{{Zawgyi/Unicode}}
၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေကို ဖျက်သိမ်းတယ်လို့ ကြေညာထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPH က တိုင်းရင်းသားတရပ်လုံး ပါဝင်နိုင်မယ့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ ဖွဲ့နိုင်ရေး ရည်ချက်ချက်တွေပါတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပဋိညာဉ်စာတမ်းကို မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့မှာပဲ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီအပေါ် နိုင်ငံရေးပါတီတွေကြား သဘောထား အမြင်တွေ ကွဲနေတဲ့အကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုကျော်ကျော်သိန်းကပြောပြပါမယ်။
အခု ဧပြီလ ပထမအပတ်အတွင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ ဖွဲ့စည်းနိုင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ အစီအမံတွေပါတဲ့ ပဋိညာဉ်ထဲကအတိုင်း အဆင့်ဆင့် လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ CRPH က မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့မှာ ကြေညာချက် ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပဋိညာဉ်ကို ရေးဆွဲအတည်ပြုတာ၊ တိုင်းပြုပြည်ပြု ညီလာခံခေါ်ယူပြီး ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရေးဆွဲတာ စတာတွေကို အကောင်အထည်ဖော်မယ့် နိုင်ငံရေးလမ်းပြမြေပုံ ၈ ချက်ပါဝင်ပါတယ်။
၁၉၄၇ နောက်ပိုင်းကစပြီး တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တဲ့ ကတိကဝတ်တွေကို အစိုးရအဆက်ဆက်မှာ အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့တာ၊ တိုင်းရင်းသား ကိုယ်စားပြုမှုတွေ အားနည်းခဲ့တာတွေကိုနိုင်ငံရေးပါတီတချို့က ထောက်ပြနေကြတာပါ။
ကတိပေးထားတဲ့အတိုင်း လက်တေ့ွ အကောင်အထည်ပေါ်အောင် လုပ်နိုင်ရင် ဘယ်အဖွဲ့အစည်းမဆို ယုံကြည်မှုတွေ ရလာနိုင်တယ်လို့ ကချင် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း ဖြစ်သူ ဦးအောင်ခမ်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ဖြတ်သန်းခဲ့ပြီးပါပြီ၊ ၁၉၈၈ တုန်းက လူထုကနေ ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ဟာသည် CRPP ပေါ့၊ ဒါပြီးမှ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ NCGUB ပေါ်ပေါက်ပြီးပြီ။ ဒါတွေက လက်တွေ့ဘက်မှာ လုပ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ လက်တွေ့မလုပ်ဘဲနဲ့ ကတိတွေကိုလည်း ဖျက်ခဲ့တဲ့ ဟာမျိုးတွေကိုလည်း တွေ့မြင်နေရတယ်။ အခုလည်း CRPH နဲ့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရဆိုတဲ့ ဟာမျိုးတွေ ဖြစ်လာမယ်လို့….. ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့မှာ လုပ်ဖို့တော့ လိုတာပေါ့။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာအတွင်း ပထမဆုံးပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ၁၉၉၀ ပါတီစုံ ရွေးကောက်ပွဲအပြီးမှာလည်း အများစုအနိုင်ရခဲ့တဲ့ NLD ပါတီကို အာဏာလွှဲဖို့ စစ်တပ်က ငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအသစ်ရေးဖို့ အမျိုးသားညီလာခံ ခေါ်ယူတဲ့ လမ်းကြောင်းဆီ ဦးတည်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီနောက် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီနဲ့ လူမျိုးစုပါတီတချို့ဟာ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPP ကို ၁၉၉၈ မှာ ဖွဲ့စည်းပြီး အစိုးရတရပ် ဖွဲ့နိုင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလိုဖွဲ့ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ရွေးကောက်ခံ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အများစု ဖမ်းဆီးထောင်ချခံခဲ့ကြရပါတယ်။
အခု NLD ပါတီအနိုင်ရ ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ CRPH အနေနဲ့ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးအစိုးရ ဖွဲ့နိုင်ဖို့ စုပေါင်းခေါင်းဆောင်မှုနဲ့ အကောင်အထည်ဖော်သွားမယ်လို့ ပြောလာတဲ့အပေါ်မှာ အရင်အခြေအနေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပြီး လူမျိုးစုတွေကြား အမြင်မတူတာ ရှိပါတယ်။
လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်မိုးဇော်ကတော့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ပေါ်လာတဲ့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPH ဟာ လူထုတော်လှန်ရေးကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာတာဖြစ်ပြီး၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့ကို ဘယ်လိုမူတွေနဲ့သွားမလဲဆိုတာ လူမျိုးစုတွေကြား မေးခွန်းထုတ်နေကြပေမဲ့ အခြေခံမူအရတော့ ဒီနေ့ နိုင်ငံရေး အခြေအနေနဲ့ ကိုက်ညီကြောင်း ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“အားလုံးရဲ့ ထောက်ခံမှုတွေရအောင် ဘယ်လိုဆောင်ရွက် သွားကြမလဲပေါ့။ ဒီလိုကိစ္စမျိုးတွေမှာတော့ တယောက်နဲ့တယောက် တဖွဲ့နဲ့တဖွဲ့ အင်အားစု တခုနဲ့တခုကြားမှာ အမြင်တူညီမှု၊ မတူညီမှု ရှိကောင်းရှိနိုင်မယ်၊ သို့သော် အခြေခံအားဖြင့်ပြောရင် ကျနော့အနေနဲ့ပြောရင် ကိုက်ညီမှုရှိပါတယ်။ CRPH ရဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအပေါ်မှာ ဖျက်သိမ်းကြောင်း ကြေညာတဲ့ကိစ္စ၊ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံတော်ကို ဆက်ပြီးတည်ဆောက်သွားမယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စ၊ အားလုံးပါဝင်တဲ့ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးအစိုးရ ဖွဲ့စည်းမယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကြိုဆိုတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။”
၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း CRPH ကြေညာလိုက်တာဟာ ဖက်ဒရယ်တည်ဆောက်ရေးမှာ အလားအလာ ပိုကောင်းနိုင်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာလည်း ကွဲပြားတဲ့ သဘောထားတွေ စုစည်းနိုင်အောင် မြန်မြန် ကြိုးစားသင့်တယ်လို့ ကယားပြည်နယ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ KySDP အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ခူးသဲရယ် က ပြောပါတယ်။
“အချိန်ယူရမယ်လို့ ကျနော်သုံးသပ်မိတယ်၊ သို့သော် အချိန်အရမ်း ကြာနေလို့လည်း မဖြစ်ဘူးပေါ့နော်။ ဆိုတော့ ဒီအချိန်မှာ ၁၉၈၈၊ ၉၀ က ဖြစ်တဲ့ကိစ္စနဲ့တော့ နည်းနည်းထူးခြားတာ တခုကတော့ ဆက်သွယ်ရေးက ပိုပြီးတော့မှ ကောင်းလာတဲ့အခါကျတော့ ပိုပြီးမှ ချိတ်ဆက်မိမလားပေါ့။ တိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင်တွေ၊ နိုင်ငံရေးအစုအဖွဲ့တွေ အားလုံးနဲ့ စုဖွဲ့ပြီး ဆွေးနွေးနိုင်ရင်တော့ အကောင်းဆုံးပေါ့လေ။ လူတစုက ဦးဆောင်လုပ်တာကတော့ အောင်မြင်နိုင်တဲ့ အနေအထား ရှိမှာမဟုတ်ဘူးပေါ့။ အားလုံးလက်ခံနိုင်တဲ့ အနေအထားကို ဝိုင်းဝန်းကြိုးစားဖို့ လိုတယ်လို့ သုံးသပ်တယ်။”
ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ ပဋိညာဉ်စာတမ်းကို ရွေးကောက်ခံအမတ်တွေ၊ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ၊ CDM ဦးဆောင်သူတွေ၊ သပိတ်ကော်မတီတွေ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ လူမျိုးစု လက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ စုပေါင်းဆွေးနွေးပြီး ဆုံးဖြတ်ထားတာလို့ ဒီစာတမ်းမှာ ရေးသားထားပါတယ်။
............................................
Your browser doesn’t support HTML5
CRPH ကြေညာချက်
{{Unicode}}
၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံဥပဒကေို ဖကြျသိမျးတယျလို့ ကွညောထားတဲ့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျ ကိုယျစားပွုကောျမတီ CRPH က တိုငျးရငျးသားတရပျလုံး ပါဝငျနိုငျမယ့ျ အမြိုးသားညီညှတျရေး အစိုးရ ဖှဲ့နိုငျရေး ရညျခကြျခကြျတှပေါတဲ့ ဖကျဒရယျဒီမိုကရစေီ ပဋိညာဉျစာတမျးကို မတျလ ၃၁ ရကျနေ့မှာပဲ ထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။ ဒီအပေါျ နိုငျငံရေးပါတီတှကွေား သဘောထား အမွငျတှေ ကှဲနတေဲ့အကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို ကိုကြောျကြောျသိနျးကပွောပွပါမယျ။
အခု ဧပွီလ ပထမအပတျအတှငျး အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ ဖှဲ့စညျးနိုငျဖို့ လိုအပျတဲ့ အစီအမံတှပေါတဲ့ ပဋိညာဉျထဲကအတိုငျး အဆင့ျဆင့ျ လုပျဆောငျသှားမယျလို့ CRPH က မတျလ ၃၁ ရကျနေ့မှာ ကွညောခကြျ ထုတျခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီထဲမှာ ဖကျဒရယျဒီမိုကရစေီ ပဋိညာဉျကို ရေးဆှဲအတညျပွုတာ၊ တိုငျးပွုပွညျပွု ညီလာခံခေါျယူပွီး ဖကျဒရယျဒီမိုကရစေီပွညျထောငျစု ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒရေေးဆှဲတာ စတာတှကေို အကောငျအထညျဖောျမယ့ျ နိုငျငံရေးလမျးပွမွပေုံ ၈ ခကြျပါဝငျပါတယျ။
၁၉၄၇ နောကျပိုငျးကစပွီး တိုငျးရငျးသားတှနေဲ့ လကျမှတျရေးထိုးခဲ့တဲ့ ကတိကဝတျတှကေို အစိုးရအဆကျဆကျမှာ အကောငျအထညျဖောျဖို့ ပကြျကှကျခဲ့တာ၊ တိုငျးရငျးသား ကိုယျစားပွုမှုတှေ အားနညျးခဲ့တာတှကေိုနိုငျငံရေးပါတီတခြို့က ထောကျပွနကွေတာပါ။
ကတိပေးထားတဲ့အတိုငျး လကျတှေ့ အကောငျအထညျပေါျအောငျ လုပျနိုငျရငျ ဘယျအဖှဲ့အစညျးမဆို ယုံကွညျမှုတှေ ရလာနိုငျတယျလို့ ကခငြျ ဒီမိုကရကျတဈပါတီရဲ့ ဥက်ကဋ်ဌဟောငျး ဖွဈသူ ဦးအောငျခမျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ဖွတျသနျးခဲ့ပွီးပါပွီ၊ ၁၉၈၈ တုနျးက လူထုကနေ ပေါျပေါကျလာတဲ့ဟာသညျ CRPP ပေါ့၊ ဒါပွီးမှ ညှန့ျပေါငျးအစိုးရ NCGUB ပေါျပေါကျပွီးပွီ။ ဒါတှကေ လကျတှေ့ဘကျမှာ လုပျနိုငျတဲ့ အခွအေနမြေိုးမှာ လကျတှေ့မလုပျဘဲနဲ့ ကတိတှကေိုလညျး ဖကြျခဲ့တဲ့ ဟာမြိုးတှကေိုလညျး တှေ့မွငျနရေတယျ။ အခုလညျး CRPH နဲ့ အမြိုးသားညီညှတျရေး အစိုးရဆိုတဲ့ ဟာမြိုးတှေ ဖွဈလာမယျလို့….. ဒါပမေဲ့ လကျတှေ့မှာ လုပျဖို့တော့ လိုတာပေါ့။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ နှဈပေါငျးမြားစှာအတှငျး ပထမဆုံးပွုလုပျခဲ့တဲ့ ၁၉၉၀ ပါတီစုံ ရှေးကောကျပှဲအပွီးမှာလညျး အမြားစုအနိုငျရခဲ့တဲ့ NLD ပါတီကို အာဏာလှှဲဖို့ စဈတပျက ငွငျးဆနျခဲ့ပွီး ဖှဲ့စညျးပုံအသဈရေးဖို့ အမြိုးသားညီလာခံ ခေါျယူတဲ့ လမျးကွောငျးဆီ ဦးတညျခဲ့တာပါ။ အဲဒီနောကျ အမြိုးသား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD ပါတီနဲ့ လူမြိုးစုပါတီတခြို့ဟာ ပွညျသူ့လှှတျတောျ ကိုယျစားပွုကောျမတီ CRPP ကို ၁၉၉၈ မှာ ဖှဲ့စညျးပွီး အစိုးရတရပျ ဖှဲ့နိုငျဖို့ ကွိုးစားခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီလိုဖှဲ့ခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ ရှေးကောကျခံ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျအမြားစု ဖမျးဆီးထောငျခခြံခဲ့ကွရပါတယျ။
အခု NLD ပါတီအနိုငျရ ကိုယျစားလှယျတှနေဲ့ ဖှဲ့စညျးထားတဲ့ CRPH အနနေဲ့ အမြိုးသား ညီညှတျရေးအစိုးရ ဖှဲ့နိုငျဖို့ စုပေါငျးခေါငျးဆောငျမှုနဲ့ အကောငျအထညျဖောျသှားမယျလို့ ပွောလာတဲ့အပေါျမှာ အရငျအခွအေနနေဲ့ နှိုငျးယှဉျပွီး လူမြိုးစုတှကွေား အမွငျမတူတာ ရှိပါတယျ။
လူ့ဘောငျသဈဒီမိုကရကျတဈပါတီ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးအောငျမိုးဇောျကတော့ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲအပွီး ပေါျလာတဲ့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျ ကိုယျစားပွုကောျမတီ CRPH ဟာ လူထုတောျလှနျရေးကွောင့ျ ပေါျပေါကျလာတာဖွဈပွီး၊ အမြိုးသားညီညှတျရေး အစိုးရအဖှဲ့ကို ဘယျလိုမူတှနေဲ့သှားမလဲဆိုတာ လူမြိုးစုတှကွေား မေးခှနျးထုတျနကွေပမေဲ့ အခွခေံမူအရတော့ ဒီနေ့ နိုငျငံရေး အခွအေနနေဲ့ ကိုကျညီကွောငျး ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“အားလုံးရဲ့ ထောကျခံမှုတှရေအောငျ ဘယျလိုဆောငျရှကျ သှားကွမလဲပေါ့။ ဒီလိုကိစ်စမြိုးတှမှောတော့ တယောကျနဲ့တယောကျ တဖှဲ့နဲ့တဖှဲ့ အငျအားစု တခုနဲ့တခုကွားမှာ အမွငျတူညီမှု၊ မတူညီမှု ရှိကောငျးရှိနိုငျမယျ၊ သို့သောျ အခွခေံအားဖွင့ျပွောရငျ ကနြော့အနနေဲ့ပွောရငျ ကိုကျညီမှုရှိပါတယျ။ CRPH ရဲ့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒအေပေါျမှာ ဖကြျသိမျးကွောငျး ကွညောတဲ့ကိစ်စ၊ ဖကျဒရယျ ဒီမိုကရစေီ နိုငျငံတောျကို ဆကျပွီးတညျဆောကျသှားမယျဆိုတဲ့ ကိစ်စ၊ အားလုံးပါဝငျတဲ့ အမြိုးသား ညီညှတျရေးအစိုးရ ဖှဲ့စညျးမယျဆိုတဲ့ ကိစ်စတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ကွိုဆိုတယျလို့ ပွောခငြျပါတယျ။”
၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံကို ဖကြျသိမျးကွောငျး CRPH ကွညောလိုကျတာဟာ ဖကျဒရယျတညျဆောကျရေးမှာ အလားအလာ ပိုကောငျးနိုငျပွီး နောကျပိုငျးမှာလညျး ကှဲပွားတဲ့ သဘောထားတှေ စုစညျးနိုငျအောငျ မွနျမွနျ ကွိုးစားသင့ျတယျလို့ ကယားပွညျနယျ ဒီမိုကရကျတဈပါတီ KySDP အထှထှေေ အတှငျးရေးမှူး ခူးသဲရယျ က ပွောပါတယျ။
“အခြိနျယူရမယျလို့ ကနြောျသုံးသပျမိတယျ၊ သို့သောျ အခြိနျအရမျး ကွာနလေို့လညျး မဖွဈဘူးပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ ဒီအခြိနျမှာ ၁၉၈၈၊ ၉၀ က ဖွဈတဲ့ကိစ်စနဲ့တော့ နညျးနညျးထူးခွားတာ တခုကတော့ ဆကျသှယျရေးက ပိုပွီးတော့မှ ကောငျးလာတဲ့အခါကတြော့ ပိုပွီးမှ ခြိတျဆကျမိမလားပေါ့။ တိုငျးရငျးသား ခေါငျးဆောငျတှေ၊ နိုငျငံရေးအစုအဖှဲ့တှေ အားလုံးနဲ့ စုဖှဲ့ပွီး ဆှေးနှေးနိုငျရငျတော့ အကောငျးဆုံးပေါ့လေ။ လူတစုက ဦးဆောငျလုပျတာကတော့ အောငျမွငျနိုငျတဲ့ အနအေထား ရှိမှာမဟုတျဘူးပေါ့။ အားလုံးလကျခံနိုငျတဲ့ အနအေထားကို ဝိုငျးဝနျးကွိုးစားဖို့ လိုတယျလို့ သုံးသပျတယျ။”
ဖကျဒရယျ ဒီမိုကရစေီ ပဋိညာဉျစာတမျးကို ရှေးကောကျခံအမတျတှေ၊ နိုငျငံရေးပါတီတှေ၊ CDM ဦးဆောငျသူတှေ၊ သပိတျကောျမတီတှေ၊ အရပျဘကျအဖှဲ့အစညျးတှေ၊ လူမြိုးစု လကျနကျကိုငျတှနေဲ့ စုပေါငျးဆှေးနှေးပွီး ဆုံးဖွတျထားတာလို့ ဒီစာတမျးမှာ ရေးသားထားပါတယျ။