ကဗျာဆရာခက်သီကျဆုံးမှုတလပြည့် အနက်ရောင်ဝတ်ချီတက်ဆန္ဒပြ

(Zawgyi/Unicode)
လုံခြုံရေးတင်းကြပ်မှုတွေနဲ့ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲမှုတွေကြောင့် နိုင်ငံတဝှမ်းဆန္ဒပြမှုတွေ လျော့ကျလာပေမယ့်၊ တချို့မြို့တွေမှာတော့ ဆန္ဒပြပွဲတွေ ရှိနေဆဲပါ။ ရန်ကုန်မှာတော့ မနေ့က ဆန္ဒပြ စစ်ကြောင်းတစ်ခုကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ဖြိုခွဲဖမ်းဆီးမှုတွေ ရှိခဲ့တာကြောင့် ဒီကနေ့ ဆန္ဒပြမှုကို ရပ်နားထားကြပေမယ့် ပေါက်ကွဲမှုတစ်ချို့ ဖြစ်ခဲ့ပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်းက ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေအကြောင်း ရန်ကုန်က လာတဲ့ သတင်းကို မဆုမွန် ပြောပြပါမယ်။

ရန်ကုန်မှာ ဒီနေ့ ဆန္ဒပြစစ်ကြောင်းတွေ မထွက်ပဲ ရပ်ထားပေမယ့် ပေါက်ကွဲမှုတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ စမ်းချောင်းမြို့နယ် သံတံတားလမ်းက ခေတ်ဆန်သူ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်မှာ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ခဲ့ပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူ နှစ်ယောက်ရှိတယ်လို့ စမ်းချောင်းမြို့နယ်မှာ နေထိုင်သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

“ဒီနေ့ သပိတ်ကတော့ နားထားတယ်ဗျ။ မနေ့က ဖြစ်စဉ်တွေကြောင့် ဒီနေ့ သပိတ်ကိုနားထားတာပါဗျ။ ဒီနေ့ ဗုံးပေါက်တာကတော့ သံတံတားလမ်းထိပ်က ခေတ်ဆန်သူ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်မှာ ဗုံးပေါက်တာဗျ။ အဲ့ဒီဆိုင်ကတော့ ရဲတွေကို အမြဲတမ်း သတင်းပေးနေတယ်လို့ သတင်းကြားတဲ့ ဒလန်ဆိုင် ဖြစ်နေတယ်ဗျ။ အထိအခိုက်ကတော့ လောလောလတ်လတ် ၂ ယောက်ရှိတယ်လို့တော့ သတင်းကြားတယ်ဗျ။ ခုဏကတော့ ရဲတွေ ပတ်ပြီးတော့ လမ်းတွေပိတ်ပြီး ရှင်းနေတယ်လို့တော့ ကြားတယ်ဗျ။”

စစ်ကိုင်းတိုင်း ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်နဲ့ ယင်းမာပင်မြို့နယ်တွေက ရွာတွေ စုပေါင်းပြီး ဆန္ဒပြကြတဲ့ ရွာပေါင်းစုံ ဆန္ဒပြစစ်ကြောင်းက အင်အား၂၀၀၀ ဝန်းကျင်နဲ့ ဒီကနေ့ ဆန္ဒပြကြပါတယ်။ ကဗျာဆရာ ခက်သီ ကျဆုံးခြင်း တစ်လပြည့်အဖြစ် အနက်ရောင်အကျီ်တွေ ဝတ်ဆင်ပြီး ချီတက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြတယ်လို့ ရွာပေါင်းစုံ သပိတ်စစ်ကြောင်းရဲ့ ဦးဆောင်ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးကပြောပါတယ်။

“ဒီနေ့မှာ ကျွန်တော်တို့က မေလ ၈ ရက်နေ့မှာ ဖမ်းဆီးခံရပြီးတော့ ၉ ရက်နေ့မှာ သေဆုံးသွားခဲ့တဲ့ ကဗျာဆရာ ကိုခက်သီ အပါအဝင် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးမှာရှိတဲ့ ကျဆုံးသွားတဲ့ အာဇာနည်တွေအတွက် အနက်ရောင် အကျီ်တွေ ဝတ်ဆင်ပြီးတော့ ဝမ်းနည်းခြင်း အထိမ်းအမှတ်တွေ ကျွန်တော်တို့ လုပ်ဆောင်တယ်။ ပြီးရင် ကျွန်တော်တို့ ကြွေးကြော်သံတွေ ကြွေးကြော်ပြီး ချီတက် လမ်းလျှောက်ပြီး တော့ ရွာတစ်ရွာမှာ ထိုင်သပိတ်အခမ်းအနားလေးလုပ်ပြီးတော့ နိုင်ငံရေးအကြောင်း သပိတ်တရား ဟောတာတွေ လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်ဗျ။”

စစ်ကိုင်းတိုင်း ကလေးမြို့မှာလည်း စစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့ လုံခြုံရေးတင်းကြပ်တာတွေ၊ ကိုဗစ်ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုများလာတာတွေကြောင့် အသွားအလာကန့်သတ်မှုတွေ လုပ်ထားပေမယ့် ပုံမှန်အတိုင်းဆန္ဒပြ ပွဲတွေ ရှိနေပါတယ်။ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ကလေးမြို့တွင်းက နေရာတစ်ချို့မှာ တပ်စွဲထားပြီး ညဖက်မှာ ခြောက်လှန့်ပစ်ခတ်မှုတွေ လုပ်သလို ရွာတွေကိုသွားပြီး ဝင်ရောက်သောင်ကြမ်းတာတွေ လုပ်နေတယ်လို့ ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

“သူတို့ တပ်စွဲထားတဲ့နေရာတွေမှာတော့ ပုံမှန်အတိုင်းရှိတယ်။ ကလေးမြို့ပြည်သူ့ဆေးရုံမှာရှိတယ်၊ မြို့တော်ခန်းမမှာရှိတယ်။ ဒါကတော့ ကြာပြီပေါ့နှော် တပ်စွဲထားတာ ခုမှာရောက်လာတာတော့မရှိ ဘူး။ အဲ့ဒီနေရာတွေမှာတော့ ပုံမှန်အတိုင်းရှိတယ်။ ပြည်သူ့ဆေးရုံမှာဆိုရင် သေနတ်ပစ်ဖောက်တာတွေ လည်းရှိတယ်။ ညဆိုရင်လေ။ သတိပေးတဲ့ ပုံစံမျိုးလုပ်တာဖြစ်မယ်။ ညတုန်းကလည်း အဲ့လိုဖောက် တယ်။ ရွာတွေဖက်မှာ အဓိက တစ်အိမ်တက်ဆင်း၊ ဒီနေ့ဆိုရင် ကလေးနဲ့ ဂန့်ဂေါကြားက ဟံသာဝတီရွာက ရပ်ကွက်တစ်ခုမှာ တစ်အိမ်တက်ဆင်းလိုက်ရှာတယ်လို့လည်းကြားတယ်။ ဒီဖက်ကသွားပြီးတော့။”

စစ်ကောင်စီက အကြမ်းဖက် ဖြို့ခွဲ ဖမ်းဆီးမှုတွေ ရှိနေပေမယ့် ဧရာဝတီတိုင်းက ကရင်လူငယ်တွေက အိမ်တွင်းသပိတ်လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ထားဝယ်၊ ဖားကန့်၊ မြိုင်၊ မုံရွာ၊ မန္တလေး၊ မော်လမြိုင်၊ မေမြို့၊ ကွတ်ခိုင်၊ တာမခန့် စတဲ့ မြို့တွေမှာလည်း ချီတက်သပိတ်၊ ဆိုင်ကယ်သပိတ် စသဖြင့် လျှပ်တပြတ် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ အကြမ်းဖက် သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် ကနေ့အထိ သေဆုံးသူ ၈၅၇ ဦး၊ ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းခံထားရသူ ၄၇၀၄ ဦးနဲ့ ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ခံထားရသူ ၁၉၆၃ ဦးရှိကြောင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း AAPP-B က ဇွန်လ ၈ ရက်နေ့ ရက်စွဲနဲ့ နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စာရင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

.................................................................................

ကဗျာဆရာခက်သီကျဆုံးမှုတလပြည့် အနက်ရောင်ဝတ်ချီတက်ဆန္ဒပြ

ကဗြာဆရာခကျသီကဆြုံးမှုတလပွည့ျ အနကျရောငျဝတျခြီတကျဆန်ဒပွ

(Unicode)
လုံခွုံရေးတငျးကွပျမှုတှနေဲ့ အကွမျးဖကျဖွိုခှဲမှုတှကွေောင့ျ နိုငျငံတဝှမျးဆန်ဒပွမှုတှေ လြော့ကလြာပမေယ့ျ၊ တခြို့မွို့တှမှောတော့ ဆန်ဒပွပှဲတှေ ရှိနဆေဲပါ။ ရနျကုနျမှာတော့ မနေ့က ဆန်ဒပွ စဈကွောငျးတဈခုကို စဈကောငျစီတပျတှကေ ဖွိုခှဲဖမျးဆီးမှုတှေ ရှိခဲ့တာကွောင့ျ ဒီကနေ့ ဆန်ဒပွမှုကို ရပျနားထားကွပမေယ့ျ ပေါကျကှဲမှုတဈခြို့ ဖွဈခဲ့ပွီး ထိခိုကျဒဏျရာရသူတှေ ရှိခဲ့ပါတယျ။ နိုငျငံတဈဝနျးက ပုံစံမြိုးစုံနဲ့ ဆန်ဒပွပှဲတှအေကွောငျး ရနျကုနျက လာတဲ့ သတငျးကို မဆုမှနျ ပွောပွပါမယျ။

ရနျကုနျမှာ ဒီနေ့ ဆန်ဒပွစဈကွောငျးတှေ မထှကျပဲ ရပျထားပမေယ့ျ ပေါကျကှဲမှုတှေ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။ စမျးခြောငျးမွို့နယျ သံတံတားလမျးက ခတျေဆနျသူ လကျဖကျရညျဆိုငျမှာ ပေါကျကှဲမှုဖွဈခဲ့ပွီး ထိခိုကျဒဏျရာရသူ နှဈယောကျရှိတယျလို့ စမျးခြောငျးမွို့နယျမှာ နထေိုငျသူတဈဦးက ပွောပါတယျ။

“ဒီနေ့ သပိတျကတော့ နားထားတယျဗြ။ မနေ့က ဖွဈစဉျတှကွေောင့ျ ဒီနေ့ သပိတျကိုနားထားတာပါဗြ။ ဒီနေ့ ဗုံးပေါကျတာကတော့ သံတံတားလမျးထိပျက ခတျေဆနျသူ လကျဖကျရညျဆိုငျမှာ ဗုံးပေါကျတာဗြ။ အဲ့ဒီဆိုငျကတော့ ရဲတှကေို အမွဲတမျး သတငျးပေးနတေယျလို့ သတငျးကွားတဲ့ ဒလနျဆိုငျ ဖွဈနတေယျဗြ။ အထိအခိုကျကတော့ လောလောလတျလတျ ၂ ယောကျရှိတယျလို့တော့ သတငျးကွားတယျဗြ။ ခုဏကတော့ ရဲတှေ ပတျပွီးတော့ လမျးတှပေိတျပွီး ရှငျးနတေယျလို့တော့ ကွားတယျဗြ။”

စဈကိုငျးတိုငျး ဆားလငျးကွီးမွို့နယျနဲ့ ယငျးမာပငျမွို့နယျတှကေ ရှာတှေ စုပေါငျးပွီး ဆန်ဒပွကွတဲ့ ရှာပေါငျးစုံ ဆန်ဒပွစဈကွောငျးက အငျအား၂၀၀၀ ဝနျးကငြျနဲ့ ဒီကနေ့ ဆန်ဒပွကွပါတယျ။ ကဗြာဆရာ ခကျသီ ကဆြုံးခွငျး တဈလပွည့ျအဖွဈ အနကျရောငျအကြျီတှေ ဝတျဆငျပွီး ခြီတကျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွတယျလို့ ရှာပေါငျးစုံ သပိတျစဈကွောငျးရဲ့ ဦးဆောငျကောျမတီအဖှဲ့ဝငျ တဈဦးကပွောပါတယျ။

“ဒီနေ့မှာ ကြှနျတောျတို့က မလေ ၈ ရကျနေ့မှာ ဖမျးဆီးခံရပွီးတော့ ၉ ရကျနေ့မှာ သဆေုံးသှားခဲ့တဲ့ ကဗြာဆရာ ကိုခကျသီ အပါအဝငျ မွနျမာတဈနိုငျငံလုံးမှာရှိတဲ့ ကဆြုံးသှားတဲ့ အာဇာနညျတှအေတှကျ အနကျရောငျ အကြျီတှေ ဝတျဆငျပွီးတော့ ဝမျးနညျးခွငျး အထိမျးအမှတျတှေ ကြှနျတောျတို့ လုပျဆောငျတယျ။ ပွီးရငျ ကြှနျတောျတို့ ကွှေးကွောျသံတှေ ကွှေးကွောျပွီး ခြီတကျ လမျးလြှောကျပွီး တော့ ရှာတဈရှာမှာ ထိုငျသပိတျအခမျးအနားလေးလုပျပွီးတော့ နိုငျငံရေးအကွောငျး သပိတျတရား ဟောတာတှေ လုပျခဲ့ကွပါတယျဗြ။”

စဈကိုငျးတိုငျး ကလေးမွို့မှာလညျး စဈကောငျစီတပျတှရေဲ့ လုံခွုံရေးတငျးကွပျတာတှေ၊ ကိုဗဈရောဂါ ဖွဈပှားမှုမြားလာတာတှကွေောင့ျ အသှားအလာကန့ျသတျမှုတှေ လုပျထားပမေယ့ျ ပုံမှနျအတိုငျးဆန်ဒပွ ပှဲတှေ ရှိနပေါတယျ။ စဈကောငျစီတပျတှကေ ကလေးမွို့တှငျးက နရောတဈခြို့မှာ တပျစှဲထားပွီး ညဖကျမှာ ခွောကျလှန့ျပဈခတျမှုတှေ လုပျသလို ရှာတှကေိုသှားပွီး ဝငျရောကျသောငျကွမျးတာတှေ လုပျနတေယျလို့ ဒသေခံတဈဦးက ပွောပါတယျ။

“သူတို့ တပျစှဲထားတဲ့နရောတှမှောတော့ ပုံမှနျအတိုငျးရှိတယျ။ ကလေးမွို့ပွညျသူ့ဆေးရုံမှာရှိတယျ၊ မွို့တောျခနျးမမှာရှိတယျ။ ဒါကတော့ ကွာပွီပေါ့နှောျ တပျစှဲထားတာ ခုမှာရောကျလာတာတော့မရှိ ဘူး။ အဲ့ဒီနရောတှမှောတော့ ပုံမှနျအတိုငျးရှိတယျ။ ပွညျသူ့ဆေးရုံမှာဆိုရငျ သနေတျပဈဖောကျတာတှေ လညျးရှိတယျ။ ညဆိုရငျလေ။ သတိပေးတဲ့ ပုံစံမြိုးလုပျတာဖွဈမယျ။ ညတုနျးကလညျး အဲ့လိုဖောကျ တယျ။ ရှာတှဖေကျမှာ အဓိက တဈအိမျတကျဆငျး၊ ဒီနေ့ဆိုရငျ ကလေးနဲ့ ဂန့ျဂေါကွားက ဟံသာဝတီရှာက ရပျကှကျတဈခုမှာ တဈအိမျတကျဆငျးလိုကျရှာတယျလို့လညျးကွားတယျ။ ဒီဖကျကသှားပွီးတော့။”

စဈကောငျစီက အကွမျးဖကျ ဖွို့ခှဲ ဖမျးဆီးမှုတှေ ရှိနပေမေယ့ျ ဧရာဝတီတိုငျးက ကရငျလူငယျတှကေ အိမျတှငျးသပိတျလုပျခဲ့ကွပါတယျ။ ထားဝယျ၊ ဖားကန့ျ၊ မွိုငျ၊ မုံရှာ၊ မန်တလေး၊ မောျလမွိုငျ၊ မမွေို့၊ ကှတျခိုငျ၊ တာမခန့ျ စတဲ့ မွို့တှမှောလညျး ခြီတကျသပိတျ၊ ဆိုငျကယျသပိတျ စသဖွင့ျ လြှပျတပွတျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံမှာ အာဏာသိမျးစဈကောငျစီရဲ့ အကွမျးဖကျ သတျဖွတျမှုကွောင့ျ ကနေ့အထိ သဆေုံးသူ ၈၅၇ ဦး၊ ဖမျးဆီး ထိနျးသိမျးခံထားရသူ ၄၇၀၄ ဦးနဲ့ ဖမျးဝရမျး ထုတျခံထားရသူ ၁၉၆၃ ဦးရှိကွောငျး နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအသငျး AAPP-B က ဇှနျလ ၈ ရကျနေ့ ရကျစှဲနဲ့ နောကျဆုံးထုတျပွနျထားတဲ့ စာရငျးမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။