(Zawgyi / Unicode)
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ပြည်ဝင်ခွင့်ဗီဇာ ကန့်သတ်နိုင်ငံစာရင်း တိုးချဲ့သွားဖို့ရှိရာမှာ မြန်မာနိုင်ငံပါဝင်တယ်ဆိုပြီး သတင်းထွက်နေတာနဲ့ပတ်သက်လို့၊ အမေရိကန်ဘက်က မြန်မာနိုင်ငံတာဝန်ရှိသူတွေကို တစုံတရာ ပြောဆိုအသိပေးထားတာမရှိဘူးလို့ မြန်မာသံအမတ်ကြီးက ပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံသားတချို့ကို အမေရိကန်ကနေ ဌာနေပြန်ပို့တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာလည်း မြန်မာဘက်က ပူးပေါင်းမှုအားနည်းတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေကိုလည်း မြန်မာသံအမတ်ကြီးက လက်မခံပါဘူး။ ကိုသားညွန့်ဦး ဆက်ပြီး ပြောပြမှာပါ။
ဒါပေမယ့်လည်း ဒီစာရင်းကို အမေရိကန်အစိုးရဘက်က တရားဝင်ထုတ်ပြန်တာမျိုးမရှိသေးသလို၊ မြန်မာပါဝင် မပါဝင်ဆိုတာကိုလည်း ဗွီအိုအေ က သီးခြားအတည်ပြုလို့မရသေးပါဘူး။ အမေရိကန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးအောင်လင်းကတော့ ဒီ သတင်းနဲ့ပတ်သက်လို့ သူတို့ကို အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူတွေဘက်က အသိပေး ပြောဆိုတာ မရှိဘူးလို့ ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ကျနော်တို့နဲ့ အဓိက ဆက်သွယ်နေတဲ့ ဌာနဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနဆီကတော့ ဘာမှ မကြားရသေးပါဘူး။ ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံအစိုးရရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်သာဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့အနေနဲ့ကတော့ အမေရိကန်အစိုးရနဲ့ အမြဲတမ်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတယ်ဆိုတာ သူတို့ကို အသိပေးထားပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ကန့်သတ်မှုလုပ်တယ်ဆိုတာကလည်း ကျနော်တို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ထားလျက်နဲ့ သူတို့ကနေပြီးတော့ တဖက်သက်ကြေညာထားခြင်းဖြစ်ပါတယ်။”
လတ်တလောမှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ အပြောင်းအလဲတချို့ရှိလာခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာ- အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးတိုးတက်ကောင်းမွန်လာဖို့ အမေရိကန်သံတမန်တွေဘက်က ကြိုးပမ်း နေတာတွေရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဘက်က အမေရိကန်နိုင်ငံရေး လေ့လာတဲ့အဖွဲ့တွေ အသုတ်လိုက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို လာရောက်တာရှိသလို၊ ပညာရေးနဲ့ပတ်သက်လို့လည်း မြန်မာ ကျောင်းသားတွေကို အမေရိကန်မှာ လာရောက်သင်ကြားဖို့ ဖိတ်ခေါ်တာတွေ မပြတ်ရှိနေတာပါ။
ဒါပေမယ့်လည်း မြန်မာနိုင်ငံသားတချို့ကို အမေရိကန်ကနေ ဌာနေပြန်ပို့ဖို့ စီစဉ်ဆောင်ရွက်တာမှာ မြန်မာဘက်က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအားနည်းတယ်ဆိုပြီး အမေရိကန်ဖက်က အရင်နှစ်တွေတုန်းက စွပ်စွဲတာတွေရှိခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒီကိစ္စမှာလည်း မြန်မာဖက်က အပြည့်အဝပူးပေါင်းခဲ့တယ်လို့ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးအောင်လင်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဒီလို မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ပို့တဲ့ လူတွေဆိုရင်လည်း ဒုက္ခသည်အနေနဲ့ ရောက်လာခဲ့ပြီးတော့ ဘယ်နိုင်ငံကမှ သူတို့ကို လက်မခံနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့ဟာဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံသားအဟောင်းတွေကို သဘောထားကြီးစွာနဲ့ ပြန်လက်ခံတာဖြစ်ပါတယ်။
မေး။ ။ နောက်တချက်က မြန်မာနိုင်ငံကနေပြီးတော့ Visa ဝင်တဲ့လူတော်တော်များများ ဒီမှာ နေထိုင်တဲ့အခါမှာ သက်တမ်းကုန်တဲ့အထိ၊ သက်တမ်းလွန်တဲ့အထိ နေထိုင်တာတွေလည်း ကျနော်တို့ ကြားရပါတယ်။ အဲဒါနဲ့ ပတ်သက်လို့ရော ဘယ်လိုရှိပါသလဲ။
ဖြေ။ ။ အဲဒါနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဒါကတော့ တဦးချင်းနဲ့ဆိုင်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ နိုင်ငံသား အားလုံးဟာ ရောက်တဲ့နိုင်ငံမှာ သူတို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ စည်းကမ်းကို လိုက်နာဖို့ လိုပါတယ်။ နေထိုင်ခွင့်သက်တမ်း သတ်မှတ်ထားတဲ့ နေထိုင်ခွင့်ကို ကျော်လွန်တာက စည်းကမ်းဖောက်ဖျက်တယ်လို့ ကျနော်ယူဆပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရောက်နေတဲ့ နိုင်ငံခြားသားကိုဆိုရင် သူတို့ သက်တမ်းကျော်တဲ့လူတွေကို ကျနော်တို့ဥပဒေနဲ့အညီ စည်းကမ်းဖောက်ဖျက်သူလို့ အရေးယူတာရှိပါတယ်။ အလားတူပဲ အမေရိကန်နိုင်ငံကတော့ ဒီလိုလုပ်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်။”
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုက မြန်မာနိုင်ငံသား တချို့ကို ဌာနေပြန်ပို့ရေး လုပ်ငန်းစဉ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အားနည်းတယ်ဆိုတဲ့ အချက်နဲ့ မြန်မာ အစိုးရရဲ့ အလုပ်သမား၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနဲ့ ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာနတို့က ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်ကနေ ဝန်ကြီး အဆင့်ထိ အရာရှိကြီးတွေ၊ နောက် သူတို့ မိသားစုဝင်တွေကို အမေရိကန် ပြည်ဝင်ခွင့် ပိတ်ပင်တာ ၂၀၁၈ က လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အဲဒီအချိန်မှာကတည်းက မြန်မာဘက်က ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို အပြည့်အဝပူးပေါင်းခဲ့တယ်လို့ သံအမတ်ကြီးဦးအောင်လင်းက ဗွီအိုအေကို ပြောခဲ့ဖူးပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ဝင်ခွင့်ကန့်သတ်ဖို့ နောက်တိုးနိုင်ငံစာရင်း ထပ်ထုတ်ဖို့ စဉ်းစားနေတယ်ဆိုတာကိုတော့ သမ္မတ Trump က သတင်းဌာနတွေကို ပြောခဲ့ပေမယ့် ၊ ဘယ်နိုင်ငံတွေလဲဆိုတဲ့ စာရင်းအတိအကျကိုတော့ ထည့်မပြောပါဘူး။
..................
ကနျပွညျဝငျခှင့ျဗီဇာ ကန့ျသတျမှုကိစ်စ မွနျမာသံအမတျနဲ့ မေးမွနျးခကြျ
(Unicode)
အမရေိကနျပွညျထောငျစု ပွညျဝငျခှင့ျဗီဇာကန့ျသတျနိုငျငံစာရငျး တိုးခြဲ့သှားဖို့ရှိရာမှာ မွနျမာနိုငျငံပါဝငျတယျဆိုပွီး သတငျးထှကျနတောနဲ့ပတျသကျလို့၊ အမရေိကနျဘကျက မွနျမာနိုငျငံတာဝနျရှိသူတှကေို တစုံတရာ ပွောဆိုအသိပေးထားတာမရှိဘူးလို့ မွနျမာသံအမတျကွီးက ပွောပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ မွနျမာနိုငျငံသားတခြို့ကို အမရေိကနျကနေ ဌာနပွေနျပို့တဲ့ လုပျငနျးစဉျတှမှောလညျး မွနျမာဘကျက ပူးပေါငျးမှုအားနညျးတယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျတှကေိုလညျး မွနျမာသံအမတျကွီးက လကျမခံပါဘူး။ ကိုသားညှန့ျဦး ဆကျပွီး ပွောပွမှာပါ။
အမရေိကနျပွညျတှငျးမှာကို အငွငျးပှားစရာဖွဈနတေဲ့ ပွညျဝငျခှင့ျ ထိနျးခြုပျကန့ျသတျတဲ့ နိုငျငံစာရငျးကို သမ်မတ Trump အစိုးရအနနေဲ့ ထပျမံတိုးခြဲ့ဖို့ရှိပွီး ဒီထဲမှာ မွနျမာနိုငျငံလညျး ပါဝငျတယျဆိုပွီး အမရေိကနျနိုငျငံရေးတှကေို စောင့ျကွည့ျရေးသားတဲ့ politico က ရေးသားဖောျပွလိုကျတာပါ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ဒီစာရငျးကို အမရေိကနျအစိုးရဘကျက တရားဝငျထုတျပွနျတာမြိုးမရှိသေးသလို၊ မွနျမာပါဝငျ မပါဝငျဆိုတာကိုလညျး ဗှီအိုအေ က သီးခွားအတညျပွုလို့မရသေးပါဘူး။ အမရေိကနျနိုငျငံဆိုငျရာ မွနျမာသံအမတျကွီး ဦးအောငျလငျးကတော့ ဒီ သတငျးနဲ့ပတျသကျလို့ သူတို့ကို အမရေိကနျတာဝနျရှိသူတှဘေကျက အသိပေး ပွောဆိုတာ မရှိဘူးလို့ ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“အမရေိကနျ နိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာနက ကနြောျတို့နဲ့ အဓိက ဆကျသှယျနတေဲ့ ဌာနဖွဈပါတယျ။ ကနြောျတို့ အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနဆီကတော့ ဘာမှ မကွားရသေးပါဘူး။ ဒါနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ အမရေိကနျနိုငျငံအစိုးရရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျသာဖွဈပါတယျ။ ကနြောျတို့အနနေဲ့ကတော့ အမရေိကနျအစိုးရနဲ့ အမွဲတမျး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျနတေယျဆိုတာ သူတို့ကို အသိပေးထားပွီးသားဖွဈပါတယျ။ သူတို့ကန့ျသတျမှုလုပျတယျဆိုတာကလညျး ကနြောျတို့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျထားလကြျနဲ့ သူတို့ကနပွေီးတော့ တဖကျသကျကွညောထားခွငျးဖွဈပါတယျ။”
လတျတလောမှာလညျး မွနျမာနိုငျငံမှာ အပွောငျးအလဲတခြို့ရှိလာခဲ့ပွီးနောကျ မွနျမာ- အမရေိကနျ ဆကျဆံရေးတိုးတကျကောငျးမှနျလာဖို့ အမရေိကနျသံတမနျတှဘေကျက ကွိုးပမျး နတောတှရှေိပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံဘကျက အမရေိကနျနိုငျငံရေး လေ့လာတဲ့အဖှဲ့တှေ အသုတျလိုကျ အမရေိကနျပွညျထောငျစုကို လာရောကျတာရှိသလို၊ ပညာရေးနဲ့ပတျသကျလို့လညျး မွနျမာ ကြောငျးသားတှကေို အမရေိကနျမှာ လာရောကျသငျကွားဖို့ ဖိတျခေါျတာတှေ မပွတျရှိနတောပါ။ အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာ အဆင့ျမွင့ျပညာ သငျကွားလိုတဲ့ မွနျမာလူငယျ ကြောငျးသူ၊ ကြောငျးသားတှအေတှကျ ပညာရေးဆိုငျရာ အခှင့ျအလမျးကောငျးတှေ ရစဖေို့ ပညာရေးပွပှဲကို နှဈစဉျစီစဉျ ကငြျးပပေးတဲ့အကွောငျး အမရေိကနျ သံအမတျကွီး Scot Marciel က ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး မွနျမာနိုငျငံသားတခြို့ကို အမရေိကနျကနေ ဌာနပွေနျပို့ဖို့ စီစဉျဆောငျရှကျတာမှာ မွနျမာဘကျက ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုအားနညျးတယျဆိုပွီး အမရေိကနျဖကျက အရငျနှဈတှတေုနျးက စှပျစှဲတာတှရှေိခဲ့ဖူးပါတယျ။ ဒီကိစ်စမှာလညျး မွနျမာဖကျက အပွည့ျအဝပူးပေါငျးခဲ့တယျလို့ မွနျမာသံအမတျကွီး ဦးအောငျလငျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဒီလို မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျပို့တဲ့ လူတှဆေိုရငျလညျး ဒုက်ခသညျအနနေဲ့ ရောကျလာခဲ့ပွီးတော့ ဘယျနိုငျငံကမှ သူတို့ကို လကျမခံနိုငျတဲ့အတှကျကွောင့ျ ကနြောျတို့ဟာဆိုရငျ မွနျမာနိုငျငံသားအဟောငျးတှကေို သဘောထားကွီးစှာနဲ့ ပွနျလကျခံတာဖွဈပါတယျ။
မေး။ ။ နောကျတခကြျက မွနျမာနိုငျငံကနပွေီးတော့ Visa ဝငျတဲ့လူတောျတောျမြားမြား ဒီမှာ နထေိုငျတဲ့အခါမှာ သကျတမျးကုနျတဲ့အထိ၊ သကျတမျးလှနျတဲ့အထိ နထေိုငျတာတှလေညျး ကနြောျတို့ ကွားရပါတယျ။ အဲဒါနဲ့ ပတျသကျလို့ရော ဘယျလိုရှိပါသလဲ။
ဖွေ။ ။ အဲဒါနဲ့ ပတျသကျလို့ ဒါကတော့ တဦးခငြျးနဲ့ဆိုငျတယျလို့ ထငျပါတယျ။ နိုငျငံသား အားလုံးဟာ ရောကျတဲ့နိုငျငံမှာ သူတို့ သတျမှတျထားတဲ့ စညျးကမျးကို လိုကျနာဖို့ လိုပါတယျ။ နထေိုငျခှင့ျသကျတမျး သတျမှတျထားတဲ့ နထေိုငျခှင့ျကို ကြောျလှနျတာက စညျးကမျးဖောကျဖကြျတယျလို့ ကနြောျယူဆပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ရောကျနတေဲ့ နိုငျငံခွားသားကိုဆိုရငျ သူတို့ သကျတမျးကြောျတဲ့လူတှကေို ကနြောျတို့ဥပဒနေဲ့အညီ စညျးကမျးဖောကျဖကြျသူလို့ အရေးယူတာရှိပါတယျ။ အလားတူပဲ အမရေိကနျနိုငျငံကတော့ ဒီလိုလုပျတယျလို့ ယူဆပါတယျ။”
အမရေိကနျ ပွညျထောငျစုက မွနျမာနိုငျငံသား တခြို့ကို ဌာနပွေနျပို့ရေး လုပျငနျးစဉျမှာ မွနျမာနိုငျငံဘကျက ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှု အားနညျးတယျဆိုတဲ့ အခကြျနဲ့ မွနျမာ အစိုးရရဲ့ အလုပျသမား၊ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးနဲ့ ပွညျသူ့အငျအား ဝနျကွီးဌာန၊ ပွညျထဲရေး ဝနျကွီးဌာနတို့က ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျကနေ ဝနျကွီး အဆင့ျထိ အရာရှိကွီးတှေ၊ နောကျ သူတို့ မိသားစုဝငျတှကေို အမရေိကနျ ပွညျဝငျခှင့ျ ပိတျပငျတာ ၂၀၁၈ က လုပျခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အဲဒီအခြိနျမှာကတညျးက မွနျမာဘကျက ဒီလုပျငနျးစဉျကို အပွည့ျအဝပူးပေါငျးခဲ့တယျလို့ သံအမတျကွီးဦးအောငျလငျးက ဗှီအိုအကေို ပွောခဲ့ဖူးပါတယျ။
အမရေိကနျပွညျဝငျခှင့ျကန့ျသတျဖို့ နောကျတိုးနိုငျငံစာရငျး ထပျထုတျဖို့ စဉျးစားနတေယျဆိုတာကိုတော့ သမ်မတ Trump က သတငျးဌာနတှကေို ပွောခဲ့ပမေယ့ျ ၊ ဘယျနိုငျငံတှလေဲဆိုတဲ့ စာရငျးအတိအကကြိုတော့ ထည့ျမပွောပါဘူး။
