မီဒီယာတွေ ကျင့်ဝတ်စောင့်ထိန်းဖို့ ပြန်ကြားရေးဒု-ဝန်ကြီး တိုက်တွန်း

မြန်မာပြည်တွင်းမှာ သတင်းလွှတ်လပ်ခွင့် တိုးတက်အောင် ကြိုးပမ်းနေတဲ့ တချိန်တည်း မှာပဲ သတင်းမီဒီယာသမားတွေဖက်ကလည်း မီဒီယာကျင့်ဝက်နဲ့အညီ စောင့်ထိန်း လိုက်နာဖို့ လိုအပ်ပါတယ်လို့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးအောင်လှထွန်းက တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ နေပြည်တော်ကို ရောက်ရှိနေတဲ့ အယ်ဒီတာ ဒေါ်ခင်စိုးဝင်းက ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးအောင်လှထွန်းကို သီးသန့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားပါတယ်။

ဒေါ်ခင်စိုးဝင်း။ ။ မီဒီယာကျင့်ဝတ်နဲ့ပတ်သက်လို့ရော - အခု လောလောဆယ်ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ဆရာ ဘယ်လို သုံးသပ်လို့ ရပါသလဲရှင့်။

ဦးအောင်လှထွန်း။ ။ မီဒီယာကျင့်ဝတ်နဲ့ပတ်သက်လို့ ပြောရရင်တော့ ကျနော် အဆဲခံရမလား မသိဘူး ထင်ပါတယ်။ မီဒီယာကျင့်ဝတ်ပိုင်းမှာ တော်တော်အားနည်းတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ငယ်ရွယ်တဲ့သတင်းသမားတွေ။ အဲဒါလည်း ကျနော် အပြစ်ပြောတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျနော်တို့ စနစ်တကျလေ့ကျင့်သင်ကြားမှု အားနည်းတဲ့အပိုင်းရှိပါတယ်။ အရည်အတွက်ကတော့ တော်တော်များလာပါတယ်။ သတင်းသမားတွေရဲ့ မီဒီယာကျင့်ဝတ်လိုက်နာမှုနဲ့ပတ်သက်ရင် အစိုးရဌာန အဖွ့ဲအစည်းတွေက သိပ်အရေးကြီးပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ မီဒီယာကျင့်ဝတ်ထဲမှာ တခုက ဘာပါလဲဆိုတော့ balance ဖြစ်ရမယ်လို့ ပါပါတယ်။ သတင်းသမားတွေမှာက သတင်းတခုကြားပြီဆိုရင် ဆက်သွယ်ရတယ်၊ verify လုပ်ရတယ်။ မှန်ကန်ခဲ့ရင်တောင်မှ ပိုပြီးတော့ details တွေကိုတောင်းရတယ်။ အဲဒီအခါကျရင် သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာန အဖွဲ့အစည်းက ပုဂ္ဂိုလ်တွေက မီဒီယာသမားကို ရှောင်နေပြီဆိုရင် သူက အဲဒီမီဒီယာသမားကို တဘက်သတ်ဖြစ်အောင် အတင်းအကြပ် တိုက်တွန်းလိုက်သလို ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဟာကိုလည်း ကျနော်တို့က တော်တော်စိုးရိမ်ပါတယ်။

ဒေါ်ခင်စိုးဝင်း။ ။ access to information …. ပေါ့လေ၊ ပိုပြီးတော့ တိုးတက်ကောင်းမွန်အောင် လုပ်ဖို့ လိုတဲ့သဘောပေါ့။

ဦးအောင်လှထွန်း။ ။ မှန်ပါတယ်ခင်ဗျ။ သိပ်အရေးကြီးတဲ့အပိုင်းပါပဲ။ သတင်းရယူခွင့်ဟာ တော်တော်လေးကို ကျနော်ဝင်လာခါစကဆို၊ ကျနော်ဝင်လာတာ အခု လေးလပဲ ရှိပါသေးတယ်။ တော်တော်လေး အားနည်းတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီလို သက်ဆိုင်ရာဌာနက တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်တွေက ဖြေကြားဖို့ ပျက်ကွက်တာဟာလည်း အခုနကပြောတဲ့ access to information - အခုနပြောတဲ့ balance … balance coverage ကို အဟန့်အတားကြီးဖြစ်နေတယ်ဆိုတာ ကျနော်တွေ့ရပါတယ်။

ဒေါ်ခင်စိုးဝင်း။ ။ ဟုတ်ကဲ့ပါ။ အခုတော့ ကျမတို့ သတင်းမီဒီယာတွေအနေနဲ့ပေါ့နော်၊ တယ်လီဖုံးဆက်ပြီးတော့ ဝန်ကြီးဌာနအသီးသီးကို ကြိုးစားပြီးတော့ မေးကြတာရှိပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အမြဲတမ်းလည်း balance ဖြစ်အောင်လုပ်ရပါတယ်။ သတင်းတခု လုပ်ပြီဆိုလို့ရှိရင် - ဒါပေမယ့် အခု လတ်တလောဖြစ်နေတဲ့ကိစ္စကတော့ ဥပမာ ပြည်သူ့ရဲ တပ်ဖွဲ့ ဆိုပါတော့၊ ပြည်သူ့ရဲတပ်ဖွဲ့ ဆိုလို့ရှိရင် လတ်တလောဖြစ်သွားခဲ့တဲ့အမှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အတွက်ကြောင့် သူတို့ကလည်း တော်တော်လေး ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း ပြောနေရတဲ့အနေအထားရှိတယ်။ အဲဒီတော့ ပြည်သူ့ရဲတပ်ဖွဲ့ဘက်ကိုရော ဘယ်လိုမျိုး စဉ်းစားလို့ရပါလဲရှင့်။

ဦးအောင်လှထွန်း။ ။ ပြည်သူ့ရဲတပ်ဖွဲ့ကလည်း ကျနော်တို့ရဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အဖွဲ့အစည်းတခုပါပဲ။ အားလုံးကိုပထမခြုံပြောရတာကတော့ ကျနော်တွေ့လာရတာပါလေ။ ကျနော်က နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော်လောက် မီဒီယာမှာလုပ်လာတယ်၊ နိုင်ငံတကာ မီဒီယာ သမား တယောက် အမြင်နဲ့ ကြည့်တတ်ခဲ့ပါတယ်။ မီဒီယာအခင်းအကျင်းကို။ နော်- ကျနော် အခု အတွင်းပိုင်းကိုရောက်လာတယ်။ ကျနော်ဆိုလိုတာက နိုင်ငံတကာ မီဒီယာ သတင်းသမားတွေက မျှော်လင့်တယ်ဆိုတာကို ကျနော် ကောင်းကောင်းသိပါတယ်။ ဒီဘက်က ဘာပေးနိုင်မလဲဆိုတာ လေ့လာလိုက်တော့ တော်တော်လေး တွေ့ရပါတယ် ခင်ဗျ။

အစိုးရအရာရှိအတော်များများဟာ မီဒီယာကို အရမ်းကို ကြောက်လန့်တဲ့စိတ် ရှိပါတယ်။ အဲဒါကလည်း မီဒီယာသမားတွေမှာရှိပါတယ်။ ဘာလို့တုန်းဆိုတော့ တချို့က ethical မဖြစ်ခဲ့ဘူး။ အစိုးရအရာရှိကြီးတွေနဲ့ ဆက်ဆံတဲ့အခါမှာ။ fake identity တွေနဲ့ မေးတာရှိပါတယ်။ တချို့တွေဆို ကျနော်တို့ကို complaint တွေ တိုင်ကြပါတယ်။ မီဒီယာနာမည်တွေကို အလွဲအချော်ပြော၊ ပြန်ပြောတဲ့ အခါကျ မကိုင်တော့ဘူး၊ အိမ်စာလည်း အလုံအလောက်လုပ်မလာဘူး။ နောက် တချို့ကဆို သက်သက်ကို off the record ပြောတယ်၊ ဒါပေမယ့် အဲဒါကို by name နဲ့ဖွင့်ချတယ်။ စသည်ဖြင့်ပေါ့- အဲဒီမှာ အပြန်အလှန်ယုံကြည်မှုဟာ လုံးဝကို ပျက်စီးခဲ့ရပါတယ်။ မီဒီယာနဲ့ အစိုးရအရာရှိတွေကြားမှာ။ ပြည်သူ့ရဲတပ်ဖွဲ့ဆိုတာ ပိုဖြစ်မယ်ထင်ပါတယ်၊ သူတို့အပေါ်မှာ၊ သူတို့မှာ media handling နဲ့ပတ်သက်လို့ အတွေ့အကြုံတော်တော်နုနယ်ပါတယ်။ အင်မတန် ရိုးသားစွာပြောတာပါ။ အဲဒါကို အားလုံး အပြန်အလှန်ယုံကြည်မှုနဲ့ တည်ဆောက်ရမှာပါ။ သူတို့နေရာကဝင်ကြည့်လိုက်ရင်လည်း တော်တော်လေးကို ဘေးကြပ်နံကြပ်အနေအထား ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါ ကျနော်တို့က သူတို့အပေါ် ယုံကြည်မှုရှိလာအောင်၊ အပြန်အလှန်ယုံကြည်မှုရှိအောင် ပြုစုပျိုးထောင်ဖို့လိုပါတယ်။ အဲဒါအပေါ်မှာအခြေခံပြီးတော့ ရှေ့ကိုတက်လှမ်းရမှာပါခင်ဗျ။

မီဒီယာတွေ ကျင့်ဝတ်စောင့်ထိန်းဖို့ ပြန်ကြားရေးဒု-ဝန်ကြီး တိုက်တွန်း

၀န်ကြီး ဦးအောင်လှထွန်းပြောတဲ့ မီဒီယာကျင့်ဝတ်