[[ ZAWGYI / UNICODE ]]
မြန်မာအပါအဝင် ကမ္ဘာတလွှား ငါးဖမ်းလုပ်သား သိန်းချီသေဆုံးကြောင်း စစ်တမ်းထုတ်ပြန်
မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် အန္တရာယ်များတဲ့ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းတွေကြောင့် နှစ်စဉ် ရေလုပ်သား ၁ သိန်းကျော် သေဆုံးရတယ်လို့ နယူးဇီလန်အခြေစိုက် Fish Safety Foundation နဲ့ အမေရိကန်အခြေစိုက် Pew Charitable Trusts တို့က လေ့လာတင်ပြထားတဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖေါ်ပြပါတယ်။
အသက် မဆုံးရှုံးအောင် ကာကွယ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်ပေမယ့် ကြိုတင်ခန့်မှန်း ထားတာထက် ၃ ဆ ပိုများပြီး သေဆုံးရတယ်လို့ ကြာသပတေးနေ့ ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။ အခုလိုဖြစ်ရတဲ့ အခြေခံ အကြောင်းအရင်းတွေထဲမှာ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းရှင်တွေရဲ့ မတော်မတရား ခိုင်းစေမှု၊ ကလေးလုပ်သား ခိုင်းစေမှု၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှု၊ ရေနက်ပိုင်းကို အတင်း ရေငုတ်ခိုင်းမှု၊ အလွန်အကျွံ ငါးဖမ်းမှု၊ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲလာမှု၊ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများနဲ့ ဆင်းရဲမွဲတေမှု စတာတွေကြောင့် ဖြစ်ရတယ်လို့ အစီရင်ခံစာက ဖေါ်ပြပါတယ်။
အခုလို အန္တရာယ်များတဲ့ နိုင်ငံတွေထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံလည်း ပါဝင်ပြီး နှစ်စဉ် ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ရေလုပ်သားတွေကို လုပ်ငန်းရှင်တွေကကြိုတင်ငွေ ဒေါ်လာ ၄၅၀ လောက်ပေးပြီး ကမ်းကနေ မိုင် ၆၀ လောက်အကွ ာပင်လယ်ပြင်ထဲက ဝါးဖေါင်လေးတွေမှာ လနဲ့ချီကြာ အလုပ်ခိုင်းစေတယ်လို့ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။ သူတို့ဟာ အဖွဲ့ငယ်လေးတွေခွဲ ၊ ပင်လယ်ရေအောက်ကို ပိုက်ချပြီး ပုဇွန်နဲ့ ငါးဖမ်းတဲ့အလုပ်ကို လုပ်ကြရပါတယ်။
မကြာခဏ ဆိုသလို ရိက္ခာပို့တဲ့ စက်လှေ ပုံမှန်မလာရောက်တာကြောင့် သောက်သုံးရေ ပြတ်လပ်မှု၊ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်မှုတွေ ဖြစ်ရပြီး၊ ဗိုက်တာမင် ဘီ ချို့ယွင်းမှုကြောင့်ဖြစ်ရတဲ့ ရောဂါတွေ၊ အဆုတ်ရောဂါ၊ သွေးကြောပေါက်မှု စတာတွေဟာ မြန်မာရေလုပ်သားတွေ အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါတွေဖြစ်တယ်လို့ ဒေသဆိုင်ရာ ဆရာဝန်တွေကို ကိုးကားပြီး အစီရင်ခံစာမှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
ရေလုပ်ငန်းတွေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂက အချက်လက်တွေကို အခြေခံပြီး ဖေါ်ပြထားတဲ့ ဒီအစီရင်ခံစာမှာ သေဆုံးမှု အများဆုံးဟာ အာဖရိကနဲ့ ပစ္စဖိတ်ကျွန်း ဒေသဖြစ်ပြီး၊ နှစ်စဉ်သေဆုံးသူ ၁ သိန်းမှာ အာဖရိက Victoria ကန်အတွင်း သေဆုံးသူ ၁၈၀၀ ကနေ ၅၀၀၀ အထိပါဝင်တယ်လို့ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
==================
{{ UNICODE }}
မွနျမာအပါအဝငျ ကမ်ဘာတလှှား ငါးဖမျးလုပျသား သိနျးခြီသဆေုံးကွောငျး စဈတမျးထုတျပွနျ
မွနျမာနိုငျငံ အပါအဝငျ အန်တရာယျမြားတဲ့ ငါးဖမျးလုပျငနျးတှကွေောင့ျ နှဈစဉျ ရလေုပျသား ၁ သိနျးကြောျ သဆေုံးရတယျလို့ နယူးဇီလနျအခွစေိုကျ Fish Safety Foundation နဲ့ အမရေိကနျအခွစေိုကျ Pew Charitable Trusts တို့က လေ့လာတငျပွထားတဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ဖေါျပွပါတယျ။
အသကျ မဆုံးရှုံးအောငျ ကာကှယျနိုငျတဲ့ အခွအေနေ ဖွဈပမေယ့ျ ကွိုတငျခန့ျမှနျး ထားတာထကျ ၃ ဆ ပိုမြားပွီး သဆေုံးရတယျလို့ ကွာသပတေးနေ့ ထုတျပွနျတဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ဖေါျပွထားပါတယျ။ အခုလိုဖွဈရတဲ့ အခွခေံ အကွောငျးအရငျးတှထေဲမှာ ငါးဖမျးလုပျငနျးရှငျတှရေဲ့ မတောျမတရား ခိုငျးစမှေု၊ ကလေးလုပျသား ခိုငျးစမှေု၊ ထိခိုကျဒဏျရာရမှု၊ ရနေကျပိုငျးကို အတငျး ရငေုတျခိုငျးမှု၊ အလှနျအကြှံ ငါးဖမျးမှု၊ ရာသီဥတု ပွောငျးလဲလာမှု၊ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခမြားနဲ့ ဆငျးရဲမှဲတမှေု စတာတှကွေောင့ျ ဖွဈရတယျလို့ အစီရငျခံစာက ဖေါျပွပါတယျ။
အခုလို အန်တရာယျမြားတဲ့ နိုငျငံတှထေဲမှာ မွနျမာနိုငျငံလညျး ပါဝငျပွီး နှဈစဉျ ထောငျနဲ့ခြီတဲ့ ရလေုပျသားတှကေို လုပျငနျးရှငျတှကေကွိုတငျငှေ ဒေါျလာ ၄၅၀ လောကျပေးပွီး ကမျးကနေ မိုငျ ၆၀ လောကျအကှ ာပငျလယျပွငျထဲက ဝါးဖေါငျလေးတှမှော လနဲ့ခြီကွာ အလုပျခိုငျးစတေယျလို့ ဖေါျပွထားပါတယျ။ သူတို့ဟာ အဖှဲ့ငယျလေးတှခှေဲ ၊ ပငျလယျရအေောကျကို ပိုကျခပြွီး ပုဇှနျနဲ့ ငါးဖမျးတဲ့အလုပျကို လုပျကွရပါတယျ။
မကွာခဏ ဆိုသလို ရိက်ခာပို့တဲ့ စကျလှေ ပုံမှနျမလာရောကျတာကွောင့ျ သောကျသုံးရေ ပွတျလပျမှု၊ စားနပျရိက်ခာ ပွတျလပျမှုတှေ ဖွဈရပွီး၊ ဗိုကျတာမငျ ဘီ ခြို့ယှငျးမှုကွောင့ျဖွဈရတဲ့ ရောဂါတှေ၊ အဆုတျရောဂါ၊ သှေးကွောပေါကျမှု စတာတှဟော မွနျမာရလေုပျသားတှေ အဖွဈမြားတဲ့ ရောဂါတှဖွေဈတယျလို့ ဒသေဆိုငျရာ ဆရာဝနျတှကေို ကိုးကားပွီး အစီရငျခံစာမှာ ဖေါျပွထားပါတယျ။
ရလေုပျငနျးတှနေဲ့ ကုလသမဂ်ဂက အခကြျလကျတှကေို အခွခေံပွီး ဖေါျပွထားတဲ့ ဒီအစီရငျခံစာမှာ သဆေုံးမှု အမြားဆုံးဟာ အာဖရိကနဲ့ ပစ်စဖိတျကြှနျး ဒသေဖွဈပွီး၊ နှဈစဉျသဆေုံးသူ ၁ သိနျးမှာ အာဖရိက Victoria ကနျအတှငျး သဆေုံးသူ ၁၈၀၀ ကနေ ၅၀၀၀ အထိပါဝငျတယျလို့ ဖေါျပွထားပါတယျ။