနိမ့်ပိုင်းက နေအိမ်တွေရေမြုပ်သွားတယ်လို့လည်း အဲဒီအနီးဝန်းကျင်မှာ နေထိုင်သူတဦးက ပြောပါတယ်။

"ရေဘေးသင့်တဲ့အိမ်ခြေက အဲဒီဘက်မှာ ၈၀ ဝန်းကျင်လောက်ရှိတယ်ဗျ။ အလယ်ခေါင်လေးမှာ နစ်သွားတဲ့ အိမ်ခြေတွေတော့ ရှိတယ်ဗျ။ ရေဘေးရှောင်ရတဲ့ အနေအထားက တချို့တွေဆို လမ်းမတွေပေါ်မှာ တဲလေးသေးသေးလေး ပြန်ထိုးပြီးတော့ အိပ်ရတဲ့အပိုင်းတော့ ရှိတယ်ဗျ။ ရေကြီးတာက ပုံမှန်တော့ ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထ အဲဒီဘက်ပိုင်းတွေမှာ မရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် အခုလက မိုးရွာသွန်းမှုများတာကြောင့် ကျောက္ကာဆည်ကဖောက်ချတာကြောင့် ပါတယ်ဗျ။"

ပုဂံဒေသမှာလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့ကစပြီး ရပ်ကွက်တချို့မှာ ရေဘေးကြုံခဲ့ပါတယ်။ မနေ့ညက မိုးရွာသွန်းတဲ့အရှိန်ကြောင့် သံပျင်စွာဘုရားနံရံ ဒီနေ့မနက်က ပြိုကျခဲ့ပါတယ်။ ဒီကနေ့မနက်အစောပိုင်းမှာလည်း မိုးရွာတဲ့အရှိန်နဲ့ ချောင်းရေလျှံပြီး မြို့သစ်ကရပ်ကွက်တချို့မှာ ရေကြီးတဲ့ဒဏ် ခံနေရတယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။ ဒီနှစ် ပုဂံမှာ မိုးကြီးတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

မုတ်သုံနှောင်းပိုင်းကာလနဲ့ မုတ်သုံလေအားနည်းရင် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသတွေမှာ မိုးများလေ့ရှိပြီး နောက်ပိုင်းရက်တွေမှာတော့ မိုးနည်းလာနိုင်ခြေရှိတာမို့ ရေဘေးအန္တရာယ် စိုးရိမ်စရာမရှိသေးဘူးလို့ မိုးလေဝသနဲ့ ဇလဗေဒဦးစီးဌာနက ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းကပြောပါတယ်။

"ဆည်တွေနဲ့နီးတဲ့ နေရာတွေကတော့ ဆည်မြောင်းဌာနကနေ ဆည်ရေအမြင့် အမှတ်ဘယ်လောက်ရောက်ပြီ အစရှိသဖြင့် ရေပိုလွှဲကို ဘယ်လောက်ကျော်နေပြီ အန္တရာယ်ရှိနိုင်တယ်၊ မရှိနိုင်ဘူးဆိုတာ သူတို့တွေထုတ်ပြန်ပေးနေတာပေါ့နော်။ အဲတော့ ဆည်တွေရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်ကိုလည်း နားထောင်ဖို့လိုတယ်။ မိုးရွာသွန်းမှုကတော့ အလယ်ပိုင်းဒေသတွေကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းကတော့ များတာပေါ့။ အခုနောက်ပိုင်းတော့ နည်းနည်းလေးပြန်လျော့သွားမယ်ဆိုတော့ သိပ်စိုးရိမ်ရတဲ့အနေအထားတော့ မရှိဘူး။ ဆည်တွေအနေနဲ့လည်း အခုလောလောဆယ် ဆည်မြောင်းဌာနရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်တွေ ကြည့်ရတာတော့ သိပ်စိုးရိမ်ရတဲ့အနေအထားတော့ မတွေ့ရဘူးပေါ့နော်။"

မန္တလေးတိုင်း၊ မိုးကုတ်မြို့မှာလည်း ဩဂုတ်လ ၂၄ ရက်၊ ပြီးခဲ့တဲ့ အင်္ဂါနေ့တုန်းက မိုးဆက်တိုက်ရွာသွန်းပြီး တောင်ကမ်းပါးပြိုကျမှု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မိုးကုတ်မြို့၊ အောင်သစ်လွင်ရပ်ကွက်မှာ တောင်ကမ်းပါးပြိုကျခဲ့လို့ တောင်စောင်းပေါ်နဲ့ တောင်ကမ်းပါးအောက်ပိုင်းက အိမ်တွေမြေဖုံးလွှမ်းပြီး လူ ၁၁ယောက် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

...........................................................................................

မိုးကြီးမှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသတချို့ ရေဘေးသင့်၊ အရေးပေါ်ရွှေ့ပြောင်း

မိုးကွီးမှုကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံအလယျပိုငျးဒသေတခြို့ ရဘေေးသင့ျ၊ အရေးပေါျရှှေ့ပွောငျး

(Unicode)

မွနျမာနိုငျငံအလယျပိုငျးက ဒသေတခြို့မှာ အခုရကျပိုငျးအတှငျး မိုးရှာသှနျးမှုမြားပွီး မွနေိမ့ျပိုငျးအိမျတခြို့ရကွေီးနတေဲ့အတှကျ ဒသေခံတခြို့ ရဘေေးလှတျရာ ယာယီပွောငျးရှှေ့နရေပါတယျ။ မန်တလေးတိုငျးနဲ့ စဈကိုငျးတိုငျးထဲက နရောတခြို့ ရဘေေးကွုံနတောပါ။ မိုးလဝေသနဲ့ ဇလဗဒေဦးစီးဌာနကတော့ နောကျပိုငျးရကျတှမှော မိုးနညျးနိုငျခွရှေိလို့ ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံအလယျပိုငျးနရောတခြို့ ရဘေေးကွုံနရေတဲ့ အခွအေနေ ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးအပွည့ျအစုံကို အလိမ်မာ ကပွောပွပေးမှာပါ။

မွနျမာနိုငျငံ အလယျပိုငျးဒသေတခြို့မှာ အခုရကျပိုငျးအတှငျး မိုးဆကျတိုကျရှာသှနျးနတောကွောင့ျ မွနေိမ့ျပိုငျးက နအေိမျတှထေဲထိ ရဝေငျနတောကွောင့ျ တခြို့ဒသေခံတှေ ရဘေေးလှတျရာကို ပွောငျးရှှေ့နကွေရပါတယျ။ မန်တလေးတိုငျး၊ မိတ်ထီလာခရိုငျ၊ ဝမျးတှငျးမွို့က ရပျကှကျတခြို့နဲ့ ကြေးရှာတှမှောဆိုရငျ မိုးအရှိနျနဲ့ ဝမျးတှငျးဆညျရအေမှတျ မွင့ျတကျနတောကွောင့ျ မနေ့တနငျ်လာနေ့ည ညဉ့ျနကျပိုငျးကစပွီး ဒသေခံတှေ ရဘေေးလှတျရာဆီ ပွောငျးနကွေပါတယျ။ အမြားစုက ရလှေတျရာအမွင့ျပိုငျးကို ယာယီပွောငျးရှှေ့နပွေီး အိမျထောငျစုရာနဲ့ခြီရှိတယျလို့ သန်တိသုခပရဟိတ လူမှုကူညီရေးအသငျး တာဝနျရှိသူတဦးက ပွောပါတယျ။

"တခြို့ရှာလုံးကြှတျတှတေော့ မမွုပျပါဘူးဗြ။ ဒါပမေယ့ျ ခြောငျးနဲ့မေးတငျတဲ့ နရောတှမှောတော့ တောျတောျလေးမွုပျတယျဗြ။ မနေ့ည ၁ ညတညျး ရှာတာကို တောျတောျကွီးမြားတယျဗြ။ အိမျတှပေါတာတို့၊ လူသပြေောကျတာတို့တော့ မရှိဘူးဗြ။ ဒါပမေယ့ျ ရကေတော့ တခြို့အိမျတှမှော ခါးလောကျထိဖွဈပွီးတော့၊ အနိမ့ျပိုငျးအိမျတှမှောတော့ ရငျလောကျထိဖွဈတာပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ တောျတောျမြားမြားကတော့ ပေါငျနဲ့ ခွသေလုံးလောကျတော့ ရှိတယျဗြ။ ဒီနေ့ မနကျခငျးမှ ကနြောျတို့လညျး အိမျတှသေခြောလိုကျလေ့လာ စာရငျးတှလေုပျတော့ ဒီနေ့နေ့လညျခငျးပိုငျးကနေ စပွီးတော့ ကြှေးမှေးလှူဒါနျးဖို့ လိုကျလေ့လာတော့ လောလောဆယျကတော့ ကနြောျတို့ခန့ျမှနျးခွေ အိမျထောငျစု ၅၀၀ နဲ့ ၇၀၀ ကွားလောကျ ဖွဈဖို့မြားတယျဗြ။"

ရဘေေးလှတျရာ ပွောငျးနရေသူတှအေတှကျ ပရဟိတ အလှူရှငျတှကေ စားရေးသောကျရေး ကူညီပေးနတောဖွဈပါတယျ။ စဈကိုငျးတိုငျး၊ မုံရှာမွို့မှာလညျး ဒီကနေ့အထိ မိုးဆကျတိုကျရှာသှနျးမှုတှကွေောင့ျ ရပျကှကျတခြို့မှာနထေိုငျသူတှေ ရဘေေးလှတျရာ ပွောငျးရှှေ့နနေကွေပါတယျ။ မွို့အဝငျမှာရှိတဲ့ ကြူးကြောျရပျကှကျတှနေဲ့ နန်ဒဝနျနယျမွေ ၈ ဘကျမှာ ရတေကျနပွေီး တခြို့အနိမ့ျပိုငျးက နအေိမျတှရေမွေုပျသှားတယျလို့လညျး အဲဒီအနီးဝနျးကငြျမှာ နထေိုငျသူတဦးက ပွောပါတယျ။

"ရဘေေးသင့ျတဲ့အိမျခွကေ အဲဒီဘကျမှာ ၈၀ ဝနျးကငြျလောကျရှိတယျဗြ။ အလယျခေါငျလေးမှာ နဈသှားတဲ့ အိမျခွတှေတေော့ ရှိတယျဗြ။ ရဘေေးရှောငျရတဲ့ အနအေထားက တခြို့တှဆေို လမျးမတှပေေါျမှာ တဲလေးသေးသေးလေး ပွနျထိုးပွီးတော့ အိပျရတဲ့အပိုငျးတော့ ရှိတယျဗြ။ ရကွေီးတာက ပုံမှနျတော့ ဖွဈလေ့ဖွဈထ အဲဒီဘကျပိုငျးတှမှော မရှိဘူး။ ဒါပမေယ့ျ အခုလက မိုးရှာသှနျးမှုမြားတာကွောင့ျ ကြောက်ကာဆညျကဖောကျခတြာကွောင့ျ ပါတယျဗြ။"

ပုဂံဒသေမှာလညျး ပွီးခဲ့တဲ့ သောကွာနေ့ကစပွီး ရပျကှကျတခြို့မှာ ရဘေေးကွုံခဲ့ပါတယျ။ မနေ့ညက မိုးရှာသှနျးတဲ့အရှိနျကွောင့ျ သံပငြျစှာဘုရားနံရံ ဒီနေ့မနကျက ပွိုကခြဲ့ပါတယျ။ ဒီကနေ့မနကျအစောပိုငျးမှာလညျး မိုးရှာတဲ့အရှိနျနဲ့ ခြောငျးရလြှေံပွီး မွို့သဈကရပျကှကျတခြို့မှာ ရကွေီးတဲ့ဒဏျ ခံနရေတယျလို့ ဒသေခံတှကေပွောပါတယျ။ ဒီနှဈ ပုဂံမှာ မိုးကွီးတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။

မုတျသုံနှောငျးပိုငျးကာလနဲ့ မုတျသုံလအေားနညျးရငျ မွနျမာနိုငျငံအလယျပိုငျးဒသေတှမှော မိုးမြားလေ့ရှိပွီး နောကျပိုငျးရကျတှမှောတော့ မိုးနညျးလာနိုငျခွရှေိတာမို့ ရဘေေးအန်တရာယျ စိုးရိမျစရာမရှိသေးဘူးလို့ မိုးလဝေသနဲ့ ဇလဗဒေဦးစီးဌာနက ဒုတိယညှှနျကွားရေးမှူး ဦးလှထှနျးကပွောပါတယျ။

"ဆညျတှနေဲ့နီးတဲ့ နရောတှကေတော့ ဆညျမွောငျးဌာနကနေ ဆညျရအေမွင့ျ အမှတျဘယျလောကျရောကျပွီ အစရှိသဖွင့ျ ရပေိုလှှဲကို ဘယျလောကျကြောျနပွေီ အန်တရာယျရှိနိုငျတယျ၊ မရှိနိုငျဘူးဆိုတာ သူတို့တှထေုတျပွနျပေးနတောပေါ့နောျ။ အဲတော့ ဆညျတှရေဲ့ထုတျပွနျခကြျကိုလညျး နားထောငျဖို့လိုတယျ။ မိုးရှာသှနျးမှုကတော့ အလယျပိုငျးဒသေတှကေတော့ ပွီးခဲ့တဲ့ရကျပိုငျးကတော့ မြားတာပေါ့။ အခုနောကျပိုငျးတော့ နညျးနညျးလေးပွနျလြော့သှားမယျဆိုတော့ သိပျစိုးရိမျရတဲ့အနအေထားတော့ မရှိဘူး။ ဆညျတှအေနနေဲ့လညျး အခုလောလောဆယျ ဆညျမွောငျးဌာနရဲ့ထုတျပွနျခကြျတှေ ကွည့ျရတာတော့ သိပျစိုးရိမျရတဲ့အနအေထားတော့ မတှေ့ရဘူးပေါ့နောျ။"

မန်တလေးတိုငျး၊ မိုးကုတျမွို့မှာလညျး ဩဂုတျလ ၂၄ ရကျ၊ ပွီးခဲ့တဲ့ အငျ်ဂါနေ့တုနျးက မိုးဆကျတိုကျရှာသှနျးပွီး တောငျကမျးပါးပွိုကမြှု ဖွဈခဲ့ပါတယျ။ မိုးကုတျမွို့၊ အောငျသဈလှငျရပျကှကျမှာ တောငျကမျးပါးပွိုကခြဲ့လို့ တောငျစောငျးပေါျနဲ့ တောငျကမျးပါးအောကျပိုငျးက အိမျတှမွေဖေုံးလှှမျးပွီး လူ ၁၁ယောကျ သဆေုံးခဲ့ပါတယျ။