{Zawgyi/Unicode}
ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းရိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ၃,၀၀၀ ကျော်ကို မယ်ဆိုင်မြို့နယ်အတွင်းမှာ အောက်တိုဘာလ ၄ ရက်နေ့ကစပြီး ၃ ရက်ကြာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒီသတင်းကို ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မအေးအေးမာက ပေးပို့ထားပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း၊ ချင်းရိုင်ပြည်နယ်၊ မယ်ဆိုင်မြို့နယ်ထဲမှာရှိတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံသား အထောက်အထား လက်မှတ်ကိုင်ဆောင်ထားသူ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေနဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေကို ၃ ရက်ကြာ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပေးရာမှာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအများအပြား လာထိုးတာကြောင့် အရေးပေါ် ကိုဗစ်ရောဂါရှိမရှိ စစ်ဆေးပေးတာတွေပါ လုပ်ခဲ့ရတယ်လို့ မြန်မာရွှေပြောင်းအလုပ်သမား ရေး လုပ်ဆောင်နေတဲ့ AAC မဟာမိတ်အဖွဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကိုရဲမင်းကပြောပါတယ်။
"ဒီရက်ပိုင်းမှာ ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း၊ ချင်းရိုင်ခရိုင်၊ မယ်ဆိုင်မြို့ပတ်ဝန်းကျင်က ရွှေ့ပြောင်း မြန်မာအလုပ်သမားတွေကို ၃ ရက်ကြာ ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးတဲ့ အစီအစဉ်လုပ်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ အောက် တိုဘာ ၄ ရက်နေ့က ၁,၂၀၀ ဦး၊ အောက်တိုဘာလ ၅ ရက်နေ့က ၁,၂၀၀၊ အောက်တိုဘာလ ၆ ရက် နေ့ကတော့ ၇၀၀ ဦးထိုးပေးတယ်လို့ ထိုင်းဘက်က စာရင်းဇယားအရသိရပါတယ်။ ၃ ရက်ပဲထိုးတယ်ဆိုတော့ ရွှေပြောင်းအလုပ်သမားတွေက လူအများကြီး အလုံးအရင်းနဲ့ အုပ်စုလိုက် လာထိုးကြတော့ ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေက စနစ်တကျဖြစ်ဖို့ တန်းစီခိုင်းတာလုပ်ပေးရသလို လူတွေအများကြီး လာထိုးတော့ ATK ကရိယာတွေနဲ့ ကိုဗစ် ၁၉ စစ်ဆေးပေးတာတွေ နေ့ချင်းပြီး လုပ်ပေးတာတွေ တွေ့ရတယ်။"
အခုဆိုရင် ထိုင်းနိုင်ငံမှာရှိတဲ့လူဦးရေရဲ့၃၀% ကျော်လောက်ပဲ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးတာမို့ ကာကွယ်ဆေးမထိုးရသေးတဲ့ထဲမှာ မြန်မာတွေ အများကြီးကျန်နေပါသေးတယ်။ တရားဝင် အထောက် အထားရှိသူတွေအနေနဲ့ လူမှုဖူလုံရေးကြေး ပေးသွင်းထားတယ်ဆိုရင် အခမဲ့ ဆေးထိုးနိုင်ပေမယ့် စာရင်းပေးသွင်းထားသူများတဲ့အတွက် အခုထိ မထိုးရသေးကြောင်း၊ သိန်းနဲ့ချီတဲ့လူဦးရေကို စောင့်ရမှာဖြစ်ကြောင်း ချင်းရိုင်ပြည်နယ်ထဲက ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတဦးက ပြောပါတယ်။
"မထိုးရသေးဘူးရှင့်။ စာရင်းပေးထားတာ ၂ သိန်းကျော်ထဲမှာ ကျတယ်။ စာရင်းပေးထားတယ်။ ပကန်ဆန်ခွန်း (လူမှုဖူလုံရေးအာမခံကြေး) ပေးသွင်းထားတဲ့နေရာမှာ စာရင်းသွင်းထားတယ်ရှင့်။"
အခုဆိုရင် တရားဝင်အထောက်အထားရှိသူတွေတောင် စာရင်းပေးသွင်းပြီး ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံဖို့ အခက်အခဲရှိနေချိန်မှာ တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့တွေအတွက်တော့ ကာကွယ်ဆေးရဖို့ ခက်ခဲနေဆဲပါ။ အထောက်အထားမဲ့တွေအတွက်လည်း ကာကွယ်ဆေးထိုးနိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်ပေးစေချင်တယ်လို့ ကိုရဲမင်းကပြောပါတယ်။
"တခြားသော နေထိုင်ခွင့်မပြည့်စုံသူတွေကို ထိုးပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါက တရားဝင်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တရားမဝင်သူပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီအစီစဉ်မှာ အားလုံးထိုးပေးစေချင်ပါတယ်။ လူသားချင်းစာနာရေးကိုကြည့်ပြီး တိုက်တွန်းတောင်းဆိုချင်ပါတယ်။ တရားဝင်သူတွေကော တရားမဝင်တဲ့မြန်မာတွေအားလုံးကို ကျနော်တို့က ကာကွယ်ဆေး ထိုးပေးစေချင်ပါတယ်။ ဆေးမထိုးရသေးတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ရာခိုင်နှုံးက ပိုများပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ နေထိုင်ခွင့် အထောက်အထား မရှိသူတွေလည်းပါပါတယ်။"
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ ၁,၆၆၇,၀၀၀ ကျော်ရှိနေပြီး အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့တနေ့တည်း ကူးစက်လူနာက ၁၁,၀၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့လတွေကတော့ သောင်းနဲ့ချီ ကူးစက်မူတွေရှိတာကြောင့် လက်ရှိမှာ ကူးစက်မှု လျော့ကျသွားတယ်ဆိုပေမယ့် သိသိသာသာကြီး လျော့ကျတာမျိုးတော့ မရှိသေးပါဘူး။ အခုချိန်ထိဆိုရင် သေဆုံးသူပေါင်း ၁၇,၃၀၅ ယောက်ရှိပြီလို့ ထိုင်းကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက တရားဝင် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့လကစပြီး ၄ လအတွင်း တနိုင်ငံလုံးအနှံ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့ ထိုင်းအစိုးရက ရည်မှန်းထားပေမယ့် အခုချိန်ထိတော့ ကာကွယ်ဆေးထိုးနိုင်တဲ့ အရေအတွက် နည်းနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။
======
{Unicode}
ခငြျးရိုငျမှာ မွနျမာရှှေ့ပွောငျးလုပျသား ၃,၀၀၀ ကြောျ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုးပွီး
ထိုငျးနိုငျငံ၊ ခငြျးရိုငျပွညျနယျအတှငျးက ရှှေ့ပွောငျးလုပျသား ၃,၀၀၀ ကြောျကို မယျဆိုငျမွို့နယျအတှငျးမှာ အောကျတိုဘာလ ၄ ရကျနေ့ကစပွီး ၃ ရကျကွာ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုးပေးခဲ့ပါတယျ။ ဒီသတငျးကို ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မအေးအေးမာက ပေးပို့ထားပါတယျ။
ထိုငျးနိုငျငံမွောကျပိုငျး၊ ခငြျးရိုငျပွညျနယျ၊ မယျဆိုငျမွို့နယျထဲမှာရှိတဲ့ ထိုငျးနိုငျငံသား အထောကျအထား လကျမှတျကိုငျဆောငျထားသူ မွနျမာနိုငျငံသားတှနေဲ့ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှကေို ၃ ရကျကွာ ကာကှယျဆေးထိုးနှံပေးရာမှာ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားအမြားအပွား လာထိုးတာကွောင့ျ အရေးပေါျ ကိုဗဈရောဂါရှိမရှိ စဈဆေးပေးတာတှပေါ လုပျခဲ့ရတယျလို့ မွနျမာရှှပွေောငျးအလုပျသမား ရေး လုပျဆောငျနတေဲ့ AAC မဟာမိတျအဖှဲ့ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ကိုရဲမငျးကပွောပါတယျ။
"ဒီရကျပိုငျးမှာ ထိုငျးနိုငျငံမွောကျပိုငျး၊ ခငြျးရိုငျခရိုငျ၊ မယျဆိုငျမွို့ပတျဝနျးကငြျက ရှှေ့ပွောငျး မွနျမာအလုပျသမားတှကေို ၃ ရကျကွာ ကာကှယျဆေးထိုးပေးတဲ့ အစီအစဉျလုပျပါတယျ။ အဲဒီမှာ အောကျ တိုဘာ ၄ ရကျနေ့က ၁,၂၀၀ ဦး၊ အောကျတိုဘာလ ၅ ရကျနေ့က ၁,၂၀၀၊ အောကျတိုဘာလ ၆ ရကျ နေ့ကတော့ ၇၀၀ ဦးထိုးပေးတယျလို့ ထိုငျးဘကျက စာရငျးဇယားအရသိရပါတယျ။ ၃ ရကျပဲထိုးတယျဆိုတော့ ရှှပွေောငျးအလုပျသမားတှကေ လူအမြားကွီး အလုံးအရငျးနဲ့ အုပျစုလိုကျ လာထိုးကွတော့ ထိုငျးအာဏာပိုငျတှကေ စနဈတကဖြွဈဖို့ တနျးစီခိုငျးတာလုပျပေးရသလို လူတှအေမြားကွီး လာထိုးတော့ ATK ကရိယာတှနေဲ့ ကိုဗဈ ၁၉ စဈဆေးပေးတာတှေ နေ့ခငြျးပွီး လုပျပေးတာတှေ တှေ့ရတယျ။"
အခုဆိုရငျ ထိုငျးနိုငျငံမှာရှိတဲ့လူဦးရရေဲ့၃၀% ကြောျလောကျပဲ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုးနှံပွီးတာမို့ ကာကှယျဆေးမထိုးရသေးတဲ့ထဲမှာ မွနျမာတှေ အမြားကွီးကနြျနပေါသေးတယျ။ တရားဝငျ အထောကျ အထားရှိသူတှအေနနေဲ့ လူမှုဖူလုံရေးကွေး ပေးသှငျးထားတယျဆိုရငျ အခမဲ့ ဆေးထိုးနိုငျပမေယ့ျ စာရငျးပေးသှငျးထားသူမြားတဲ့အတှကျ အခုထိ မထိုးရသေးကွောငျး၊ သိနျးနဲ့ခြီတဲ့လူဦးရကေို စောင့ျရမှာဖွဈကွောငျး ခငြျးရိုငျပွညျနယျထဲက ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတဦးက ပွောပါတယျ။
"မထိုးရသေးဘူးရှင့ျ။ စာရငျးပေးထားတာ ၂ သိနျးကြောျထဲမှာ ကတြယျ။ စာရငျးပေးထားတယျ။ ပကနျဆနျခှနျး (လူမှုဖူလုံရေးအာမခံကွေး) ပေးသှငျးထားတဲ့နရောမှာ စာရငျးသှငျးထားတယျရှင့ျ။"
အခုဆိုရငျ တရားဝငျအထောကျအထားရှိသူတှတေောငျ စာရငျးပေးသှငျးပွီး ကာကှယျဆေးထိုးနှံဖို့ အခကျအခဲရှိနခြေိနျမှာ တရားမဝငျ အထောကျအထားမဲ့တှအေတှကျတော့ ကာကှယျဆေးရဖို့ ခကျခဲနဆေဲပါ။ အထောကျအထားမဲ့တှအေတှကျလညျး ကာကှယျဆေးထိုးနိုငျဖို့ လုပျဆောငျပေးစခေငြျတယျလို့ ကိုရဲမငျးကပွောပါတယျ။
"တခွားသော နထေိုငျခှင့ျမပွည့ျစုံသူတှကေို ထိုးပေးဖို့လိုအပျပါတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ကိုဗဈ ကပျရောဂါက တရားဝငျပဲဖွဈဖွဈ၊ တရားမဝငျသူပဲဖွဈဖွဈ ဒီအစီစဉျမှာ အားလုံးထိုးပေးစခေငြျပါတယျ။ လူသားခငြျးစာနာရေးကိုကွည့ျပွီး တိုကျတှနျးတောငျးဆိုခငြျပါတယျ။ တရားဝငျသူတှကေော တရားမဝငျတဲ့မွနျမာတှအေားလုံးကို ကနြောျတို့က ကာကှယျဆေး ထိုးပေးစခေငြျပါတယျ။ ဆေးမထိုးရသေးတဲ့ ရှှေ့ပွောငျးလုပျသား ရာခိုငျနှုံးက ပိုမြားပါတယျ။ အဲဒီထဲမှာ နထေိုငျခှင့ျ အထောကျအထား မရှိသူတှလေညျးပါပါတယျ။"
ထိုငျးနိုငျငံမှာ ကိုဗဈအတညျပွုလူနာ ၁,၆၆၇,၀၀၀ ကြောျရှိနပွေီး အောကျတိုဘာလ ၇ ရကျနေ့တနေ့တညျး ကူးစကျလူနာက ၁၁,၀၀၀ ကြောျရှိပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့လတှကေတော့ သောငျးနဲ့ခြီ ကူးစကျမူတှရှေိတာကွောင့ျ လကျရှိမှာ ကူးစကျမှု လြော့ကသြှားတယျဆိုပမေယ့ျ သိသိသာသာကွီး လြော့ကတြာမြိုးတော့ မရှိသေးပါဘူး။ အခုခြိနျထိဆိုရငျ သဆေုံးသူပေါငျး ၁၇,၃၀၅ ယောကျရှိပွီလို့ ထိုငျးကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက တရားဝငျ ထုတျပွနျထားပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့လကစပွီး ၄ လအတှငျး တနိုငျငံလုံးအနှံ့ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုးဖို့ ထိုငျးအစိုးရက ရညျမှနျးထားပမေယ့ျ အခုခြိနျထိတော့ ကာကှယျဆေးထိုးနိုငျတဲ့ အရအေတှကျ နညျးနဆေဲဖွဈပါတယျ။
#COVID #MyanmarMigrants #ThailandMigrants #voaburmese #ကိုဗဈ #ရှှေ့ပွောငျးလုပျသား #ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး
