[[ Zawgyi ]]
စစ်ကောင်စီက ကြေညာထားတဲ့ လွတ်ငြိမ်းသက်သာခွင့်အမိန့်နဲ့ ပြန်လွှတ်ပေးမယ်လို့ သတင်းထွက်နေ သူတွေထဲက လူသိထင်ရှားတဲ့ သတင်းစာဆရာ၊ စာရေးဆရာနဲ့ အနုပညာရှင်တွေ ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခြင်း မရှိသေးဘူးလို့ ရန်ကုန် ရှေ့နေအသိုင်းအဝိုင်းက ပြောပါတယ်။ ထောင်နဲ့ချီတဲ့သူတွေရဲ့အမှုကို ပိတ်သိမ်းပြီး ပြန်လွှတ်ပေးမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ကြေညာထားပေမယ့် စစ်အာဏာသိမ်း ဆန့်ကျင်မှုကြောင့် ဖမ်းဆီးထားသူတွေ တော်တော်များများ ပြန်လွတ် မလာသေးတဲ့ အပေါ်မှာတော့ ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းကလည်း စိုးရိမ်နေတာပါ။ အပြည့်အစုံကိုတော့ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က ပြောပြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲအတွင်း ပါဝင်ခဲ့လို့ အဖမ်းဆီးခံရပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံ အကျဉ်းထောင်အသီးသီးမှာ အမှုရင်ဆိုင် ကြားနာစစ်ဆေးနေသူတွေထဲက လူ(၅)ထောင်ကျော်ရဲ့အမှုတွေကို ပိတ်သိမ်းပြီး ပြန်လွှတ်ပေးမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက အောက်တိုဘာ(၁၈)ရက် တနင်္လာနေ့က ကြေညာခဲ့တာပါ။
စစ်ကောင်စီရဲ့ လွတ်ငြိမ်းသက်သာခွင့်အမိန့်နဲ့ ပြန်လွတ်မယ်လို့ သတင်းထွက်နေ သူတွေထဲက လူသိထင်ရှားတဲ့ သတင်းစာဆရာ၊ စာရေးဆရာနဲ့ အနုပညာရှင်တွေလည်း ပြန်လည် လွတ်မြောက်လာခြင်း မရှိသေးဘူးလို့ VOA ရဲ့ပင်တိုင်ဆောင်းပါးရှင် သတင်းစာဆရာ ဦးစည်သူအောင်မြင့်ရဲ့ အမှုလိုက်ရှေ့နေ ဒေါ်နှင်းဝင်းအောင်က ပြောပါတယ်။
"စာရေးဆရာတွေလည်း မလွတ်သေးဘူး။ ပြီးတော့ ဆရာမကြီး သန်းမြင့်အောင်တို့ ဆိုရင်လည်း သိထားတာတော့ လွတ်မယ်ဆိုပြီး သိထားတာလေ။ ဒါပေမဲ့ လွတ်တဲ့ထဲ ပါမလာဘူးပေါ့နော် ခုချိန်ထိ။ ပိုင်တခွန်တို့ ဆိုလည်း မလွတ်လာသေးဘူး။ "
သတင်းစာဆရာ ဦးစည်သူအောင်မြင့်လည်း ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခြင်း မရှိသေးပါဘူး။ ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၅၀၅(က) နဲ့တရားစွဲခံထားရတဲ့ အနုပညာရှင် ၂၄ ယောက်နဲ့ လူသိများကျော်ကြားသူ ၁၀ ယောက်ရဲ့ အမှုတွေကိုလည်း ပိတ်သိမ်းခဲ့တယ်လို့ အာဏာပိုင်တွေဖက်က ပြောထားပါတယ်။
ဖမ်းဆီးခဲ့သူတွေထဲက ထောင်ချီတဲ့ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ပြောထားပေမယ့် သူတို့ ပြောထားတဲ့ အရေအတွက်အတိုင်း ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာတာ မတွေ့ရသေးဘူးလို့ ရှေ့နေ ဒေါ်နှင်းဝင်းအောင်က ဆိုပါတယ်။
" မိန်းကလေးတွေချည်းပဲ ၂၀၀ နီးပါးကျန်သေးတယ်၊ အဆောင်တွေမှာ ကျန်နေသေးတာ။ ကျမတို့ အမှုသည်တွေနဲ့ တွေ့တဲ့အခါမှာ သူတို့ရဲ့ ပြောပြချက်အရ သိတာပေါ့နော်။ ယောက်ျားလေးတွေလည်း ကျန်နေခဲ့သေးတယ်၊ တော်တော်များများ ကျန်သေးတယ်။ အဲဒါ ၅၀၅ တွေ ပြောတာနော်။ ပေါက်ကွဲတို့ ဘာတို့ညာတို့ အခြားဟာတွေ မဟုတ်ပဲနဲ့ ၅၀၅ တွေချည်းပဲ ကျန်တာသပ်သပ်။ သူတို့ပြောတာတော့ ရဲက စာရင်းပေးတဲ့သူပဲ သူတို့လွှတ်ပေးရတာပါလို့ပဲ ပြောတာပေါ့။ ကျမတို့ အခုကြည့်ရ သလောက်တော့ သူတို့ပြောထားတဲ့ ၄ ထောင်ကျော်ဆိုတာ မရှိသေးဘူး။ "
ပြန်လွတ်လာသူတွေထဲက တချို့လည်း ပြန်လည်အဖမ်းဆီး ခံနေရတဲ့ အခြေအနေတွေ ရှိနေတာပါ။ မြန်မာစစ်ကောင်စီရဲ့လုပ်ရပ်ဟာ နိုင်ငံတကာ ဖိအားတွေကိုလျှော့ဖို့သာ ရည်ရွယ်ပုံရတယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးရှေ့နေ ဦးမင်းလွင်ဦးက သုံးသပ်ပါတယ်။
" စစ်ကောင်စီ လုပ်နေတဲ့လုပ်ရပ်က နိုင်ငံတကာဖိအားတွေ သက်သာသွားအောင် ဆိုပြီးတော့၊ အပြစ်မဲ့ ဖမ်းဆီထိန်းသိမ်းထားတဲ့ အကျဉ်းသားတွေကိုပေ့ါနော် တချို့ ပြန်လွှတ်ပေးတယ်။ နောက်ပြီးတခါ သူတို့ ပြန်လွှတ်ပေးမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စာရင်းနဲ့တောင် မကိုက်သေးပဲနဲ့ အခုလွတ်လာတဲ့ သူတွေက အတော်နည်းသေးတယ် ဆိုတာတွေကို ကျနော်တို့ တွေ့ရတယ်။ တချို့ကျတော့လည်း လွှတ်ပြီးခါမှ ပြန်ဖမ်းတယ်၊ ပြန်ဖမ်းခံရသူက ၁၁၀ ကျော်လောက် ရှိတယ်လို့ သိရတယ်။ အဓိကတော့ဗျာ စစ်ကောင်စီရဲ့ ရိုးသားပွင့်လင်းမှုပဲ အဓိက လိုအပ်တာပေါ့ဗျာ။ အဲဒီတော့ ကတိပေးထားတဲ့အတိုင်း လွှတ်ပေးမယ် ဆိုတဲ့သူတွေကို ပြန်လည်လွှတ်ပေးဖို့ ၊ နောက်ပြီးတော့ ဆက်လက်ပြီး ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားတဲ့ သူတွေကိုလည်း ထပ်မံလွှတ်ပေးဖို့ လိုတယ်။ ဒါမှသာ နိုင်ငံတကာက စစ်ကောင်စီပေါ်မှာ အယုံအကြည် ရှိလာမှာ ဖြစ်တယ်။"
မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလှယ် Tom Andrew ကတော့ - အကျဉ်းသား (၅,၀၀၀)ကျော် ပြန်လွှတ်ပေးမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ကြေညာထားပေမဲ့ လွှတ်ပေးပြီးမှ ပြန်လည်ဖမ်းဆီးနေတဲ့ သတင်းတွေကိုလည်း သူရရှိထားကြောင်း သောကြာနေ့ နယူးယောက် ကုလသမဂ္ဂ ရုံးချုပ်မှာ ကျင်းပတဲ့ အထွေထွေညီလာခံ တတိယကော်မတီမှာ ပြောဆိုခဲ့တာပါ။
မန်မာနိုင်ငံမှာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသူပေါင်း (၈,၀၀၀)ကျော်ရှိပြီး ၊ အဲဒီထဲမှာ သတင်းထောက် အနည်းဆုံး အယောက်(၁၀၀)ပါဝင်ကြောင်းလည်း လူ့အခွင့်အရေး ကိစ္စတွေကို ကိုယ်တွယ်ရတဲ့ တတိယကော်မတီကို အထူးကိုယ်စားလှယ်က တင်ပြခဲ့ပြီး၊ စစ်ကောင်စီက ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ကတိပြုထားတဲ့အတိုင်း လက်တွေ့ ဖြစ်မဖြစ် အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေကြောင်းလည်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
{{ Unicode }}
လှတျငွိမျးခှင့ျ ကွညောထားပမေဲ့ မလှတျမွောကျသူတှေ ရှိနတေဲ့အပေါျ ပွညျတှငျး၊ ပွညျပစိုးရိမျ
စဈကောငျစီက ကွညောထားတဲ့ လှတျငွိမျးသကျသာခှင့ျအမိန့ျနဲ့ ပွနျလှှတျပေးမယျလို့ သတငျးထှကျနေ သူတှထေဲက လူသိထငျရှားတဲ့ သတငျးစာဆရာ၊ စာရေးဆရာနဲ့ အနုပညာရှငျတှေ ပွနျလညျလှတျမွောကျလာခွငျး မရှိသေးဘူးလို့ ရနျကုနျ ရှေ့နအေသိုငျးအဝိုငျးက ပွောပါတယျ။ ထောငျနဲ့ခြီတဲ့သူတှရေဲ့အမှုကို ပိတျသိမျးပွီး ပွနျလှှတျပေးမယျလို့ စဈကောငျစီက ကွညောထားပမေယ့ျ စဈအာဏာသိမျး ဆန့ျကငြျမှုကွောင့ျ ဖမျးဆီးထားသူတှေ တောျတောျမြားမြား ပွနျလှတျ မလာသေးတဲ့ အပေါျမှာတော့ ကုလသမဂ်ဂ အပါအဝငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးကလညျး စိုးရိမျနတောပါ။ အပွည့ျအစုံကိုတော့ ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက ပွောပွမှာ ဖွဈပါတယျ။
စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျကန့ျကှကျတဲ့ ဆန်ဒပွပှဲအတှငျး ပါဝငျခဲ့လို့ အဖမျးဆီးခံရပွီး၊ မွနျမာနိုငျငံ အကဉြျးထောငျအသီးသီးမှာ အမှုရငျဆိုငျ ကွားနာစဈဆေးနသေူတှထေဲက လူ(၅)ထောငျကြောျရဲ့အမှုတှကေို ပိတျသိမျးပွီး ပွနျလှှတျပေးမယျလို့ စဈကောငျစီက အောကျတိုဘာ(၁၈)ရကျ တနငျ်လာနေ့က ကွညောခဲ့တာပါ။
စဈကောငျစီရဲ့ လှတျငွိမျးသကျသာခှင့ျအမိန့ျနဲ့ ပွနျလှတျမယျလို့ သတငျးထှကျနေ သူတှထေဲက လူသိထငျရှားတဲ့ သတငျးစာဆရာ၊ စာရေးဆရာနဲ့ အနုပညာရှငျတှလေညျး ပွနျလညျ လှတျမွောကျလာခွငျး မရှိသေးဘူးလို့ VOA ရဲ့ပငျတိုငျဆောငျးပါးရှငျ သတငျးစာဆရာ ဦးစညျသူအောငျမွင့ျရဲ့ အမှုလိုကျရှေ့နေ ဒေါျနှငျးဝငျးအောငျက ပွောပါတယျ။
"စာရေးဆရာတှလေညျး မလှတျသေးဘူး။ ပွီးတော့ ဆရာမကွီး သနျးမွင့ျအောငျတို့ ဆိုရငျလညျး သိထားတာတော့ လှတျမယျဆိုပွီး သိထားတာလေ။ ဒါပမေဲ့ လှတျတဲ့ထဲ ပါမလာဘူးပေါ့နောျ ခုခြိနျထိ။ ပိုငျတခှနျတို့ ဆိုလညျး မလှတျလာသေးဘူး။ "
သတငျးစာဆရာ ဦးစညျသူအောငျမွင့ျလညျး ပွနျလညျလှတျမွောကျလာခွငျး မရှိသေးပါဘူး။ ရာဇသတျကွီးပုဒျမ ၅၀၅(က) နဲ့တရားစှဲခံထားရတဲ့ အနုပညာရှငျ ၂၄ ယောကျနဲ့ လူသိမြားကြောျကွားသူ ၁၀ ယောကျရဲ့ အမှုတှကေိုလညျး ပိတျသိမျးခဲ့တယျလို့ အာဏာပိုငျတှဖေကျက ပွောထားပါတယျ။
ဖမျးဆီးခဲ့သူတှထေဲက ထောငျခြီတဲ့ နိုငျငံရေးလှုပျရှားသူတှကေို ပွနျလှှတျပေးမယျလို့ စဈကောငျစီက ပွောထားပမေယ့ျ သူတို့ ပွောထားတဲ့ အရအေတှကျအတိုငျး ပွနျလညျလှတျမွောကျလာတာ မတှေ့ရသေးဘူးလို့ ရှေ့နေ ဒေါျနှငျးဝငျးအောငျက ဆိုပါတယျ။
" မိနျးကလေးတှခေညြျးပဲ ၂၀၀ နီးပါးကနြျသေးတယျ၊ အဆောငျတှမှော ကနြျနသေေးတာ။ ကမြတို့ အမှုသညျတှနေဲ့ တှေ့တဲ့အခါမှာ သူတို့ရဲ့ ပွောပွခကြျအရ သိတာပေါ့နောျ။ ယောကျြားလေးတှလေညျး ကနြျနခေဲ့သေးတယျ၊ တောျတောျမြားမြား ကနြျသေးတယျ။ အဲဒါ ၅၀၅ တှေ ပွောတာနောျ။ ပေါကျကှဲတို့ ဘာတို့ညာတို့ အခွားဟာတှေ မဟုတျပဲနဲ့ ၅၀၅ တှခေညြျးပဲ ကနြျတာသပျသပျ။ သူတို့ပွောတာတော့ ရဲက စာရငျးပေးတဲ့သူပဲ သူတို့လှှတျပေးရတာပါလို့ပဲ ပွောတာပေါ့။ ကမြတို့ အခုကွည့ျရ သလောကျတော့ သူတို့ပွောထားတဲ့ ၄ ထောငျကြောျဆိုတာ မရှိသေးဘူး။ "
ပွနျလှတျလာသူတှထေဲက တခြို့လညျး ပွနျလညျအဖမျးဆီး ခံနရေတဲ့ အခွအေနတှေေ ရှိနတောပါ။ မွနျမာစဈကောငျစီရဲ့လုပျရပျဟာ နိုငျငံတကာ ဖိအားတှကေိုလြှော့ဖို့သာ ရညျရှယျပုံရတယျလို့ လူ့အခှင့ျအရေးရှေ့နေ ဦးမငျးလှငျဦးက သုံးသပျပါတယျ။
" စဈကောငျစီ လုပျနတေဲ့လုပျရပျက နိုငျငံတကာဖိအားတှေ သကျသာသှားအောငျ ဆိုပွီးတော့၊ အပွဈမဲ့ ဖမျးဆီထိနျးသိမျးထားတဲ့ အကဉြျးသားတှကေိုပေ့ါနောျ တခြို့ ပွနျလှှတျပေးတယျ။ နောကျပွီးတခါ သူတို့ ပွနျလှှတျပေးမယျလို့ ထုတျပွနျထားတဲ့ စာရငျးနဲ့တောငျ မကိုကျသေးပဲနဲ့ အခုလှတျလာတဲ့ သူတှကေ အတောျနညျးသေးတယျ ဆိုတာတှကေို ကနြောျတို့ တှေ့ရတယျ။ တခြို့ကတြော့လညျး လှှတျပွီးခါမှ ပွနျဖမျးတယျ၊ ပွနျဖမျးခံရသူက ၁၁၀ ကြောျလောကျ ရှိတယျလို့ သိရတယျ။ အဓိကတော့ဗြာ စဈကောငျစီရဲ့ ရိုးသားပှင့ျလငျးမှုပဲ အဓိက လိုအပျတာပေါ့ဗြာ။ အဲဒီတော့ ကတိပေးထားတဲ့အတိုငျး လှှတျပေးမယျ ဆိုတဲ့သူတှကေို ပွနျလညျလှှတျပေးဖို့ ၊ နောကျပွီးတော့ ဆကျလကျပွီး ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးထားတဲ့ သူတှကေိုလညျး ထပျမံလှှတျပေးဖို့ လိုတယျ။ ဒါမှသာ နိုငျငံတကာက စဈကောငျစီပေါျမှာ အယုံအကွညျ ရှိလာမှာ ဖွဈတယျ။"
မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ လူ့အခှင့ျအရေး အထူးကိုယျစားလှယျ Tom Andrew ကတော့ - အကဉြျးသား (၅,၀၀၀)ကြောျ ပွနျလှှတျပေးမယျလို့ စဈကောငျစီက ကွညောထားပမေဲ့ လှှတျပေးပွီးမှ ပွနျလညျဖမျးဆီးနတေဲ့ သတငျးတှကေိုလညျး သူရရှိထားကွောငျး သောကွာနေ့ နယူးယောကျ ကုလသမဂ်ဂ ရုံးခြုပျမှာ ကငြျးပတဲ့ အထှထှေညေီလာခံ တတိယကောျမတီမှာ ပွောဆိုခဲ့တာပါ။
မနျမာနိုငျငံမှာ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရသူပေါငျး (၈,၀၀၀)ကြောျရှိပွီး ၊ အဲဒီထဲမှာ သတငျးထောကျ အနညျးဆုံး အယောကျ(၁၀၀)ပါဝငျကွောငျးလညျး လူ့အခှင့ျအရေး ကိစ်စတှကေို ကိုယျတှယျရတဲ့ တတိယကောျမတီကို အထူးကိုယျစားလှယျက တငျပွခဲ့ပွီး၊ စဈကောငျစီက ပွနျလှှတျပေးဖို့ ကတိပွုထားတဲ့အတိုငျး လကျတှေ့ ဖွဈမဖွဈ အနီးကပျစောင့ျကွည့ျနကွေောငျးလညျး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
