(Zawgyi/Unicode)
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကနဦး စတင် ပျံ့ပွားမှုကို တုံ့ပြန်တာနဲ့ ကပ်ရောဂါကို ရှောင်လွှဲနိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်ရာမှာ နှေးကွေးခဲ့ကြောင်း ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO ရဲ့ ပညာရှင်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က ပြောပါတယ်။ WHO အဖွဲ့အနေနဲ့ COVID- 19 ရောဂါကို ကမ္ဘာ့ ကပ်ရောဂါအဖြစ် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာတာ အခုထက်အချိန်စောပြီး ကြေညာနိုင်ခဲ့ခြေ ရှိမရှိအပေါ်မှာလည်း အဲဒီပညာရှင်အဖွဲ့က မေးခွန်းထုတ်လိုက် ပါတယ်။
ဒီဂျစ်တယ်ခေတ်ကြီးထဲမှာ နိုင်ငံတကာက သတိပေးချက်နဲ့ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်ချက်တွေက ဒီဂျစ်တယ်ခေတ်မတိုင်မီကလို စနစ်ထဲ မှာ ပိတ်မိနေခဲ့ကြောင်း၊ ရောဂါပိုးမွှားတွေက ရက်တွေ လတွေ မစောင့်ဘဲ မိနစ်ပိုင်း နာရီပိုင်းအတွင်းမှာ ပျံ့နှံ့တာ ဖြစ်ကြောင်း၊ COIVD 19 ရဲ့ အန္တရာယ်ကို လျော့ပါးစေဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့်လည်း အန္တရာယ်ရှိတဲ့ သတိပေးချက် ဝူဟန်မြို့မှာထွက်ပေါ်လာအပြီး တစ်လအကြာမှာမှ တကမ္ဘာလုံးကို သတိပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း WHO ပညာရှင်အဖွဲ့ရဲ့ ဒုတိယခေါင်းဆောင် နယူးဇီလန် ဝန်ကြီးချုပ် ဟောင်း Helen Clark က အင်္ဂါနေ့က ဗွီဒီယိုကတဆင့် ရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောပါတယ်။
ကိုရိုနာ ဗိုင်းရပ်စ် စတင် ဖြစ်ပွားမှုနဲ့ ဇစ်မြစ်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့ အပတ်ထဲ တရုတ်နိုင်ငံကို သွားပြီးတဲ့နောက် အစီ ရင်ခံစာတစ်စောင်ကို တနင်္လာနေ့က ထုတ်ပြန်အပြီးမှာ WHO ရဲ့ ပညာရှင်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက အခုလို ပြောလိုက်တာဖြစ် ပါတယ်။
လိုင်ဘေးရီးယားနိုင်ငံ သမ္မတ ဟောင်း Ellen Johnson Sirleaf နဲ့ နယူးဇီလန် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း Helen Clark တို့ ဦးဆောင်တဲ့ ပညာ ရှင် အဖွဲ့ကထုတ်ပြန်တဲ့ အဲဒီ အစီရင်ခံစာမှာ တရုတ်နိုင်ငံကို ဝေဖန်ထားသလို တခြားနိုင်ငံတွေဆီ ပျံ့နှံ့သွားပြီးတဲ့နောက်တွေ့ရှိတဲ့အထောက် အထားတွေအရ ရောဂါပြန့်ပွားနိုင်ခြေရှိခဲ့တဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ရောဂါကာကွယ်ရေးဆောင်ရွက်ချက်တွေကို အလျင်အမြန်လုပ်ဆောင်သင့်ခဲ့ တယ်လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အခုလို နှောင့်နှေးရတာနဲ့ ရောဂါကို ရှောင်ရှားနိုင်ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့ရတာက WHO ရဲ့ အနေအထားကိုယ်က အားနည်းနေတာ ကြောင့်လို့လည်း ပညာရှင်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက ပြောပါတယ်။
ဒါကြောင့် WHO ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့နဲ့ ရန်ပုံငွေ ထည့်ဝင်တဲ့ စနစ်ကို ပြင်ဆင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
COVID 19 ရောဂါကို ကပ်ရောဂါအဖြစ် ကြေညာတာ၊ ဒီရောဂါက လေထဲကတဆင့် ပျံ့နိုင်တဲ့အကြောင်း သတိပေး တာနဲ့ အကာ အကွယ်အဖြစ် နှာခေါင်းစည်း ဝတ်ဆင်ရေး တိုက်တွန်းဖို့ရာမှာ အချိန်နှောင့်နှေးခဲ့တာကြောင့် WHO အဖွဲ့ ဝေဖန် ပြစ်တင် ခံခဲ့ရပါတယ်။ ဒါ့အပြင်၊ ရောဂါဇစ်မြစ် သတင်းတွေ တိတိကျကျ သိရဖို့ တရုတ်နိုင်ငံကို လုံလောက်တဲ့ ဖိအား မပေးခဲ့ဖူးဆိုပြီးတော့လည်း ပြစ်တင် ပြောဆိုခံခဲ့ရပါတယ်။
COVID 19 ကပ်ရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း လူ ၂ သန်းကျော် သေဆုံးခဲ့ရပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
............
ကပျရောဂါကူးစကျပြံ့နှံ့မှု ကို တုံ့ပွနျဖို့ WHO ဘာကွောင့ျနှောင့ျနှေးခဲ့ရသလဲ
(Unicode)
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကနဦး စတငျ ပြံ့ပှားမှုကို တုံ့ပွနျတာနဲ့ ကပျရောဂါကို ရှောငျလှှဲနိုငျဖို့ လုပျဆောငျရာမှာ နှေးကှေးခဲ့ကွောငျး ကမ်ဘာ့ ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ WHO ရဲ့ ပညာရှငျကိုယျစားလှယျအဖှဲ့က ပွောပါတယျ။ WHO အဖှဲ့အနနေဲ့ COVID- 19 ရောဂါကို ကမ်ဘာ့ ကပျရောဂါအဖွဈ အရေးပေါျ အခွအေနေ ကွညောတာ အခုထကျအခြိနျစောပွီး ကွညောနိုငျခဲ့ခွေ ရှိမရှိအပေါျမှာလညျး အဲဒီပညာရှငျအဖှဲ့က မေးခှနျးထုတျလိုကျ ပါတယျ။
ဒီဂစြျတယျခတျေကွီးထဲမှာ နိုငျငံတကာက သတိပေးခကြျနဲ့ တုံ့ပွနျဆောငျရှကျခကြျတှကေ ဒီဂစြျတယျခတျေမတိုငျမီကလို စနဈထဲ မှာ ပိတျမိနခေဲ့ကွောငျး၊ ရောဂါပိုးမှှားတှကေ ရကျတှေ လတှေ မစောင့ျဘဲ မိနဈပိုငျး နာရီပိုငျးအတှငျးမှာ ပြံ့နှံ့တာ ဖွဈကွောငျး၊ COIVD 19 ရဲ့ အန်တရာယျကို လြော့ပါးစဖေို့ ကွိုးစားခဲ့ပမေယ့ျလညျး အန်တရာယျရှိတဲ့ သတိပေးခကြျ ဝူဟနျမွို့မှာထှကျပေါျလာအပွီး တဈလအကွာမှာမှ တကမ်ဘာလုံးကို သတိပေးနိုငျခဲ့ကွောငျး WHO ပညာရှငျအဖှဲ့ရဲ့ ဒုတိယခေါငျးဆောငျ နယူးဇီလနျ ဝနျကွီးခြုပျ ဟောငျး Helen Clark က အငျ်ဂါနေ့က ဗှီဒီယိုကတဆင့ျ ရှငျးလငျးပှဲမှာ ပွောပါတယျ။
ကိုရိုနာ ဗိုငျးရပျဈ စတငျ ဖွဈပှားမှုနဲ့ ဇဈမွဈကို စုံစမျးစဈဆေးဖို့ ပွီးခဲ့တဲ့ အပတျထဲ တရုတျနိုငျငံကို သှားပွီးတဲ့နောကျ အစီ ရငျခံစာတဈစောငျကို တနငျ်လာနေ့က ထုတျပွနျအပွီးမှာ WHO ရဲ့ ပညာရှငျအဖှဲ့ ခေါငျးဆောငျတှကေ အခုလို ပွောလိုကျတာဖွဈ ပါတယျ။
လိုငျဘေးရီးယားနိုငျငံ သမ်မတ ဟောငျး Ellen Johnson Sirleaf နဲ့ နယူးဇီလနျ ဝနျကွီးခြုပျဟောငျး Helen Clark တို့ ဦးဆောငျတဲ့ ပညာ ရှငျ အဖှဲ့ကထုတျပွနျတဲ့ အဲဒီ အစီရငျခံစာမှာ တရုတျနိုငျငံကို ဝဖေနျထားသလို တခွားနိုငျငံတှဆေီ ပြံ့နှံ့သှားပွီးတဲ့နောကျတှေ့ရှိတဲ့အထောကျ အထားတှအေရ ရောဂါပွန့ျပှားနိုငျခွရှေိခဲ့တဲ့နိုငျငံတှမှော ရောဂါကာကှယျရေးဆောငျရှကျခကြျတှကေို အလငြျအမွနျလုပျဆောငျသင့ျခဲ့ တယျလို့လညျး ဖောျပွထားပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ အခုလို နှောင့ျနှေးရတာနဲ့ ရောဂါကို ရှောငျရှားနိုငျဖို့ ပကြျကှကျခဲ့ရတာက WHO ရဲ့ အနအေထားကိုယျက အားနညျးနတော ကွောင့ျလို့လညျး ပညာရှငျအဖှဲ့ ခေါငျးဆောငျတှကေ ပွောပါတယျ။
ဒါကွောင့ျ WHO ကို ပွုပွငျပွောငျးလဲဖို့နဲ့ ရနျပုံငှေ ထည့ျဝငျတဲ့ စနဈကို ပွငျဆငျဖို့ လိုအပျတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
COVID 19 ရောဂါကို ကပျရောဂါအဖွဈ ကွညောတာ၊ ဒီရောဂါက လထေဲကတဆင့ျ ပြံ့နိုငျတဲ့အကွောငျး သတိပေး တာနဲ့ အကာ အကှယျအဖွဈ နှာခေါငျးစညျး ဝတျဆငျရေး တိုကျတှနျးဖို့ရာမှာ အခြိနျနှောင့ျနှေးခဲ့တာကွောင့ျ WHO အဖှဲ့ ဝဖေနျ ပွဈတငျ ခံခဲ့ရပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ၊ ရောဂါဇဈမွဈ သတငျးတှေ တိတိကကြြ သိရဖို့ တရုတျနိုငျငံကို လုံလောကျတဲ့ ဖိအား မပေးခဲ့ဖူးဆိုပွီးတော့လညျး ပွဈတငျ ပွောဆိုခံခဲ့ရပါတယျ။
COVID 19 ကပျရောဂါကွောင့ျ ကမ်ဘာတဈဝှမျး လူ ၂ သနျးကြောျ သဆေုံးခဲ့ရပွီး ဖွဈပါတယျ။
