မိုးမောက်မြို့နယ် မြို့သစ်၊ ကုန်းလော၊ စီဟတ်အနီးက စလောင်းကုန်းတိုက်ပွဲဟာ ဒီနေ့ ၁၄ရက်အထိ ကြာမြင့်လာနြေ ပီး တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာကို ဗန်းမော်၊ မိုးမောက်ဘက်ကနေ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်နေသလို လေကြောင်းကနေလည်း ၃-၄ကြိမ်မက တိုက်ခိုက်နေကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ ဒေသအတွင်းက ရှမ်းနဲ့ ကချင်ရွာသားတွေဟာ ဗန်းမော်၊ မိုးမောက်မြို့တွေအပြင် မန်နောင်နဲ့ အခြားရွာကြီးတွေကို ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်နေကြရတာကြောင့် သူတို့ စိုက်ပျိုးထားတဲ့ သီးနှံတွေကို မရိတ်သိမ်းနိုင်ဘဲ ရှိနေပါတယ်။
စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေကို ကူညီနေသူတစ်ဦးကတော့ ပျက်ဆီးဆုံးရှုံးရမယ် သီးနှံတွေဟာ ဧက ထောင်နဲ့ ချီရှိနေတယ်လို့ VOA ကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ ဒီ မြို့သစ်ကုန်းလောဘက်မှာ အခုဒီ စိုက်ပျိုးပြီးသား ရိတ်သိမ်းဖို့ အချိန်ကျနေတဲ့ မြေပဲတို့၊ ပြောင်းတို့၊ ဖရဲသီးတို့၊ ပဲပုပ်တို့ အဲဒီကောင်တွေက ဧက ထောင်နဲ့ချီပြီးတော့မှ အခုက မရိတ်သိမ်းနိုင်ဘဲနဲ့ ဖြစ်နေတာပေါ့။”
အနည်းဆုံး ကျေးရွာ ၁၂ရွာလောက်က စစ်ရှောင် ၄ထောင်လောက်တိမ်းရှောင်နေရကြောင်း၊ တိုက်ပွဲပြင်းထန်လာတာနဲ့အ မျှ နေ့စဉ်ဆိုသလို စစ်ရှောင်ဦးရေလည်း တိုးများလာနေကြောင်း ပြောပါတယ်။ စီဟတ်ရွာကနေ မိုးဖိန်းကျေးရွာ စာသင်ကျောင်းမှာ ခိုလှုံနေသူတစ်ဦးကတော့ စိုက်ပျိုးထားတာတွေ ရိတ်သိမ်းနိုင်ဖို့ စစ်ရပ်စဲစေလိုကြောင်း ပြောပါတယ်။
“ အခုက စစ်ဘေးရှောင်နေရတဲ့ အချိန်ဆိုတော့နော။ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ နှစ်ဘက်စလုံးပေါ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲပေးပြီး ကျနော်တို့တွေကို အဲဒါလေးတွေ သိမ်းခွင့်ပေးရင်တော့ပိုကောင်းတာပေါ့နော။ အခုက မြေပဲ သိမ်းတဲ့အချိန်တဲ့ အချိန်ရောက်ပြီဗျ။ တချို့ ဆိုရင်တော့ နည်းနည်းပါးပါးတောင်မှ ပျက်ဆီးလုနီးပါး ဖြစ်နေတယ် အခုက။ အချိန်လွန်နေတဲ့ ပုံစံဖြစ်နေတာပေါ့။ ကျနောတို့စိုက်ထားတဲ့ ဧကကတော့ ကျနော်တို့ ရွာချည်းအနည်းဆုံး ဧက ၄၀၀လောက်တော့ စိုက်ထားတာပေါ့နော။ တစ်ရွာလုံးနဲ့ ခြုံပြီးမှပေါ့နော။ Covid 19 ဖြစ်ထားတဲ့အတွက် ကျနော်တို့လည်း တရုတ်ပြည်လည်း သွားလို့ မရ ၊ ဘာလည်း မရဆိုတော့ စိုက်ပျိုးရေးကိုပဲ အဓိက ဦးတည်ပြီးမှ စိုက်ပျိုးကြတာပေ့ါ။”
တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာနဲ့ အနည်းငယ်လှမ်းတဲ့ တချို့ရွာတွေကတော့ ပုန်းရှောင်ပြီးမှ မြေပဲနုတ်နေရကြောင်း ပြောပါတယ်။ စစ်ရှောင်ကချင်ရွာသားတွေကတော့ အိမ်မွေး တိရိစ္ဆာန်တွေပါ ဆုံးရှုံးရမယ်အခြေအနေရှိကြောင်း ကချင်စစ်ရှောင်တွေကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ ဖရဲ၊ မြေပဲ ပြီးရင် ကျွဲ၊နွား တိရိစ္ဆာန်တွေပေါ့။ ကြက်၊ ဝက်တွေဆိုလည်း ဒီတိုင်းပဲ ပစ်ထားခဲ့ရတာ။ အများကြီး ရှိတာပေါ့။ ရွာမှာဆို သိတဲ့အတိုင်းပဲ အိမ်တိုင်းက ရှိကြတာပဲလေ။ တချို့ဟာတွေဆို နွားဆို ရာချီပြီးရှိတဲ့သူတွေလည်း ရှိတယ်။ အဲဒါတွေက ပြန်ရမလား၊ မရမလားဆိုတာ မသိဘူးပေါ့နော်။ ဒီတိုင်းပဲ ထားခဲ့ရတာပဲ။”
စစ်ရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတွေကတော့ KIA က သိမ်းယူထားတဲ့ အလောဘွမ်စခန်းဟာ ဗန်းမော်-မြစ်ကြီးနားလမ်းကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အရေးပါတဲ့ ဗျူဟာမြောက်နေရာဖြစ်တာကြောင့် နှစ်ဘက်လုံးက အလျော့ပေးမယ့် အခြေအနေမရှိဘဲ စစ်ပွဲက ရှည်ကြာနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ထားပါတယ်။
ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာတော့ ကချင်ပြည်နယ် အင်ဂျန်းယန်၊ ဝိုင်းမော်၊ မန်စီနဲ့ ရွှေကူဘက်တွေမှာလည်း နှစ်ဘက်အကြား တိုက်ပွဲတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေပါတယ်။ မိုးမောက်မြို့နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲကတော့ အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်ပြီး လေကြောင်း က နေ့စဉ်တိုက်ခိုက်နေသလို ဒီလ ၃ရက်နေ့ကလည်း KIA က တပ်မတော်ရဟတ်ယာဉ်တစ်စီးကို ပစ်ချခဲ့ပါတယ်။
ဒီနေ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာတော့ ရဟတ်ယာဉ်အပစ်ခံရတာကြောင့် တပ်မတော် အရာရှိ ၃ဦး အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ကြောင်း ထည့်သွင်း ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
မြစ်ကြီးနားမြို့ကိုတိမ်းရှောင်လာတဲ့ကချင်စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည် နိုဝင်ဘာ ၅၊၂၀၁၈။
(Unicode)
မိုးမောကျမွို့နယျ မွို့သဈ၊ ကုနျးလော၊ စီဟတျအနီးက စလောငျးကုနျးတိုကျပှဲဟာ ဒီနေ့ ၁၄ရကျအထိ ကွာမွင့ျလာနွေ ပီး တိုကျပှဲဖွဈပှားရာကို ဗနျးမောျ၊ မိုးမောကျဘကျကနေ လကျနကျကွီးတှနေဲ့ ပဈခတျနသေလို လကွေောငျးကနလေညျး ၃-၄ကွိမျမက တိုကျခိုကျနကွေောငျး ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။
တိုကျပှဲဖွဈပှားရာ ဒသေအတှငျးက ရှမျးနဲ့ ကခငြျရှာသားတှဟော ဗနျးမောျ၊ မိုးမောကျမွို့တှအေပွငျ မနျနောငျနဲ့ အခွားရှာကွီးတှကေို ထှကျပွေး တိမျးရှောငျနကွေရတာကွောင့ျ သူတို့ စိုကျပြိုးထားတဲ့ သီးနှံတှကေို မရိတျသိမျးနိုငျဘဲ ရှိနပေါတယျ။
စဈပွေးဒုက်ခသညျတှကေို ကူညီနသေူတဈဦးကတော့ ပကြျဆီးဆုံးရှုံးရမယျ သီးနှံတှဟော ဧက ထောငျနဲ့ ခြီရှိနတေယျလို့ VOA ကို အခုလို ပွောပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ ဒီ မွို့သဈကုနျးလောဘကျမှာ အခုဒီ စိုကျပြိုးပွီးသား ရိတျသိမျးဖို့ အခြိနျကနြတေဲ့ မွပေဲတို့၊ ပွောငျးတို့၊ ဖရဲသီးတို့၊ ပဲပုပျတို့ အဲဒီကောငျတှကေ ဧက ထောငျနဲ့ခြီပွီးတော့မှ အခုက မရိတျသိမျးနိုငျဘဲနဲ့ ဖွဈနတောပေါ့။”
အနညျးဆုံး ကြေးရှာ ၁၂ရှာလောကျက စဈရှောငျ ၄ထောငျလောကျတိမျးရှောငျနရေကွောငျး၊ တိုကျပှဲပွငျးထနျလာတာနဲ့အ မြှ နေ့စဉျဆိုသလို စဈရှောငျဦးရလေညျး တိုးမြားလာနကွေောငျး ပွောပါတယျ။ စီဟတျရှာကနေ မိုးဖိနျးကြေးရှာ စာသငျကြောငျးမှာ ခိုလှုံနသေူတဈဦးကတော့ စိုကျပြိုးထားတာတှေ ရိတျသိမျးနိုငျဖို့ စဈရပျစဲစလေိုကွောငျး ပွောပါတယျ။
“ အခုက စဈဘေးရှောငျနရေတဲ့ အခြိနျဆိုတော့နော။ ဖွဈနိုငျရငျတော့ နှဈဘကျစလုံးပေါ့ အပဈအခတျ ရပျစဲပေးပွီး ကနြောျတို့တှကေို အဲဒါလေးတှေ သိမျးခှင့ျပေးရငျတော့ပိုကောငျးတာပေါ့နော။ အခုက မွပေဲ သိမျးတဲ့အခြိနျတဲ့ အခြိနျရောကျပွီဗြ။ တခြို့ ဆိုရငျတော့ နညျးနညျးပါးပါးတောငျမှ ပကြျဆီးလုနီးပါး ဖွဈနတေယျ အခုက။ အခြိနျလှနျနတေဲ့ ပုံစံဖွဈနတောပေါ့။ ကနြောတို့စိုကျထားတဲ့ ဧကကတော့ ကနြောျတို့ ရှာခညြျးအနညျးဆုံး ဧက ၄၀၀လောကျတော့ စိုကျထားတာပေါ့နော။ တဈရှာလုံးနဲ့ ခွုံပွီးမှပေါ့နော။ Covid 19 ဖွဈထားတဲ့အတှကျ ကနြောျတို့လညျး တရုတျပွညျလညျး သှားလို့ မရ ၊ ဘာလညျး မရဆိုတော့ စိုကျပြိုးရေးကိုပဲ အဓိက ဦးတညျပွီးမှ စိုကျပြိုးကွတာပေ့ါ။”
တိုကျပှဲဖွဈပှားရာနဲ့ အနညျးငယျလှမျးတဲ့ တခြို့ရှာတှကေတော့ ပုနျးရှောငျပွီးမှ မွပေဲနုတျနရေကွောငျး ပွောပါတယျ။
စဈရှောငျကခငြျရှာသားတှကေတော့ အိမျမှေး တိရိစ်ဆာနျတှပေါ ဆုံးရှုံးရမယျအခွအေနရှေိကွောငျး ကခငြျစဈရှောငျတှကေို ကူညီဆောငျရှကျပေးနသေူတဈဦးက ပွောပါတယျ။
“ ဖရဲ၊ မွပေဲ ပွီးရငျ ကြှဲ၊နှား တိရိစ်ဆာနျတှပေေါ့။ ကွကျ၊ ဝကျတှဆေိုလညျး ဒီတိုငျးပဲ ပဈထားခဲ့ရတာ။ အမြားကွီး ရှိတာပေါ့။ ရှာမှာဆို သိတဲ့အတိုငျးပဲ အိမျတိုငျးက ရှိကွတာပဲလေ။ တခြို့ဟာတှဆေို နှားဆို ရာခြီပွီးရှိတဲ့သူတှလေညျး ရှိတယျ။ အဲဒါတှကေ ပွနျရမလား၊ မရမလားဆိုတာ မသိဘူးပေါ့နောျ။ ဒီတိုငျးပဲ ထားခဲ့ရတာပဲ။”
စဈရေးလေ့လာသုံးသပျသူတှကေတော့ KIA က သိမျးယူထားတဲ့ အလောဘှမျစခနျးဟာ ဗနျးမောျ-မွဈကွီးနားလမျးကို ထိနျးခြုပျထားတဲ့ အရေးပါတဲ့ ဗြူဟာမွောကျနရောဖွဈတာကွောင့ျ နှဈဘကျလုံးက အလြော့ပေးမယ့ျ အခွအေနမေရှိဘဲ စဈပှဲက ရှညျကွာနိုငျကွောငျး သုံးသပျထားပါတယျ။
ဒီရကျပိုငျးအတှငျးမှာတော့ ကခငြျပွညျနယျ အငျဂနြျးယနျ၊ ဝိုငျးမောျ၊ မနျစီနဲ့ ရှှကေူဘကျတှမှောလညျး နှဈဘကျအကွား တိုကျပှဲတှေ ဆကျတိုကျဖွဈပှားနပေါတယျ။ မိုးမောကျမွို့နယျအတှငျး တိုကျပှဲကတော့ အပွငျးထနျဆုံးဖွဈပွီး လကွေောငျး က နေ့စဉျတိုကျခိုကျနသေလို ဒီလ ၃ရကျနေ့ကလညျး KIA က တပျမတောျရဟတျယာဉျတဈစီးကို ပဈခခြဲ့ပါတယျ။
ဒီနေ့ စဈကောငျစီရဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာတော့ ရဟတျယာဉျအပဈခံရတာကွောင့ျ တပျမတောျ အရာရှိ ၃ဦး အသကျဆုံးရှုံးခဲ့ကွောငျး ထည့ျသှငျး ဖွကွေားခဲ့ပါတယျ။