COVID-19 လူနာတွေ ကုသပေးနေတဲ့ နယူးယောက်က မြန်မာဆရာဝန်ရဲ့ အတွေ့အကြုံ

(Zawgyi/Unicode)

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရမှုကြောင့် သေဆုံးသူ ၆၀၀ ကျော်နေပြီး ကူးစက်နေသူပေါင်း ၅၀၀၀၀ သောင်းမကရှိလာနေတဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေကိုလည်း ရောဂါကူးစက်လာနေပြီ ဖြစ်တယ်လို့ နယူးရောက်မြို့ ကူးစက်အထူးကုဆရာဝန် ဒေါက်တာဇေယျာသက်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ မအင်ကြင်းနိုင်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတာပါ။

တနေ့ကို ရောဂါအခြေအနေဆိုးနေသူပေါင်း ၂၀ နီးပါးကို ကြည့်ရှုနေရပြီး လောလောဆယ် သူ့ရဲ့ လူနာတွေထဲမှာ သေဆုံးသူ ၆ ဦးမက ရှိနေပြီလို့သူကအခုလို စပြောပါတယ်။

ဒေါက်တာဇေယျာသက်။ ။ ပြောရရင်တော့ ပထမဦးဆုံး ကျနော့်လူနာသည် နယူးရောက်မြို့မှာ ပထမဦးဆုံး ဆုံးပါးသွားတဲ့ လူနာဖြစ်ပါတယ်။ အသက် ၈၂ နှစ် အမျိုးသမီးပေါ့နော်။ သူ့ကို ကျနော်တို့ အသက် ၉ ရက်အထိ ဆွဲဆန့်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘာဖြစ်သွားသလဲဆိုတော့ ၈ ရက်မြောက်ကနေ စပြီးတော့ သူ့ heart ကအရမ်းခုန်တာမြန်သွားပါတယ်။ ဒါက အခုလက်ရှိ ကျနော်တို့ သိလာတဲ့ အချက်ပါ ။ ဒီပိုးက နံပတ် ၁ ကတော့ ကိုယ်ခံအားထဲက ကိုယ့် cell ကို ပြန်ပြီးတော့ တိုက်ခိုက်ပြီးတော့ကိုယ်ခံအား၊ ခုခံအားတွေက storm မုန်တိုင်းလိုမျိုး ကိုယ့်ကို ပြန်ပြီးတော့ ဒုက္ခပေးတယ် အဲဒီတော့ အဆုတ်က ကောင်းကောင်းပြန်ပြီးတော့ အသက်ရှုမရနိုင်တော့ဘူး။ အဲဒါကြောင့် အောက်ဆီဂျင်ကို ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းပေးရတယ် အဲဒါ ဒီတနည်းနဲ့ လူနာတွေ ဒုက္ခရောက်ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ နောက်ထပ် ဘာနဲ့ ဒုက္ခရောက်သလဲဆိုတော့ နှလုံးမှာရှိတဲ့ muscle တွေရောင်တာပါ။ မြန်မာလိုပြောရရင်နှလုံးရောဂါမဟုတ်ပါဘူး။နှလုံးရောင်တဲ့ အတွက်ကြောင့် နှလုံးခုန်တာအရမ်းမြန်ပါတယ် ဒီလူနာဆိုရင် heart rate က ၂၀၀ ကျော်အထိ ဖြစ်သွားတယ်။ ကျနော်တို့ ဆေးပေးလိုက်တဲ့အခါကျတော့ ၃၀ အထိ ကျသွားတယ်။ ပြီးတော့ ၂၀၀ ကျော်ပြန်ဖြစ်တယ်။ အဲဒီတေ့ ကျနော်တို့ ဘယ်လိုမှ ထိန်းလို့မရပဲနဲ့ နောက်ဆုံးဒါနဲ့ပဲ ဒုက္ခရောက်သွားတာပါ။ ကျနော်စပြီးတော့ ဒီရောဂါကို မတ်လ ပထမဦးဆုံးအပတ်မှာဆိုရင် ကျနော်ပြောဖူးသလိုပဲ ကျနော့် case က case number 4 ပေါ့နော် အဲဒီနေ့မှာ အားလုံးပေါင်း ၄ ယောက်ပဲ ရှိသေးတာ ။ တရက်တည်းမှာ 4 case ပဲ ဖြစ်တာ။ အဲဒီကနေ ၁၀ ခုဖြစ်လာတယ် ၁၆ ခု ၊ ၂၀ ၊ ၁၀၀ case ဖြစ်လာတယ် ။ အခုက ရာဂဏန်းကနေ ထောင်ဂဏန်းကို စပြီးတော့ ကျနော်တို့ ပြောနေရတယ်။ ဖြစ်နိုင်တဲ့တချက်ကတော့ ကျနော်တို့ ပိုပိုပြီး စစ်လာတာလည်း ပါပါတယ်။

မအင်ကြင်းနိုင်။ ။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကို တိုက်ဖျက်တဲ့နေရာမှာ သူတို့ ဌက်ဖျားဆေးနဲ့ တိုက်နေတာလည်းရှိတယ် အဲဒါ အခြေအနေ ဘယ်လိုရှိသလဲဆရာ။

ဒေါက်တာဇေယျာသက်။ ။ ကျနော်တို့ သိနေတဲ့အတိုင်းပဲပေါ့နော် ကျနော်တို့ လုပ်နေပါတယ်။ ကျနော်တို့ ဆေးရုံတိုင်းမှာ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အမှန်အတိုင်းပြောရရင် ဆေးမရှိပါဘူး။ ဒီနေ့ ဒီအချိန်အထိ ဆေးမရှိပါဘူး ဆေးတွေ မြောက်များစွာကို စမ်းတဲ့အထဲမှာ ပါတယ် အဲဒါကတော့ ဌက်ဖျားဆေးပေါ့နော် ၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ရှိပါတယ်။ Hydroxy Chloroquine လို့ခေါ်ပါတယ်။ ဒီဆေးကို သူ့တမျိုးတည်းသုံးတာလည်း ရှိပါတယ်။ သူနဲ့အတူ နောက်ထပ် anti biotic တွဲပြီးတော့ သုံးတာလည်း ရှိပါတယ်။ ဒီဆေးက ဒီ Virus ကို သတ်နိုင်သလားဆိုတော့ ကျနော်တို့ အတိအကျတော့ မသိပါဘူး။ မြန်မာပြည်က ဌက်ဖျားဆေးကတော့ Side effect ပိုများတယ်သောက်ရတာ နည်းနည်း ခက်တယ်ပေါ့နော်။ သူ့ရဲ့ Newer generation ပေါ့ Hydroxy Chloroquine လို့ခေါ်ပါတယ်။ ဒါက အများကြီး Side effect သက်သာတယ်။ ကျနော်တို့ အများစုကတော့ Hydroxy Chloroquine ကို သုံးကြတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီဆေးတွေရှိပါတယ်။ ဒီဆေးကို တကယ်ရောဂါဖြစ်လာတယ်ဆိုရင် clinical trials ကို ကြည့်ပြီး သုံးပါ။ ကျနော်တို့ dose ကအစ သုံးပုံသုံးနည်း မတူပါဘူး။ ကျနော်တို့ ဌက်ဖျားဆေးလိုမျိုး သုံးတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျနော်တို့ Day 1 မှာ loading dose ဆိုတာရှိပါတယ်။ ပြီးတော့ Day 2-5 ၊ ဆေးရုံတိုင်းမှာ၅ ရက်ပဲ ကျနော်တို့ လုပ်တာပါ။ Basic blood test တွေကို ကျနော်တို့ကြည့်တယ် ၊ အဲဒါနဲ့ ပဲ ကျနော်တို့ Diagnose လုပ်နေတာပါ။ အရမ်းဆိုးဝါးနေရင် တကယ်သိသာပါတယ်။ တချို့ တကယ်ဆိုးဝါးတယ်ဆိုရင် တချို့လူနာတွေဆိုရင် စောင့်တောင်မစောင့်တော့ဘူး ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အသေနှုန်းအရမ်းများပါတယ်။ ကျနော်ဆိုရင်trials ကို စပြီး runတဲ့အချိန်ဆိုရင် ကြာသပတေးနေ့ဆိုရင် ကြာသပတေးနေ့မှာ ကြည့်တယ် သောကြာနေ့မှာ ဆုံးသွားပါတယ်။ မနေ့ကဆိုရင် လင်မယား ၂ ယောက်ကို ကြည့်တယ် ဒီမနက် တယောက်ဆုံးသွားတယ် နောက်တယောက်ကလည်း အခြေအနေမကောင်းပါဘူး။ ဆိုတော့ တကယ်လက်တွေ့ ကျနော်တို့ လုပ်နေတဲ့အချိန်မှာ နေ့စဉ် တော်တော်စိတ်မကောင်းစရာအကြောင်းအရာတွေ အများကြီးတွေ့ရပါတယ်။

မအင်ကြင်းနိုင်။ ။ ဆရာတို့လို ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ ဆရာဝန်တွေ၊ အထူးကုတွေ ၊ သူနာပြုတွေ ရှေ့တန်းကနေပြီးတော့ အလုပ်လုပ်နေတဲ့လူတွေမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရတဲ့ အနေအထား အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ရှိနေပြီလား။

ဒေါက်တာဇေယျာသက်။ ။ ရှိပါတယ် ကျနော်တို့ သိရသလောက်ကတော့ Nurse တယောက် mid-west မှာ အသက်ဆုံးရှုံးသွားတယ်လို့ကြားပါတယ် သတင်းတက်လာတယ်။ နောက်တခုကတော့ လက်ရှိအနေအထားကတော့ ကျနော်သိသလောက် New York မှာ ဆရာဝန် ၂ ယောက်လောက်တော့ အရေးပေါ်အခြေအနေမှာ ရောက်နေတယ်။ Brooklyn မှာ အရေးပေါ် အသက်ရှုစက်ပေါ်မှာ ရောက်နေတယ်လို့ သိရတယ်။ နောက်တခုက ပထမဦးဆုံး လူနာသွားတဲ့ New York city မှာရှိတဲ့ ဆေးရုံက ဆရာဝန်ရော၊ သူနာပြုရော ၊ အကူရော ၃ ယောက်လောက် အသက်ရှုစက်ပေါ်မှာ ရောက်နေတယ်လို့ သတင်းကြားရတယ်။ နောက် Washington State ၊ EverygreenHealth ဆိုတဲ့နေရာမှာ အရမ်းအသေအပျောက်များတယ်။ အဲဒီနေရာမှာလည်း ဆရာဝန်တွေ ဒုက္ခရောက်တယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ meeting လုပ်တဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့ တွေ့ပါတယ်။

နယူးရောက်မြို့ ကူးစက်အထူးကုဆရာဝန် ဒေါက်တာဇေယျာသက်က ို မအင်ကြင်းနိုင်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့တာပါ။

COVID-19 လူနာတွေ ကုသပေးနေတဲ့ နယူးယောက်က မြန်မာဆရာဝန်ရဲ့ အတွေ့အကြုံ

COVID-19 ဗဟိုချက်မနေရာဖြစ်လာနေတဲ့ နယူးရောက်က မြန်မာအထူးကုဆရာဝန် အတွေ့အကြုံ

.....

COVID-19 လူနာတှေ ကုသပေးနတေဲ့ နယူးယောကျက မွနျမာဆရာဝနျရဲ့ အတှေ့အကွုံ

(/Unicode)

ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈကူးစကျခံရမှုကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၆၀၀ ကြောျနပွေီး ကူးစကျနသေူပေါငျး ၅၀၀၀၀ သောငျးမကရှိလာနတေဲ့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှကေိုလညျး ရောဂါကူးစကျလာနပွေီ ဖွဈတယျလို့ နယူးရောကျမွို့ ကူးစကျအထူးကုဆရာဝနျ ဒေါကျတာဇယြောသကျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ မအငျကွငျးနိုငျက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတာပါ။

တနေ့ကို ရောဂါအခွအေနဆေိုးနသေူပေါငျး ၂၀ နီးပါးကို ကွည့ျရှုနရေပွီး လောလောဆယျ သူ့ရဲ့ လူနာတှထေဲမှာ သဆေုံးသူ ၆ ဦးမက ရှိနပွေီလို့သူကအခုလို စပွောပါတယျ။

ဒေါကျတာဇယြောသကျ။ ။ ပွောရရငျတော့ ပထမဦးဆုံး ကနြော့ျလူနာသညျ နယူးရောကျမွို့မှာ ပထမဦးဆုံး ဆုံးပါးသှားတဲ့ လူနာဖွဈပါတယျ။ အသကျ ၈၂ နှဈ အမြိုးသမီးပေါ့နောျ။ သူ့ကို ကနြောျတို့ အသကျ ၉ ရကျအထိ ဆှဲဆန့ျနိုငျခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဘာဖွဈသှားသလဲဆိုတော့ ၈ ရကျမွောကျကနေ စပွီးတော့ သူ့ heart ကအရမျးခုနျတာမွနျသှားပါတယျ။ ဒါက အခုလကျရှိ ကနြောျတို့ သိလာတဲ့ အခကြျပါ ။ ဒီပိုးက နံပတျ ၁ ကတော့ ကိုယျခံအားထဲက ကိုယ့ျ cell ကို ပွနျပွီးတော့ တိုကျခိုကျပွီးတော့ကိုယျခံအား၊ ခုခံအားတှကေ storm မုနျတိုငျးလိုမြိုး ကိုယ့ျကို ပွနျပွီးတော့ ဒုက်ခပေးတယျ အဲဒီတော့ အဆုတျက ကောငျးကောငျးပွနျပွီးတော့ အသကျရှုမရနိုငျတော့ဘူး။ အဲဒါကွောင့ျ အောကျဆီဂငြျကို ၁၀၀ ရာခိုငျနှုနျးပေးရတယျ အဲဒါ ဒီတနညျးနဲ့ လူနာတှေ ဒုက်ခရောကျပါတယျ။ နောကျပွီးတော့ နောကျထပျ ဘာနဲ့ ဒုက်ခရောကျသလဲဆိုတော့ နှလုံးမှာရှိတဲ့ muscle တှရေောငျတာပါ။ မွနျမာလိုပွောရရငျနှလုံးရောဂါမဟုတျပါဘူး။နှလုံးရောငျတဲ့ အတှကျကွောင့ျ နှလုံးခုနျတာအရမျးမွနျပါတယျ ဒီလူနာဆိုရငျ heart rate က ၂၀၀ ကြောျအထိ ဖွဈသှားတယျ။ ကနြောျတို့ ဆေးပေးလိုကျတဲ့အခါကတြော့ ၃၀ အထိ ကသြှားတယျ။ ပွီးတော့ ၂၀၀ ကြောျပွနျဖွဈတယျ။ အဲဒီတေ့ ကနြောျတို့ ဘယျလိုမှ ထိနျးလို့မရပဲနဲ့ နောကျဆုံးဒါနဲ့ပဲ ဒုက်ခရောကျသှားတာပါ။ ကနြောျစပွီးတော့ ဒီရောဂါကို မတျလ ပထမဦးဆုံးအပတျမှာဆိုရငျ ကနြောျပွောဖူးသလိုပဲ ကနြော့ျ case က case number 4 ပေါ့နောျ အဲဒီနေ့မှာ အားလုံးပေါငျး ၄ ယောကျပဲ ရှိသေးတာ ။ တရကျတညျးမှာ 4 case ပဲ ဖွဈတာ။ အဲဒီကနေ ၁၀ ခုဖွဈလာတယျ ၁၆ ခု ၊ ၂၀ ၊ ၁၀၀ case ဖွဈလာတယျ ။ အခုက ရာဂဏနျးကနေ ထောငျဂဏနျးကို စပွီးတော့ ကနြောျတို့ ပွောနရေတယျ။ ဖွဈနိုငျတဲ့တခကြျကတော့ ကနြောျတို့ ပိုပိုပွီး စဈလာတာလညျး ပါပါတယျ။

မအငျကွငျးနိုငျ။ ။ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈကို တိုကျဖကြျတဲ့နရောမှာ သူတို့ ဌကျဖြားဆေးနဲ့ တိုကျနတောလညျးရှိတယျ အဲဒါ အခွအေနေ ဘယျလိုရှိသလဲဆရာ။

ဒေါကျတာဇယြောသကျ။ ။ ကနြောျတို့ သိနတေဲ့အတိုငျးပဲပေါ့နောျ ကနြောျတို့ လုပျနပေါတယျ။ ကနြောျတို့ ဆေးရုံတိုငျးမှာ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ အမှနျအတိုငျးပွောရရငျ ဆေးမရှိပါဘူး။ ဒီနေ့ ဒီအခြိနျအထိ ဆေးမရှိပါဘူး ဆေးတှေ မွောကျမြားစှာကို စမျးတဲ့အထဲမှာ ပါတယျ အဲဒါကတော့ ဌကျဖြားဆေးပေါ့နောျ ၊ မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး ရှိပါတယျ။ Hydroxy Chloroquine လို့ခေါျပါတယျ။ ဒီဆေးကို သူ့တမြိုးတညျးသုံးတာလညျး ရှိပါတယျ။ သူနဲ့အတူ နောကျထပျ anti biotic တှဲပွီးတော့ သုံးတာလညျး ရှိပါတယျ။ ဒီဆေးက ဒီ Virus ကို သတျနိုငျသလားဆိုတော့ ကနြောျတို့ အတိအကတြော့ မသိပါဘူး။ မွနျမာပွညျက ဌကျဖြားဆေးကတော့ Side effect ပိုမြားတယျသောကျရတာ နညျးနညျး ခကျတယျပေါ့နောျ။ သူ့ရဲ့ Newer generation ပေါ့ Hydroxy Chloroquine လို့ခေါျပါတယျ။ ဒါက အမြားကွီး Side effect သကျသာတယျ။ ကနြောျတို့ အမြားစုကတော့ Hydroxy Chloroquine ကို သုံးကွတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒီဆေးတှရှေိပါတယျ။ ဒီဆေးကို တကယျရောဂါဖွဈလာတယျဆိုရငျ clinical trials ကို ကွည့ျပွီး သုံးပါ။ ကနြောျတို့ dose ကအစ သုံးပုံသုံးနညျး မတူပါဘူး။ ကနြောျတို့ ဌကျဖြားဆေးလိုမြိုး သုံးတာ မဟုတျပါဘူး။ ကနြောျတို့ Day 1 မှာ loading dose ဆိုတာရှိပါတယျ။ ပွီးတော့ Day 2-5 ၊ ဆေးရုံတိုငျးမှာ၅ ရကျပဲ ကနြောျတို့ လုပျတာပါ။ Basic blood test တှကေို ကနြောျတို့ကွည့ျတယျ ၊ အဲဒါနဲ့ ပဲ ကနြောျတို့ Diagnose လုပျနတောပါ။ အရမျးဆိုးဝါးနရေငျ တကယျသိသာပါတယျ။ တခြို့ တကယျဆိုးဝါးတယျဆိုရငျ တခြို့လူနာတှဆေိုရငျ စောင့ျတောငျမစောင့ျတော့ဘူး ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ အသနှေုနျးအရမျးမြားပါတယျ။ ကနြောျဆိုရငျtrials ကို စပွီး runတဲ့အခြိနျဆိုရငျ ကွာသပတေးနေ့ဆိုရငျ ကွာသပတေးနေ့မှာ ကွည့ျတယျ သောကွာနေ့မှာ ဆုံးသှားပါတယျ။ မနေ့ကဆိုရငျ လငျမယား ၂ ယောကျကို ကွည့ျတယျ ဒီမနကျ တယောကျဆုံးသှားတယျ နောကျတယောကျကလညျး အခွအေနမေကောငျးပါဘူး။ ဆိုတော့ တကယျလကျတှေ့ ကနြောျတို့ လုပျနတေဲ့အခြိနျမှာ နေ့စဉျ တောျတောျစိတျမကောငျးစရာအကွောငျးအရာတှေ အမြားကွီးတှေ့ရပါတယျ။

မအငျကွငျးနိုငျ။ ။ ဆရာတို့လို ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှေ ဆရာဝနျတှေ၊ အထူးကုတှေ ၊ သူနာပွုတှေ ရှေ့တနျးကနပွေီးတော့ အလုပျလုပျနတေဲ့လူတှမှော ဗိုငျးရပျဈကူးစကျခံရတဲ့ အနအေထား အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာ ရှိနပွေီလား။

ဒေါကျတာဇယြောသကျ။ ။ ရှိပါတယျ ကနြောျတို့ သိရသလောကျကတော့ Nurse တယောကျ mid-west မှာ အသကျဆုံးရှုံးသှားတယျလို့ကွားပါတယျ သတငျးတကျလာတယျ။ နောကျတခုကတော့ လကျရှိအနအေထားကတော့ ကနြောျသိသလောကျ New York မှာ ဆရာဝနျ ၂ ယောကျလောကျတော့ အရေးပေါျအခွအေနမှော ရောကျနတေယျ။ Brooklynမှာ အရေးပေါျ အသကျရှုစကျပေါျမှာ ရောကျနတေယျလို့ သိရတယျ။ နောကျတခုက ပထမဦးဆုံး လူနာသှားတဲ့ New York city မှာရှိတဲ့ ဆေးရုံက ဆရာဝနျရော၊ သူနာပွုရော ၊ အကူရော ၃ ယောကျလောကျ အသကျရှုစကျပေါျမှာ ရောကျနတေယျလို့ သတငျးကွားရတယျ။ နောကျ Washington State ၊ EverygreenHealth ဆိုတဲ့နရောမှာ အရမျးအသအေပြောကျမြားတယျ။ အဲဒီနရောမှာလညျး ဆရာဝနျတှေ ဒုက်ခရောကျတယျဆိုတာ ကနြောျတို့ meeting လုပျတဲ့အခြိနျမှာ ကနြောျတို့ တှေ့ပါတယျ။

နယူးရောကျမွို့ ကူးစကျအထူးကုဆရာဝနျ ဒေါကျတာဇယြောသကျက ို မအငျကွငျးနိုငျက ဆကျသှယျမေးမွနျးခဲ့တာပါ။