(Zawgyi/Unicode)
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ကျောက်မဲမြို့နယ်အတွင်းမှာ ရှမ်းနဲ့ တအန်း(ပလောင်) တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်တွေအကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေပြီး ဒီလအတွင်း တစ်ကျော့ပြန် ဖြစ်ပွားတဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒေသခံ အနည်းဆုံး ၄၀၀ကျော်လောက် ထပ်မံတိမ်းရှောင်နေရပါတယ်။ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေဟာ စခန်း ၃ခုမှာ စုပေါင်းနေထိုင်ရတာကြောင့် Covid 19 ပိုးကူးစက်မယ့်အခြေအနေကိုလည်း စိုးရိမ်နေရပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ ကျောက်မဲမြိုနယ်အတွင်းက စစ်ရှောင်သတင်းကို ကိုငြိမ်းချမ်းပြောပြပေးပါမယ်။
ကျောက်မဲမြို့နယ်အတွင်းမှာ RCSS ရှမ်းတောင်တပ်ဖွဲ့နဲ့ TNLA တအန်းပလောင်နဲ့ SSPP ရှမ်းမြောက် ပူးပေါင်းတပ်အကြားမှာ ဒီလ ၁၀ရက်နေ့လောက် စတင်ပြီး တိုက်ပွဲတွေ ပြန်လည် ဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။
ဒီကနေ့ မနက်ပိုင်းမှာလည်း တိုင်းရင်းသားတပ်တွေအကြား တိုက်ပွဲပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်နေကြောင်း ပန်ကွမ်ရွာဟောင်းက ဒေသခံတစ်ဦးက VOA ကို ပြောပါတယ်။
“ ဟိုး ၅နာရီခွဲကတည်းက ဖြစ်တာဗျ။ ကျနော်တို့ ပန်ကွမ်အုပ်စု ၄ရွာစလုံးမှာပဲဖြစ်နေတာ။ ပန်ဖြတ်ရယ်၊ ကျနော်တို့ ပန်ကွမ် ၂ရွာရယ်၊ ပန်သပြေရယ်။ အဲဒီမှာ ဆက်တိုက်ဖြစ်နေတာလေ။ ရွာထဲပါထိ ဖြစ်တယ်။ ကျနော်တို့ ရွာမှာ ဒီမနက်ပိုင်းကလေးတစ်ယောက်ထိတယ်ဗျ။ ကလေးဆိုပေမဲ့လည်း အသက်၂၀လောက်ပေါ့။ ကောင်လေး။ လက်နက်ကြီး ကျတော့ သူ့ ပုခုံးကို နည်းနည်းထိသွားတာ။ မစိုးရိမ်ရဘူး။ ရွာထဲကိုတော့ လက်နက်ကြီး ၄- ၅ လုံးကျတယ်။ ၄- ၅လုံးတောင် မကလောက်ဘူး။ ကျနော်ထင်တာ ၁၀လုံးနီးပါးလောက် ကျမယ်ထင်တာ။ အဆိုးဆုံးကတော့ ပန်ကွမ်ရွာသစ်မှာပဲ။ ဒီနေ့ကျတော့ ပန်ဖြတ်မှာလည်း ဆိုးတယ်။ ကျနော်တို့ ရွာဟောင်းလည်း တော်တော်လေး ဆိုးတယ်ဗျ။”
ပန်ကွမ်ရွာဟောင်းက ဒေသခံတွေကတော့ လောလောဆည် မိမိတို့ နေအိမ်တွေမှာပဲ နေထိုင်နေကြပြီး ပန်ကွမ်ရွာသစ်ဘက်က ရွာသားတွေကတော့ ကျောက်မဲမြို့နဲ့ အခြားဒေသဘက်ကို တိမ်းရှောင်နေကြတာပါ။ ပန်ကွမ်ရွာသစ်က ဒေသခံတစ်ဦးကတော့ ဒီလ ၁၁ရက်နေ့လောက်တည်းက ကျောက်မဲမြို့က အမျိုးအိမ်ကို တိမ်းရှောင်နေကြောင်း ပြောပါတယ်။
“ အခု ညီမတို့က ကောင်းအဲန်မှာ ဒီဘိုးဘွားရိပ်သာရဲ့ အောက်ဘက်က အမျိုးတွေအိမ်မှာ လာနေပါတယ်ရှင့်။ ကျောက်မဲမြို့ မှာပဲရှင်။ ထွက်လာတဲ့အချိန်မှာကတော့ မိုင်းသံတွေ၊ သေနတ်သံတွေပဲကြားတယ်။ ရွာထဲကတော့ မရောက်သေးဘူးပေါ့နော်။ စစ်သားတွေတော့ ရှိတယ်။ အဲလိုမျိုးပေါ့၊ ကြောက်ရင်းနဲ့ ပြေးလာကြတာ။ တစ်ရွာလုံး။ ဒီရောက်မှ ရွာထဲကို မိုင်းတွေပါတွေကျတယ် အဲလိုမျိုးသတင်းတွေ ကြားရတာပေါ့။ အိမ်ကလည်း မိုင်းထိတယ် ဘာညာ အဲလိုမျိုး။ အိမ်က အဖေတစ်ယောက်ကျန်တာလေ။ အဖေက ဖုန်းထိုးပြောလာတာ။ ”
စစ်ရှောင်တွေကို ကူညီနေတဲ့ လူမှုအသင်းအဖွဲ့က မိုင်းစမိုင်းလ်က လက်ရှိ ဖြစ်ပွားတဲ့ တိုက်ပွဲကြောင့် စစ်ရှောင်စခန်း ၃ခုမှာ လူဦးရေ ၃၀၀ကျော်ရှိပြီး ဆွေမျိုးတွေဆီမှာ နေထိုင်သူတွေနဲ့ပါဆို စစ်ရှောင် စုစုပေါင်း ၄၀၀လောက်ရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
“ စစ်ရှောင်တွေ ပြေးတာတော့ Camp ၃ခုထဲမှာတော့ ၃၀၀ကျော်တော့ ရှိပြီပေါ့နော်။ မနေ့တုံးက စာရင်းပေါ့နော်။ ဒီနေ့ ကျနော်တို့ မသိရသေးဘူး။ တချို့တွေကလည်း ကိုယ့်အမျိုးအိမ်မှာ လာနေတဲ့ဟာတွေ ရှိတယ်။ ကိုယ့်အသိအိမ်မှာတွေ နေတဲ့ဟာတွေ ရှိတယ်ဆိုတော့ ခန့်မှန်းခြေ ၄၀၀ကျော်ပေါ့။ ၄၀၀ကျော်လောက် တော့ ရှိမယ်။ ကျနော် အပြင်က စစ်ရှောင်စာရင်းတွေ ကိုဗစ်ကာလဖြစ်နေတဲ့ အတွက်ကြောင့် လိုက်မကောက် နိုင်ဘူး ဖြစ်နေတာလေ။ ”
ဒီနှစ်မှာတော့ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲနဲ့ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် အလှုရှင်တွေအနေနဲ့ ထောက်ပံ့ဖို့ အခက်အခဲရှိနေသလို လိုအပ်တဲ့ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ယူဖို့လည်း အခက်အခဲရှိနေကြောင်း ပြောပါတယ်။
စစ်ရှောင် ၃၀၀ကျော်ဟာ မိုင်းတင်းရွာစာသင်ကျောင်း၊ နမ့်ဆော့စာသင်ကျောင်းနဲ့ ကြူရှော(မြောက်)ရွာ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ စုပေါင်းနေထိုင်နေကြရတာပါ။
ဒီလို စုပေါင်းနေထိုင်နေရတာကြောင့် ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်မှာကိုလည်း စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိနေကြောင်း မိုင်းစမိုင်းလ်က ဆက်ပြောပါတယ်။
“ ကိုဗစ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကိစ္စကျတော့ ကျနော်တို့ ၆ပေအကွာ နေ နေရတဲ့အချိန်မှာ အခုလို စစ်ရှောင်တွေ ဆိုတာက နေရေး ထိုင်ရေးနေရာတွေဆိုတာက အဆင်ပြေတဲ့နေရာ ရှိသလို အဆင်မပြေတဲ့နေရာရှိတယ်။ သေချာတာကတော့ အခု စစ်ရှောင်နေတဲ့ဒေသတွေထဲမှာ အဆင်မပြေတာတော့ ခပ်များများ တွေ့ရတာပေါ့နော်။ စာသင်ကျောင်းထဲမှာဆိုရင် စုပြုံပြီးမှ အိပ်တာတို့။ အဲဒီထဲမှာ မတော်လို့ တစ်ယောက်ယောက်ကများ ကိုဗစ်ပိုးရှိမယ်ဆိုရင်တော့ အားလုံးကို ကူးစက်နိုင်ဖို့ကတော့ စိုးရိမ်ရတဲ့အခြေအနေမျိုးရှိတယ်။”
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ နမ္မတူ၊ ကျေးသီးစတဲ့မြို့နယ်တွေမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ လပိုင်းတွေက RCSS ရှမ်းတောင်ပိုင်းအဖွဲ့နဲ့ SSPP ရှမ်းမြောက်ပိုင်းနဲ့ TNLA တအန်း(ပလောင်) ပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေအကြား တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။
ဒီတိုက်ပွဲတွေအတွင်းမှာ ထောင်နဲ့ ချီတဲ့ ဒေသခံပြည်သူတွေ နေရပ်စွန့်ခွာတိမ်းရှောင်ခဲ့ရသလို တချို့တွေဟာ လက်နက်ကြီး ထိမှန်တာ၊ မိုင်းနင်းမိတာကြောင့် သေဆုံး ဒဏ်ရာရတာတွေလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။
......................................................................................
Your browser doesn’t support HTML5
ရှမ်းနဲ့ တအောင်းတိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒေသခံ၄၀၀ကျော်တိမ်းရှောင်
ရှမျးနဲ့ တအောငျးတိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ဒသေခံ၄၀၀ကြောျတိမျးရှောငျ
(Unicode)
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး ကြောကျမဲမွို့နယျအတှငျးမှာ ရှမျးနဲ့ တအနျး(ပလောငျ) တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတပျတှအေကွား တိုကျပှဲပွငျးထနျနပွေီး ဒီလအတှငျး တဈကြော့ပွနျ ဖွဈပှားတဲ့ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ဒသေခံ အနညျးဆုံး ၄၀၀ကြောျလောကျ ထပျမံတိမျးရှောငျနရေပါတယျ။ စဈပွေးဒုက်ခသညျတှဟော စခနျး ၃ခုမှာ စုပေါငျးနထေိုငျရတာကွောင့ျ Covid 19 ပိုးကူးစကျမယ့ျအခွအေနကေိုလညျး စိုးရိမျနရေပါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ ကြောကျမဲမွိုနယျအတှငျးက စဈရှောငျသတငျးကို ကိုငွိမျးခမြျးပွောပွပေးပါမယျ။
ကြောကျမဲမွို့နယျအတှငျးမှာ RCSS ရှမျးတောငျတပျဖှဲ့နဲ့ TNLA တအနျးပလောငျနဲ့ SSPP ရှမျးမွောကျ ပူးပေါငျးတပျအကွားမှာ ဒီလ ၁၀ရကျနေ့လောကျ စတငျပွီး တိုကျပှဲတှေ ပွနျလညျ ဖွဈပှားခဲ့တာပါ။
ဒီကနေ့ မနကျပိုငျးမှာလညျး တိုငျးရငျးသားတပျတှအေကွား တိုကျပှဲပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈနကွေောငျး ပနျကှမျရှာဟောငျးက ဒသေခံတဈဦးက VOA ကို ပွောပါတယျ။
“ ဟိုး ၅နာရီခှဲကတညျးက ဖွဈတာဗြ။ ကနြောျတို့ ပနျကှမျအုပျစု ၄ရှာစလုံးမှာပဲဖွဈနတော။ ပနျဖွတျရယျ၊ ကနြောျတို့ ပနျကှမျ ၂ရှာရယျ၊ ပနျသပွရေယျ။ အဲဒီမှာ ဆကျတိုကျဖွဈနတောလေ။ ရှာထဲပါထိ ဖွဈတယျ။ ကနြောျတို့ ရှာမှာ ဒီမနကျပိုငျးကလေးတဈယောကျထိတယျဗြ။ ကလေးဆိုပမေဲ့လညျး အသကျ၂၀လောကျပေါ့။ ကောငျလေး။ လကျနကျကွီး ကတြော့ သူ့ ပုခုံးကို နညျးနညျးထိသှားတာ။ မစိုးရိမျရဘူး။ ရှာထဲကိုတော့ လကျနကျကွီး ၄- ၅ လုံးကတြယျ။ ၄- ၅လုံးတောငျ မကလောကျဘူး။ ကနြောျထငျတာ ၁၀လုံးနီးပါးလောကျ ကမြယျထငျတာ။ အဆိုးဆုံးကတော့ ပနျကှမျရှာသဈမှာပဲ။ ဒီနေ့ကတြော့ ပနျဖွတျမှာလညျး ဆိုးတယျ။ ကနြောျတို့ ရှာဟောငျးလညျး တောျတောျလေး ဆိုးတယျဗြ။”
ပနျကှမျရှာဟောငျးက ဒသေခံတှကေတော့ လောလောဆညျ မိမိတို့ နအေိမျတှမှောပဲ နထေိုငျနကွေပွီး ပနျကှမျရှာသဈဘကျက ရှာသားတှကေတော့ ကြောကျမဲမွို့နဲ့ အခွားဒသေဘကျကို တိမျးရှောငျနကွေတာပါ။ ပနျကှမျရှာသဈက ဒသေခံတဈဦးကတော့ ဒီလ ၁၁ရကျနေ့လောကျတညျးက ကြောကျမဲမွို့က အမြိုးအိမျကို တိမျးရှောငျနကွေောငျး ပွောပါတယျ။
“ အခု ညီမတို့က ကောငျးအဲနျမှာ ဒီဘိုးဘှားရိပျသာရဲ့ အောကျဘကျက အမြိုးတှအေိမျမှာ လာနပေါတယျရှင့ျ။ ကြောကျမဲမွို့ မှာပဲရှငျ။ ထှကျလာတဲ့အခြိနျမှာကတော့ မိုငျးသံတှေ၊ သနေတျသံတှပေဲကွားတယျ။ ရှာထဲကတော့ မရောကျသေးဘူးပေါ့နောျ။ စဈသားတှတေော့ ရှိတယျ။ အဲလိုမြိုးပေါ့၊ ကွောကျရငျးနဲ့ ပွေးလာကွတာ။ တဈရှာလုံး။ ဒီရောကျမှ ရှာထဲကို မိုငျးတှပေါတှကေတြယျ အဲလိုမြိုးသတငျးတှေ ကွားရတာပေါ့။ အိမျကလညျး မိုငျးထိတယျ ဘာညာ အဲလိုမြိုး။ အိမျက အဖတေဈယောကျကနြျတာလေ။ အဖကေ ဖုနျးထိုးပွောလာတာ။ ”
စဈရှောငျတှကေို ကူညီနတေဲ့ လူမှုအသငျးအဖှဲ့က မိုငျးစမိုငျးလျက လကျရှိ ဖွဈပှားတဲ့ တိုကျပှဲကွောင့ျ စဈရှောငျစခနျး ၃ခုမှာ လူဦးရေ ၃၀၀ကြောျရှိပွီး ဆှမြေိုးတှဆေီမှာ နထေိုငျသူတှနေဲ့ပါဆို စဈရှောငျ စုစုပေါငျး ၄၀၀လောကျရှိမယျလို့ ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။
“ စဈရှောငျတှေ ပွေးတာတော့ Camp ၃ခုထဲမှာတော့ ၃၀၀ကြောျတော့ ရှိပွီပေါ့နောျ။ မနေ့တုံးက စာရငျးပေါ့နောျ။ ဒီနေ့ ကနြောျတို့ မသိရသေးဘူး။ တခြို့တှကေလညျး ကိုယ့ျအမြိုးအိမျမှာ လာနတေဲ့ဟာတှေ ရှိတယျ။ ကိုယ့ျအသိအိမျမှာတှေ နတေဲ့ဟာတှေ ရှိတယျဆိုတော့ ခန့ျမှနျးခွေ ၄၀၀ကြောျပေါ့။ ၄၀၀ကြောျလောကျ တော့ ရှိမယျ။ ကနြောျ အပွငျက စဈရှောငျစာရငျးတှေ ကိုဗဈကာလဖွဈနတေဲ့ အတှကျကွောင့ျ လိုကျမကောကျ နိုငျဘူး ဖွဈနတောလေ။ ”
ဒီနှဈမှာတော့ နိုငျငံရေးအပွောငျးအလဲနဲ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ အလှုရှငျတှအေနနေဲ့ ထောကျပံ့ဖို့ အခကျအခဲရှိနသေလို လိုအပျတဲ့ပစ်စညျးတှေ ဝယျယူဖို့လညျး အခကျအခဲရှိနကွေောငျး ပွောပါတယျ။
စဈရှောငျ ၃၀၀ကြောျဟာ မိုငျးတငျးရှာစာသငျကြောငျး၊ နမ့ျဆော့စာသငျကြောငျးနဲ့ ကွူရှော(မွောကျ)ရှာ ဘုနျးကွီးကြောငျးတှမှော စုပေါငျးနထေိုငျနကွေရတာပါ။
ဒီလို စုပေါငျးနထေိုငျနရေတာကွောင့ျ ကိုဗဈရောဂါ ကူးစကျမှာကိုလညျး စိုးရိမျရတဲ့ အခွအေနမှော ရှိနကွေောငျး မိုငျးစမိုငျးလျက ဆကျပွောပါတယျ။
“ ကိုဗဈနဲ့ ပတျသကျတဲ့ ကိစ်စကတြော့ ကနြောျတို့ ၆ပအေကှာ နေ နရေတဲ့အခြိနျမှာ အခုလို စဈရှောငျတှေ ဆိုတာက နရေေး ထိုငျရေးနရောတှဆေိုတာက အဆငျပွတေဲ့နရော ရှိသလို အဆငျမပွတေဲ့နရောရှိတယျ။ သခြောတာကတော့ အခု စဈရှောငျနတေဲ့ဒသေတှထေဲမှာ အဆငျမပွတောတော့ ခပျမြားမြား တှေ့ရတာပေါ့နောျ။ စာသငျကြောငျးထဲမှာဆိုရငျ စုပွုံပွီးမှ အိပျတာတို့။ အဲဒီထဲမှာ မတောျလို့ တဈယောကျယောကျကမြား ကိုဗဈပိုးရှိမယျဆိုရငျတော့ အားလုံးကို ကူးစကျနိုငျဖို့ကတော့ စိုးရိမျရတဲ့အခွအေနမြေိုးရှိတယျ။”
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး ကြောကျမဲ၊ သီပေါ၊ နမ်မတူ၊ ကြေးသီးစတဲ့မွို့နယျတှမှော ပွီးခဲ့တဲ့ လပိုငျးတှကေ RCSS ရှမျးတောငျပိုငျးအဖှဲ့နဲ့ SSPP ရှမျးမွောကျပိုငျးနဲ့ TNLA တအနျး(ပလောငျ) ပူးပေါငျးအဖှဲ့တှအေကွား တိုကျပှဲတှေ ပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။
ဒီတိုကျပှဲတှအေတှငျးမှာ ထောငျနဲ့ ခြီတဲ့ ဒသေခံပွညျသူတှေ နရေပျစှန့ျခှာတိမျးရှောငျခဲ့ရသလို တခြို့တှဟော လကျနကျကွီး ထိမှနျတာ၊ မိုငျးနငျးမိတာကွောင့ျ သဆေုံး ဒဏျရာရတာတှလေညျး ရှိခဲ့ပါတယျ။