[[Zawgyi/Unicode]]
ရှမ်းပြည်နယ်နဲ့ကယားပြည်နယ် နယ်စပ်ဖြစ်တဲ့ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်နဲ့ဖယ်ခုံမြို့နယ်က စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေ ခိုလှုံနေတဲ့ နေရာတွေမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ ရက်က မြန်မာစစ်တပ် ဘက်က ပစ်ခတ်လိုက်တဲ့လက်နက်ကြီးတွေကြောင့် အရပ်သားကလေးငယ် ၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ၁၁ ဦးထိခိုက်ဒဏ်ရာရှိသွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေ ပြောပါတယ်။ ဒေသတည်ငြိမ်စပြုလာတဲ့အတွက် ရွာသူရွာသားတွေ နေရပ်ပြန်လာနေတဲ့အချိန်မှာ အခုလို လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခံရတဲ့အတွက် နောက်ထပ် ဘေးလွတ်ရာကို ထပ်မံတိမ်းရှောင်နေကြရတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ ကယားပြည်နယ်အတွင်းက စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေရဲ့အခြေအနေ ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းပေးပို့ချက်ကို မအိသန့်စင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက် မနေ့က ညနေပိုင်းက ကရင်နီပြည်ခေါ် ကယားပြည်နယ် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်အနောက်ခြမ်း စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေ ခိုလှုံတဲ့ ကျောင်းအဆောက်အဦးတလုံးပေါ်ကို လက်နက်ကြီးကျရောက် ပေါက်ကွဲလို့ မိသားစုဝင် ၉ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိပြီး အဲ့ဒီထဲက ၅ နှစ်အရွယ်ကလေးငယ် ၁ ဦး သေဆုံးသွားတယ်လို့ ဒေသခံတဦးက VOA ကို ခုလို ပြောပါတယ်။
“မနေ့က ၅ နာရီကျော်ကျော်လောက်ပေါ့နော် အမှောင်ပြုကျတဲ့အချိန်မှာ လက်နက်ကြီးကျတာဗျ။ ကျတော့ အဲ့ဒီမှာရှိတဲ့ လူအားလုံးတော့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာပေါ့နော်။ နောက် ကလေးငယ်ယောက်ဆုံးပါးသွားတယ်၊ ဟုတ်။ စစ်ရှောင်ရယ်၊ ပြီးတော့ ရွာသူရွာသားတွေ ပြည်သူတွေ အများဆုံးနေထိုင်တဲ့နေရာပေါ့နော်၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာက အိမ်ထောင်ကျလူကြီးက ၃ တွဲဆိုတော့ ၆ ယောက်ရှိတယ်ဗျ။ ဟုတ်။ နောက်ပြီးတော့ သူတို့ သမီးငယ်တယောက်ရှိမယ်ဗျ ။ ကလေးငယ်ငယ်လေးက ၂ ယောက်ပေါ့နော်။ သေဆုံးသွားတာတယောက်ပေါ့နော်၊ ကလေးငယ်ငယ်က ၂ ယောက်ဗျ၊ ဟုတ်။”
ကရင်နီလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ ဒါရိုက်တာ ကိုဗညားကလည်း ဒဏ်ရာရ ကလေးငယ် ၁ ဦးသေဆုံးတဲ့အပြင် ကျန်ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသူတွေထဲက ၄ ဦးဟာ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဒဏ်ရာရရှိထားတယ်လို့ အခုလို အတည်ပြုပြောဆိုပါတယ်။
“ဒေါနိုးကူးရွာမှာရှိတဲ့ မူကြိုကျောင်းပေါ်လက်နက်ကြီးကျတာပေါ့နော်။ ကျတော့ အကုန်လုံး မိသားစုတစုလုံးပေါ့နော် ထိတယ်၊ ၉ ယောက် ထိတာပေ့ါနော်၊ ၉ ယောက်ထဲမှာက ၄ ယောက်ပြင်းထန်ပြီးတော့မှ ၄ ယောက်ထဲက ကလေးတယောက်က ဆုံးသွားတယ်ပေါ့နော်။”
အခု လက်နက်ကြီးကျတဲ့ ဒေါနိုးကူးကျေးရွာဟာ တိုက်ပွဲမဖြစ်ဖူးတဲ့ ကျေးရွာတွေဖြစ်ပြီး ထောင်နဲ့ချီတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ လာရောက်ခိုလှုံတဲ့နေရာတွေလို့ ဒေသခံက ပြောပါတယ်။ လက်နက်ကြီးကျရောက် ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ဒေသခံတွေ စိုးရိမ်ထိတ်လန့်ပြီး တချို့သူတွေက တခြားဘေးကင်းတဲ့နေရာကို ထပ်မံပြောင်းရွှေ့ သွားတာလည်း ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အလားတူ နိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက် ညပိုင်းက ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း ဖယ်ခုံမြို့နယ်အရှေ့ခြမ်း တောင်ပို့ကြီးရွာ ဆီးမီးလော့ရွာတွေဘက်လည်း မြန်မာစစ်ကောင်စီဘက်က ပစ်ခတ်လိုက်တဲ့ လက်နက်ကြီးကျည် ကျရောက်ပေါက်ကွဲလို့ အရပ်သား ၃ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရပြီး နေအိမ် တချို့လည်း ပျက်စီးသွားတယ်လို့ ဆီးမီးလော့ရွာခံက ပြောပါတယ်။
“တောင်ပို့ကြီးရယ်၊ နောက် ဆီးမီးလော့ကျေးရွာရယ်၊ လယ်ထွန်ကျေးရွာရယ်ပေါ့နော် လက်နက်ကြီးကျတာပေါ့နော်။ ဒီတိုက်ပွဲမရှိဘဲနဲ့ လက်နက်ကြီးကျတာ။ လက်နက်ကြီးကျတာကျတော့ အိမ် ၄ လုံးပျက်တယ်။ နွားတကောင်သေတယ်၊ နောက်လူ ၃ ယောက်ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတယ်။ ထပ်ရှောင်ရတယ်။ ဆီးမီးလော့ကျေးရွာရယ်၊ နောက် ညောင်ပင်သာရယ်။ ဒီရှမ်း ဆောင်ကန်းရယ်၊ နောက် လယ်ထွန်ပထုပေါ့၊ အဲ့ဒီရွာတွေက လွတ်ရာပြေးရှောင်ကြတယ်။”
အရပ်သားတွေ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ သီးခြားအတည်ပြုချက်မရသေးသလို မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းအပေါ် စစ်ကောင်စီဘက်က တုံ့ပြန်အတည်ပြုတာတော့ မရှိသေးပါဘူး။
ဖယ်ခုံမြို့နယ်အရှေ့ခြမ်းမှာ ဒေသတည်ငြိမ်အစပြုလာလို့ ရွာသူရွာသားတွေ နေရပ် ပြန်လာနေတဲ့အချိန်မှာ အခုလို လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်ခံရတာလို့ ပြောပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆီးမီးလော့ရွာ၊ တောင်ပို့ကြီးရွာ၊ လယ်ထွန်ရွာ၊ ညောင်ပင်သာရွာ၊ ဆောင်ကန်းရွာ စတဲ့ပတ်ဝန်းကျင် ကျေးရွာတွေလည်း သူတို့ရွာတွေမှာ မနေရဲတော့ဘဲ ဘေးလွတ်ရာကို ထပ်မံတိမ်းရှောင်ကြရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
===================
[[Unicode]]
လကျနကျကွီးကွောင့ျ ကြောငျးထဲခိုလှုံနတေဲ့ကလေးငယျသဆေုံး
ရှမျးပွညျနယျနဲ့ကယားပွညျနယျ နယျစပျဖွဈတဲ့ ဒီးမော့ဆိုမွို့နယျနဲ့ဖယျခုံမွို့နယျက စဈပွေးဒုက်ခသညျတှေ ခိုလှုံနတေဲ့ နရောတှမှော ပွီးခဲ့တဲ့ ၂ ရကျက မွနျမာစဈတပျ ဘကျက ပဈခတျလိုကျတဲ့လကျနကျကွီးတှကွေောင့ျ အရပျသားကလေးငယျ ၁ ဦး သဆေုံးခဲ့ပွီး ၁၁ ဦးထိခိုကျဒဏျရာရှိသှားတယျလို့ ဒသေခံတှနေဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့တှေ ပွောပါတယျ။ ဒသေတညျငွိမျစပွုလာတဲ့အတှကျ ရှာသူရှာသားတှေ နရေပျပွနျလာနတေဲ့အခြိနျမှာ အခုလို လကျနကျကွီးနဲ့ ပဈခတျတိုကျခိုကျခံရတဲ့အတှကျ နောကျထပျ ဘေးလှတျရာကို ထပျမံတိမျးရှောငျနကွေရတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။ ကယားပွညျနယျအတှငျးက စဈပွေးဒုက်ခသညျတှရေဲ့အခွအေနေ ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးပေးပို့ခကြျကို မအိသန့ျစငျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
နိုဝငျဘာလ ၁၅ ရကျ မနေ့က ညနပေိုငျးက ကရငျနီပွညျခေါျ ကယားပွညျနယျ ဒီးမော့ဆိုမွို့နယျအနောကျခွမျး စဈပွေးဒုက်ခသညျတှေ ခိုလှုံတဲ့ ကြောငျးအဆောကျအဦးတလုံးပေါျကို လကျနကျကွီးကရြောကျ ပေါကျကှဲလို့ မိသားစုဝငျ ၉ ဦး ထိခိုကျဒဏျရာရရှိပွီး အဲ့ဒီထဲက ၅ နှဈအရှယျကလေးငယျ ၁ ဦး သဆေုံးသှားတယျလို့ ဒသေခံတဦးက VOA ကို ခုလို ပွောပါတယျ။
“မနေ့က ၅ နာရီကြောျကြောျလောကျပေါ့နောျ အမှောငျပွုကတြဲ့အခြိနျမှာ လကျနကျကွီးကတြာဗြ။ ကတြော့ အဲ့ဒီမှာရှိတဲ့ လူအားလုံးတော့ ထိခိုကျဒဏျရာရတာပေါ့နောျ။ နောကျ ကလေးငယျယောကျဆုံးပါးသှားတယျ၊ ဟုတျ။ စဈရှောငျရယျ၊ ပွီးတော့ ရှာသူရှာသားတှေ ပွညျသူတှေ အမြားဆုံးနထေိုငျတဲ့နရောပေါ့နောျ၊ ထိခိုကျဒဏျရာက အိမျထောငျကလြူကွီးက ၃ တှဲဆိုတော့ ၆ ယောကျရှိတယျဗြ။ ဟုတျ။ နောကျပွီးတော့ သူတို့ သမီးငယျတယောကျရှိမယျဗြ ။ ကလေးငယျငယျလေးက ၂ ယောကျပေါ့နောျ။ သဆေုံးသှားတာတယောကျပေါ့နောျ၊ ကလေးငယျငယျက ၂ ယောကျဗြ၊ ဟုတျ။”
ကရငျနီလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ ဒါရိုကျတာ ကိုဗညားကလညျး ဒဏျရာရ ကလေးငယျ ၁ ဦးသဆေုံးတဲ့အပွငျ ကနြျထိခိုကျဒဏျရာရရှိသူတှထေဲက ၄ ဦးဟာ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဒဏျရာရရှိထားတယျလို့ အခုလို အတညျပွုပွောဆိုပါတယျ။
“ဒေါနိုးကူးရှာမှာရှိတဲ့ မူကွိုကြောငျးပေါျလကျနကျကွီးကတြာပေါ့နောျ။ ကတြော့ အကုနျလုံး မိသားစုတစုလုံးပေါ့နောျ ထိတယျ၊ ၉ ယောကျ ထိတာပေ့ါနောျ၊ ၉ ယောကျထဲမှာက ၄ ယောကျပွငျးထနျပွီးတော့မှ ၄ ယောကျထဲက ကလေးတယောကျက ဆုံးသှားတယျပေါ့နောျ။”
အခု လကျနကျကွီးကတြဲ့ ဒေါနိုးကူးကြေးရှာဟာ တိုကျပှဲမဖွဈဖူးတဲ့ ကြေးရှာတှဖွေဈပွီး ထောငျနဲ့ခြီတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှေ လာရောကျခိုလှုံတဲ့နရောတှလေို့ ဒသေခံက ပွောပါတယျ။ လကျနကျကွီးကရြောကျ ပေါကျကှဲမှုကွောင့ျ ဒသေခံတှေ စိုးရိမျထိတျလန့ျပွီး တခြို့သူတှကေ တခွားဘေးကငျးတဲ့နရောကို ထပျမံပွောငျးရှှေ့ သှားတာလညျး ရှိတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
အလားတူ နိုဝငျဘာလ ၁၄ ရကျ ညပိုငျးက ရှမျးပွညျတောငျပိုငျး ဖယျခုံမွို့နယျအရှေ့ခွမျး တောငျပို့ကွီးရှာ ဆီးမီးလော့ရှာတှဘေကျလညျး မွနျမာစဈကောငျစီဘကျက ပဈခတျလိုကျတဲ့ လကျနကျကွီးကညြျ ကရြောကျပေါကျကှဲလို့ အရပျသား ၃ ဦး ထိခိုကျဒဏျရာရရပွီး နအေိမျ တခြို့လညျး ပကြျစီးသှားတယျလို့ ဆီးမီးလော့ရှာခံက ပွောပါတယျ။
“တောငျပို့ကွီးရယျ၊ နောကျ ဆီးမီးလော့ကြေးရှာရယျ၊ လယျထှနျကြေးရှာရယျပေါ့နောျ လကျနကျကွီးကတြာပေါ့နောျ။ ဒီတိုကျပှဲမရှိဘဲနဲ့ လကျနကျကွီးကတြာ။ လကျနကျကွီးကတြာကတြော့ အိမျ ၄ လုံးပကြျတယျ။ နှားတကောငျသတေယျ၊ နောကျလူ ၃ ယောကျထိခိုကျဒဏျရာရတယျ။ ထပျရှောငျရတယျ။ ဆီးမီးလော့ကြေးရှာရယျ၊ နောကျ ညောငျပငျသာရယျ။ ဒီရှမျး ဆောငျကနျးရယျ၊ နောကျ လယျထှနျပထုပေါ့၊ အဲ့ဒီရှာတှကေ လှတျရာပွေးရှောငျကွတယျ။”
အရပျသားတှေ ထိခိုကျဒဏျရာရတာနဲ့ ပတျသကျလို့ သီးခွားအတညျပွုခကြျမရသေးသလို မွနျမာစဈတပျဘကျက လကျနကျကွီးနဲ့ ပဈခတျ တိုကျခိုကျတယျဆိုတဲ့ သတငျးအပေါျ စဈကောငျစီဘကျက တုံ့ပွနျအတညျပွုတာတော့ မရှိသေးပါဘူး။
ဖယျခုံမွို့နယျအရှေ့ခွမျးမှာ ဒသေတညျငွိမျအစပွုလာလို့ ရှာသူရှာသားတှေ နရေပျ ပွနျလာနတေဲ့အခြိနျမှာ အခုလို လကျနကျကွီးနဲ့ ပဈခတျ တိုကျခိုကျခံရတာလို့ ပွောပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဆီးမီးလော့ရှာ၊ တောငျပို့ကွီးရှာ၊ လယျထှနျရှာ၊ ညောငျပငျသာရှာ၊ ဆောငျကနျးရှာ စတဲ့ပတျဝနျးကငြျ ကြေးရှာတှလေညျး သူတို့ရှာတှမှော မနရေဲတော့ဘဲ ဘေးလှတျရာကို ထပျမံတိမျးရှောငျကွရတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။
