ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် မြန်မာနဲ့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအားလုံးကို ယာယီရပ်ထားတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံက လာမယ့်စက်တင်ဘာလလယ်ကျရင်တော့ ကုန်သွယ်ရေးပြန်စနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကူးစက်မှု နှစ်ဘက်လုံးမှာ စိုးရိမ်ရတဲ့အခြေအနေ ရှိသေးတာမို့ မြန်မာနယ်စပ်က ကိုဗစ်ရောဂါ စစ်ဆေးရေးစင်တာကို လာမယ့်သီတင်းတပတ်အတွင်း အပြီးသတ်နိုင်ဖို့ နှစ်ဘက်လုံးက လုံးပန်းနေကြတာပါ။ ရန်ကုန်က ပေးပို့တဲ့ ဒီသတင်းကိုတော့ ကိုရဲမွန်က ပြောပြမှာပါ။
ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်နေ့ကစပြီး မြန်မာနဲ့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအားလုံးကို တရုတ်နိုင်ငံက ယာယီရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီးနောက် အစောဆုံး ရှေ့လ စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်မှာ နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တွေကို ပြန်ဖွင့်နိုင်ဖို့ တရုတ်နဲ့ မြန်မာ နယ်စပ်တာဝန်ရှိသူတွေ သဘောတူထားကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် နှစ်ဘက်လုံးက အကန့်အသတ်နဲ့ပဲ တဖြည်းဖြည်း ပြန်စလိမ့်မယ်လို့ ကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။ ဒီရက်ပိုင်းလုပ်ခဲ့တဲ့ နှစ်ဘက် တာဝန်ရှိသူတွေရဲ့ အစည်းအဝေးမှာ သဘောတူညီချက်အရတော့ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်တခုကိုပဲ အရင်ဦးဆုံး ပြန်ဖွင့်နိုင်ဖို့ စီစဉ်ထားကြောင်း မူဆယ်ဆန်ကုန်စည်ဒိုင် ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်ကို ရောက်လာတဲ့ တရုတ်ကုန်တွေကို မြန်မာကားတွေနဲ့ ပြည်တွင်းကိုပြောင်းသယ်ပြီး၊ ကျင်စန်းကျော့က မြန်မာကုန်တွေကိုတော့ တရုတ်ကားတွေက သူ့နိုင်ငံထဲကို ပြောင်းသယ်နိုင်ဖို့ စီစဉ်ထားကြောင်း သူကပြောပါတယ်။
“ စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်နောက်ပိုင်းမှ ဖွင့်ဖြစ်မယ်၊ ကိုဗစ်စင်တာကြီးကလည်း စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်နေ့ မတိုင်မီမှာ အပြည့်အစုံပြီးမြောက်မယ်။ ပြီးမြောက်တဲ့အချိန်နဲ့ အပေါ်ကညွှန်ကြားထားတဲ့ စည်းကမ်းချက်အတိုင်း သူတို့ပြန်ဖွင့်ပေးမယ်လို့ ယူဆထားပါတယ်။”
မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်က တရုတ်- မြန်မာ နှစ်ဘက်ခြမ်းက ကုန်သည်တွေ ပူးပေါင်းတည်ဆောက်နေတဲ့ ကိုဗစ်စင်တာကိုလည်း စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်မတိုင်ခင် ဖွင့်လှစ်နိုင်ဖို့ စီစဉ်ထားကြတာပါ။ အခုတော့ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းပြီးစီးနေပြီလို့ မူဆယ်မြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးဇော်လင်းက ပြောပါတယ်။ ကုန်သွယ်ရေးပြန်စနိုင်ဖို့အတွက် မြန်မာမူဆယ်ဘက်နဲ့ တရုတ်ရွှေလီနှစ်ဘက်လုံးမှာ ကိုဗစ်ကင်းစင်ဖို့ အဓိကထားလုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“အောက်ဘက်ကတက်လာတဲ့ ကုန်ကားတွေကို ၁၀၅ မိုင်မှာပဲကျနော်တို့က TCR နဲ့ swap ယူပြီးတော့စစ်မယ်၊ စစ်လိုက်လို့ positive တွေ့ခဲ့တယ်ဆိုရင် အဲဒီကုတင် ၁၀၀၀ ဆေးရုံ ( စင်တာ) မှာတက်ရောက်ပြီး ကုသပေးမယ်။ ပိုးမတွေ့ခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ သူတွေကို ၁၀၅ မိုင် ပို့ကုန် ယာဉ်စစ်ကွင်းထဲမှာ ဖြည့်မယ်။ ထုံးစံအတိုင်း လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနဲ့ လုပ်မယ်။ လုပ်ပြီးရင် တရုတ်နဲ့ စီးပွားကူးသန်းဖို့ ကျနော်တို့ ဆောင်ရွက်မှာပါ။”
မြန်မာယာဉ်မောင်းတွေနဲ့ ယာဉ်နောက်လိုက်တွေက ကိုဗစ်စင်တာမှာ ရောဂါစစ်ဆေးပြီးမှပဲ နှစ်နိုင်ငံ ကုန်ခြင်းဖလှယ်မယ့် ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်ကို သွားခွင့်ရမှာပါ။ အဲဒီကုတင် ၁၀၀၀ ကိုဗစ်စင်တာမှာ ကျန်းမာရေးကုသ ပြုစုစောင့်ရှောက်မယ့် ဆရာဝန်နဲ့ သူနာပြု အလုံအလောက်ရဖို့ ကြိုးစားနေဆဲပဲလို့ မူဆယ်ကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။
နှစ်နိုင်ငံနယ်ဂိတ်တလျှောက်မှာ ကုန်ကားတွေ ပိတ်မနေစေဖို့၊ မြန်မာကုန်ပစ္စည်းတွေကို ရောင်းသူဈေးကွက်ဖော်နိုင်ဖို့၊ တရုတ်ပြည်ကကားတွေက မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်အထိလာပြီး ကုန်တင်ပေးဖို့၊ ကုန်သွယ်ရေးက နှစ်ဖက်မျှမျှတတဖြစ်ဖို့ စတဲ့ ဒီကိစ္စတွေကိုလည်း ဒီရက်ပိုင်းမှာလုပ်ခဲ့တဲ့ အစည်းအဝေးမှာ ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း မူဆယ်ကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။ တရုတ် မြန်မာနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တွေ ပြန်ဖွင်တဲ့အခါ တရုတ်နိုင်ငံဘက်က လျှပ်စစ်ပစ္စည်း၊ ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်း၊ ဆေးဝါး၊ အိမ်သုံးပစ္စည်းတွေကို တင်ပို့ဖို့နဲ့ မြန်မာဘက်က စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်တွေ အဓိက တင်ပို့ဖို့ နှစ်ဘက်ညှိနှိုင်းထားကြပါတယ်။
==================
တရုတျမွနျမာ နယျစပျဂိတျတှေ ပွနျဖှင့ျဖို့ ပွငျဆငျ
ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ မွနျမာနဲ့ နယျစပျကုနျသှယျရေးအားလုံးကို ယာယီရပျထားတဲ့ တရုတျနိုငျငံက လာမယ့ျစကျတငျဘာလလယျကရြငျတော့ ကုနျသှယျရေးပွနျစနိုငျဖို့ ပွငျဆငျနပေါတယျ။ ကိုဗဈကပျရောဂါကူးစကျမှု နှဈဘကျလုံးမှာ စိုးရိမျရတဲ့အခွအေနေ ရှိသေးတာမို့ မွနျမာနယျစပျက ကိုဗဈရောဂါ စဈဆေးရေးစငျတာကို လာမယ့ျသီတငျးတပတျအတှငျး အပွီးသတျနိုငျဖို့ နှဈဘကျလုံးက လုံးပနျးနကွေတာပါ။ ရနျကုနျက ပေးပို့တဲ့ ဒီသတငျးကိုတော့ ကိုရဲမှနျက ပွောပွမှာပါ။
ဇူလိုငျလ ၁၂ ရကျနေ့ကစပွီး မွနျမာနဲ့ နယျစပျကုနျသှယျရေးအားလုံးကို တရုတျနိုငျငံက ယာယီရပျဆိုငျးခဲ့ပွီးနောကျ အစောဆုံး ရှေ့လ စကျတငျဘာ ၁၅ ရကျမှာ နယျစပျ ကုနျသှယျရေးဂိတျတှကေို ပွနျဖှင့ျနိုငျဖို့ တရုတျနဲ့ မွနျမာ နယျစပျတာဝနျရှိသူတှေ သဘောတူထားကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ နှဈဘကျလုံးက အကန့ျအသတျနဲ့ပဲ တဖွညျးဖွညျး ပွနျစလိမ့ျမယျလို့ ကုနျသညျတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီရကျပိုငျးလုပျခဲ့တဲ့ နှဈဘကျ တာဝနျရှိသူတှရေဲ့ အစညျးအဝေးမှာ သဘောတူညီခကြျအရတော့ ကငြျစနျးကြော့ဂိတျတခုကိုပဲ အရငျဦးဆုံး ပွနျဖှင့ျနိုငျဖို့ စီစဉျထားကွောငျး မူဆယျဆနျကုနျစညျဒိုငျ ဒုဥက်ကဋ်ဌ ဦးမငျးသိနျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ ကငြျစနျးကြော့ဂိတျကို ရောကျလာတဲ့ တရုတျကုနျတှကေို မွနျမာကားတှနေဲ့ ပွညျတှငျးကိုပွောငျးသယျပွီး၊ ကငြျစနျးကြော့က မွနျမာကုနျတှကေိုတော့ တရုတျကားတှကေ သူ့နိုငျငံထဲကို ပွောငျးသယျနိုငျဖို့ စီစဉျထားကွောငျး သူကပွောပါတယျ။
“ စကျတငျဘာ ၁၅ ရကျနောကျပိုငျးမှ ဖှင့ျဖွဈမယျ၊ ကိုဗဈစငျတာကွီးကလညျး စကျတငျဘာ ၁၅ ရကျနေ့ မတိုငျမီမှာ အပွည့ျအစုံပွီးမွောကျမယျ။ ပွီးမွောကျတဲ့အခြိနျနဲ့ အပေါျကညှှနျကွားထားတဲ့ စညျးကမျးခကြျအတိုငျး သူတို့ပွနျဖှင့ျပေးမယျလို့ ယူဆထားပါတယျ။”
မူဆယျ ၁၀၅ မိုငျကုနျသှယျရေးဇုနျက တရုတျ- မွနျမာ နှဈဘကျခွမျးက ကုနျသညျတှေ ပူးပေါငျးတညျဆောကျနတေဲ့ ကိုဗဈစငျတာကိုလညျး စကျတငျဘာ ၁၅ ရကျမတိုငျခငျ ဖှင့ျလှဈနိုငျဖို့ စီစဉျထားကွတာပါ။ အခုတော့ ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးပွီးစီးနပွေီလို့ မူဆယျမွို့နယျ အုပျခြုပျရေးမှူး ဦးဇောျလငျးက ပွောပါတယျ။ ကုနျသှယျရေးပွနျစနိုငျဖို့အတှကျ မွနျမာမူဆယျဘကျနဲ့ တရုတျရှှလေီနှဈဘကျလုံးမှာ ကိုဗဈကငျးစငျဖို့ အဓိကထားလုပျဆောငျနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
“အောကျဘကျကတကျလာတဲ့ ကုနျကားတှကေို ၁၀၅ မိုငျမှာပဲကနြောျတို့က TCR နဲ့ swap ယူပွီးတော့စဈမယျ၊ စဈလိုကျလို့ positive တှေ့ခဲ့တယျဆိုရငျ အဲဒီကုတငျ ၁၀၀၀ ဆေးရုံ ( စငျတာ) မှာတကျရောကျပွီး ကုသပေးမယျ။ ပိုးမတှေ့ခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ သူတှကေို ၁၀၅ မိုငျ ပို့ကုနျ ယာဉျစဈကှငျးထဲမှာ ဖွည့ျမယျ။ ထုံးစံအတိုငျး လုပျထုံးလုပျနညျးနဲ့ လုပျမယျ။ လုပျပွီးရငျ တရုတျနဲ့ စီးပှားကူးသနျးဖို့ ကနြောျတို့ ဆောငျရှကျမှာပါ။”
မွနျမာယာဉျမောငျးတှနေဲ့ ယာဉျနောကျလိုကျတှကေ ကိုဗဈစငျတာမှာ ရောဂါစဈဆေးပွီးမှပဲ နှဈနိုငျငံ ကုနျခွငျးဖလှယျမယ့ျ ကငြျစနျးကြော့ဂိတျကို သှားခှင့ျရမှာပါ။ အဲဒီကုတငျ ၁၀၀၀ ကိုဗဈစငျတာမှာ ကနြျးမာရေးကုသ ပွုစုစောင့ျရှောကျမယ့ျဆရာဝနျနဲ့ သူနာပွု အလုံအလောကျရဖို့ ကွိုးစားနဆေဲပဲလို့ မူဆယျကုနျသညျတှကေ ပွောပါတယျ။
နှဈနိုငျငံနယျဂိတျတလြှောကျမှာ ကုနျကားတှေ ပိတျမနစေဖေို့၊ မွနျမာကုနျပစ်စညျးတှကေို ရောငျးသူဈေးကှကျဖောျနိုငျဖို့၊ တရုတျပွညျကကားတှကေ မူဆယျ ၁၀၅ မိုငျအထိလာပွီး ကုနျတငျပေးဖို့၊ ကုနျသှယျရေးက နှဈဖကျမြှမြှတတဖွဈဖို့ စတဲ့ ဒီကိစ်စတှကေိုလညျး ဒီရကျပိုငျးမှာလုပျခဲ့တဲ့ အစညျးအဝေးမှာ ဆှေးနှေးခဲ့ကွောငျး မူဆယျကုနျသညျတှကေ ပွောပါတယျ။ တရုတျ မွနျမာနယျစပျကုနျသှယျရေးဂိတျတှေ ပွနျဖှငျတဲ့အခါတရုတျနိုငျငံဘကျက လြှပျစဈပစ်စညျး၊ ဓာတျမွေဩဇာ၊ ဆောကျလုပျရေးပစ်စညျး၊ ဆေးဝါး၊ အိမျသုံးပစ်စညျးတှကေို တငျပို့ဖို့နဲ့မွနျမာဘကျက စိုကျပြိုးရေးထှကျကုနျတှေ အဓိက တငျပို့ဖို့ နှဈ ဘကျညှိနှိုငျးထားကွပါတယျ။