(Zawgyi)
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်း အုပ်ချုပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ဒေသတချို့မှာ ပြည်တွင်းစစ်တွေ ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ဖို့ ကမ္ဘောဒီးယားက အကြံဉာဏ်တွေ ပေးလိုပါတယ်လို့ နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ ကျင်းပတဲ့ အာဆီယံ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများနဲ့ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများ အစည်းအဝေးမှာ ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က ခုလိုပြောဆိုသွားပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်တွင်းစစ်ဖက်ကို ဦးတည်နေပါပြီ။ တချို့ဒေသမှာတော့ ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်နေပါပြီ။ အနှစ် ၃၀ ကြာ ပြည်တွင်းစစ်ဒဏ် ခံခဲ့ရတဲ့ ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံအနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်ဖို့၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ခိုင်မြဲဖို့နဲ့ စစ်ပြီးကာလ နိုင်ငံပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး အတွေ့အကြုံတွေကို မ ျှဝေလိုပါတယ်လို့ အာဆီယံ အလှည့်ကျဥက္ကဌ ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က အစည်းအဝေးအဖွင့်မိန့်ခွန်းမှာ ပြောကြားသွားတာပါ။
လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်လောက်ကပဲ အရှေ့တောင်အာရှမှာ ပြည်တွင်းစစ်ကင်းမဲ့ဇုန်၊ ဒါမှမဟုတ် သဘောထားကွဲလွဲမှု ကင်းမဲ့တဲ့ဇုန် သတ်မှတ်ဖို့ ဟွန်ဆန်က အကြံပြုခဲ့တာပါ။ အဲဒီကာလတုန်းကတော့ ဒေသတွင်းမှာ ပြည်တွင်းစစ် ပြန်လည် ပေါ်ပေါက်လာမယ်လို့ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေ ထင်မှတ်မထားခဲ့ဘူးလို့လည်း ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်က သူ့ရဲ့ ဖေ့ဘုတ်စာမျက်နှာမှာ ရေးသားထားပါတယ်။
အစည်းအဝေးကို မြန်မာကိုယ်စားပြုသူ မပါဘဲ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံမှာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ ကျင်းပခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီအစည်းအဝေးမှာ အာဆီယံ မိတ်ဖက်နိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Lloyd Austin၊ တရုတ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Wei Fenghe တို့အပြင် တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်၊ အိန္ဒိယ၊ ဩစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်နဲ့ ရုရှားတို့က ကိုယ်စားလှယ်တွေ တက်ရောက်ကြလာကြပါတယ်။
မြန်မာအရေး အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက်ကို မြန်မာစစ်ကောင်စီဘက်က လိုက်နာဆောင်ရွက်ဖို့ ပျက်ကွက်တာကြောင့် အာဆီယံ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွေမှာ မြန်မာကို နိုင်ငံရေးအရ ကိုယ်စားပြုခွင့် မပေးဘဲ ထားတဲ့အပြင် အခြား အာဆီယံ အစည်းအဝေးတွေမှာပါ မြန်မာကို ကိုယ်စားပြုခွင့် စဉ်းစားဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့ အာဆီယံ ထိပ်သီးညီလာခံက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ အခုလို အာဆီယံ ကာကွယ်ရေး အစည်းအဝေးမှာ မြန်မာကို ချန်လှပ်ထားတာကတော့ ဒါ ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
(Unicode)
ပွညျတှငျးစဈဆီ ဦးတညျနတေဲ့ မွနျမာအတှကျ ငွိမျးခမြျးရေး အကွံဉာဏျ ဟှနျဆနျ ကမျးလှမျး
စဈတပျက အာဏာသိမျး အုပျခြုပျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံ ဒသေတခြို့မှာ ပွညျတှငျးစဈတှေ ဖွဈနတေဲ့အတှကျ ငွိမျးခမြျးရေး တညျဆောကျဖို့ ကမ်ဘောဒီးယားက အကွံဉာဏျတှေ ပေးလိုပါတယျလို့ နိုဝငျဘာ ၂၃ ရကျ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့မှာ ကငြျးပတဲ့ အာဆီယံ ကာကှယျရေးဝနျကွီးမြားနဲ့ မိတျဖကျနိုငျငံမြား အစညျးအဝေးမှာ ကမ်ဘောဒီးယား ဝနျကွီးခြုပျ ဟှနျဆနျက ခုလိုပွောဆိုသှားပါတယျ။
“မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွညျတှငျးစဈဖကျကို ဦးတညျနပေါပွီ။ တခြို့ဒသေမှာတော့ ပွညျတှငျးစဈ ဖွဈနပေါပွီ။ အနှဈ ၃၀ ကွာ ပွညျတှငျးစဈဒဏျ ခံခဲ့ရတဲ့ ကမ်ဘောဒီးယား နိုငျငံအနနေဲ့ ငွိမျးခမြျးရေး တညျဆောကျဖို့၊ ငွိမျးခမြျးရေး ခိုငျမွဲဖို့နဲ့ စဈပွီးကာလ နိုငျငံပွနျလညျတညျဆောကျရေး အတှေ့အကွုံတှကေို မ ြှဝလေိုပါတယျလို့ အာဆီယံ အလှည့ျကြဥက်ကဌ ကမ်ဘောဒီးယားဝနျကွီးခြုပျ ဟှနျဆနျက အစညျးအဝေးအဖှင့ျမိန့ျခှနျးမှာ ပွောကွားသှားတာပါ။
လှနျခဲ့တဲ့ ၁၀ နှဈလောကျကပဲ အရှေ့တောငျအာရှမှာ ပွညျတှငျးစဈကငျးမဲ့ဇုနျ၊ ဒါမှမဟုတျ သဘောထားကှဲလှဲမှု ကငျးမဲ့တဲ့ဇုနျ သတျမှတျဖို့ ဟှနျဆနျက အကွံပွုခဲ့တာပါ။ အဲဒီကာလတုနျးကတော့ ဒသေတှငျးမှာ ပွညျတှငျးစဈ ပွနျလညျ ပေါျပေါကျလာမယျလို့ အာဆီယံအဖှဲ့ဝငျ နိုငျငံတှေ ထငျမှတျမထားခဲ့ဘူးလို့လညျး ဝနျကွီးခြုပျ ဟှနျဆနျက သူ့ရဲ့ ဖေ့ဘုတျစာမကြျနှာမှာ ရေးသားထားပါတယျ။
အစညျးအဝေးကို မွနျမာကိုယျစားပွုသူ မပါဘဲ ကမ်ဘောဒီးယားနိုငျငံမှာ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့မှာ ကငြျးပခဲ့ကွပါတယျ။ ဒီအစညျးအဝေးမှာ အာဆီယံ မိတျဖကျနိုငျငံတှဖွေဈတဲ့ အမရေိကနျကာကှယျရေးဝနျကွီး Lloyd Austin၊ တရုတျကာကှယျရေးဝနျကွီး Wei Fenghe တို့အပွငျ တောငျကိုရီးယား၊ ဂပြနျ၊ အိန်ဒိယ၊ ဩစတွေးလြ၊ နယူးဇီလနျနဲ့ ရုရှားတို့က ကိုယျစားလှယျတှေ တကျရောကျကွလာကွပါတယျ။
မွနျမာအရေး အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီခကြျကို မွနျမာစဈကောငျစီဘကျက လိုကျနာဆောငျရှကျဖို့ ပကြျကှကျတာကွောင့ျ အာဆီယံ ထိပျသီး အစညျးအဝေးတှမှော မွနျမာကို နိုငျငံရေးအရ ကိုယျစားပွုခှင့ျ မပေးဘဲ ထားတဲ့အပွငျ အခွား အာဆီယံ အစညျးအဝေးတှမှောပါ မွနျမာကို ကိုယျစားပွုခှင့ျ စဉျးစားဖို့ ပွီးခဲ့တဲ့ အာဆီယံ ထိပျသီးညီလာခံက ဆုံးဖွတျခဲ့ပါတယျ။ အခုလို အာဆီယံ ကာကှယျရေး အစညျးအဝေးမှာ မွနျမာကို ခနြျလှပျထားတာကတော့ ဒါ ပထမဆုံးအကွိမျဖွဈပါတယျ။