(Zawgyi/Unicode)
မုံရွာမြို့ သပိတ်ခေါင်းဆောင်တဦးအဖြစ် လူသိများတဲ့ ကိုဝေမိုးနိုင်ကို စစ်ကောင်စီရဲ့တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ကြာသပတေးနေ့မှာ အကြမ်းဖက် ဖမ်းဆီးလိုက်တယ် ဆိုပေမယ့် မုံရွာမြို့မှာ ကိုဝေမိုးနိုင်တွေ အများကြီး ထွက်ပေါ်လာဦးမှာဖြစ်တယ်လို့ မုံရွာသပိတ် ဦးဆောင်ကော်မတီဝင် တချို့က ပြောဆိုလိုက်ကြပါတယ်။ ကိုဝေမိုးနိုင်ကို ဖမ်းဆီးသွားတဲ့အပေါ် စိတ်ထိခိုက်ရပေမယ့် မုံရွာပြည်သူတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှု လျော့ကျသွားမှာ မဟုတ်ဘူးလို့လည်း ပြောဆိုနေကြတာပါ။ ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က တင်ပြပါမယ်။
ခွပ်ဒေါင်းအလံလွှင့်ထူရင်း မုံရွာမြို့ကို ဆိုင်ကယ်တွေနဲ့ပတ်ပြီး စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြနေချိန် သာစည်လမ်းမကြီးပေါ်မှာ မျက်နှာချင်းဆိုင်ကလာတဲ့ အိမ်စီးကားတစင်းက ကိုဝေမိုးနိုင်တို့ရဲ့ ဆိုင်ကယ်အုပ်စုထဲ အရှိန်နဲ့ဝင်တိုက်ပြီး ကိုဝေမိုးနိုင်ကို ဖမ်းဆီးသွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကိုဝေမိုးနိုင် အခုလို အကြမ်းဖက် ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရပေမယ့် မုံရွာပြည်သူတွေက လမ်းပေါ်သပိတ်တွေကို ပိုပြီး အရှိန်မြှင့် ဆောင်ရွက်လာကြ လိမ့်မယ်လို့ မုံရွာသပိတ်မှာ ကိုဝေမိုးနိုင်နဲ့အတူ လက်တွဲလှုပ်ရှားနေတဲ့ ၈၈ မျိုးဆက်(ငြိမ်း/ပွင့်) အဖွဲ့ဝင် ကိုဝင်းဇော်ခိုင်က VOA ကို ပြော ပါတယ်။
“ အခုလို ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရတဲ့ အပေါ်မှာ ကျနော်တို့ များစွာ စိုးရိမ်သောကဖြစ်ရတယ်။ ဘာလို့လည်းဆိုတော့ စတင်ဖမ်းဆီးကတည်းက သူတို့က ကားနဲ့ အကြမ်းဖက်ဝင်တိုက်ပြီးတော့မှ ဖမ်းတယ်။ ရိုက်နှက်မှုတွေ လုပ်ပြီးတော့မှ ဖမ်းဆီတာမျိုးတွေ လုပ်တယ်။ ဒီဖြစ်ရပ်ကို မြန်မာပြည်သူတွေကပါ များစွာ စိုးရိမ်မကင်း ဖြစ်ကြရတယ်။ ကျနော်တို့က ဘယ်လိုပဲ ဦးဆောင်နေတယ်ဆိုပေမယ့် ဒီမုံရွာသပိတ်ကို အကြိမ်ကြိမ်အခါခါ ဖြိုခွင်းတဲ့အခါမှာ မုံရွာပြည်သူတွေကပဲ ကျနော်တို့ကို အသက်ပေးကာကွယ်ခဲ့ကြတယ်။ ဆိုတော့ အခုလိုမျိုး ကျနော်တို့ရဲ့ညီငယ် ကိုဝေမိုးနိုင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတယ်ဆိုပေမယ့် မုံရွာပြည်သူလူထုကြီးရဲ့ တော်လှန်ရေးအသိ၊ နိုင်ငံရေးနိုးကြားမှုနဲ့ အတူ ရုန်းထပြီးတော့မှ လမ်းပေါ်သပိတ်တိုက်ပွဲတွေဟာ ဒီထက်ပိုပြီး အရှိန်မြင့် ပါဝင်လာကြဖို့ ရှိပါတယ်။”
အိမ်စီးကားတစီးက ဆိုင်ကယ်အုပ်စုထဲ အရှိန်နဲ့ဝင်တိုက်ခဲ့တာကြောင့် ကိုဝေမိုးနိုင် ရသွားတဲ့ဒဏ်ရာဟာ ဘယ်လောက်ထိ ပြင်းထန်သလဲ၊ သူ့ကိုဘယ်မှာ ဖမ်းဆီးထားသလဲဆိုတာ မသိရသေးပေမယ့် ဖမ်းဆီးထားစဉ်အတွင်း ဆေးကုသမှုပေးဖို့ မုံရွာရှေ့နေများကွန်ယက်ကတဆင့် ဆက်သွယ်စုံစမ်းနေတယ်လို့လည်း ကိုဝင်းဇော်ခိုင် က ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့က ကိုဝေမိုးနိုင်နဲ့ တွေ့ဆုံခွင့်ရဖို့ ၊ သူ ဆေးကုသမှု ရရှိနိုင်ဖို့ ဒီမုံရွာရှေ့နေ ကွန်ယက်ကတဆင့် ကျနော်တို့ ဆက်သွယ်မှုတွေ စတင်လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ အဲဒီမှာ သူတို့ဖက်က ပြောတာက ရမန်ပြည့်မှ တွေ့ခွင့်ပေးနိုင်မယ်ဆိုတာမျိုး သိရှိရပါတယ်။”
မုံရွာမြို့က သပိတ်ခေါင်းဆောင်တဦး အခုလို ဖမ်းဆီးခံရလိုက်ရပေမယ့် အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးမှာ သူတို့အနေနဲ့ နောက်ဆုတ်သွားမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ အထက်တန်းကျောင်းသူ မခွန်းလဲ့နေခြည်က ပြောပါတယ်။
“ ကိုဝေမိုးနိုင်ကို ဖမ်းသွားတာတော့ လူတိုင်းက စိတ်မကောင်းဖြစ်ကြပါတယ်။ ဘာလို့ဆို လူတိုင်းက သူ့ကိုလည်း ချစ်တာဆိုတော့ သူပါသွားပြီဆိုတော့ ဝမ်းနည်းပေမယ့်လည်း သပိတ်မှောက် စစ်ကြောင်းတွေ ထပ်လုပ်ဖို့ရှိပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့တာ ခုဆိုရင် (၆၈)ရက်ကျော်လာပြီဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတလွှား စစ်အာဏာသိမ်း ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြ လှုပ်ရှားမှုတွေထဲမှာ မုံရွာမြို့က အတော်ကို အားကောင်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မုံရွာမှာ သပိတ်ခေါင်းဆောင် ကိုဝေမိုးနိုင်ကို ဖမ်းဆီးလိုက် ပေမယ့် နောက်ထပ် ‘ဝေမိုးနိုင်’တွေပေါ်လာပြီး ဆက်လက် လှုပ်ရှားသွားကြမှာ ဖြစ်တယ်လို့ မုံရွာလူထုသပိတ် ဦးဆောင်ကော်မတီဝင် တဦးဖြစ်တဲ့ ကိုအောင်နေမျိုးက ပြောပါတယ်။
“ မုံရွာမှာ အာဏာရှင်စနစ်ကို ကျနော်တို့ စပြီး တော်လှန်ကြတဲ့ အချိန်ကစပြီး မုံရွာမြို့မှာ လူထုညီလာခံတွေ ကျင်းပနိုင်တာ ၊ ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွေ စဖွဲ့နိုင်တာက အစပေါ့နော်။ တခြားမြို့တွေထက် ကျနော်တို့က ရှေ့ပြေးခဲ့တယ်။ အဲဒီတော့ မုံရွာမြို့ကို သူတို့က ပိုပြီး ဖိတယ်။ လုံခြုံရေးကိုလည်း သူတို့က ပိုအားစိုက်ပြီးလုပ်ခဲ့တယ်။ အခုဆိုရင် လုံခြုံရေးက ပိုဆိုးတာပေါ့ဗျာ။ အစောကြီးကတည်းကလည်း ဒီအာဏာရှင်တော်လှန်ရေး နွေဦးလှုပ်ရှားမှုက တဦးတယောက်ရဲ့ ဦးဆောင်မှု အောက်ကနေ သွားနေကြတာ မဟုတ်ဘူး။ ကိုယ်စီကိုယ်စီ ဦးဆောင်ပြီး သွားနေကြတာဖြစ်တဲ့အတွက် တဗိုလ်တက်-တဗိုလ်ဆင်း သွားမှာပါ။ မုံရွာမြို့ အနေအထားကလည်း ဝေမိုးနိုင်လို ‘ဝေမိုးနိုင်’မျိုးတွေ လူငယ်တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ သူတို့က ဆက်ပြီးတော့ လှုပ်ရှားကြမှာပဲ။ ဒီအတွက်ကတော့ မီးက ငြိမ်းသွားမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဆက်ပြီး တောက်လောင်နေဦးမှာပဲ။”
ကိုဝေမိုးနိုင်ဟာ B.A (English) နဲ့ ဘွဲ့ရထားသူတဦးဖြစ်ပြီး ၊ အမေရိကန်နိုင်ငံ အာရီဇိုးနားကောလိပ်မှာ ဖွင့်လှစ်တဲ့ YSEALI ခေါ် လူငယ် ခေါင်းဆောင်မှု အစီအစဉ်ကို တက်ရောက်ခဲ့သူလည်းဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ မုံရွာတက္ကသိုလ် ကျောင်းသားသမဂ္ဂကို စတင်တည်ထောင်သူတွေ ထဲမှာ တဦးအပါဝင်ဖြစ်ပြီး မုံရွာတက္ကသိုလ် သမဂ္ဂဥက္ကဌအဖြစ်လည်း တာဝန်ယူခဲ့ဖူးသူ ဖြစ်ပါတယ်။
............
ဝမေိုးနိုငျ တှေ အမြားအပွား ပေါျထှကျလာမယျ (မုံရှာသပိတျကောျမီတီ)
(Unicode)
မုံရှာမွို့ သပိတျခေါငျးဆောငျတဦးအဖွဈ လူသိမြားတဲ့ ကိုဝမေိုးနိုငျကို စဈကောငျစီရဲ့တပျဖှဲ့ဝငျတှကေ ကွာသပတေးနေ့မှာ အကွမျးဖကျ ဖမျးဆီးလိုကျတယျ ဆိုပမေယ့ျ မုံရှာမွို့မှာ ကိုဝမေိုးနိုငျတှေ အမြားကွီး ထှကျပေါျလာဦးမှာဖွဈတယျလို့ မုံရှာသပိတျ ဦးဆောငျကောျမတီဝငျ တခြို့က ပွောဆိုလိုကျကွပါတယျ။ ကိုဝမေိုးနိုငျကို ဖမျးဆီးသှားတဲ့အပေါျ စိတျထိခိုကျရပမေယ့ျ မုံရှာပွညျသူတှရေဲ့ လှုပျရှားမှု လြော့ကသြှားမှာ မဟုတျဘူးလို့လညျး ပွောဆိုနကွေတာပါ။ ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတဲ့ ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက တငျပွပါမယျ။
ခှပျဒေါငျးအလံလှှင့ျထူရငျး မုံရှာမွို့ကို ဆိုငျကယျတှနေဲ့ပတျပွီး စဈအာဏာသိမျးမှု ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွနခြေိနျ သာစညျလမျးမကွီးပေါျမှာ မကြျနှာခငြျးဆိုငျကလာတဲ့ အိမျစီးကားတစငျးက ကိုဝမေိုးနိုငျတို့ရဲ့ ဆိုငျကယျအုပျစုထဲ အရှိနျနဲ့ဝငျတိုကျပွီး ကိုဝမေိုးနိုငျကို ဖမျးဆီးသှားတာ ဖွဈပါတယျ။
ကိုဝမေိုးနိုငျ အခုလို အကွမျးဖကျ ဖမျးဆီးခံလိုကျရပမေယ့ျ မုံရှာပွညျသူတှကေ လမျးပေါျသပိတျတှကေို ပိုပွီး အရှိနျမွှင့ျ ဆောငျရှကျလာကွ လိမ့ျမယျလို့ မုံရှာသပိတျမှာ ကိုဝမေိုးနိုငျနဲ့အတူ လကျတှဲလှုပျရှားနတေဲ့ ၈၈ မြိုးဆကျ(ငွိမျး/ပှင့ျ) အဖှဲ့ဝငျ ကိုဝငျးဇောျခိုငျက VOA ကို ပွော ပါတယျ။
“ အခုလို ဖမျးဆီးခံလိုကျရတဲ့ အပေါျမှာ ကနြောျတို့ မြားစှာ စိုးရိမျသောကဖွဈရတယျ။ ဘာလို့လညျးဆိုတော့ စတငျဖမျးဆီးကတညျးက သူတို့က ကားနဲ့ အကွမျးဖကျဝငျတိုကျပွီးတော့မှ ဖမျးတယျ။ ရိုကျနှကျမှုတှေ လုပျပွီးတော့မှ ဖမျးဆီတာမြိုးတှေ လုပျတယျ။ ဒီဖွဈရပျကို မွနျမာပွညျသူတှကေပါ မြားစှာ စိုးရိမျမကငျး ဖွဈကွရတယျ။ ကနြောျတို့က ဘယျလိုပဲ ဦးဆောငျနတေယျဆိုပမေယ့ျ ဒီမုံရှာသပိတျကို အကွိမျကွိမျအခါခါ ဖွိုခှငျးတဲ့အခါမှာ မုံရှာပွညျသူတှကေပဲ ကနြောျတို့ကို အသကျပေးကာကှယျခဲ့ကွတယျ။ ဆိုတော့ အခုလိုမြိုး ကနြောျတို့ရဲ့ညီငယျ ကိုဝမေိုးနိုငျ ဖမျးဆီးခံခဲ့ရတယျဆိုပမေယ့ျ မုံရှာပွညျသူလူထုကွီးရဲ့ တောျလှနျရေးအသိ၊ နိုငျငံရေးနိုးကွားမှုနဲ့ အတူ ရုနျးထပွီးတော့မှ လမျးပေါျသပိတျတိုကျပှဲတှဟော ဒီထကျပိုပွီး အရှိနျမွင့ျ ပါဝငျလာကွဖို့ ရှိပါတယျ။”
အိမျစီးကားတစီးက ဆိုငျကယျအုပျစုထဲ အရှိနျနဲ့ဝငျတိုကျခဲ့တာကွောင့ျ ကိုဝမေိုးနိုငျ ရသှားတဲ့ဒဏျရာဟာ ဘယျလောကျထိ ပွငျးထနျသလဲ၊ သူ့ကိုဘယျမှာ ဖမျးဆီးထားသလဲဆိုတာ မသိရသေးပမေယ့ျ ဖမျးဆီးထားစဉျအတှငျး ဆေးကုသမှုပေးဖို့ မုံရှာရှေ့နမြေားကှနျယကျကတဆင့ျ ဆကျသှယျစုံစမျးနတေယျလို့လညျး ကိုဝငျးဇောျခိုငျ က ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့က ကိုဝမေိုးနိုငျနဲ့ တှေ့ဆုံခှင့ျရဖို့ ၊ သူ ဆေးကုသမှု ရရှိနိုငျဖို့ ဒီမုံရှာရှေ့နေ ကှနျယကျကတဆင့ျ ကနြောျတို့ ဆကျသှယျမှုတှေ စတငျလုပျဆောငျနပေါတယျ။ အဲဒီမှာ သူတို့ဖကျက ပွောတာက ရမနျပွည့ျမှ တှေ့ခှင့ျပေးနိုငျမယျဆိုတာမြိုး သိရှိရပါတယျ။”
မုံရှာမွို့က သပိတျခေါငျးဆောငျတဦး အခုလို ဖမျးဆီးခံရလိုကျရပမေယ့ျ အာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေးမှာ သူတို့အနနေဲ့ နောကျဆုတျသှားမှာ မဟုတျဘူးလို့ အထကျတနျးကြောငျးသူ မခှနျးလဲ့နခွေညျက ပွောပါတယျ။
“ ကိုဝမေိုးနိုငျကို ဖမျးသှားတာတော့ လူတိုငျးက စိတျမကောငျးဖွဈကွပါတယျ။ ဘာလို့ဆို လူတိုငျးက သူ့ကိုလညျး ခစြျတာဆိုတော့ သူပါသှားပွီဆိုတော့ ဝမျးနညျးပမေယ့ျလညျး သပိတျမှောကျ စဈကွောငျးတှေ ထပျလုပျဖို့ရှိပါတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးခဲ့တာ ခုဆိုရငျ (၆၈)ရကျကြောျလာပွီဖွဈပါတယျ။ နိုငျငံတလှှား စဈအာဏာသိမျး ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွ လှုပျရှားမှုတှထေဲမှာ မုံရှာမွို့က အတောျကို အားကောငျးခဲ့ပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ မုံရှာမှာ သပိတျခေါငျးဆောငျ ကိုဝမေိုးနိုငျကို ဖမျးဆီးလိုကျ ပမေယ့ျ နောကျထပျ ‘ဝမေိုးနိုငျ’တှပေေါျလာပွီး ဆကျလကျ လှုပျရှားသှားကွမှာ ဖွဈတယျလို့ မုံရှာလူထုသပိတျ ဦးဆောငျကောျမတီဝငျ တဦးဖွဈတဲ့ ကိုအောငျနမြေိုးက ပွောပါတယျ။
“ မုံရှာမှာ အာဏာရှငျစနဈကို ကနြောျတို့ စပွီး တောျလှနျကွတဲ့ အခြိနျကစပွီး မုံရှာမွို့မှာ လူထုညီလာခံတှေ ကငြျးပနိုငျတာ ၊ ပွညျသူ့အုပျခြုပျရေးအဖှဲ့တှေ စဖှဲ့နိုငျတာက အစပေါ့နောျ။ တခွားမွို့တှထေကျ ကနြောျတို့က ရှေ့ပွေးခဲ့တယျ။ အဲဒီတော့ မုံရှာမွို့ကို သူတို့က ပိုပွီး ဖိတယျ။ လုံခွုံရေးကိုလညျး သူတို့က ပိုအားစိုကျပွီးလုပျခဲ့တယျ။ အခုဆိုရငျ လုံခွုံရေးက ပိုဆိုးတာပေါ့ဗြာ။ အစောကွီးကတညျးကလညျး ဒီအာဏာရှငျတောျလှနျရေး နှေဦးလှုပျရှားမှုက တဦးတယောကျရဲ့ ဦးဆောငျမှု အောကျကနေ သှားနကွေတာ မဟုတျဘူး။ ကိုယျစီကိုယျစီ ဦးဆောငျပွီး သှားနကွေတာဖွဈတဲ့အတှကျ တဗိုလျတကျ-တဗိုလျဆငျး သှားမှာပါ။ မုံရှာမွို့ အနအေထားကလညျး ဝမေိုးနိုငျလို ‘ဝမေိုးနိုငျ’မြိုးတှေ လူငယျတှေ အမြားကွီးရှိပါတယျ။ သူတို့က ဆကျပွီးတော့ လှုပျရှားကွမှာပဲ။ ဒီအတှကျကတော့ မီးက ငွိမျးသှားမှာ မဟုတျဘူး။ ဆကျပွီး တောကျလောငျနေဦးမှာပဲ။”
ကိုဝမေိုးနိုငျဟာ B.A (English) နဲ့ ဘှဲ့ရထားသူတဦးဖွဈပွီး ၊ အမရေိကနျနိုငျငံ အာရီဇိုးနားကောလိပျမှာ ဖှင့ျလှဈတဲ့ YSEALI ခေါျ လူငယျ ခေါငျးဆောငျမှု အစီအစဉျကို တကျရောကျခဲ့သူလညျးဖွဈပါတယျ။ သူဟာ မုံရှာတက်ကသိုလျ ကြောငျးသားသမဂ်ဂကို စတငျတညျထောငျသူတှေ ထဲမှာ တဦးအပါဝငျဖွဈပွီး မုံရှာတက်ကသိုလျ သမဂ်ဂဥက်ကဌအဖွဈလညျး တာဝနျယူခဲ့ဖူးသူ ဖွဈပါတယျ။
