![စစ်တပ်နဲ့ AA လက်နက်ကိုင် တိုက်ပွဲတွေကြောင့် စစ်တွေမြို့ ဘုန်းကြီးကျောင်း တကျောင်းကို စစ်ရှောင်လာသည့် ဒေသခံများ။ [ June 29, 2020. Photo by AFP]](https://d3vzcf4kh1tya0.cloudfront.net/d620eb45-7760-48c3-98de-4c66ca4ebeb9_w250_r1_s.jpg)
{{Zawgyi/Unicode}}
ရခိုင်ပြည်နယ်က အထောက်အပံ့လိုအပ်နေသူတွေအတွက် WFP ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ်က လစဉ် အစားအသောက်နဲ့ ငွေသားထောက်ပံ့မှုကို အခုသီတင်းပါတ်က စပြီး ပြန်လည်ပေးနေပါပြီ။ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီးနောက် အကူအညီပေးတဲ့ အစီအစဉ်တွေ သုံးလနီးပါး ရပ်တန့်ရာကနေ အခုလို အထောက်အပံ့ ပြန်ပေးတာဖြစ်ပါတယ်။ ၃ လကြာ အထောက်အပံံ့တွေ မရခဲ့လို့ အတော်လေး နေရေး စားရေး အခက်အခဲတွေဖြစ်နေသူတွေ အကူအညီ မြန်မြန်ရဖို့မေ ျှာ်လင့်နေကြပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ ဒီသတင်းကို အလိမ္မာကတင်ပြပါမယ်။
ကုလသမဂ္ဂ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ် WFP က ရခိုင်၊ ရှမ်း၊ ကချင်၊ ချင်း စတဲ့ဒေသတွေက အကူအညီအလွန်လိုအပ်နေတဲ့ မိသားစုတွေကို လစဉ် စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ငွေသားထောက်ပံ့မှုပေးတဲ့ အစီအစဉ်လုပ်ပါတယ်။ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဇူလိုင်လကစလို့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အဲဒီအထောက်အပံ့ အစီအစဉ်ရပ်သွားခဲ့တာပါ။ အခုတော့ ဒီသီတင်းပတ် ကစလို့ အထောက်အပံ့ပေးတဲ့ အစီအစဉ် ရခိုင်မှာ ပြန်စနေပြီလို့ WFP ကသတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းက ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ ရသေ့တောင်၊ မြေပုံ စတဲ့မြို့နယ်တွေမှာရှိတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ WFP ရဲ့စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ ငွေသား ထောက်ပံ့မှု မရတာ ၃ လ နီးပါးရှိပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒုက္ခသည်တွေဟာ ခုလို အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ထောက်ပံ့မှုတွေအပေါ် မှီခိုအားထားနေရတာဖြစ်တယ်လို့ မြောက်ဦးမြို့ ဘုရားပေါ်စစ်ရှောင်စခန်းတာဝန်ခံ ဦးမောင်ဖြူချေ က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“စစ်ရှောင်စခန်းမှာဆိုတော့ အလုပ်အကိုင်လည်း အဆင်မပြေဘူးလေး ဒီအလှူအဖွဲ့အစည်းတွေက ပေးတဲ့တာပဲ သူတို့ကအားကိုးနေရတယ်ဆိုတော့ (WFP) ကို ဟို… လမျှော်တာပေါ့ သူတို့က မျှော်ပါတယ်၊ အလုပ်အကိုင်တွေလည်း မရှိဘူးဆိုတော့ အခက်အခဲပိုရှိတာပေါ့။”
ရခိုင်ပြည်နယ် ဒုက္ခသည်တွေအတွက် လူတယောက်ကို လစဉ် ငွေကျပ် ၁၅,၀၀၀ နှုန်းနဲ့ WFP က ထောက်ပံ့ပေးပါတယ်။ အထောက်အပံ့ကို မှီခိုနေရတဲ့ ဦးညိုသားဦးကလည်း အထောက်အပံ့တွေ မရေတော့ချိန် အတော်လေး ဒုက္ခရောက်တယ်လို့ ပြောပြပါတယ်။
“တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် ချေးငှားစားကြ ရှိတဲ့လူဆီတွေပေါ့။ စားရေးသောက်ရေး လုံးဝအဆင်မပြေပါ နေထိုင် ကျန်းမာရေးကအစ ဒါလုံးဝ အဆင်မပြေပါ။”
အခုအထိတော့ သူတို့နေတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းကို WFP ရဲ့ အထောက်အပံ့တွေ မရသေးပါဘူး။ သြဂုတ်လ မကုန်ခင် အထောက်အပံ့တွေ ပြန်ပေးမယ်လို့ WFP ကပြောထားကြောင်း မြောက်ဦးဒုက္ခသည်စခန်းတာဝန်ခံ ဦးသိန်းရွှေမြတ်ကပြောပါတယ်။
“သူတို့ (WFP) statement တွေ ဘာတွေထုတ်တာ ထုတ်ထားတာရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ကို ကမ်းလှမ်းတာတော့ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ ဒီလမှာ ၈ လပိုင်းမကုန်ခင် ရောက်မယ်လို့တော့ ပြောထားတယ်။ ဒါပေမယ့် ရောက်တော့ မရောက်သေးဘူး၊ ကျနော်တို့ စခန်းမှာ ဒုက္ခသည်တွေ အကုန်လုံး ဒုက္ခရောက်နေရတယ်။ အခက်အခဲကတော့ အများကြီးပါပဲ သူတို့ WFP က ထောက်ပံ့တာလောက်နဲ့လည်း ကျနော်တို့က လောက်လုံတာတော့ မဟုတ်ဘူးလေ။ ဒါပေမယ့် သူတို့က ဒါလေးနဲ့ သူတို့ဒုက္ခသည်တွေက မျှပြီးစားနေကြတာလေး။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ရခိုင်နဲ့မွတ်ဆလင်တွေကြားဖြစ်ခဲ့တဲ့ လူမျိုးရေးအခြေခံတဲ့ ပဋိပက္ခတွေ၊ ၂၀၁၈ အကုန်ပိုင်းကစဖြစ်ခဲ့တဲ့ စစ်တပ်နဲ့ AA အဖွဲ့တို့ကြား တိုက်ပွဲတွေကြောင့် သိန်းနဲ့ချီတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေဟာ ပြည်တွင်းဒုက္ခသည် IDP စခန်းတွေ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ ခိုလှုံနေကြဆဲဖြစ်ပါတယ်။
...........................................
{{Unicode}}
ရခိုငျပွညျနယျက အထောကျအပံ့လိုအပျနသေူတှအေတှကျ WFP ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာအစီအစဉျက လစဉျ အစားအသောကျနဲ့ ငှသေားထောကျပံ့မှုကို အခုသီတငျးပါတျက စပွီး ပွနျလညျပေးနပေါပွီ။ စဈတပျအာဏာသိမျးခဲ့ပွီးနောကျ အကူအညီပေးတဲ့ အစီအစဉျတှေ သုံးလနီးပါး ရပျတန့ျရာကနေ အခုလို အထောကျအပံ့ ပွနျပေးတာဖွဈပါတယျ။ ၃ လကွာ အထောကျအပံံ့တှေ မရခဲ့လို့ အတောျလေး နရေေး စားရေး အခကျအခဲတှဖွေဈနသေူတှေ အကူအညီ မွနျမွနျရဖို့မေ ြှာျလင့ျနကွေပါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ ဒီသတငျးကို အလိမ်မာ ကတငျပွပါမယျ။
ကုလသမဂ်ဂ ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာအစီအစဉျ WFP က ရခိုငျ၊ ရှမျး၊ ကခငြျ၊ ခငြျး စတဲ့ဒသေတှကေ အကူအညီအလှနျလိုအပျနတေဲ့ မိသားစုတှကေို လစဉျ စားနပျရိက်ခာနဲ့ငှသေားထောကျပံ့မှုပေးတဲ့ အစီအစဉျလုပျပါတယျ။ စဈတပျအာဏာသိမျးပွီးနောကျ ဇူလိုငျလကစလို့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ အဲဒီအထောကျအပံ့ အစီအစဉျရပျသှားခဲ့တာပါ။ အခုတော့ ဒီသီတငျးပတျ ကစလို့ အထောကျအပံ့ပေးတဲ့ အစီအစဉျ ရခိုငျမှာ ပွနျစနပွေီလို့ WFP ကသတငျးထုတျပွနျပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျတှငျးက ကြောကျတောျ၊ မွောကျဦး၊ ရသေ့တောငျ၊ မွပေုံ စတဲ့မွို့နယျတှမှောရှိတဲ့ ဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော WFP ရဲ့စားနပျရိက်ခာနဲ့ ငှသေား ထောကျပံ့မှု မရတာ ၃ လ နီးပါးရှိပွီ ဖွဈပါတယျ။ ဒုက်ခသညျတှဟော ခုလို အဖှဲ့အစညျးတှရေဲ့ ထောကျပံ့မှုတှအေပေါျ မှီခိုအားထားနရေတာဖွဈတယျလို့ မွောကျဦးမွို့ ဘုရားပေါျစဈရှောငျစခနျးတာဝနျခံ ဦးမောငျဖွူခြေ က ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“စဈရှောငျစခနျးမှာဆိုတော့ အလုပျအကိုငျလညျး အဆငျမပွဘေူးလေး ဒီအလှူအဖှဲ့အစညျးတှကေ ပေးတဲ့တာပဲ သူတို့ကအားကိုးနရေတယျဆိုတော့ (WFP) ကို ဟို… လမြှောျတာပေါ့ သူတို့က မြှောျပါတယျ၊ အလုပျအကိုငျတှလေညျး မရှိဘူးဆိုတော့ အခကျအခဲပိုရှိတာပေါ့။”
ရခိုငျပွညျနယျ ဒုက်ခသညျတှအေတှကျ လူတယောကျကို လစဉျ ငှကေပြျ ၁၅,၀၀၀ နှုနျးနဲ့ WFP က ထောကျပံ့ပေးပါတယျ။ အထောကျအပံ့ကို မှီခိုနရေတဲ့ ဦးညိုသားဦးကလညျး အထောကျအပံ့တှေ မရတေော့ခြိနျ အတောျလေး ဒုက်ခရောကျတယျလို့ ပွောပွပါတယျ။
“တဈယောကျနဲ့ တဈယောကျ ခြေးငှားစားကွ ရှိတဲ့လူဆီတှပေေါ့။ စားရေးသောကျရေး လုံးဝအဆငျမပွပေါ နထေိုငျ ကနြျးမာရေးကအစ ဒါလုံးဝ အဆငျမပွပေါ။”
အခုအထိတော့ သူတို့နတေဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးကို WFP ရဲ့ အထောကျအပံ့တှေ မရသေးပါဘူး။ သွဂုတျလ မကုနျခငျ အထောကျအပံ့တှေ ပွနျပေးမယျလို့ WFP ကပွောထားကွောငျး မွောကျဦးဒုက်ခသညျစခနျးတာဝနျခံ ဦးသိနျးရှှမွေတျကပွောပါတယျ။
“သူတို့ (WFP) statement တှေ ဘာတှထေုတျတာ ထုတျထားတာရှိပါတယျ။ ကနြောျတို့ကို ကမျးလှမျးတာတော့ ရှိပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ သူတို့ ဒီလမှာ ၈ လပိုငျးမကုနျခငျ ရောကျမယျလို့တော့ ပွောထားတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ရောကျတော့ မရောကျသေးဘူး၊ ကနြောျတို့ စခနျးမှာ ဒုက်ခသညျတှေ အကုနျလုံး ဒုက်ခရောကျနရေတယျ။ အခကျအခဲကတော့ အမြားကွီးပါပဲ သူတို့ WFP က ထောကျပံ့တာလောကျနဲ့လညျး ကနြောျတို့က လောကျလုံတာတော့ မဟုတျဘူးလေ။ ဒါပမေယ့ျ သူတို့က ဒါလေးနဲ့ သူတို့ဒုက်ခသညျတှကေ မြှပွီးစားနကွေတာလေး။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ ၂၀၁၇ ခုနှဈက ရခိုငျနဲ့မှတျဆလငျတှကွေားဖွဈခဲ့တဲ့ လူမြိုးရေးအခွခေံတဲ့ ပဋိပက်ခတှေ၊ ၂၀၁၈ အကုနျပိုငျးကစဖွဈခဲ့တဲ့ စဈတပျနဲ့ AA အဖှဲ့တို့ကွား တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ ဒုက်ခသညျတှဟော ပွညျတှငျးဒုက်ခသညျ IDP စခနျးတှေ စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော ခိုလှုံနကွေဆဲဖွဈပါတယျ။
