{{Zawgyi/Unicode}}
ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) က မြန်မာနိုင်ငံကိုပေးထားတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ အထူးအခွင့်အရေးတွေကို ပြန်ရုပ်သိမ်းဖို့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းတွေက တောင်းဆိုထားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေကြောင့်ဆိုပြီး အခုလို တောင်းဆိုထားကြတာပါ။ EU က အရေးယူလုပ်ဆောင်ခဲ့မယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုအကျိုးဆက်တွေ ရှိလာနိုင်ပါသလဲ ... ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကပေးပို့ထားတာကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
EU က မြန်မာနိုင်ငံကိုပေးထားတဲ့ ကုန်သွယ်ရေး အထူးခံစားခွင့်တွေကို အမြန်ဆုံး ပြန်ရုပ်သိမ်းပေးဖို့ ဥရောပကော်မရှင်၊ ဥရောပပါလီမန်နဲ့ ဥရောပကောင်စီတို့ကို Industrial All Europe နဲ့ Industrial All Global Union အဖွဲ့တွေက အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့မှာ တောင်းဆိုလိုက်တာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အပြစ်မဲ့လူထုကို သတ်ဖြတ်တာ၊ ညှဉ်းပန်းတာ၊ ထောင်ချတာ စတဲ့ လူသားမဆန်တဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို EU က တုံ့ပြန်ဖို့ တာဝန်ရှိတဲ့အတွက်ဆိုပြီး ကမ္ဘာတဝန်းက အလုပ်သမားအဖွဲ့တွေကိုယ်စား တောင်းဆိုတာဖြစ်တယ်လို့ Industrial All အဖွဲ့ရဲ့ အင်္ဂါနေ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
“အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာတွေဟာ လူ့သမိုင်းပေါ်က အမည်းစက်တခုဖြစ်တယ်” လို့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လုပ်သားသမဂ္ဂ Industrial All ရဲ့ လက်ထောက်အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Kemal Özkan က ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြောထားပါတယ်။
EU အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေက မြန်မာနိုင်ငံကိုပေးထားတဲ့ GSP/EPA လို့ခေါ်တဲ့ ကုန်သွယ်ရေး အထူးခံစားခွင့်တွေကနေ မြန်မာနိုင်ငံထဲက နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ၊ မြန်မာလုပ်ငန်းရှင်တွေ အကျိုးအမြတ်တွေ ရနေတာပါ။
EU က ဒီလိုပေးတာဟာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူ့အခွင့်အရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးတွေ တိုးတက်လာဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး ပေးတာဖြစ်တယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ် (CTUM) ရဲ့ ဗဟိုကော်မတီဝင် ဒေါ်ခိုင်ဇာအောင်က ပြောပါတယ်။
“အဲဒီတော့ EU ရဲ့ အရေးယူမှုက EPA ကိုရုပ်သိမ်းလိုက်မယ်ဆိုရင် ဘာဖြစ်လာနိုင် သလဲဆိုတော့ ဒီမြန်မာနိုင်ငံထဲမှာရှိတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတဲ့သူတွေအနေနဲ့ EU ကို ပစ္စည်း တင်ပို့တဲ့အခါမှာ ဒါအခွန်ပေးရမယ်ဆိုတာ ဖြစ်လာတာပေါ့နော်။ ဒီ EPA ကို ရုပ်သိမ်းတယ်ဆိုတာ ကုမ္ပဏီတွေ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မလုပ်နဲ့တော့ဆိုတဲ့ သဘောမျိုးမဟုတ်ဘူး။ ကုမ္ပဏီတွေသည် EU ကို ကုန်ပစ္စည်းတင်ပို့တဲ့အခါမှာ အခွန် အရင်ကလို ကင်းလွတ်ခွင့်မရတော့ဘူး ဆိုတဲ့သဘောသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေအနေနဲ့ မြန်မာပြည်မှာ သူတို့ဆက်လုပ်ကောင်း လုပ်နိုင်မယ် ဒါပေမဲ့ EU ကိုပို့လို့ရှိရင်တော့ သူတို့အခွန်ပေးရမယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံက အလုပ်သမားတွေဟာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ၊ ဖိနှိပ်မှုတွေနဲ့ စစ်အာဏာရှင်ရဲ့ ညှဉ်းပန်းမှုတွေအောက်မှာ နေထိုင်နေရတာကြောင့် ဒီလို ဒီမိုကရေစီမဆန်တဲ့ ရက်စက်တဲ့အာဏာရှင်ကို စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုတွေ လုပ်ပေးဖို့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းတွေက တောင်းဆိုထားကြောင်း Industrial All အဖွဲ့က ပြောပါတယ်။
အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုမှာပါတဲ့ အလုပ်သမား ၃၀၀,၀၀၀ လောက် အလုပ် ကနေ ထုတ်ပယ်ခံရပြီး နိုင်ငံသားတွေရဲ့လွတ်လပ်ခွင့်ကို ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်တာ ထင်ရှားလွန်းကြောင်း သူတို့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရေးသားထားပါတယ်။
ကုန်သွယ်ရေးအထူးခံစားခွင့်တွေကို EU ဘက်က ပြန်ရုတ်သိမ်းမယ့်အစီအစဉ် အကောင်အထည် ပေါ်လာပြီဆိုရင် မြန်မာအလုပ်သမားတွေ ထိခိုက်မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေလည်း ရှိနေတာပါ။
“အခွန်ကို မပေးချင်လို့ မြန်မာပြည်ကနေ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေက ရပ်ဆိုင်းပြီးတော့ ထွက်သွားမယ်ဆိုရင် အဲလိုထွက်သွားတဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာရှိတဲ့ အလုပ်သမားတွေကတော့ အလုပ်အကိုင်တွေ ဆုံးရှုံးနိုင်တဲ့ အနေအထားရှိပါတယ်။ သို့သော်လည်း ဘယ်နိုင်ငံမှာပဲဖြစ်ဖြစ် စီးပွားရေးလုပ်တယ်ဆိုရင် export/import လုပ်ရင် အခွန်ပေးရတယ်ဆိုတာ ထုံးစံပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် EU ကနေ ဒီလိုရုပ်သိမ်းတဲ့ဟာက အလုပ်သမားတွေအပေါ်မှာ ထိခိုက်နစ်နာမှု ရှိမလားဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ရင်တော့ အလုပ်ရှင်တွေ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ်မှာ ပိုပြီးတော့ မူတည်တယ်လို့ ပြောရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။”
EU ကပေးထားတဲ့ ကုန်သွယ်ရေး အထူးအခွင့်အရေးကို မြန်မာနိုင်ငံက ၂၀၁၃ မှာ စပြီးရရှိခဲ့တာပါ။ အဲဒီနောက်ပိုင်းကစလို့ မြန်မာ့အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းမှာ လာရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေ များလာပြီး အလုပ်အကိုင်အရေအတွက် ၇၀၀,၀၀၀ လောက် ပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနဲ့ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုကြောင့် အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းများလာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ၂၀၂၁ ပထမနှစ်ဝက်အတွင်းမှာ အလုပ်အကိုင်ပေါင်း ၂.၂ သန်းလောက် ဆုံးရှုံးခဲ့တယ်လို့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားရေးရာအဖွဲ့ (ILO) က ဇူလိုင်လ ၁၉ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်းမှာ မြန်မာ့အထည်ချုပ်ကဏ္ဍ ဆက်ပြီးရပ်တည်ဖို့အတွက် အခက်ခဲဖြစ်နေပြီး ဒီအကျိုးဆက်ကြောင့် အမျိုးသမီးတွေ ပိုပြီးတော့ ထိခိုက်နစ်နာရပါတယ်။ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ် တာကြောင့် တခြား နိုင်ငံတာကာလုပ်ငန်းကြီးတွေလည်း လုပ်ငန်းတွေရပ်ပစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကနေထွက်သွားနေကြပြီလို့ အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းတွေက ပြောပါတယ်။
=======
{{Unicode}}
EU က မွနျမာကိုပေးထားတဲ့ ကုနျသှယျရေးအထူးအခှင့ျအရေး ပွနျရုပျဖို့တောငျးဆို
ဥရောပသမဂ်ဂ (EU) က မွနျမာနိုငျငံကိုပေးထားတဲ့ ကုနျသှယျရေးဆိုငျရာ အထူးအခှင့ျအရေးတှကေို ပွနျရုပျသိမျးဖို့ ကမ်ဘာလုံးဆိုငျရာ အလုပျသမားအဖှဲ့အစညျးတှကေ တောငျးဆိုထားပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံတှငျး လူ့အခှင့ျအရေးနဲ့ အလုပျသမားအခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှကွေောင့ျဆိုပွီး အခုလို တောငျးဆိုထားကွတာပါ။ EU က အရေးယူလုပျဆောငျခဲ့မယျဆိုရငျ ဘယျလိုအကြိုးဆကျတှေ ရှိလာနိုငျပါသလဲ ... ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကပေးပို့ထားတာကို ကိုငွိမျးခမြျးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
EU က မွနျမာနိုငျငံကိုပေးထားတဲ့ ကုနျသှယျရေး အထူးခံစားခှင့ျတှကေို အမွနျဆုံး ပွနျရုပျသိမျးပေးဖို့ ဥရောပကောျမရှငျ၊ ဥရောပပါလီမနျနဲ့ ဥရောပကောငျစီတို့ကို Industrial All Europe နဲ့ Industrial All Global Union အဖှဲ့တှကေ အောကျတိုဘာလ ၂၆ ရကျနေ့မှာ တောငျးဆိုလိုကျတာပါ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ အပွဈမဲ့လူထုကို သတျဖွတျတာ၊ ညှဉျးပနျးတာ၊ ထောငျခတြာ စတဲ့ လူသားမဆနျတဲ့ လုပျရပျတှကေို EU က တုံ့ပွနျဖို့ တာဝနျရှိတဲ့အတှကျဆိုပွီး ကမ်ဘာတဝနျးက အလုပျသမားအဖှဲ့တှကေိုယျစား တောငျးဆိုတာဖွဈတယျလို့ Industrial All အဖှဲ့ရဲ့ အငျ်ဂါနေ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
“အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖွဈပကြျနတောတှဟော လူ့သမိုငျးပေါျက အမညျးစကျတခုဖွဈတယျ” လို့ ကမ်ဘာလုံးဆိုငျရာ လုပျသားသမဂ်ဂ Industrial All ရဲ့ လကျထောကျအထှထှေအေတှငျးရေးမှူးခြုပျ Kemal Özkan က ထုတျပွနျခကြျမှာ ပွောထားပါတယျ။
EU အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှကေ မွနျမာနိုငျငံကိုပေးထားတဲ့ GSP/EPA လို့ခေါျတဲ့ ကုနျသှယျရေး အထူးခံစားခှင့ျတှကေနေ မွနျမာနိုငျငံထဲက နိုငျငံခွားရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ၊ မွနျမာလုပျငနျးရှငျတှေ အကြိုးအမွတျတှေ ရနတောပါ။
EU က ဒီလိုပေးတာဟာ ဖှံ့ဖွိုးဆဲ မွနျမာနိုငျငံမှာ လူ့အခှင့ျအရေး၊ အလုပျသမားအခှင့ျအရေးတှေ တိုးတကျလာဖို့ ရညျရှယျပွီး ပေးတာဖွဈတယျလို့ မွနျမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ အလုပျသမားသမဂ်ဂမြား အဖှဲ့ခြုပျ (CTUM) ရဲ့ ဗဟိုကောျမတီဝငျ ဒေါျခိုငျဇာအောငျက ပွောပါတယျ။
“အဲဒီတော့ EU ရဲ့ အရေးယူမှုက EPA ကိုရုပျသိမျးလိုကျမယျဆိုရငျ ဘာဖွဈလာနိုငျ သလဲဆိုတော့ ဒီမွနျမာနိုငျငံထဲမှာရှိတဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံတဲ့သူတှအေနနေဲ့ EU ကို ပစ်စညျး တငျပို့တဲ့အခါမှာ ဒါအခှနျပေးရမယျဆိုတာ ဖွဈလာတာပေါ့နောျ။ ဒီ EPA ကို ရုပျသိမျးတယျဆိုတာ ကုမ်ပဏီတှေ မွနျမာနိုငျငံမှာ မလုပျနဲ့တော့ဆိုတဲ့ သဘောမြိုးမဟုတျဘူး။ ကုမ်ပဏီတှသေညျ EU ကို ကုနျပစ်စညျးတငျပို့တဲ့အခါမှာ အခှနျ အရငျကလို ကငျးလှတျခှင့ျမရတော့ဘူး ဆိုတဲ့သဘောသာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ စီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျတှအေနနေဲ့ မွနျမာပွညျမှာ သူတို့ဆကျလုပျကောငျး လုပျနိုငျမယျ ဒါပမေဲ့ EU ကိုပို့လို့ရှိရငျတော့ သူတို့အခှနျပေးရမယျ။”
မွနျမာနိုငျငံက အလုပျသမားတှဟော အကွမျးဖကျမှုတှေ၊ ဖိနှိပျမှုတှနေဲ့ စဈအာဏာရှငျရဲ့ ညှဉျးပနျးမှုတှအေောကျမှာ နထေိုငျနရေတာကွောင့ျ ဒီလို ဒီမိုကရစေီမဆနျတဲ့ ရကျစကျတဲ့အာဏာရှငျကို စီးပှားရေးပိတျဆို့မှုတှေ လုပျပေးဖို့ မွနျမာနိုငျငံတှငျး အလုပျသမားအဖှဲ့အစညျးတှကေ တောငျးဆိုထားကွောငျး Industrial All အဖှဲ့က ပွောပါတယျ။
အာဏာဖီဆနျရေး လှုပျရှားမှုမှာပါတဲ့ အလုပျသမား ၃၀၀,၀၀၀ လောကျ အလုပျ ကနေ ထုတျပယျခံရပွီး နိုငျငံသားတှရေဲ့လှတျလပျခှင့ျကို ကန့ျသတျခြုပျခယြျတာ ထငျရှားလှနျးကွောငျး သူတို့ရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ရေးသားထားပါတယျ။
ကုနျသှယျရေးအထူးခံစားခှင့ျတှကေို EU ဘကျက ပွနျရုတျသိမျးမယ့ျအစီအစဉျ အကောငျအထညျ ပေါျလာပွီဆိုရငျ မွနျမာအလုပျသမားတှေ ထိခိုကျမလားဆိုတဲ့ စိုးရိမျမှုတှလေညျး ရှိနတောပါ။
“အခှနျကို မပေးခငြျလို့ မွနျမာပွညျကနေ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှကေ ရပျဆိုငျးပွီးတော့ ထှကျသှားမယျဆိုရငျ အဲလိုထှကျသှားတဲ့ လုပျငနျးတှမှောရှိတဲ့ အလုပျသမားတှကေတော့ အလုပျအကိုငျတှေ ဆုံးရှုံးနိုငျတဲ့ အနအေထားရှိပါတယျ။ သို့သောျလညျး ဘယျနိုငျငံမှာပဲဖွဈဖွဈ စီးပှားရေးလုပျတယျဆိုရငျ export/import လုပျရငျ အခှနျပေးရတယျဆိုတာ ထုံးစံပဲဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ EU ကနေ ဒီလိုရုပျသိမျးတဲ့ဟာက အလုပျသမားတှအေပေါျမှာ ထိခိုကျနဈနာမှု ရှိမလားဆိုတာနဲ့ ပတျသကျရငျတော့ အလုပျရှငျတှေ၊ ရငျးနှီးမွှုပျနှံသူတှရေဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျအပေါျမှာ ပိုပွီးတော့ မူတညျတယျလို့ ပွောရမှာ ဖွဈပါတယျ။”
EU ကပေးထားတဲ့ ကုနျသှယျရေး အထူးအခှင့ျအရေးကို မွနျမာနိုငျငံက ၂၀၁၃ မှာ စပွီးရရှိခဲ့တာပါ။ အဲဒီနောကျပိုငျးကစလို့ မွနျမာ့အထညျခြုပျလုပျငနျးမှာ လာရောကျရငျးနှီးမွှုပျနှံသူတှေ မြားလာပွီး အလုပျအကိုငျအရအေတှကျ ၇၀၀,၀၀၀ လောကျ ပေါျလာခဲ့ပါတယျ။
ကိုဗဈကပျရောဂါနဲ့ နိုငျငံရေးမတညျငွိမျမှုကွောင့ျ အလုပျလကျမဲ့နှုနျးမြားလာတဲ့ မွနျမာနိုငျငံဟာ ၂၀၂၁ ပထမနှဈဝကျအတှငျးမှာ အလုပျအကိုငျပေါငျး ၂.၂ သနျးလောကျ ဆုံးရှုံးခဲ့တယျလို့ အပွညျပွညျဆိုငျရာ အလုပျသမားရေးရာအဖှဲ့ (ILO) က ဇူလိုငျလ ၁၉ ရကျမှာ ထုတျပွနျထားပါတယျ။ အာဏာသိမျးမှုနောကျပိုငျးမှာ မွနျမာ့အထညျခြုပျကဏ်ဍ ဆကျပွီးရပျတညျဖို့အတှကျ အခကျခဲဖွဈနပွေီး ဒီအကြိုးဆကျကွောင့ျ အမြိုးသမီးတှေ ပိုပွီးတော့ ထိခိုကျနဈနာရပါတယျ။ နိုငျငံရေး မတညျငွိမျ တာကွောင့ျ တခွား နိုငျငံတာကာလုပျငနျးကွီးတှလေညျး လုပျငနျးတှရေပျပဈပွီး မွနျမာနိုငျငံကနထှေကျသှားနကွေပွီလို့ အလုပျသမားအဖှဲ့အစညျးတှကေ ပွောပါတယျ။
#WhatIsHappeningInMyanmar #MyanmarMilitaryCoup #voaburmese #စဈအာဏာသိမျးမှု #ကုနျသှယျအထူးအခှင့ျအရေး #ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး
=======
