[[Zawgyi/Unicode]]
မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီရေး တိုက်ပွဲဝင်နေသူတွေနဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေကို ကူညီထောက်ပံ့မယ့်အချက်တွေပါဝင်တဲ့ အမေရိကန် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးလုပ်ပိုင်ခွင့် အက်ဥပဒေ (NDAA) ကို ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့က အမေရိကန်အထက်လွှတ်တော်ကပါ အတည်ပြုလိုက်ပါတယ်။ ဒီဥပဒေဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီအရေးအပေါ် ဘယ်လောက်သက်ရောက်နိုင်ပါမလဲ၊ ဘယ်လိုအကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်သလဲဆိုတာ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ၊ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့တွေနဲ့ နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူတွေအမြင် ရန်ကုန်က စုစည်းတင်ပြထားတာကို မစုမြတ်မွန်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
အမျိုးသားကာကွယ်ရေးလုပ်ပိုင်ခွင့်အက်ဥပဒေ (NDAA) မူကြမ်းကို ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့က အမေရိကန်အထက်လွှတ်တော်က အတည်ပြုခဲ့တာပါ။ လွှတ်တော်နှစ်ရပ် အတည်ပြုပြီးဖြစ်လို့ ဥပဒေအဖြစ် သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန် လက်မှတ်ထိုးဖို့သာ ကျန်ရှိပါတော့တယ်။
ဒီဥပဒေအပေါ် မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီတက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ၊ နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတွေက ထောက်ခံကြိုဆိုခဲ့ကြသလို NUG အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ ယာယီသမ္မတ ဒူဝါးလရှီလကလည်း ဒီလို အတည်ပြုပေးခဲ့တဲ့ အထက်လွှတ်တော်နဲ့ အောက်လွှတ်တော်ကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဒီဥပဒေတွင်းမှာ နွေဦးတော်လှန်ရေးနောက်ပိုင်း ဖွဲ့စည်းလာတဲ့ NUG အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ NUCC အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အတိုင်ပင်ခံကောင်စီ၊ PDF ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို အမည်နဲ့တကွ ကူညီထောက်ပံ့မယ်ဆိုတာကို ဖော်ပြထားတာကြောင့် ထူးခြားမှုရှိလာတဲ့ ဥပဒေတရပ်လည်းဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် EAO တွေနဲ့ ပြည်သူ့ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ PDF တွေကို လက်နက်မဟုတ်တဲ့ နည်းပညာအကူအညီတွေထောက်ပံ့ဖို့ဆိုတာ ပါဝင်ပါတယ်။
ဥပဒေအဖြစ် အတည်ဖြစ်လာပြီဆိုရင် ဒါဟာ အမေရိကန်ရဲ့ မြန်မာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ မူဝါဒပိုင်းမှာ အရေးကြီးတဲ့အရွေ့တခုဖြစ်လာနိုင်သလို မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းမှာလည်း အရွေ့တခု ဖြစ်လာနိုင်မယ်လို့ ရခိုင်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်းတဦးဖြစ်တဲ့ ဦးဖေသန်းက သုံးသပ်ပါတယ်။
“EAO တွေအပါအဝင် နည်းပညာအထောက်အကူပြုမယ်ဆိုတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကတော့ တော်တော့်ကို နိုင်ငံရေးအားဖြင့် ရှေ့တလှမ်းရောက်သွားတာပေါ့။ ဒီဘက်ကို အသိအမှတ်ပြုလိုက်တဲ့သဘောပေါ့နော်။ အထူးသဖြင့် NUG အပါအဝင် EAO တွေကို ရဲရဲတင်းတင်းပေါ့နော်-အသိအမှတ်ပြုလိုက်တယ်၊ အကူအညီပေးမယ်ဆိုတာက ဒါက နိုင်ငံရေးအားဖြင့်တော့ ရှေ့ကိုတလှမ်းရွေ့သွားတာပေါ့နော်။ ဒါကြောင့် ဒါက တော်တော့်ကို အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါက အရွေ့တခုကို ရွေ့သွားတယ်။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ရဲ့ဆိုးကျိုးတွေကို ပြည်သူတွေ တကယ်တန်း ဒိထက်မက ခံစားလာရပြီဆိုရင်တော့ နည်းပညာအထောက်အကူကနေပြီးတော့ စစ်ရေးအထောက်အကူပြုဖို့အတွက် တခါးတချပ်ပွင့်သွားပြီလို့လည်း ကျနော် သုံးသပ်လို့ရတယ်ပေါ့။ ဒီအကျိုးဆက်ကြောင့်လည်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကအစ NUG အပါအဝင် ပါတီတွေအတွက် အကျိုးသက်ရောက်မှုတစုံတရာ ရှိလာလိမ့်မယ်၊ ဒါကြောင့် ဒါက ကျနော်တို့ ကြိုဆိုရမယ့်ကိစ္စ ဖြစ်တယ်။”
စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရသူ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ဒီ အမေရိကန်ရဲ့ခြေလှမ်းဟာ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို အားပေးတာဖြစ်တယ်လို့ ဝေဖန်တုံ့ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
“NUG ပေါ့နော်၊ CRPH - ကျနော်တို့နိုင်ငံအနေနဲ့ PDF ပေါ့၊ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေကို မြေပြင်မှာလက်တွေ့လည်းလုပ်နေတယ်။ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေလုပ်ဖို့ ပြည်သူအချင်းချင်း ဒလံအဖြစ် စွပ်စွဲပြီး သတ်ဖို့ အားပေးနေတဲ့၊ အမြဲ လှုံ့ဆော်နေတဲ့အဖွဲ့တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ထောက်ပံ့ပေးဖို့ရည်ရွယ်တယ်ဆိုတာလည်း ကျနော်တို့သိရပါတယ်။ ဒီအတိုင်းသာဆိုရင် အမေရိကန်နိုင်ငံအနေနဲ့ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေဖြစ်ပွါးလာဖို့၊ ပြီးရင် ကျနော်တို့မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ မငြိမ်မသက်ဖြစ်ပေါ်လာစေဖို့ ပိုရည်ရွယ်ပြီး လုပ်ဆောင်တယ်လို့ပဲ ကျနော်တို့ မြင်ပါတယ်ဗျ။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီအရေးကို၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ပိုမိုပြီးတော့ ကျနော်တို့ ထိခိုက်စေတယ်လို့ပဲ ပြောချင်ပါတယ်ဗျား။”
တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကို အမေရိကန်ဘက်က အခုလို နည်းပညာအကူအညီပေးမှုတွေဖြစ်လာရင် အမေရိကန်ရဲ့ဩဇာဟာ မြန်မာပြည်တွင်း ပိုမိုသက်ရောက်လာနိုင်ပြီး ဒီဟာအတွက် အိမ်နီးချင်း တရုတ်ဘက်ကလည်း သူတို့ ဩဇာမြန်မာပြည်တွင်းမကျနိုင်အောင် လုပ်ဆောင်လာနိုင်ဖွယ်ရှိလာနိုင်တယ်လို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းကတော့ မြင်ပါတယ်။
“အမေရိကန်က အဲဒီလိုအကူအညီပေးတဲ့ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ တရုတ်ဘက်ကလည်း မျက်ခြေမပြတ်တော့ စောင့်ကြည့်နေလိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။ အမေရိကန်က အဲလိုအကူအညီပေးတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ နစက ကို တွန်းလှန်တိုက်ခိုက်နေတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေထဲမှာ အနောက်အုပ်စုကချည့်ပဲ သြဇာလွှမ်းမိုးသွားမှာကိုတော့ တရုတ်ကလည်း မလိုလားဘူး။ အဲဒါကို သူ ဘယ်လို တန်ပြန်မလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတယ်ပေါ့နော်၊ စောင့်ကြည့်သွားမယ်။ သေချာတာတခုကတော့ အခုလို ကူညီခြင်းက စစ်ပွဲတော့ ပိုပြီးတော့ ရှည်သွားမှာပေါ့။”
အမေရိကန် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးလုပ်ပိုင်ခွင့် အက်ဥပဒေ (NDAA) - ၂၀၂၃ မှာ မြန်မာနိုင်ငံအပြင် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ အီရန်နိုင်ငံနဲ့ တခြားသောနိုင်ငံတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ဆောင်ရွက်သွားမယ့်ကိစ္စတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ အမေရိကန် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးလုပ်ပိုင်ခွင့် အက်ဥပဒေ NDAA အရ ၂၀၂၃ တခုလုံးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၅၈ ဘီလီယံ သုံးစွဲသွားဖို့ ခွင့်ပြုထားပါတယ်။
နောက်ပြီး ဒီဥပဒေထဲမှာ စစ်ကောင်စီရဲ့ အဓိက ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းဖြစ်တဲ့ MOGE မြန်မာ့ရေနံနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်းကို ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်တာအပါအဝင် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖေါက်နေတဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီနဲ့ အဝန်းအဝိုင်းကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ ဒီထပ်ထိ ရောက်တဲ့ အရေးယူမှုတွေပါ လုပ်ဖို့ကိုလည်း ထည့်သွင်းထားပါတယ်။
အဲဒီအချက်တွေအပြင် တိုင်းရင်းသားပြည်နယ်တွေနဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေကြားမှာ ဖယ်ဒရယ်စနစ် ခိုင်မာလာစေရေး အထောက်ကူဖြစ်မယ့် အစီအစဉ်တွေပေးဖို့လည်း ပါဝင်ပါတယ်။ စစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှုကိုဆန့်ကျင်ပြီး အရပ်သား အုပ်ချုပ်မှု ပြန်လည်ပေါ်ပေါက်လာအောင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားပြီး လှုပ်ရှားနေတဲ့ စစ်တပ် တပ်ဖွဲ့ဝင်ဟောင်းတွေကို ကူညီထောက်ပံ့ဖို့ကိုလည်း ထည့်ထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီရေးထောက်ပံ့မယ့် NDAA အက်ဥပဒေ .mp3
==============
[[Unicode]]
မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီရေးထောကျပံ့မယ့ျ NDAA အကျဥပဒေ
မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီရေး တိုကျပှဲဝငျနသေူတှနေဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှကေို ကူညီထောကျပံ့မယ့ျအခကြျတှပေါဝငျတဲ့ အမရေိကနျ အမြိုးသားကာကှယျရေးလုပျပိုငျခှင့ျ အကျဥပဒေ (NDAA) ကို ဒီဇငျဘာ ၁၆ ရကျနေ့က အမရေိကနျအထကျလှှတျတောျကပါ အတညျပွုလိုကျပါတယျ။ ဒီဥပဒဟော မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ဒီမိုကရစေီအရေးအပေါျ ဘယျလောကျသကျရောကျနိုငျပါမလဲ၊ ဘယျလိုအကြိုးသကျရောကျမှုတှေ ဖွဈလာနိုငျသလဲဆိုတာ တကျကွှလှုပျရှားသူတှေ၊ တိုငျးရငျးသားအဖှဲ့တှနေဲ့ နိုငျငံရေးသုံးသပျသူတှအေမွငျ ရနျကုနျက စုစညျးတငျပွထားတာကို မစုမွတျမှနျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
အမြိုးသားကာကှယျရေးလုပျပိုငျခှင့ျအကျဥပဒေ (NDAA) မူကွမျးကို ဒီဇငျဘာ ၁၆ ရကျနေ့က အမရေိကနျအထကျလှှတျတောျက အတညျပွုခဲ့တာပါ။ လှှတျတောျနှဈရပျ အတညျပွုပွီးဖွဈလို့ ဥပဒအေဖွဈ သမ်မတဂြိုးဘိုငျဒနျ လကျမှတျထိုးဖို့သာ ကနြျရှိပါတော့တယျ။
ဒီဥပဒအေပေါျ မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီတကျကွှလှုပျရှားသူတှေ၊ နိုငျငံရေးလေ့လာသူတှကေ ထောကျခံကွိုဆိုခဲ့ကွသလို NUG အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ ယာယီသမ်မတ ဒူဝါးလရှီလကလညျး ဒီလို အတညျပွုပေးခဲ့တဲ့ အထကျလှှတျတောျနဲ့ အောကျလှှတျတောျကို ကြေးဇူးတငျကွောငျး ဖောျပွခဲ့ပါတယျ။ ဒီဥပဒတှေငျးမှာ နှေဦးတောျလှနျရေးနောကျပိုငျး ဖှဲ့စညျးလာတဲ့ NUG အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ၊ NUCC အမြိုးသားညီညှတျရေး အတိုငျပငျခံကောငျစီ၊ PDF ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျဖှဲ့တှကေို အမညျနဲ့တကှ ကူညီထောကျပံ့မယျဆိုတာကို ဖောျပွထားတာကွောင့ျ ထူးခွားမှုရှိလာတဲ့ ဥပဒတေရပျလညျးဖွဈပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံက စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျနတေဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျ EAO တှနေဲ့ ပွညျသူ့ ကာကှယျရေးတပျဖှဲ့ PDF တှကေို လကျနကျမဟုတျတဲ့ နညျးပညာအကူအညီတှထေောကျပံ့ဖို့ဆိုတာ ပါဝငျပါတယျ။
ဥပဒအေဖွဈ အတညျဖွဈလာပွီဆိုရငျ ဒါဟာ အမရေိကနျရဲ့ မွနျမာနဲ့ပတျသကျတဲ့ မူဝါဒပိုငျးမှာ အရေးကွီးတဲ့အရှေ့တခုဖွဈလာနိုငျသလို မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီလမျးကွောငျးမှာလညျး အရှေ့တခု ဖွဈလာနိုငျမယျလို့ ရခိုငျလှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျဟောငျးတဦးဖွဈတဲ့ ဦးဖသေနျးက သုံးသပျပါတယျ။
“EAO တှအေပါအဝငျ နညျးပညာအထောကျအကူပွုမယျဆိုတဲ့ဆုံးဖွတျခကြျကတော့ တောျတော့ျကို နိုငျငံရေးအားဖွင့ျ ရှေ့တလှမျးရောကျသှားတာပေါ့။ ဒီဘကျကို အသိအမှတျပွုလိုကျတဲ့သဘောပေါ့နောျ။ အထူးသဖွင့ျ NUG အပါအဝငျ EAO တှကေို ရဲရဲတငျးတငျးပေါ့နောျ-အသိအမှတျပွုလိုကျတယျ၊ အကူအညီပေးမယျဆိုတာက ဒါက နိုငျငံရေးအားဖွင့ျတော့ ရှေ့ကိုတလှမျးရှေ့သှားတာပေါ့နောျ။ ဒါကွောင့ျ ဒါက တောျတော့ျကို အရေးကွီးပါတယျ။ ဒါက အရှေ့တခုကို ရှေ့သှားတယျ။ စဈအာဏာရှငျစနဈရဲ့ဆိုးကြိုးတှကေို ပွညျသူတှေ တကယျတနျး ဒိထကျမက ခံစားလာရပွီဆိုရငျတော့ နညျးပညာအထောကျအကူကနပွေီးတော့ စဈရေးအထောကျအကူပွုဖို့အတှကျ တခါးတခပြျပှင့ျသှားပွီလို့လညျး ကနြောျ သုံးသပျလို့ရတယျပေါ့။ ဒီအကြိုးဆကျကွောင့ျလညျး တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကေအစ NUG အပါအဝငျ ပါတီတှအေတှကျ အကြိုးသကျရောကျမှုတစုံတရာ ရှိလာလိမ့ျမယျ၊ ဒါကွောင့ျ ဒါက ကနြောျတို့ ကွိုဆိုရမယ့ျကိစ်စ ဖွဈတယျ။”
စဈကောငျစီ ပွောခှင့ျရသူ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ဒီ အမရေိကနျရဲ့ခွလှေမျးဟာ အကွမျးဖကျမှုတှကေို အားပေးတာဖွဈတယျလို့ ဝဖေနျတုံ့ပွနျခဲ့ပါတယျ။
“NUG ပေါ့နောျ၊ CRPH - ကနြောျတို့နိုငျငံအနနေဲ့ PDF ပေါ့၊ အကွမျးဖကျလုပျရပျတှကေို မွပွေငျမှာလကျတှေ့လညျးလုပျနတေယျ။ အကွမျးဖကျလုပျရပျတှလေုပျဖို့ ပွညျသူအခငြျးခငြျး ဒလံအဖွဈ စှပျစှဲပွီး သတျဖို့ အားပေးနတေဲ့၊ အမွဲ လှုံ့ဆောျနတေဲ့အဖှဲ့တှနေဲ့ပတျသကျပွီးတော့ ထောကျပံ့ပေးဖို့ရညျရှယျတယျဆိုတာလညျး ကနြောျတို့သိရပါတယျ။ ဒီအတိုငျးသာဆိုရငျ အမရေိကနျနိုငျငံအနနေဲ့ကလညျး မွနျမာနိုငျငံမှာ အကွမျးဖကျမှုတှဖွေဈပှါးလာဖို့၊ ပွီးရငျ ကနြောျတို့မွနျမာနိုငျငံအတှငျးမှာ မငွိမျမသကျဖွဈပေါျလာစဖေို့ ပိုရညျရှယျပွီး လုပျဆောငျတယျလို့ပဲ ကနြောျတို့ မွငျပါတယျဗြ။ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ဒီမိုကရစေီအရေးကို၊ မွနျမာနိုငျငံရဲ့တညျငွိမျအေးခမြျးရေးကို ပိုမိုပွီးတော့ ကနြောျတို့ ထိခိုကျစတေယျလို့ပဲ ပွောခငြျပါတယျဗြား။”
တောျလှနျရေးအငျအားစုတှကေို အမရေိကနျဘကျက အခုလို နညျးပညာအကူအညီပေးမှုတှဖွေဈလာရငျ အမရေိကနျရဲ့ဩဇာဟာ မွနျမာပွညျတှငျး ပိုမိုသကျရောကျလာနိုငျပွီး ဒီဟာအတှကျ အိမျနီးခငြျး တရုတျဘကျကလညျး သူတို့ ဩဇာမွနျမာပွညျတှငျးမကနြိုငျအောငျ လုပျဆောငျလာနိုငျဖှယျရှိလာနိုငျတယျလို့ နိုငျငံရေးလေ့လာသုံးသပျသူ ဦးရဲထှနျးကတော့ မွငျပါတယျ။
“အမရေိကနျက အဲဒီလိုအကူအညီပေးတဲ့ကိစ်စနဲ့ပတျသကျပွီးတော့ တရုတျဘကျကလညျး မကြျခွမေပွတျတော့ စောင့ျကွည့ျနလေိမ့ျမယျလို့ ထငျတယျ။ အမရေိကနျက အဲလိုအကူအညီပေးတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့လို့ နစက ကို တှနျးလှနျတိုကျခိုကျနတေဲ့အဖှဲ့အစညျးတှထေဲမှာ အနောကျအုပျစုကခညြ့ျပဲ သွဇာလှှမျးမိုးသှားမှာကိုတော့ တရုတျကလညျး မလိုလားဘူး။ အဲဒါကို သူ ဘယျလို တနျပွနျမလဲဆိုတာ စိတျဝငျစားဖို့ကောငျးတယျပေါ့နောျ၊ စောင့ျကွည့ျသှားမယျ။ သခြောတာတခုကတော့ အခုလို ကူညီခွငျးက စဈပှဲတော့ ပိုပွီးတော့ ရှညျသှားမှာပေါ့။”
အမရေိကနျ အမြိုးသားကာကှယျရေးလုပျပိုငျခှင့ျ အကျဥပဒေ (NDAA) - ၂၀၂၃ မှာ မွနျမာနိုငျငံအပွငျ မွောကျကိုရီးယားနိုငျငံ၊ အီရနျနိုငျငံနဲ့ တခွားသောနိုငျငံတှနေဲ့ပတျသကျလို့ ဆောငျရှကျသှားမယ့ျကိစ်စတှလေညျး ပါဝငျပါတယျ။ အမရေိကနျ အမြိုးသားကာကှယျရေးလုပျပိုငျခှင့ျ အကျဥပဒေ NDAA အရ ၂၀၂၃ တခုလုံးမှာ အမရေိကနျဒေါျလာ ၈၅၈ ဘီလီယံ သုံးစှဲသှားဖို့ ခှင့ျပွုထားပါတယျ။
နောကျပွီး ဒီဥပဒထေဲမှာ စဈကောငျစီရဲ့ အဓိက ဝငျငှလေမျးကွောငျးဖွဈတဲ့ MOGE မွနျမာ့ရနေံနဲ့ သဘာဝဓာတျငှေ့လုပျငနျးကို ပိတျဆို့ဒဏျခတျတာအပါအဝငျ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖေါကျနတေဲ့ မွနျမာစဈကောငျစီနဲ့ အဝနျးအဝိုငျးကို ဒဏျခတျပိတျဆို့မှုတှေ ဒီထပျထိ ရောကျတဲ့ အရေးယူမှုတှပေါ လုပျဖို့ကိုလညျး ထည့ျသှငျးထားပါတယျ။
အဲဒီအခကြျတှအေပွငျ တိုငျးရငျးသားပွညျနယျတှနေဲ့ တိုငျးရငျးသားတှကွေားမှာ ဖယျဒရယျစနဈ ခိုငျမာလာစရေေး အထောကျကူဖွဈမယ့ျ အစီအစဉျတှပေေးဖို့လညျး ပါဝငျပါတယျ။ စဈတပျ အာဏာသိမျးမှုကိုဆန့ျကငြျပွီး အရပျသား အုပျခြုပျမှု ပွနျလညျပေါျပေါကျလာအောငျ ထုတျဖောျပွောကွားပွီး လှုပျရှားနတေဲ့ စဈတပျ တပျဖှဲ့ဝငျဟောငျးတှကေို ကူညီထောကျပံ့ဖို့ကိုလညျး ထည့ျထားပါတယျ။